Stan faktyczny :

Podatnik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą stwierdził, iż zatrudnieni pracownicy dopuszczali się fałszerstwa dokumentów magazynowych „PZ” w wyniku, czego na przestrzeni lat 1998-2003 wyprowadzili z jego firmy towary handlowe na łączną kwotę 130.758,86 zł. Podatnik w celu otrzymania zwrotu od byłych pracowników środków pieniężnych stanowiących równowartość przywłaszczonego towaru handlowego, o zaistniałej sytuacji fałszowania dokumentów księgowych zawiadomił Komendę Powiatową Policji.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 14, poz. 176 ze zm.) stanowi, iż źródłem przychodów jest m.in. pozarolnicza działalność gospodarcza.

U podatników prowadzących działalność gospodarczą za przychód z tej działalności zgodnie z treścią art. 14 ust. 1 tej ustawy uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Przychodem z działalności gospodarczej są również otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, o czym stanowi art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy z dnia 26.07.1991 r.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że zatrudnieni w firmie Podatnika pracownicy dopuszczali się fałszerstwa dokumentów magazynowych w wyniku, czego na przestrzeni lat 1998-2003 wyprowadzili towary handlowe na łączną kwotę 130.758,86 zł. Podatnik w celu otrzymania zwrotu od byłych pracowników środków pieniężnych stanowiących równowartość przywłaszczonego towaru handlowego, o zaistniałej sytuacji fałszowania dokumentów księgowych zawiadomił Komendę Powiatową Policji.

Zwrot pieniędzy za poniesione przez Podatnika straty powstałe w wyniku kradzieży towarów przez byłych pracowników odpowiada literalnemu brzmieniu pojęcia odszkodowanie. Według Słownika Współczesnego Języka Polskiego tom 1, Wydawnictwo Wilga z 1999r. poprzez odszkodowanie rozumie się określoną kwotę pieniędzy stanowiącą rekompensatę, wyrównanie poniesionych strat lub doznanych krzywd. Dlatego też przyjąć należy, że kwota pieniężna (w przypadku jej otrzymania) będzie stanowiła odszkodowanie za przywłaszczenie towaru handlowego stanowiącego własność Podatnika przez byłych jego pracowników.

A zatem w świetle przedstawionych przepisów, kwota otrzymanego od byłych pracowników odszkodowania za poniesioną przez Podatnika stratę majątkową stanowi przychód z działalności gospodarczej co wynika wprost z art. 14 ust. 2 pkt 12) ustawy z dnia 26.07.1991r. Ponadto zwrócona kwota winna zostać ujęta w kolumnie 8 podatkowej księgi przychodów i rozchodów jako pozostałe przychody w momencie jej otrzymania.

Natomiast zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę
2. odpraw i odszkodowań wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane na zasadach, o których mowa w art. 27 ust. 1,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód.

Ponadto art. 21 ust.1 pkt 3b) ustawy z dnia 26.07.1991r. stanowi, że wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku sądowego do wysokości określonej w tym wyroku, z wyjątkiem odszkodowań:

• otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
• dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono,

Z literalnego brzmienia powołanych przepisów jednoznacznie wynika, że odszkodowania otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą nie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania.

A zatem w świetle przedstawionych przepisów, ewentualny zwrot wartości pieniężnej w przedmiotowej sprawie nie podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych i będzie zaliczany do przychodów z działalności gospodarczej na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 12) ustawy z dnia 26.07.1991r..