Zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 14, poz. 176 z póz. zm.) za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-18 uważa się w razie nabycia w drodze kupna-cenę ich nabycia natomiast ust. 10 tego artykułu wskazuje, że podatnicy mogą ustalić wartość początkową budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych: wynajmowanych, wydzierżawianych albo używanych przez właściciela na cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, przyjmując w każdym roku podatkowym wartość stanowiącą iloczyn metrów kwadratowych wynajmowanej, wydzierżawianej lub używanej przez właściciela powierzchni użytkowej tego budynku lub lokalu i kwoty 988,00 zł., przy czym za powierzchnię użytkową uważa się powierzchnię przyjętą dla celów podatku od nieruchomości.

Jak z powyższego wynika przepisy niniejsze dopuszczają możliwość ustalenia wartości początkowej budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych, gdy są one wynajmowane, wydzierżawiane albo używane przez właściciela na cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej w dwojaki sposób z tym, że wybór zależy od podatnika.

Pierwszy sposób w przypadku transakcji kupna to cena ich nabycia, przez którą należy rozumieć kwotę należną, odpowiednio powiększoną o koszty związane z zakupem oraz skorygowaną o podatek od towarów i usług.

Cena nabycia to kwota należna zbywcy, która wynika z dokumentu dotyczącego transakcji nabycia. Kwota należna zbywcy zostaje powiększona o te koszty, które są związane z zakupem. Koszty związane z zakupem nalicza się do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania. Kosztami, które powiększają cenę nabycia są np. koszty:

• opłat notarialnych, skarbowych i innych,
• odsetek i prowizji.

Ustalenie ceny zbycia wiąże się z pomniejszeniem kwoty należnej (powiększonej o koszty związane z zakupem) o podatek od towarów i usług.

Cena nabycia nie może jednak być pomniejszona o podatek od towarów i usług, jeżeli podatnikowi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony lub zwrotu różnicy podatku.

Drugi natomiast sposób uproszczony polega na ustaleniu wartości początkowej budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych wynajmowanych, wydzierżawianych albo używanych przez właściciela na cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, przyjmując w każdym roku podatkowym wartość stanowiącą iloczyn metrów kwadratowych wynajmowanej, wydzierżawianej albo używanej przez właściciela powierzchni użytkowej tego budynku lub lokalu i kwoty 988,00 zł. przy czym za powierzchnię użytkową uważa się powierzchnię przyjętą dla celów podatku od nieruchomości.

Ustalona w powyższy sposób wartość początkowa będzie stanowić podstawę do naliczania odpisów amortyzacyjnych w oparciu o ww. ustawę, a dokonany odpis stanowić będzie koszt uzyskania przychodu firmy.