Naczelnik Urzędu Skarbowego w Gorlicach działając na podstawie art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) w odpowiedzi na pismo z dnia 09.09.2004 r. uzupełnione pismem z dnia 18.10.2004 r. w sprawie podatku od spadków i darowizn informuje.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514) zwalnia się od podatku nabycie przez małżonków lub zstępnych w drodze spadku lub darowizny zakładu wytwórczego, budowlanego, handlowego, usługowego lub jego części pod warunkiem, że zakład ten będzie prowadzony przez nabywcę w stanie niepogorszonym przez okres co najmniej 5 lat od dnia przyjęcia spadku lub darowizny. Niedotrzymanie tych warunków powoduje utratę zwolnienia od podatku, z wyjątkiem niemożności dalszego prowadzenia tej działalności na skutek zdarzeń losowych, wówczas podatek obniża się proporcjonalnie do okresu prowadzenia działalności przez spadkobiercę lub obdarowanego.

Pojęcie „zakład wytwórczy, budowlany, handlowy, usługowy” winno być rozumiane szeroko tj. jako zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych (wyposażenie, urządzenia, produkty, materiały).

Zwolnienie określone w art. 4 ust. 1 pkt 10 ustawy dotyczy zarówno nabycia całego zakładu jak i jego części. Użyty w tym przepisie zwrot „zakładu lub jego części” bez bliższego określenia nie stanowi podstawy do ograniczenia jego stosowania do fizycznie wydzielonej części zakładu, skutkującego wyłączeniem z tego przepisu ułamkowej części zakładu. Z tego przepisu nie wynika także, aby dotyczył on tylko fizycznie wydzielonej części zakładu.

Zgodnie z art. 55 Kodeksu cywilnego pojęcie zakładu obejmuje w szczególności:
- oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnioną część,
- własność nieruchomości lub ruchomości w tym urządzenia, materiały, towary i wyroby oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,
- prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych
- wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,
- koncesje, licencje i zezwolenia,
- patenty i inne prawa własności przemysłowej,
- majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,
-tajemnice przedsiębiorstwa,
-księgi i dokumenty związane z prowadzeniem nieruchomości.

Należy zwrócić uwagę, że zwolnienie określone w art. 4 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od spadków i darowizn funkcjonuje tylko w stosunku do darowizn na rzecz małżonków lub zstępnych, nie obejmuje darowizny od brata.
W opisanej sytuacji (darowizny przez małżonków części ich zakładu na rzecz synów) warunkiem skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest aby w darowanym zakładzie lub jego części była prowadzona działalność w momencie dokonania darowizny, która następnie będzie prowadzona w stanie niepogorszonym przez okres co najmniej 5 lat od dnia przyjęcia darowizny.
Nie korzysta z tego zwolnienia darowizna zakładu lub jego części pomiędzy braćmi.