Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBI/1/415-1132/12/KB
z 21 grudnia 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 27 sierpnia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 11 września 2012 r.), uzupełnionym w dniu 21 listopada 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości i momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez Wnioskodawczynię pozarolniczej działalności gospodarczej, kwoty potrąconej przez bank z Jej lokaty – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 sierpnia 2012 r. do Urzędu Skarbowego wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości i momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez Wnioskodawczynię pozarolniczej działalności gospodarczej, kwoty potrąconej przez bank z Jej lokaty. Wniosek powyższy za pismem z dnia 06 września 2012 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego przekazał do tut. Biura, celem załatwienia zgodnie z właściwością (data wpływu do tut. Biura 11 września 2012 r.). Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 09 listopada 2012 r. Znak: IBPBI/1/415-1132/12/KB wezwano do jego uzupełnienia, , co też nastąpiło w dniu 21 listopada 2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Zgodnie z umową o współpracy w zakresie pośrednictwa w udzielaniu kredytów, bank potrącił kwotę 80.000 zł z lokaty Wnioskodawczyni, na pokrycie niespłacanych kredytów, co do których egzekucja komornicza okazała się bezskuteczna (zgon, utrata źródła dochodu, wyjazd za granicę itp.) W zamian Wnioskodawczyni otrzymała od banku dokumenty umożliwiające prowadzenie postępowania wobec dłużników w przyszłości. W umowie o współpracy z bankiem w zakresie pośrednictwa kredytowego zapisano, że pośrednik jest zobowiązany do spłaty wraz ze wszystkimi kosztami zobowiązań za kredytobiorcę, jeśli egzekucja komornicza okaże się bezskuteczna. Wnioskodawczyni otworzyła więc w ww. banku lokatę na kwotę 80.000 zł i podpisała dokument, w którym upoważniła bank do pokrycia z tej lokaty niespłacanych kredytów, co do których egzekucja komornicza okazała się bezskuteczna.

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z dnia 19 listopada 2012 r., wskazano m.in., iż:

• Wnioskodawczyni prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie:
• 64.92.Z Pozostałe formy udzielania kredytów,
  
• 64.99.Z Pozostała finansowa działalność usługowa gdzie indziej niesklasyfikowana z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych,
  
• 79.11.B Działalność pośredników turystycznych,
  
• 66.19.Z Pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych,
  
• 62.01.Z Działalność związana z oprogramowaniem,
  
• 62.02.Z Działalność związana z doradztwem w zakresie informatyki,
  
• 62.09.Z Pozostała działalność usługowa w zakresie technologii informatycznych i komputerowych.
• działalność gospodarczą Wnioskodawczyni prowadzi od 18 czerwca 1996 r.,
• dochody z tej działalności opodatkowuje wg zasad ogólnych, „podatkiem liniowym”,
• zdarzenia gospodarcze związane z działalnością ewidencjonuje w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, prowadzonej tzw. metodą uproszczoną,
• kredyty, o których mowa we wniosku zostały udzielone w ramach prowadzonej przez Nią działalności gospodarczej,
• umowa pośrednictwa w udzielaniu kredytów została zawarta w ramach prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności gospodarczej,
• zgodnie z umową o współpracy w zakresie pośrednictwa w udzielaniu kredytów, bank potrącił kwotę 80.000 zł z Jej lokaty na pokrycie niespłacanych kredytów, co do których egzekucja komornicza okazała się bezskuteczna (zgon, utrata źródła dochodu, wyjazd za granicę itp.), w zamian Wnioskodawczyni otrzymała dokumenty umożliwiające prowadzenie postępowania wobec dłużników w przyszłości,
• w ww. umowie o współpracy z bankiem zapisano, że pośrednik jest zobowiązany do spłaty wraz ze wszystkimi kosztami zobowiązań za kredytobiorcę, jeśli egzekucja komornicza okaże się bezskuteczna. Umowa ta nakłada więc na Wnioskodawczynię obowiązek spłaty niespłacanych kredytów,
• umowa stanowi również, iż Wnioskodawczyni może utworzyć zablokowaną lokatę terminową na pokrycie tych kredytów,
• Wnioskodawczyni otrzymała ustne zapewnienie, że jeśli przekaże całą kwotę z lokaty na pokrycie kredytów, bank nie będzie się domagał dopłaty, jeśli straty będą większe niż zgromadzona kwota. W obawie, że suma niespłaconych kredytów jest większa, Wnioskodawczyni uznała ww. rozwiązanie za korzystne, otworzyła więc w banku lokatę na kwotę 80.000 zł i podpisała dokument, w którym upoważniła bank do pokrycia z tej lokaty niespłacanych przez kredytobiorców kredytów,
• zgodnie z zawartą umową, w maju br. Bank potrącił kwotę 80.000 zł z ww. lokaty, w zamian Wnioskodawczyni otrzymała dokumenty umożliwiające prowadzenie postępowania egzekucyjnego wobec dłużników w przyszłości oraz dokument zapewniający, że bank nie będzie się w przyszłości domagać żadnych dodatkowych środków z tego tytułu,
• obowiązek uregulowania niespłaconych kredytów wynika zatem z umowy o współpracy,
• lokata została utworzona z własnej inicjatywy, zgodnie z zapisami umowy o współpracy w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem prowadzonej działalności, szczególnie biorąc pod uwagę korzystne, pisemne zobowiązanie banku, że nie będzie się w przyszłości domagać żadnych dodatkowych środków z tego tytułu,
• w wyniku potrącenia nabyła prawnie skutecznie wierzytelności wobec dłużników,
• wskazana we wniosku kwota została potrącona tytułem ogólnej sumy wielu niespłacanych kredytów,
• z tytułu udzielonych kredytów, również tych niespłacanych, Wnioskodawczyni otrzymała wynagrodzenie z tytułu pośrednictwa w dniu udzielenia kredytu.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowa jest interpretacja Wnioskodawczyni dot. zasad księgowania kosztów w opisanym stanie faktycznym, zgodnie z którą całą kwotę 80.000 zł należało zaksięgować, jako koszt w dniu, w którym bank pobrał ją z lokaty?

Zdaniem Wnioskodawczyni, całą kwotę 80.000 zł należało zaksięgować, jako koszt w dniu, w którym bank pobrał ją z Jej lokaty. Poniesiony koszt nie powinien być traktowany jako dobrowolny wykup wierzytelności od banku, lecz stanowi karę za niewykonywanie zobowiązań kredytowych przez kredytobiorców, którzy otrzymali za Jej pośrednictwem kredyt w banku. Bank potrącił całe kwoty kredytów wraz z odsetkami karnymi i kosztami wezwań oraz kosztami windykacji. W przypadku typowej transakcji wykupu wierzytelności, kupujący zwykle płaci znacznie niższą cenę i robi to dobrowolnie w celu osiągnięcia zysków z dalszej windykacji. W przedstawionej sytuacji nie wiadomo, czy egzekucja kiedykolwiek będzie skuteczna, tym bardziej, że część kredytobiorców zmarła, co potwierdzają dokumenty.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy.

Aby zatem dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

• musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,
• musi być należycie udokumentowany.
  
  

Generalnie należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, iż konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań, braku nadzoru lub sprzecznych z prawem działań podatnika. Przy czym, kosztem uzyskania przychodu mogą być, co do zasady, wydatki faktycznie poniesione przez podatnika, tzn. takie, przy poniesieniu których nastąpił uszczerbek w jego majątku.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 8 lit. b ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę innych zobowiązań, w tym z tytułu udzielonych gwarancji i poręczeń.

Umowa poręczenia uregulowana została w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm., określanej w dalszej części skrótem „k.c.”). W myśl art. 876 § 1 k.c., przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Oświadczenie poręczyciela powinno być pod rygorem nieważności złożone na piśmie (art. 876 § 2 k.c.). Można poręczyć za dług przyszły do wysokości z góry oznaczonej (art. 878 § 1 k.c.). Bezterminowe poręczenie za dług przyszły może być przed powstaniem długu odwołane w każdym czasie (art. 878 § 2 k.c.). O zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga każdoczesny zakres zobowiązania dłużnika. Jednakże czynność prawna dokonana przez dłużnika z wierzycielem po udzieleniu poręczenia nie może zwiększyć zobowiązania poręczyciela (art. 879 § 1 i 2 k.c.). Stosownie do art. 881 k.c., w braku odmiennego zastrzeżenia poręczyciel jest odpowiedzialny jak współdłużnik solidarny. Zgodnie natomiast z art. 366 § 1 k.c., kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). Jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych (art. 376 § 1 k.c.).

Z powyższych przepisów wynika, iż istotą umowy poręczenia jest zobowiązanie się poręczyciela do wykonania na rzecz wierzyciela określonego zobowiązania ciążącego na osobie trzeciej (dłużniku) w przypadku, gdy osoba ta nie wykona tego zobowiązania. W przypadku wykonania zobowiązania przez poręczyciela przysługuje mu wobec dłużnika roszczenie regresowe o zwrot spełnionego przez niego świadczenia.

Z przedstawionego we wniosku oraz jego uzupełnieniu stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawczyni w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, zawarła z bankiem umowę o współpracy w zakresie pośrednictwa kredytowego. Zgodnie z zawartą umową, w przypadku gdy prowadzona przez bank egzekucja komornicza niespłacanych przez kredytobiorców kredytów okaże się bezskuteczna, pośrednik (Wnioskodawczyni) zobowiązana jest do spłaty udzielonych za jej pośrednictwem, niezwróconych kredytów, wraz ze wszystkimi kosztami. Zawarta umowa o współpracy nakłada zatem na Wnioskodawczynię obowiązek spłaty niespłaconych przez klientów kredytów. Z ww. umowy wynika także, iż pośrednik może utworzyć zablokowaną lokatę terminową na pokrycie niespłacanych przez klientów kredytów, a w przypadku przekazania całej kwoty z lokaty na pokrycie tych kredytów, w przypadku gdy wartość niespłaconych kredytów będzie wyższa niż wartość lokaty, bank nie będzie domagał się od pośrednika spłaty zaległych zobowiązań w kwocie wyższej niż wartość lokaty. W celu zabezpieczenia się przed ryzykiem prowadzonej działalności, Wnioskodawczyni utworzyła lokatę o wartości 80.000 zł, jednocześnie upoważniając bank do pokrycia z tej lokaty niespłacanych kredytów. Z uwagi na fakt, iż kredytobiorcy, którym za pośrednictwem Wnioskodawczyni bank udzielił kredytów, nie spłacali swoich zobowiązań, a ich egzekucja okazała się bezskuteczna, bank potrącił całą ww. kwotę z lokaty Wnioskodawczyni. W wyniku tego potrącenia Wnioskodawczyni nabyła skutecznie prawo do dalszego dochodzenia roszczeń od ww. dłużników.

Z powyższego wynika zatem, iż w wyniku zawartej z bankiem umowy, Wnioskodawczyni stała się w istocie poręczycielem kredytów udzielanych za Jej pośrednictwem.

Mając na względzie cyt. wyżej przepisy stwierdzić należy, iż w przedstawionym stanie faktycznym, kwota pobrana przez bank z lokaty Wnioskodawczyni, tytułem niewyegzekwowanych od kredytobiorców zobowiązań, jako wydatek na spłatę zobowiązań Wnioskodawczyni z tytułu poręczeń nie może stanowić kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez Nią działalności gospodarczej, zgodnie z literalnym brzmieniem art. 23 ust. 1 pkt 8 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi na powyższe stanowisko przedstawione we wniosku jest nieprawidłowe.

Wobec powyższego bezzasadnym jest dokonywanie oceny stanowiska Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym momentu zaliczenia ww. wydatków do kosztów uzyskania przychodu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44 – 100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.