INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana C. przedstawione we wniosku z dnia 27 listopada 2007r. (data wpływu do tut. Biura– 30 listopada 2007r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania uzyskanego od pracodawcy w drodze ugody sądowej za pracę w niedziele, święta, dni dodatkowo wolne od pracy oraz w nocy - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 listopada 2007r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania uzyskanego od pracodawcy w drodze ugody sądowej za pracę w niedziele, święta, dni dodatkowo wolne od pracy oraz w nocy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca wraz z innymi pracownikami domagał się od byłego zakładu pracy wypłaty zaległych świadczeń w postaci dodatków za pracę w niedziele, święta i dni dodatkowo wolne od pracy oraz w porze nocnej, które przysługiwały mu na podstawie postanowień wewnątrzzakładowych aktów zbiorowego prawa pracy jako dla pracownika zatrudnionego w systemie ciągłym. W dniu 16 października 2002r. odbyła się sprawao wynagrodzenie z powództwa wnioskodawcy i innych pracowników przeciwko zakładowi pracy. Strony zawarły ugodę, w której poświadczyły, że ustalenie wysokości dodatków stało się niemożliwe, „ze względu na skomplikowany mechanizm kalkulacji i konieczność przeliczenia wynagrodzeń z długiego okresu”. W związku z tym we wspomnianej ugodzie pozwany zakład pracy zobowiązał się zapłacić powodowi odszkodowanie. Z protokołu rozprawy sądowej dnia 16 października 2002r. jednoznacznie wynika, że powodowi przyznano odszkodowanie, a nie wynagrodzenie za pracę. W punkcie trzecim tegoż protokołu czytamy: „ … pozwany zakład wyżej opisany i reprezentowany zobowiązuje się zapłacić niżej wymienionym powodom następujące kwoty w terminie do dnia 20 grudnia 2002r. tytułem odszkodowania za niemożliwość naliczenia dodatków …”.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy do odszkodowania uzyskanego od pracodawcy w 2002r. za pracę w niedziele, święta, dni dodatkowo wolne od pracy oraz w porze nocnej, w drodze ugody sądowej, można zastosować zwolnienie wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

W ugodzie sądowej, jaką pracownicy, w tym wnioskodawca, zawarli z zakładem pracy, jest mowa wyłącznie o odszkodowaniu. Z treści ugody wynika, że wysokość należnych dodatków była trudna do ustalenia i nie określono dokładnie ich wysokości, a więc świadczenie jakie wypłacono zdaniem wnioskodawcy nie może być wynagrodzeniem za pracę. Jeżeli zaś jest to odszkodowanie, to korzysta ono ze zwolnienia z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W świetle tego przepisu są dwie przesłanki zwolnienia: świadczenie musi być odszkodowaniem i jego wypłata musi nastąpić na podstawie przepisów ustawy. Uprawnienia do dodatków przysługiwały podatnikowi na mocy postanowień wewnątrzzakładowych aktów zbiorowego prawa pracy. Przewiduje je ustawa z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), nie ma jednak w niej mowy o wypłacie przez pracodawcę odszkodowania na rzecz pracownika w sytuacji niewypłacenia wynagrodzenia za pracę. Za podstawę prawną odszkodowania ustalonego w ugodzie sądowej można wg wnioskodawcy uznać niewykonanie zobowiązania, na mocy art. 471 Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 16,poz. 93 z późn. zm.), a więc zdaniem wnioskodawcy obowiązek zapłaty odszkodowania wynika z przepisu ustawy, który nakazuje naprawić szkodę wynikłą z niewykonania zobowiązania (art. 471 k. c. w związku z art. 300 k. p.). Wnioskodawca uważa, żew związku z tym są spełnione obie przesłanki niezbędne do uznania przedmiotowego świadczenia za odszkodowanie. Wobec powyższego wnioskodawca uważa, że wypłacone świadczenie należy traktować jako odszkodowanie, które nie podlega opodatkowaniu.

Wnioskodawca powołuje się na orzecznictwo sądów administracyjnych w sprawach podatkowych. Jako przykład przytoczył wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnegow Białymstoku z dnia 8 marca 2006r. Sygn. akt ISA/Bk 32/2006, gdzie Sąd stwierdziłm. in.: „Przy ocenie, czy odszkodowanie określone w ugodzie sądowej korzysta z zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, nieprzytoczenie przepisów kodeksu pracy nie może oznaczać, że kodeks ten nie był podstawą przyznania odszkodowania.” Dla wnioskodawcy bardzo istotnym argumentem przemawiającym za zwolnieniem jest również stwierdzenie sprzeczności z Konstytucją (wyrok Trybunału Konstytucyjnegoz dnia 29 listopada 2006r. SK 51/2006) art. 21 ust. 1 pkt 3g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który wyłączał ze zwolnienia odszkodowania wynikającez zawartych umów lub ugód. Sama ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera enumeratywną listę przypadków wyłączeń ze zwolnienia odszkodowań wynikających ze stosunku pracy i roszczeń z tym związanych. Wnioskodawca uważa, że zwolnienie od podatku dochodowego jest w pełni zasadne.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14 poz. 176 ze zm.) - opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Natomiast zgodnie z art.10 ust.1 pkt 1 powołanej ustawy źródłami przychodów są m.in.: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Za przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 uważa się,w myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy, wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona,a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Należy zaznaczyć, że ze stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcęi zajętego stanowiska w sprawie wynika, że wnioskodawca domagał się wynagrodzenia za pracę, ale wobec niemożliwości naliczenia przysługujących wnioskodawcy dodatków pracodawca wypłacił mu odszkodowanie. Wnioskodawca wskazuje, że podstawą wypłaty dodatków były postanowienia wewnątrzzakładowych aktów zbiorowego prawa pracy i że przewiduje je ustawa z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998r. Nr 21 poz. 94 ze zm.), natomiast, że nie ma w nim mowy o wypłacie przez pracodawcę odszkodowania na rzecz pracownika w sytuacji niewypłacenia wynagrodzenia za pracę. Według wnioskodawcy podstawą wypłacenia odszkodowania jest art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964r. Nr 16 poz. 93 ze zm.). Z treści wniosku wynika, że ugoda w sprawie odszkodowania została zawarta16 października 2002r. i że odszkodowanie zostało otrzymane w 2002r., gdyż wypłata odszkodowania nastąpiła do 20 grudnia 2002r. W związku z tym należy stwierdzić, żew niniejszej sprawie winny mieć zastosowanie przepisy obowiązujące w roku, w którym dokonano wypłaty odszkodowania czyli w 2002r.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w 2002r., wolne od podatku są odszkodowania otrzymane na podstawie przepisów prawa administracyjnego, prawa cywilnego i na podstawie innych ustaw, z wyjątkiem:

1. przewidzianych w prawie pracy odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywaniaz pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy,
3. (skreślony),
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody opodatkowane są na zasadach,o których mowa w art. 27 ust. 1.
   
   

Z powyższego wynika więc, że w 2002r. zwolnieniem były objęte odszkodowania otrzymane na podstawie przepisów prawa (administracyjnego, cywilnego i innych ustaw)z wyjątkiem odszkodowań wprost ustalonych w tym przepisie. Z treści wniosku wynika, że według wnioskodawcy podstawą wypłaty odszkodowania był przepis art. 471 k. c. W świetle tego przepisu dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Z przepisu tego wynika jedynie ogólna zasada, że dłużnik ma obowiązek naprawić szkodę. Jest to przepis normujący ogólną zasadę odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę. Wobec tego nie można uznać, że odszkodowanie otrzymane w 2002r. przez wnioskodawcę na podstawie tego ogólnego przepisu jest odszkodowaniem wynikającym z przepisów prawa cywilnego. Aby można uznać, że odszkodowanie wynika z przepisu prawa musi być onow nim skonkretyzowane tj. musi wynikać w jakiej sytuacji i za co przysługuje odszkodowanie. Przepis art. 471 k. c. nawet nie posługuje się pojęciem „odszkodowanie”. Nie jest to przepis, w którym skonkretyzowano jakieś odszkodowanie. W związku z tym odszkodowanie otrzymane w 2002r. na podstawie ugody nie jest odszkodowaniem wynikającym z przepisów prawa, a tym samym nie korzystało w 2002r. ze zwolnienia od podatku dochodowego.

Ponadto wyjaśnia się, że przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na który powołuje się wnioskodawca obowiązuje dopiero od dnia 1 stycznia 2003r. Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem odszkodowań wynikających z zawartych umów i ugód.Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 29 listopada 2006r. sygnatura akt SK 51/06 (opublikowanym w Dz. U. z 2006r. Nr 226 poz.1657) uznał, iż art. 21 ust. 1 pkt 3lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zakresie, w jakim wyłącza zwolnienie podatkowe w stosunku do odszkodowań uzyskanych na podstawie ugody sądowej, jest niezgodny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Powyższe orzeczenie weszło w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw,tj. 11 grudnia 2006r. i ma zastosowanie do odszkodowań ale tylko takich, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów prawa, otrzymanych na podstawie ugód zawartych dopiero od tego dnia. W związku z powyższym otrzymane przez wnioskodawcę w 2002r. odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzeniaw przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się(w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.