INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 13.08.2012 r. (data wpływu 16.08.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania ulgi zawartej w art. 16 ustawy - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16.08.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania ulgi zawartej w art. 16 ustawy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 17.09.2010 r. Wnioskodawczyni nabyła spadek po zmarłej 31.03.2010 r. cioci J., w tym spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przy ul. K. w W. (II grupa podatkowa). Po złożeniu w dniu 12.10.2010 r. zeznania podatkowego dotyczącego nabycia praw spadkowych Wnioskodawczyni otrzymała decyzję organu podatkowego z dnia 05.01.2011 r., w której stwierdza że zobowiązanie w podatku od spadków i darowizn nie powstaje w wyniku zastosowania ulgi podatkowej wynikającej z art. 16.

Obecnie Wnioskodawczyni chce sprzedać ww. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu i nabyć inny, mniejszy lokal mieszkalny. Trudne warunki materialne, w których znajduje się Wnioskodawczyni od dłuższego czasu, zmuszają ją do sprzedaży ww. lokalu mieszkalnego i nabycie mieszkania o mniejszej powierzchni z mniejszymi kosztami związanymi z jego użytkowaniem.

Od marca 2011 roku Wnioskodawczyni otrzymuje dodatek mieszkaniowy - decyzje z dn. 10.03.2011, 04.10.2011, 28.03.2012 (Wydział Zasobów Lokalowych dla Dzielnicy). Wnioskodawczyni chce nabyć lokal położony w gminie B., mniejszy z niższymi opłatami miesięcznymi, ale wymagający dużego remontu.

Cena nabycia tego lokalu jest niższa od ceny zbycia posiadanego przez Wnioskodawczynię spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Środki uzyskane ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu Wnioskodawczyni przeznaczy w całości na zakup i remont nowego mieszkania.

Składając PIT-39 za rok 2012 Wnioskodawczyni dokona rozliczenia z organem podatkowym.

Wnioskodawczyni przesłała uzupełnienie do wniosku przedstawiając ponownie zdarzenie przyszłe wskazane we wniosku oraz informując, iż:

• Od marca 2011 roku Wnioskodawczyni otrzymuje dodatek mieszkaniowy, wypłacany z funduszu gminy na rzecz spółdzielni mieszkaniowej, zmniejszający Wnioskodawczyni miesięczne należności z tytułu użytkowania lokalu mieszkalnego. Decyzje z dn. 10.03.2011, 04.10.2011, 28.03.2012 (Wydział Zasobów Lokalowych dla Dzielnicy) W/w decyzje zostały wydawane po uprzednim szczegółowym udokumentowaniu przez Wnioskodawczynię warunków materialnych w jakich się znajduje.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Wnioskodawczyni prosi o ocenę czy jej sposób postępowania będzie prawidłowy w rozumieniu zamierzeń ustawodawcy zawartych w art. 16 ust. 7 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn tzn. nie spowoduje wygaśnięcia decyzji organu podatkowego z dnia 05.01.2011 r. o zastosowania ulgi podatkowej:

1. Czy określone powyżej trudne warunki materialne spełniają wymagane kryteria w rozumieniu ustawy (… jeżeli było uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych...
2. Czy przeznaczenie w całości środków uzyskanych ze sprzedaży mieszkania na zakup nowego mieszkania i niezbędny w tym przypadku jego remont będzie prawidłowe w rozumieniu zamierzeń ustawodawcy (… przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie lokalu mieszkalnego nastąpiło w całości …)...
   
   

Wnioskodawczyni prosi o ocenę, czy określone powyżej trudne warunki materialne, spełniają wymagane kryteria w rozumieniu zamierzeń ustawodawcy zawartych w art. 16 ust. 7 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (… jeżeli było uzasadnione koniecznością zmiany warunków…), a sprzedaż mieszkania, przy spełnieniu przez Wnioskodawczynię pozostałych wymogów określonych w ustawie, nie spowoduje zmiany decyzji organu podatkowego z dnia 05.01.2011 r. o zastosowaniu ulgi podatkowej.

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane w poz. G 68 wniosku Wnioskodawcy przyszłe postępowanie jest prawidłowe i wymagania określone w art. 16 ust. 7 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn zostaną spełnione:

• złe warunki materialne, udokumentowane przyznanymi od marca 2011 r. zasiłkami mieszkaniowymi, zmuszają Wnioskodawczynię do kupna mieszkania mniejszego - niższe koszty użytkowania,
• ograniczenie interpretacji zapisu w ustawie „… nabycie lokalu mieszkalnego …” tylko do jego kupna, w przypadku, gdy osoba zainteresowana znajduje się w trudnych warunkach materialnych, powoduje brak możliwości sprzedaży mieszkania z zachowaniem otrzymanej ulgi podatkowej, co zapewne nie było zamiarem ustawodawcy.
  
  

Jest mało prawdopodobne, aby sprzedając mieszkanie większe udałoby się nabyć mieszkanie o mniejszym metrażu idealnie w tej samej cenie.

• kupno droższego wyklucza brak pieniędzy;
• kupno tańszego wykluczałaby sama ustawa, akceptująca równocześnie trudne warunki materialne.
  
  

Uzupełnienie stanowiska, zgodnie z uzupełnieniem z dnia 24.08.2012 r.(data nadania 27.08.2012 r., data wpływu 28.08.2012 r.):

To prośba o indywidualną interpretację zdarzenia przyszłego, w którym jedynym warunkiem, spośród warunków wymienionych w art. 16 ust. 7 pkt 2 ustawy, wymagającym interpretacji, jest wymóg aby

„… zbycie lokalu mieszkalnego albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego było uzasadnione koniecznością zmiany warunków …” (Wnioskodawczyni nie jest w stanie sprostać kosztom związanym z użytkowaniem mieszkania),

Pozostałe warunki określone w ustawie

• „ …przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego lokalu mieszkalnego nastąpiło w całości …” (sytuacja w której uda się Wnioskodawczyni nabyć mieszkanie mniejsze z niższymi kosztami użytkowania, ale w cenie jaką uzyska ze sprzedaży posiadanego obecnie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu);
• „…łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym lokalu, potwierdzony zameldowaniem na pobyt stały …”
  
  

zostaną spełnione.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem dziedziczenia.

Stosownie do art. 16 ust. 1 ww. ustawy, w przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie:

1. w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego, darowizny lub polecenia darczyńcy przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej,
2. w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej,
3. w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do III grupy podatkowej, które sprawowały opiekę nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą, na podstawie pisemnej umowy z podpisem notarialnie poświadczonym, przez co najmniej dwa lata od dnia poświadczenia podpisów przez notariusza

- nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga przysługuje stosownie do wielkości udziału.

W myśl art. 16 ust. 2 analizowanej ustawy, ulga, o której wyżej mowa, przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:

1. spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4;
2. nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
3. nie przysługuje im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
4. nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
5. będą zamieszkiwać będąc zameldowanymi na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku i nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat:
   1. od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego - jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku,
   2. od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka i dokona zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.
   
   
   

W związku z powyższym stwierdzić należy, że zasadniczym celem ustawodawcy jest zwolnienie bliskich spadkodawcy od obciążeń podatkowych z tytułu nabycia nieruchomości mieszkaniowej, gdy nie dysponują innym mieszkaniem czy domem i będą mieszkać w uzyskanej nieruchomości przez 5 lat.

Jednakże, w myśl postanowień art. 16 ust. 7 omawianej ustawy, nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji lub ustalenia zobowiązania podatkowego:

1. zbycie udziału w budynku lub lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość, albo spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych, albo
2. zbycie budynku lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość (udziału w budynku lub lokalu), albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego (udziału w budynku lub lokalu) albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innego budynku lub lokalu nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia i łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym budynku lub lokalu, potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały, wynosi 5 lat.
   
   

Pomimo nie sprecyzowania w akcie prawnym, co należy rozumieć przez „konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania” należy przyjąć, że może to być jedynie wyjątkowa sytuacja życiowa podatnika. Innymi słowy winna ona mieć charakter obiektywny i imperatywny. Dla spełnienia tej przesłanki nie wystarczy zwykła potrzeba zmiany warunków mieszkaniowych. Będzie nią również zmiana miejsca pracy, choroba spadkobiercy/obdarowanego lub członków jego najbliższej rodziny z nim zamieszkujących. Innymi słowy każda sytuacja, która uniemożliwia dalszą egzystencję w nabytej nieruchomości.

Podkreślić należy, że powołane powyżej przykłady ilustrujące „konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania” nie wyczerpują wszystkich okoliczności mieszczących się w zakresie przedmiotowym użytego przez ustawodawcę zwrotu, bowiem każda sytuacja w jakiej znajduje się podatnik winna być rozpatrywana indywidualnie. Niemniej jednak wskazać należy, że konieczna zmiana warunków lub miejsca zamieszkania występuje wówczas, gdy korzystający z ulgi spadkobierca/obdarowany z uwagi na zaistniałą sytuację życiową nie może dłużej zamieszkiwać w nabytej w spadku nieruchomości.

A zatem należy wskazać, iż zbycie przez Wnioskodawczynię spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego z uwagi na trudne warunki materialne i zamiar nabycia mieszkania o mniejszej powierzchni z mniejszymi kosztami związanymi z jego użytkowaniem stanowi konieczność zmiany warunków mieszkaniowych.

Drugą konieczną przesłanką zachowania ulgi, wynikającą z art. 16 ust. 7 ww. ustawy, jest przeznaczenie – w okresie dwóch lat od dnia zbycia - środków uzyskanych ze sprzedaży w całości na jeden ze wskazanych w tym przepisie celów mieszkaniowych oraz aby łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym budynku lub lokalu, potwierdzony był zameldowaniem na pobyt stały i wynosił 5 lat.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż w dniu 17.09.2010 r. Wnioskodawczyni nabyła spadek po zmarłej 31.03.2010 r. cioci J., w tym spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przy ul. K. w W,. (II grupa podatkowa). Po złożeniu w dniu 12.10.2010 r. zeznania podatkowego dotyczącego nabycia praw spadkowych Wnioskodawczyni otrzymała decyzję organu podatkowego z dnia 05.01.2011 r., w której stwierdza że zobowiązanie w podatku od spadków i darowizn nie powstaje w wyniku zastosowania ulgi podatkowej wynikającej z art. 16. Obecnie Wnioskodawczyni chce sprzedać ww. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu i nabyć inny, mniejszy lokal mieszkalny. Trudne warunki materialne, w których znajduje się Wnioskodawczyni od dłuższego czasu, zmuszają ją do sprzedaży ww. lokalu mieszkalnego i nabycie mieszkania o mniejszej powierzchni z mniejszymi kosztami związanymi z jego użytkowaniem. Od marca 2011 roku Wnioskodawczyni otrzymuje dodatek mieszkaniowy - decyzje z dn. 10.03.2011, 04.10.2011, 28.03.2012 (Wydział Zasobów Lokalowych dla Dzielnicy). Wnioskodawczyni chce nabyć lokal położony w gminie B., mniejszy z niższymi opłatami miesięcznymi, ale wymagający dużego remontu. Cena nabycia tego lokalu jest niższa od ceny zbycia posiadanego przez Wnioskodawczynię spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Środki uzyskane ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu Wnioskodawczyni przeznaczy w całości na zakup i remont nowego mieszkania. Składając PIT-39 za rok 2012 Wnioskodawczyni dokona rozliczenia z organem podatkowym. Wnioskodawczyni przesłała uzupełnienie do wniosku przedstawiając ponownie zdarzenie przyszłe wskazane we wniosku oraz informując, iż: od marca 2011 roku Wnioskodawczyni otrzymuje dodatek mieszkaniowy, wypłacany z funduszu gminy na rzecz spółdzielni mieszkaniowej, zmniejszający Wnioskodawczyni miesięczne należności z tytułu użytkowania lokalu mieszkalnego. Decyzje z dn. 10.03.2011, 04.10.2011, 28.03.2012 (Wydział Zasobów Lokalowych dla Dzielnicy M. Urzędu m.st. W.). W/w decyzje zostały wydawane po uprzednim szczegółowym udokumentowaniu przez Wnioskodawczynię warunków materialnych w jakich się znajduje.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż w powyższej sprawie można uznać, iż zachodzi konieczność zmiany warunków mieszkaniowych. Jednakże w sytuacji, gdy Wnioskodawczyni środki uzyskane ze sprzedaży mieszkania przeznaczy na zakup nowego mieszkania i jego remont, nie zostanie spełniona druga przesłanka konieczna do zachowania ulgi określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Należy nadmienić, iż aby została zachowana ulga muszą być spełnione obydwie przesłanki łącznie. Tym samym Wnioskodawczyni utraci prawo do powyższej ulgi.

Dodatkowo należy wskazać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.