DECYZJA

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60), po rozpatrzeniu zażalenia Spółki z o.o. na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego stwierdzające, iż stanowisko Spółki przedstawione we wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowania za wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu jest nieprawidłowe - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach odmawia zmiany zaskarżonego postanowienie.

UZASADNIENIE

Wnioskiem z lutego 2005 r. Spółka z o.o. zwróciła się do Naczelnika Urzędu Skarbowego o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie dotyczącej możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowania za wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu.
W ww. piśmie wnioskodawca stanął na stanowisku, że odszkodowanie zapłacone wynajmującemu w związku z wcześniejszym rozwiązaniem umowy najmu stanowi koszt uzyskania przychodu u najemcy.

Postanowieniem z maja 2005 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego uznał za nieprawidłowe stanowisko wnioskodawcy w sprawie dotyczącej możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów ww. odszkodowania.

Na powyższe postanowienie Spółka wniosła zażalenie, w którym podtrzymała swoje stanowisko zawarte we wniosku.
Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że Spółka z o.o. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się sprzedażą towarów na własny rachunek bądź w formie agencji. Działalność ta prowadzona jest w sieci placówek handlowych zlokalizowanych w różnych miastach i miejscach jako samodzielne lokale, bądź placówki w centrach handlowych. Analiza kosztów działalności w jednym z takich punktów wykazała, że jest on nierentowny i przynosi straty. W związku z powyższym Spółka podjęła rozmowy z właścicielem wynajmowanej powierzchni, które miały doprowadzić bądź do obniżenia czynszu bądź wcześniejszego rozwiązania terminowej umowy najmu. Wynajmujący wyraził zgodę na wcześniejsze rozwiązanie umowy, pod warunkiem uiszczenia przez najemcę odszkodowania. Rezygnacja z prowadzenia działalności w tym punkcie nie oznaczała zaniechania prowadzenia działalności handlowej, która jest kontynuowana i rozszerzona o nowe punkty handlowe. Decyzja podyktowana była wyłącznie względami ekonomicznymi.

Po rozpatrzeniu przedmiotowego zażalenia Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdza, co następuje:
Problematyka kosztów uzyskania przychodów ma dla funkcjonowania każdego podatku dochodowego podstawowe znaczenia. Możliwość zaliczenia określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów wpływa bezpośrednio na wysokość dochodu będącego podstawą opodatkowania, a w konsekwencji - na wysokość należnego zobowiązania. Z tego też względu przepisy dotyczące kosztów uzyskania przychodów są zazwyczaj rozbudowane i mają niekiedy charakter bardzo szczegółowy i kazuistyczny. Podobnie ma się rzecz w ustawodawstwie polskim, a mianowicie w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.). Konstrukcja kosztów uzyskania przychodów, określona w art. 15 ust. 1 ww. ustawy, oparta jest na swoistej klauzuli generalnej, która stanowi, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów oraz koszty funkcjonowania osoby prawnej, z wyjątkiem kosztów enumeratywnie wymienionych w art. 16 ust. 1 tejże ustawy. Wykładnia gramatyczna użytego przez ustawodawcę zwrotu "wszelkie koszty ponoszone w celu osiągnięcia przychodów" oznacza, że podatnik ma możliwość odliczenia do celów podatkowych wszelkich kosztów, pod tym jednak warunkiem, że ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Zatem aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, to pomiędzy tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy tego typu, że poniesiony wydatek ma wpływ lub może mieć wpływ na powstanie czy też zwiększenie przychodu.
Podsumowywując, nie są kosztem uzyskania przychodów wydatki wymienione enumeratywnie w art. 16 ust. 1 ww. ustawy, jak również wydatki wprawdzie tam nie wymienione ale nie związane z uzyskaniem przychodu.
W świetle powyższych rozważań należy zauważyć, że przepis art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wyłącza wprawdzie z grupy kosztów uzyskania przychodów wydatki mające charakter kar i sankcji, niemniej jednak wyłączenie to ogranicza do ściśle wymienionych w nim przypadków. Ww. przepis stanowi bowiem, iż nie uważa się za koszty kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. Zatem ww. przepis nie ma zastosowania w niniejszej sprawie. Nie oznacza to jednak, że wydatek w postaci odszkodowania z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy najmu przez najemcę jest kosztem uzyskania przychodu.
Wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu nie miało bowiem na celu uzyskania przychodu (źródło przychodu w postaci danego punktu handlowego zostało zlikwidowane), a jedynie zapobieżenie dalszym stratom. W obrocie gospodarczym występują przypadki, w których strona zmuszona jest odstąpić od umowy i ponieść z tego tytułu wydatki, aby zapobiec staracie mogącej wyniknąć z jej wykonywania, nie mniej jednak jest to kwestia ryzyka związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej, którego negatywnych konsekwencji finansowych nie można przenosić na zmniejszenie obciążeń podatkowych.
Zatem uznanie za koszt uzyskania przychodów odszkodowania poniesionego w związku z wcześniejszym rozwiązaniem umowy najmu przez najemcę, dokonanego w celu zapobieżenia stracie, a więc nie mającego na celu uzyskania przychodu byłoby sprzeczne z regulacjami wynikającymi z art. 15 ust. 1 ww. ustawy.
Biorąc powyższe pod uwagę Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach nie znajduje podstaw do zmiany bądź uchylenia ww. postanowienia organu pierwszej instancji.