Na podstawie art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137 poz. 926 ze zm.) Naczelnik Urzędu Skarbowego udziela informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w sprawie przedstawionej w piśmie Spółki z dnia 14.05.2004r.

Z przedstawionego przez Spółkę stanu faktycznego wynika, że zamierza ona nabyć lokal użytkowy będący odrębną nieruchomością stanowiący własność osoby trzeciej.
Mając na uwadze, że powyższy lokal jest składnikiem majątku zbywcy i jest związany z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, jak również mając na względzie, iż wartość lokalu przekracza 15.000zł, na podstawie art. 112 § 1 pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa Spółka odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z osobą trzecią – podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Z treści wydanych przez właściwy Urząd Skarbowy oraz ZUS zaświadczeń wynika, iż zbywca posiada zaległości podatkowe z tytułu podatków oraz składek ZUS na łączną kwotę przekraczającą wartość lokalu ustaloną przez strony przyszłej transakcji. Wobec powyższego w umowie sprzedaży lokalu strony transakcji zamierzają wprowadzić zapis, zgodnie z którym Spółka dokona przelewu kwoty ceny na rachunek upoważnionych podmiotów (urzędu skarbowego i ZUS) celem spłaty, w zakresie swojej odpowiedzialności, części zaległości podatkowych zbywcy, według ich stanu na dzień zawarcia transakcji ustalonego na podstawie zaświadczeń wydanych zgodnie z art. 306g w/w ustawy Ordynacja podatkowa. Jednocześnie w akcie sprzedaży lokalu zbywca wyrazi zgodę na opisany sposób płatności ceny, przy czym zapłata dokonana w ten sposób będzie stanowić wykonanie przez Spółkę obowiązku zapłaty ceny wobec zbywcy.

Pytanie Spółki dotyczy kwestii, czy wyżej opisany sposób płatności spowoduje wygaśnięcie części zaległości podatkowych zbywcy do wysokości wartości nabywanego lokalu w określonej cenie i jednocześnie zwolni Spółkę z odpowiedzialności za pozostałe zaległości podatkowe zbywcy (przekraczające wartość lokalu), zakładając, że do zawarcia transakcji nabycia lokalu dojdzie przed upływem 3 dni od dnia wydania zaświadczeń, o których mowa w art. 306g w/w ustawy Ordynacja podatkowa.

Osoby trzecie, w tym przypadku Spółka są objęte odpowiedzialnością, gdy podatnik dopuści do powstania zaległości podatkowej. W takich przypadkach gdy, równocześnie zachodzą przesłanki o odpowiedzialności poszczególnych kategorii osób trzecich określone w Ordynacji podatkowej – organ podatkowy na podstawie art. 108 § 1 w/w ustawy wydaje decyzję, w której orzeka o tej odpowiedzialności. Wydanie decyzji musi być poprzedzone w myśl art. 108 § 2 wszczęciem i przeprowadzeniem przez organ podatkowy postępowania w sprawie odpowiedzialności osoby trzeciej. Postępowanie nie może być jednak wszczęte przed:
1) upływem terminu płatności ustalonego zobowiązania,
2) dniem doręczenia decyzji:
a) określającej wysokość zobowiązania podatkowego,
b) o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta,
c) w sprawie zwrotu zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług,
d) określającej wysokość należnych odsetek za zwłokę,
3) dniem wszczęcia postępowania egzekucyjnego – w przypadku, o którym mowa w § 3 tj. w razie wystawienia tytułu wykonawczego na podstawie deklaracji, na zasadach przewidzianych w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, przed orzeczeniem o odpowiedzialności osoby trzeciej nie wymaga się uprzednio wydania decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego i decyzji, o której mowa w art. 53a.

Osoba trzecia nie jest dłużnikiem równorzędnym z podatnikiem, gdyż nie występuje w stosunku prawnym zobowiązania podatkowego w trakcie jego kształtowania. Pojawia się ona w zobowiązaniowych stosunkach prawnych w trakcie ich realizacji i to dopiero wówczas, gdy nie dochodzi do dobrowolnego ich wykonania, zaś konieczność zabezpieczenia tego wykonania daje organowi podatkowemu prawo do poszerzenia kręgu podmiotów odpowiedzialnych obok podatnika za zobowiązanie. Jednak zgodnie z art. 108 § 4 w/w ustawy Ordynacja podatkowa, egzekucja zobowiązania wynikającego z decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej może być wszczęta dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku podatnika okazała się w całości lub w części bezskuteczna.
Zatem w przedmiotowej sprawie Spółka nie jest obowiązana do dokonania spłaty części zaległości podatkowych zbywcy nieruchomości do wysokości wartości nabywanego lokalu, dokonując przelewu należności za w/w lokal bezpośrednio na rachunek urzędu skarbowego. Dopiero wydanie przez organ podatkowy decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej zgodnie z cytowanym wyżej art. 108 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa będzie skutkowało obowiązkiem spłaty przez osobę trzecią zaległości podatkowych pierwotnego dłużnika.
Jednocześnie informuje się, że dokonanie zapłaty za nieruchomość w sposób przedstawiony w zapytaniu, tj. na rachunek urzędu skarbowego zbywcy ze wskazaniem, na poczet których zaległości podatkowych dokonywana jest wpłata, nie zwolni Spółki od odpowiedzialności podatkowej nabywcy. Zapłata spowoduje jedynie wygaśnięcie części posiadanych przez zbywcę zaległości podatkowych wykazanych w zaświadczeniu. Pozostałe zaległości, jeśli nie zostaną uregulowane przez podatnika, bądź ich egzekucja z majątku podatnika nie będzie możliwa, będą mogły być dochodzone przez organ podatkowy z majątku Spółki z zachowaniem trybu przewidzianego w dziale III rozdział 15 ustawy Ordynacja podatkowa.

Opisany przez Spółkę w wystąpieniu sposób zapłaty może być natomiast formą płatności za przedmiot umowy, określony jako sposób rozliczenia pomiędzy stronami.