Zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. Z 2000 r. Nr 14 poz. 176 ze zm.) za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Przychody powyższe opodatkowane są według skali podatkowej obowiązującej w danym roku podatkowym, a zaliczki na podatek dochodowy pobierane są w ciągu roku przez płatnika na zasadach określonych w art. 32 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast w myśl postanowień art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, świadczenia pieniężne wypłacane emerytom i rencistom z tytułu łączącego ich uprzednio z zakładem stosunku pracy lub innego stosunku określonego w art. 10 ust. 1 pkt 1, opodatkowane są w formie ryczałtu w wysokości 20% przychodu.

Kryterium, które pozwala ustalić, czy dany przychód jest przychodem ze stosunku pracy czy też świadczeniem o innym charakterze jest fakt, kto może otrzymać określone świadczenie. Świadczenie jest traktowane jako przychód ze stosunku pracy, jeżeli uprawnionym do jego otrzymania jest wyłącznie osoba związana obecnie lub w przeszłości z danym zakładem pracy, a wiec pracownik tego zakładu. Podatkiem w formie ryczałtu, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4 objęte są natomiast świadczenia pieniężne wypłacane emerytom i rencistom, mające charakter świadczeń jednostronnych, które występują najczęściej w postaci: zapomóg pieniężnych (innych niż wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 26), wszelkiego rodzaju dopłat i opłat ponoszonych za emeryta lub rencistę, mimo iż zakład nie wypłaca ich bezpośrednio podatnikowi.

Kwestie związane z wypłatą różnorodnych świadczeń przysługujących pracownikom, regulują przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.).

I tak, zgodnie z art. 101¹ § 1 Kodeksu pracy, w zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (zakaz konkurencji). Przepis powyższego artykułu stosuje się również, gdy pracodawca i pracownik mają dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, zawierają umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. W umowie określa się także okres obowiązywania zakazu konkurencji oraz wysokość odszkodowania należnego pracownikowi od pracodawcy (art. 101²§ 1).

Przytoczone powyżej przepisy prawa pracy dają zatem możliwość pracodawcy zabezpieczenia się przed działaniem konkurencyjnym swoich pracowników zarówno w trakcie jak i po ustaniu stosunku pracy. Przy czym art. 101² § 1 Kodeksu pracy przewidując możliwość wypłaty odszkodowania po ustaniu zatrudnienia, nie wprowadza samodzielnie obowiązku jego wypłaty, lecz uzależnia to od zawarcia przez strony umowy. Stronami umowy są: pracodawca i pracownik.

W świetle powyższego, kwota odszkodowania wypłacona z tytułu zobowiązania się do nie zajmowania interesami konkurencyjnymi stanowi przychód ze stosunku pracy, podlegający opodatkowaniu na zasadach określonych w powołanym wyżej art. 32 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Fakt dokonania wypłaty ww. świadczenia osobie posiadającej status emeryta nie może skutkować zastosowaniem opodatkowania w formie ryczałtu.