Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), Naczelnik Urzędu Skarbowego w Stalowej Woli, na pisemne zapytanie z dnia 2.12.2004 r., udziela informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w oparciu o aktualnie obowiązujący stan prawny i stwierdza, co następuje:

„S.” spółka jawna:

• składa się z czterech wspólników,
• powstała z przekształcenia spółki cywilnej,
• prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną w formie zasad ogólnych,
• prowadzi księgi rachunkowe.

Każdy wspólnik spółki ma prawo do równego udziału w zyskach spółki. Decyzją wspólników część zysku spółki odpowiadająca wartości jej majątku, została pozostawiona w spółce celem finansowania rozwoju spółki. Udział kapitałowy każdego wspólnika odpowiada wartości wkładu wniesionego przy zawiązaniu spółki oraz części pozostawionego w spółce zysku z roku bieżącego oraz lat ubiegłych. Z dniem 31.12.2004 r. dwóch wspólników wypowiedziało umowę spółki. Po wystąpieniu wspólników spółka będzie nadal prowadziła działalność gospodarczą o tym samym charakterze. Wartość udziałów wspólników występujących ze spółki oznaczono na podstawie bilansu uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki. Wartość ta zostanie wypłacona występującym wspólnikom ratalnie za zgodnym porozumieniem stron.

Zdaniem wspólników spółki na podstawie przedstawionych okoliczności faktycznych dla występujących ze spółki wspólników nie wystąpi obowiązek odprowadzenia:

1. podatku dochodowego od osób fizycznych:
   - z tytułu remanentu likwidacyjnego z uwagi na brak likwidacji działalności gospodarczej spółki,
   - z tytułu zwrotu wkładów wniesionych przez występujących wspólników do spółki (niewypłaconego zysku), zwolnionych z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.),
2. podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z zawartą pomiędzy wspólnikami spółki umową, dotyczącą ratalnej spłaty udziałów występującym wspólnikom.

1. W kwestii podatku dochodowego od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 22 ustawy z dnia 15.09.2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U Nr 94, poz. 1037, ze zm.), spółka jawna jest spółką osobową, niemającą osobowości prawnej. W związku z powyższym, do opodatkowania dochodów uzyskiwanych przez jej wspólników jako osób fizycznych ma zastosowanie ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.).

Na podstawie art. 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną opodatkowuje się osobno u każdej osoby w stosunku do jej udziału. Są one zaliczane do przychodów z działalności gospodarczej. W trakcie roku podatkowego każdy ze wspólników spółki jawnej odprowadza zaliczki na podatek dochodowy oraz składa miesięczne deklaracje. Jeżeli wspólnik będący osobą fizyczną występuje ze spółki prowadzącej księgi rachunkowe i nie zamierza kontynuować z działalności gospodarczej, traktowany jest jako osoba fizyczna likwidująca działalność gospodarczą, zobowiązana do ustalenia dochodu z remanentu likwidacyjnego zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a także do zapłaty 10-procentowego zryczałtowanego podatku dochodowego od remanentu likwidacyjnego (art. 24 ust. 3 oraz art. 44 ust. 4 ww. ustawy). W przypadku wypowiedzenia umowy czteroosobowej spółki jawnej przez dwóch wspólników z dniem 31.12.2004 r. remanent likwidacyjny występujących wspólników winien być uwzględniony przy obliczaniu zobowiązania podatkowego w zeznaniach o wysokości osiągniętego dochodu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, sporządzonych przez nich za 2004 r. Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem tut. organu, stanowisko występujących wspólników w kwestii niewystąpienia obowiązku do odprowadzenia 10-procentowego zryczałtowanego podatku dochodowego od remanentu likwidacyjnego jest błędne.

Zgodnie z art. 65 § 1 – 5 ustawy - Kodeks spółek handlowych, wystąpienie wspólników ze spółki jawnej powoduje obowiązek rozliczenia się z byłymi wspólnikami. Rozliczenie to poprzedza ustalenie wartości udziału kapitałowego wspólników występujących ze spółki, poprzez sporządzenie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość zbywczą spółki, tj. wartość jej majątku w obrocie prawnym i gospodarczym (wartość, jaką można uzyskać za spółkę). Bilans ten winien zawierać wszystkie składniki materialne i niematerialne (według cen rynkowych), które mają wartość wymierną w pieniądzu. Występującym wspólnikom przysługuje prawo do zwrotu udziału kapitałowego. Udział wypłacony wspólnikom powinien uwzględniać wniesione do spółki wkłady, a także nadwyżkę majątkową. Ustalony w ten sposób udział kapitałowy wypłaca się w pieniądzu. Rzeczy wniesione do spółki przez wspólników tylko do używania zwraca się im w naturze, natomiast rzeczy wniesione przez wspólników do spółki jako wkład nie podlegają zwrotowi a ich wartość zostaje scedowana na własność spółki i winna być uwzględniona w bilansie. Na podstawie art. 52 § 1 kodeksu spółek handlowych wspólnik może żądać podziału i wypłaty całości zysku z końcem roku obrotowego. Wypłata ta nie powoduje obowiązku odprowadzania podatku ze względu na to, iż został on już odprowadzony w formie zaliczek miesięcznych na podatek dochodowy, lub przy rozliczeniu rocznym. Wobec powyższego dochód pozostawiony przez wspólników w spółce na dofinansowanie jej działalności w momencie wypłaty nie podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych.

Wypłacenie występującym wspólnikom wartości ustalonego udziału kapitałowego stanowi dla nich przysporzenie majątkowe, które podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, jako dochód z działalności gospodarczej. Zgodnie jednak z art. 21 ust. 1 pkt 50 lit. a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody otrzymane w związku ze zwrotem wkładu w spółce są zwolnione z podatku dochodowego w części stanowiącej jego koszt nabycia. W przypadku, gdy wartość udziałów kapitałowych każdego z występujących wspólników jest równa wartości zbywczej majątku spółki, podatek dochodowy z tytułu wypłaty udziałów występującym wspólnikom nie wystąpi zarówno po stronie pozostających, jak i występujących wspólników. Obowiązek podatkowy wystąpiłby natomiast po stronie występujących wspólników w przypadku, gdy wartość udziału kapitałowego przypadająca na każdego z nich byłaby niższa od przysporzenia majątkowego (wypłaty udziałów) lub w przypadku odwrotnym po stronie wspólników pozostających w spółce z tytułu dodatkowego przychodu z ww. tytułu. Opodatkowaniu podlegałaby wówczas różnica pomiędzy kwotą wypłaconą wspólnikom a kwotą wartości udziału kapitałowego przypadającą na każdego z występujących wspólników.

Odnośnie zapytania dotyczącego konieczności sporządzenia umowy regulującej sprawę odsetek z tytułu odroczonych wypłat udziałów występującym wspólników tut. organ nie może zająć stanowiska, gdyż problem ten nie jest regulowany przez przepisy prawa podatkowego.

2. W kwestii podatku od czynności cywilnoprawnych:

(informacja w tym zakresie została zmieniona przez Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie pismem z dnia 12.04.2005 r. (znak: IS.I/2-415/297/04))