Pisemna informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowe3go w indywidualnej sprawie podatnika, w której nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym, o których stanowi art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późniejszymi zmianami) , dotycząca opodatkowania zrzeczenia się udziału we współwłasności lokalu mieszkalnego oraz zamiany lokali mieszkalnych

W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.
Podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a i lit. f ustawy z dnia 9 września 200r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86, poz. 959 ze zmianami) podlegają umowy zamiany rzeczy i praw majątkowych oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat.

Umowy o przeniesienie własności nieruchomości powinny być zawarte w formie aktu notarialnego (art. 158 Kodeksu Cywilnego) i na podstawie art. 10 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – notariusz jako płatnik wymienionego podatku przy zawarciu aktu notarialnego zobowiązany jest pobrać należny podatek i przekazać na konto właściwego urzędu skarbowego.

W dniu 21 października 2003r. aktem notarialnym Rep. A Nr 4696/2003 dokonaliście Państwo zniesienia współwłasności oraz zamiany lokali.
Zniesienia współwłasności dokonaliście Państwo bez spłat i dopłat, wobec tego umowa taka nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, a od umowy zamiany notariusz pobrał podatek w wysokości 2 % od różnicy wartości zamienianych lokali, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. a i art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych

W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.
Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zmianami), źródłem przychodów jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Natomiast zgodnie z art. 19 ust. 2 ww. ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia w drodze zamiany nieruchomości, u każdej ze stron umowy przenoszącej własność jest wartość nieruchomości, która ustala się zgodnie z ust..3 i 4 tegoż art. 19.

Jednocześnie zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z zamiany:
A/ budynku mieszkalnego lub jego części, udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub
B/ spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, lub
C/ gruntu albo prawa użytkowania wieczystego gruntu, związanego z budynkiem lub lokalem wymienionym w lit. a,
- jeżeli przedmiotem zamiany są wyłącznie nieruchomości i prawa wymienione w lit. a -c.

Z dokumentów znajdujących się w tut. organie podatkowym wynika, że Pani X w dniu 30 września 1993r. aktem notarialnym Rep. A Nr 4985/1993, nabyła prawo własności lokalu mieszkalnego wraz z przynależnościami do swojego majątku odrębnego. W dniu 14 października 1993r. aktem notarialnym Rep. A Nr 5264/1993, Pani X oświadczyła, że nabycie powyższej nieruchomości nastąpiło za środki pochodzące z majątku wspólnego wraz z mężem i nieruchomość ta weszła do ich majątku wspólnego. W związku z adaptacja strychu, w dniu 23 lutego 2001r. aktem notarialnym Rep. A Nr 1083/2001 ww. nabyli na współwłasność dodatkową powierzchnię przedmiotowej nieruchomości. W dniu 21 października dokonano zniesienia współwłasności powyższej nieruchomości tytułem darmym na rzecz Pani X, a ona dokonała zamiany tej nieruchomości na inną nieruchomość stanowiącą lokal mieszkalny wraz z przynależnościami, za dopłatą w kwocie 70.000,00 zł.

Z powyższego wynika, że część ww. mieszkania (nabyta w 1993r.) nie stanowi żródła przychodu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ww. ustawy, bowiem zamiana nastąpiła po upływie pięciu lat od dnia nabycia, natomiast wartość drugiej części powyższej nieruchomości (nabytej w 2001r.) jest przychodem wolnym od podatku dochodowego, bowiem przedmiotem zamiany były wyłącznie lokale mieszkalne wraz z przynależnościami.

W zakresie podatku od towarów i usług.
Czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wymienione zostały w art. 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11 poz. 50 ze zmianami). W myśl tego przepisu opodatkowaniu podatkiem VAT podlega sprzedaż towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej między innymi w przypadku zamiany towarów, zamiany usług oraz zamiany usługi na towar i towaru na usługę, a także inne czynności wymienione w tym przepisie – art. 2 ust. 3 pkt 3.

Przez towar w myśl art. 4 cytowanej ustawy rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki, budowle lub ich części,, będące przedmiotem czynności określonych w cytowanym art. 2 ustawy o VAT , które wymienione są w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej.

W świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podatnikami podatku od towarów i usług mogą być osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne mające siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wykonują we własnym imieniu i na własny rachunek czynności o których mowa w art.2 w okolicznościach wskazujących na zamiar ich wykonywania w sposób częstotliwy, nawet jeżeli zostały wykonane jednorazowo, a także wówczas, gdy czynności te polegają na jednorazowej sprzedaży rzeczy w tym celu nabytej.

W przypadku zatem umowy zamiany towarów, w tym części budynku mieszkalnego dla opodatkowania istotnym jest aby czynność ta wskazywała na zamiar wykonywania jej w sposób częstotliwy (zawieranie innych umów).

Zatem w sytuacji gdy:
1/ sprzedaży towarów w rozumieniu art. 2 wyżej wymienionej ustawy o VAT dokonuje podmiot, który nie ma statusu podmiotu gospodarczego,
2/ a sprzedaż czy zamiana lokalu mieszkalnego nie była jedynym celem uprzedniego jego nabycia,
3/ a czynność ta nie była dokonywana w okolicznościach wskazujących na zamiar powtarzania
- to czynność zamiany lokalu mieszkalnego nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Niniejszej odpowiedzi udzielono w oparciu o aktualny stan prawny oraz stan faktyczny przedstawiony w zapytaniu.