Stan faktyczny

Rolnik ryczałtowy, który nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług jest beneficjentem Programu SAPARD.

Ocena prawna stanu faktycznego

Zgodnie z postanowieniami Wieloletniej Umowy Finansowej SAPARD (zawartej w dniu 25 stycznia 2001r. w Brukseli pomiędzy Komisją Wspólnot Europejskich a Rządem Rzeczypospolitej, opublikowanej w Monitorze Polskim z 2001r. Nr 30, poz. 502 z późn. zmianami), bez kategorycznej i wyraźnej decyzji Komisji nie będą kwalifikowały się do współfinansowania przez Wspólnotę w ramach Programu SAPARD podatki, cła i opłaty importowe, które mogą być odzyskiwane, refundowane lub kompensowane w jakikolwiek inny sposób.

W oparciu o wyjaśnienia Dyrekcji Generalnej do Spraw Rolnictwa Komisji Europejskiej z dnia 01 lipca 2004r., interpretacja terminu „odzyskiwanie”, która byłaby pomocna w tej sprawie zawarta jest w Zasadzie Nr 7 z załącznika do rozporządzenia Komisji Nr 1685/2000 (Dz. U. L. 193), ostatnio zmienionego rozporządzeniem Komisji Nr 448/2004 z dnia 10 marca 2004r. ustanawiającym szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady Nr 1260/1999 (o którym z kolei jest mowa w podstawowym rozporządzeniu dotyczącym Programu SAPARD 1268/1999). Zgodnie z tą zasadą:

„Podatek VAT nie jest kosztem kwalifikowanym z wyjątkiem przypadków, gdy jest on faktycznie i ostatecznie poniesiony przez końcowego beneficjenta lub indywidualnego odbiorcę w ramach programu pomocy zgodnie z art. 87 Traktatu oraz w przypadku pomocy finansowej przez instytucję wyznaczoną przez Państwo Członkowskie. VAT, który podlega zwrotowi, przy zastosowaniu jakichkolwiek środków, nie może być uznany za wydatek kwalifikowany nawet, jeżeli końcowy beneficjent lub indywidualny odbiorca faktycznie go nie odzyska. Publiczny lub prywatny status końcowego beneficjenta lub końcowego odbiorcy nie jest brany pod uwagę przy ustalaniu, czy VAT jest wydatkiem kwalifikowanym w zastosowaniu postanowień niniejszej zasady”.

Podatek od towarów i usług nie stanowi kosztu kwalifikowanego w ramach Specjalnego Programu Akcesyjnego na Rzecz Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich w poniższych przypadkach:

• · beneficjentów, będących podatnikami podatku od towarów i usług, którym przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zgodnie bowiem z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124,
• · w przypadku braku związku nabywanych towarów i usług ze sprzedażą opodatkowaną (gdy podatnik nie ma prawa do obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego) lub w przypadkach związku nabywanych towarów i usług ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną (gdy podatnik ma prawo do częściowego odliczenia podatku), podatnicy mogą zaliczyć nie odliczony podatek do kosztów uzyskania przychodów, tj. mogą skompensować go w postaci zmniejszenia swoich zobowiązań z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych jak i prawnych,
• · beneficjentów, określonych w § 27a) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 z późn. zmianami). Zgodnie z tym przepisem zwrot podatku z tytułu nabycia towarów i usług lub importu towarów i usług przysługuje podmiotom, które przed dniem 01 maja 2004r. zawarły z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa umowy w ramach Programu SAPARD dotyczące refundacji ze środków Unii Europejskiej części kosztów kwalifikowanych związanych z realizacją przedsięwzięć w ramach tego programu.

Podatek wykazany na fakturze lub dokumencie celnym podlega zwrotowi w części w jakiej przypada on na wartość netto (bez podatku) towarów lub usług objętych refundacją ze środków Unii Europejskiej w rozliczeniu końcowym umowy, z tym, że zwrotowi nie podlega podatek zaliczony do kosztów kwalifikowanych objętych refundacją ze środków Unii Europejskiej.

Zwrot podatku przysługuje podmiotom, które spełniają następujące warunki:

1. w całości zapłaciły należność obejmującą podatek naliczony z tytułu dokonanego nabycia towarów lub usług oraz posiadają oryginał faktury lub faktury korygującej, a w przypadku importu towarów – dokument stwierdzający zapłatę cła i podatków pobieranych przez organy celne,
2. posiadają dokumenty bankowe potwierdzające przekazanie środków refundowanych w wykonaniu umowy zawartej w ramach SAPARD,
3. posiadają zaświadczenie wydane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa:
   1. o podpisaniu umowy w ramach funduszu SAPARD przed dniem 01 maja 2004r.,
   2. zawierające określenie kwoty podatku przypadającej na wartość netto (bez podatku) towarów i usług objętych dokonaną refundacją
   3. ze środków Unii Europejskiej, wyliczonej na podstawie faktur i dokumentów celnych,
   1. o podpisaniu umowy w ramach funduszu SAPARD przed dniem 01 maja 2004r.,
   2. zawierające określenie kwoty podatku przypadającej na wartość netto (bez podatku) towarów i usług objętych dokonaną refundacją
   3. ze środków Unii Europejskiej, wyliczonej na podstawie faktur i dokumentów celnych, przyjętych do rozliczenia umowy oraz wysokości udziału, w jakim ta kwota podatku i wartość towarów i usług zostały objęte refundacją ze środków Unii Europejskiej,
   4. potwierdzające wysokość kwoty podatku objętego refundacją ze środków Unii Europejskiej w związku z zaliczeniem go do kosztów kwalifikowanych,
   5. zawierające wyszczególnienie numerów, dat i nazw wystawców faktur lub dokumentów celnych, które były wystawione na rzecz podmiotów, które zawarły umowy w ramach funduszu SAPARD i stanowiły podstawę refundowania ze środków Unii Europejskiej części kosztów kwalifikowanych.

Zwrotu podatku dokonuje się na wniosek podmiotu, złożony do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania.

Wniosek w sprawie zwrotu powinien zawierać:

1. nazwę i adres siedziby nabywcy lub imię i nazwisko oraz adres jego zamieszkania,
2. wartość nabytych towarów i usług lub importu towarów i usług, których dotyczy wniosek o zwrot podatku,
3. kwotę podatku, o której zwrot ubiega się podatnik.

Do wniosku należy dołączyć:

1. w/w zaświadczenie wydane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,
2. oświadczenie składającego wniosek, że zwrot podatku nie dotyczy podatku naliczonego, który został lub zostanie przez podatnika rozliczony w jakikolwiek inny sposób

• beneficjentów, o których mowa w art. 115 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004r. Nr 54, poz. 535). Zgodnie z tym przepisem rolnikowi ryczałtowemu dokonującemu dostawy produktów rolnych dla podatnika podatku, który rozlicza ten podatek, przysługuje zryczałtowany zwrot podatku z tytułu nabywania niektórych środków produkcji dla rolnictwa opodatkowanych tym podatkiem. Kwota zryczałtowanego zwrotu podatku jest wypłacana rolnikowi ryczałtowemu przez nabywcę produktów rolnych (ust. 1). Stawka zryczałtowanego zwrotu podatku, o którym mowa w ust. 1, wynosi 5% kwoty należnej z tytułu dostawy produktów rolnych pomniejszonej o kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku (ust. 2).

Zatem podatek od towarów i usług może stanowić koszt kwalifikowany w ramach Programu SAPARD w przypadkach:

• beneficjentów nie będących podatnikami podatku od towarów i usług, którzy jednocześnie nie mają możliwości odzyskania tego podatku w jakikolwiek inny sposób,
• rolników ryczałtowych, którzy dokonują dostaw produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczą usługi rolnicze wyłącznie podmiotom nie będącym podatnikami podatku od towarów i usług.