Odpowiadając na zapytanie z dnia 21.09.2004 r. o zakresie stosowania prawa materialnego, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Olsztynie na podstawie art. 14a § 1 i § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) wyjaśnia, co następuje.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że prowadzi Pan działalność gospodarczą m.in. w zakresie budowy domów mieszkalnych na sprzedaż. W miesiącu IV.2004 r. pobrał Pan trzy zaliczki na poczet sprzedaży budynku mieszkalnego wraz z gruntem, stanowiące 100% wartości nieruchomości; od części zaliczek obejmującej wartość budynku naliczył Pan podatek od towarów i usług wg stawki 7%. Na zaliczki dotyczące należności za budynek wystawił Pan faktury z podatkiem VAT . Podał Pan, że w dniu 29.04.2004 r. sporządzono protokół przekazania budynku przyszłym właścicielom, natomiast akt notarialny przenoszący prawo własności został sporządzony w miesiącu IX.2004 r.

Pana zdaniem obowiązek podatkowy w podatku VAT powstaje w momencie otrzymania zaliczki, przedpłaty i w tej sytuacji obowiązek podatkowy od całości świadczenia został rozliczony pod rządami starej ustawy. Przeniesienie własności na nabywcę już pod rządami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. nie rodzi żadnych konsekwencji w podatku od towarów i usług

Ma Pan jednak wątpliwości czy od wartości gruntu należy naliczyć podatek VAT, skoro prawo do rozporządzania towarami jak właściciel zostało przeniesione we wrześniu 2004 r.

Na podstawie art. 6 ust. 7b ustawy z dnia 11 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.), obowiązującej do dnia 30.04.2004 r., w przypadku sprzedaży budynku, obowiązek podatkowy powstał z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia od dnia wydania.

Stosownie do przepisów § 66 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 27, poz. 268 z późn. zm.) dla sprzedaży obiektów budownictwa lub ich części, z wyjątkiem lokali użytkowych, stawka podatku od towarów i usług obniżona została do wysokości 7%.

W myśl art. 4 pkt 1 cyt. ustawy przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki, budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności określonych w art. 2, które wymienione są w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej. Grunt nie był towarem w rozumieniu tego przepisu.

Stosownie do art. 15 ust. 2a cyt.wyżej ustawy, w przypadku sprzedaży budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, z podstawy opodatkowania wyłącza się wartość gruntu.

W przedmiotowym przypadku obowiązek podatkowy od zaliczek związanych ze sprzedażą budynku powstał w miesiącu IV.2004 r.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), obowiązującej od 01.05.2004 r. opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 2 pkt 6 cyt. ustawy przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Potwierdzeniem dostawy nieruchomości jest akt notarialny, bez którego sprzedaż nieruchomości jest nieważna. W związku z tym, że w przedmiotowym przypadku sprzedaż nieruchomości nastąpiła pod rządami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – sprzedaż gruntu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Na podstawie art. 146 ust. 1 pkt 2 lit. b) cyt. ustawy w okresie od dnia przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej do dnia 31.12.2007 r. stosuje się stawkę 7% w odniesieniu do obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych.

Stosownie do art. 29 ust. 5 powołanej wyżej ustawy z dnia 11 marca 2004 r., w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Na podstawie wyżej cytowanych przepisów jest Pan obowiązany odprowadzić podatek VAT od wartości gruntu, wg 7% stawki podatku od towarów i usług – w miesiącu dostawy nieruchomości tj. w miesiącu IX.2004 r.