Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB2/436-68/13-2/TS
z 29 sierpnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 27 maja 2013 r. (data wpływu 3 czerwca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych ustanowienia nieodpłatnej służebności gruntowej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 czerwca 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych ustanowienia nieodpłatnej służebności gruntowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 16 kwietnia 2013 r. przed notariuszem XX prowadzącą kancelarię notarialną w XX, został sporządzony akt notarialny o repertorium XX w zakresie umowy sprzedaży i oświadczenia o ustanowieniu ograniczonych praw rzeczowych pomiędzy stronami.

W paragrafie 5 punkcie 1 wyżej wskazanego aktu strony wspólnie podjęły decyzję w zakresie ustanowienia sobie nawzajem prawa służebności gruntowej, zgodnie z załączonym do niniejszego aktu notarialnego załącznikiem, który przedstawia w jaki sposób powyższa służebność miałaby przebiegać przez nieruchomość gruntową Wnioskodawcy oraz strony kupującej, którą była firma XX Spółka jawna z siedzibą w XX.

Zgodnie z paragrafem 5 pkt 1 ww. aktu notarialnego XX działający w imieniu spółki XX Spółka jawna, złożył oświadczenie, że ustanawia na rzecz każdoczesnego właściciela działek oznaczonych numerami ewidencyjnymi XX, dla której Sąd Rejonowy w XX Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych XX prowadzi księgę wieczystą o nr XX służebność gruntową polegającą na prawie przejazdu, w tym samochodami ciężarowymi o dopuszczalności masy całkowitej do czterdziestu czterech ton i przechodu przez działkę oznaczoną numerami ewidencyjnymi XX dla której w Sądzie Rejonowym w XX Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych XX prowadzi księgę wieczystą o nr XX, pasem oznaczonym kolorem niebieskim na załączniku 1 do wyżej wskazanej umowy sprzedaży wraz z oświadczeniem o ustanowieniu ograniczonych praw rzeczowych. W punkcie 2 niniejszego paragrafu Wnioskodawca - XX również ustanowił na rzecz każdoczesnego właściciela działki oznaczonej numerami ewidencyjnymi XX dla której Sąd Rejonowy w XX Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych w XX prowadzi księgę wieczystą o nr XX służebność gruntową polegającą na prawie przejazdu, w tym samochodami ciężarowymi o dopuszczalności masie całkowitej do czterdziestu czterech ton, i przechodu przez działkę oznaczoną numerami ewidencyjnymi XX dla której w Sądzie Rejonowym w XX Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych w XX prowadzi księgę wieczystą o nr XX, pasem oznaczonym kolorem czerwonym na załączniku 1 do wyżej wskazanej umowy sprzedaży wraz oświadczeniem o ustanowieniu ograniczonych praw rzeczowych.

W wyniku ustanowienia obu wyżej opisanych służebności nieruchomości stały się wobec siebie wzajemnie nieruchomościami zarówno władnącymi jak i obciążonymi.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy ustanowienie wyżej wskazanej służebności gruntownych na rzecz każdoczesnego właściciela ww. nieruchomości, zobowiązuje Wnioskodawcę niniejszego wniosku tj. XX do zgłoszenia ww. służebności do właściwego urzędu skarbowego i czy w stosunku do powyższej służebności gruntowej mają zastosowanie przepisy podatku od spadków i darowizn i tym samym będzie naliczony podatek ?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 93 poz. 768), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – tytułem nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Służebność jest ograniczonym prawem rzeczowym, uregulowanym przepisami działu III ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz.U nr 16 poz. 93 ze zm.). Przepisy prawa cywilnego z uwagi na odrębność charakteru jak i funkcji rozróżniają służebność osobistą i gruntową.

Z treści art. 296 § 1 kodeksu wynika, że nieruchomość można obciążyć na rzecz oznaczonej osoby fizycznej prawem, którego treść odpowiada treści służebności gruntowej (służebność osobista). Z kolei z treści art. 285 § 1 kodeksu cywilnego wynika, że nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Służebność osobista jest obciążeniem nieruchomości, niemniej ustanawiana jest na rzecz oznaczonej osoby fizycznej. Służebność gruntowa, zgodnie z art. 285 § 2 Kodeksu służy jedynie zwiększeniu użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części. Tylko służebność osobista ma charakter podmiotowy, a zatem jedynie nabycie takiej służebności przez zindywidualizowaną osobę powodować może konsekwencje w zakresie podatku od spadków i darowizn.

Natomiast nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem nieodpłatnej służebności gruntowej (przechodu, przejazdu i prowadzenia mediów) na rzecz każdoczesnego właściciela lub użytkownika wieczystego działek gruntu sąsiadujących z nieruchomością nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Służebność osobista ma na celu zaspokojenie potrzeb osobistych osoby uprawnionej (w niektórych przypadkach także jej domowników) i polega na obciążeniu nieruchomości prawem na rzecz konkretnie wskazanej osoby fizycznej. W przeciwieństwie do służebności gruntowych nie jest dopuszczalne ustanowienie służebności na rzecz osoby prawnej. Służebność osobista jest prawem terminowym i wygasa najpóźniej ze śmiercią osoby uprawnionej, choć przepis art. 301 § 2 KC dopuszcza możliwość umowy, zgodnie z którą po śmierci uprawnionego służebność mieszkania przysługiwać będzie jego dzieciom, rodzicom i małżonkowi. Służebność osobista z reguły powstaje na podstawie umowy zawieranej pomiędzy właścicielem nieruchomości a osobą fizyczną. Może zostać również ustanowiona na podstawie testamentu lub w wykonaniu polecenia towarzyszącego umowie darowizny nieruchomości. W praktyce spośród służebności osobistych najczęściej wykorzystana jest służebność mieszkania polegająca na zapewnieniu uprawnionemu prawa do zamieszkiwania wraz z małżonkiem i małoletnimi dziećmi lub innymi osobami, gdy są przez niego utrzymywane albo potrzebne przy prowadzeniu gospodarstwa domowego (art. 301 KC).

Reasumując z punktu widzenia podatku od spadków i darowizn ustanowienie służebności gruntowej przynosi korzyści oznaczonej nieruchomości. Natomiast służebność osobista przynosi korzyści oznaczonej osobie fizycznej. Z tego właśnie powoduje służebności zaliczane do kategorii służebności gruntowych nie będą podlegać podatkowi od spadków i darowizn. Zgodnie bowiem z art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi temu podlega nabycie rzeczy lub praw przez osoby fizyczne. W konsekwencji nabycie nieodpłatnej służebności może podlegać opodatkowaniu tylko wówczas, gdy służebność ma charakter osobisty (podmiotowy), tak jak ma to miejsce w przypadku służebności osobistych.

Przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 28 listopada 2008 r., (IBPB2/436-169/08/HK), wydana na podstawie stanu faktycznego, w którym właściciele sąsiadujących nieruchomości, niespokrewnieni ze sobą, zaliczani do III grupy podatkowej, planowali stworzyć drogę o szerokości 5 m biegnącą między tymi nieruchomościami wzdłuż granicy, składającą się z dwóch pasów gruntu o szerokości 2,5 m na każdej nieruchomości. W tym celu właściciele nieruchomości zamierzali ustanowić notarialnie dwie wzajemnie nieodpłatne służebności gruntowe (przechodu, przejazdu, i prowadzenia mediów dla każdoczesnych właścicieli działek) obciążające każdą z dwóch sąsiadujących nieruchomości na rzecz drugiej nieruchomości, wykonywanych łącznie. W opinii organu podatkowego służebność gruntowa, zgodnie z art. 285 § 2 KC służy jedynie zwiększeniu użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części, natomiast służebność osobista jest obciążeniem nieruchomości, niemniej ustanawiana jest na rzecz oznaczonej osoby fizycznej. Tylko służebność osobista ma charakter podmiotowy, a zatem jedynie nabycie takiej służebności przez indywidualną osobę powodować może konsekwencje w zakresie podatku od spadków i darowizn. Natomiast nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem nieodpłatnej służebności gruntowej (przechodu, przejazdu i prowadzenia mediów) na rzecz każdoczesnego właściciela lub użytkownika wieczystego działek gruntu sąsiadujących z nieruchomością, na której położony jest budynek nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Ponadto Wnioskodawca wskazuje inne interpretacje indywidualne stojące na takim samym stanowisku:

• Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, znak: ITPB1/436-1/07/RS,
  

• Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, znak: ILPB2/436-19/10-2/MK,
  

• Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, znak: IBPB2/436-111/08/MZ,
  

• Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, znak: IBPB2/436-115/08/MZ,
  

• Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, znak: IBPB2/436-169/08/HK,
  

• Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, znak: IPPB2/436-2/09-4/AF,
  

• Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, znak: IBPBII/1/436-6/10/MZ,
  

• Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, znak: IBPBII/1/436-7/10/MZ,
  
  

Biorąc pod uwagę powyższe oraz obowiązujący stan prawny, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że nabycie służebności gruntowej nie jest objęte przepisami podatku od spadków i darowizn, a tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn i na stronie tej czynności nie ciąży z tego tytułu obowiązek podatkowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, (t.j. z 2009 r. Dz.U. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Służebność jest ograniczonym prawem rzeczowym, uregulowanym przepisami działu III ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. Nr 16 poz. 93 ze zm.). Przepisy prawa cywilnego, z uwagi na odrębność charakteru jak i funkcji, rozróżniają służebność osobistą i gruntową. Z treści art. 296 § 1 Kodeksu wynika, że nieruchomość można obciążyć na rzecz oznaczonej osoby fizycznej prawem, którego treść odpowiada treści służebności gruntowej (służebność osobista). Z treści art. 285 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Służebność osobista jest obciążeniem nieruchomości, niemniej ustanawiana jest na rzecz oznaczonej osoby fizycznej. Służebność gruntowa, zgodnie z art. 285 § 2 Kodeksu służy natomiast jedynie zwiększeniu użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części. Tylko służebność osobista ma charakter podmiotowy, a zatem jedynie nabycie takiej służebności przez zindywidualizowaną osobę powodować może konsekwencje w zakresie podatku od spadków i darowizn. Natomiast nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem nieodpłatnej służebności gruntowej (przechodu, przejazdu i prowadzenia mediów) na rzecz każdoczesnego właściciela lub użytkownika wieczystego działek gruntu sąsiadujących z nieruchomością, na której położony jest budynek nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Ze stanu faktycznego podanego przez Wnioskodawcę wynika, że przedmiotem umowy będzie nieodpłatne ustanowienie służebności gruntowej.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz przedstawiony powyżej stan prawny należy stwierdzić, że nabycie nieodpłatnej służebności gruntowej nie jest objęte ustawą o podatku od spadków i darowizn, a tym samym nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. To oznacza, że na Wnioskodawcy nie ciąży także obowiązek złożenia zeznania.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) – niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawcy, jako osoby występującej z wnioskiem. Nie wywołuje skutków podatkowych dla osób trzecich.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.