Na podstawie art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137 poz. 926 z późn. zm.), Naczelnik Urzędu Skarbowego udziela informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie podatnika przedstawionej w piśmie z dnia 18 maja 2004r.
Z przedstawionego w piśmie stanu faktycznego wynika, że Spółka. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług leasingowych. Spółka wypowiedziała umowę leasingu korzystającemu z powodu nieterminowego regulowania rat leasingowych. Korzystający zaprzestał dokonywania wpłat zgodnie z harmonogramem. Spółka złożyła wypowiedzenie umowy wraz z żądaniem natychmiastowego zapłacenia, stosownie do postanowień umowy leasingu i art. 709(15) Kodeksu cywilnego, wszystkich niezapłaconych rat.
W związku z powyższym pytanie Spółki dotyczy udzielenia informacji na temat: w którym momencie finansujący ( tj. Spółka) zobowiązany zostanie do wykazania przychodu z tego rodzaju zapłaty. Wątpliwość dotyczy tego, czy Spółka powinna zadeklarować przychód w momencie rzeczywistej zapłaty przez korzystającego (metoda kasowa), czy też w momencie wypowiedzenia umowy jako przychód należny a niezrealizowany (metoda memoriałowa).

W przedstawionym przez Spółkę stanie faktycznym, w przypadku zerwania umowy z powodu niewywiązywania się korzystającego z warunków umowy powstał obowiązek zapłaty przez korzystającego kwot o charakterze karno-odszkodowawczym, wynikających z zapisów umowy leasingowej oraz art. 709(15) Kodeksu cywilnego, który stanowi, iż w razie wypowiedzenia przez finansującego umowy leasingu na skutek okoliczności, za które korzystający ponosi odpowiedzialność, finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązania umowy leasingu. Przychód z tego tytułu nie powstał w związku z dotychczasowymi spłatami rat leasingowych płaconych w okresach wymagalności, lecz w następstwie żądania natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat jako zadośćuczynienie szkody finansującego.

Według definicji zawartej w art. 17a pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) przez umowę leasingu rozumie się "umowę nazwaną w Kodeksie cywilnym..."Umowa leasingu została uregulowana w przepisach art. 709(1) - 709(18) Kodeksu cywilnego.
W przypadku gdy umowa leasingu wygasła w myśl art. 709(5) § 1 lub art. 709(8) § 5 Kodeksu cywilnego, bądź też została przedterminowo rozwiązana lub wypowiedziana zgodnie z art. 709 (15) Kodeksu cywilnego, po stronie finansującego powstaje przychód w postaci wszystkich, przewidzianych uprzednio w umowie leasingu, a niezapłaconych do czasu wygaśnięcia lub rozwiązania umowy rat, pomniejszonych o korzyści jakie finansujący uzyskuje wskutek ich zapłaty przez korzystającego przed umówionym terminem.Stosownie do zapisów art. 12 ust. 3c wyżej cytowanej ustawy, za przychody z tytułu umów najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze uważa się przychody należne określone na dzień, w którym należności wynikające z tych umów stają się wymagalne.Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego w złożonym przez podatnika piśmie, następstwem wypowiedzenia umowy spowodowanego nieterminowym regulowaniem rat leasingowych przez korzystającego, było żądanie natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie, a niezapłaconych rat. W związku z powyższym korzystający zobowiązany był do bezzwłocznego uregulowania finansującemu wszystkich przewidzianych w umowie a dotąd niezapłaconych rat. Zapłata ta jest więc następstwem zawartej umowy, w związku z tym mają do niej zastosowanie zapisy wyżej przytaczanego art. 12 ust. 3c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Powyższy przepis nie różnicuje należności, które mogą powstać w związku z wykonaniem lub nienależnym wykonaniem zawartych umów. Dotyczy on, wszelkich należności wynikających z tytułu przedmiotowych umów.
Niezależnie, bowiem od charakteru zapłaty mającej w tym przypadku charakter karno-odszkodowawczy, w związku z wezwaniem do natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat postanowienia zawartej umowy decydują o dacie jej wymagalności.

Reasumując należy stwierdzić, że w wyżej omawianej indywidualnej sprawie opłata z tytułu natychmiastowego uregulowania wszystkich niezapłaconych rat leasingowych staje się przychodem w dacie jej wymagalności.