POSTANOWIENIE

Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) po rozpatrzeniu wniosku Podatnika z dnia 29.06.2006 r. (data wpływu do tut. Urzędu 30.06.2006 r.), uzupełnionego pismem z dnia 29.08.2006 r., o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie zwolnienia od podatku od towarów i usług oraz ujęcia w ewidencji oraz deklaracji dla tego podatku (przez spółkę w upadłości) dostawy nieruchomości w przypadku gdy jej uprzednia sprzedaż (dokonana przez znajdującego się obecnie w upadłości) została uznana przez sąd za bezskuteczną (po wniesieniu tzw. "skargi pauliańskiej"), w świetle ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54 poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT

stwierdza, że :

stanowisko przedstawione w tym wniosku jest nieprawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego.

UZASADNIENIE

Podatnik (obecnie znajdujący się w upadłości) w 1999 r. dokonał opodatkowanej sprzedaży (podatek należny odprowadzono do urzędu skarbowego) wybudowanych przez siebie nieruchomości (budynków) wraz z prawem wieczystego użytkowania gruntów, na których budynki te są posadowione. Podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z wybudowaniem tych nieruchomości. Kupujący (osoba trzecia, dalej "nabywca") nie uiścił w całości należnej z tytułu sprzedaży zapłaty. W roku 2000 Sąd Rejonowy ogłosił upadłość Podatnika. Ze względu na ścisłe powiązania kapitałowe i osobowe spółek biorących udział w sprzedaży przedmiotowych nieruchomości syndyk masy upadłości wniósł pozew przeciwko nabywcy tych nieruchomości (tzw. "skargę pauliańską") - opierając się na treści art. 527 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Sąd Okręgowy uznał obie umowy sprzedaży za bezskuteczne w stosunku do wierzyciela. Następujące po wyroku apelacja oraz kasacja zostały oddalone przez właściwe sądy.

Wyrok Sądu Okręgowego umożliwia syndykowi przeprowadzenie egzekucji z nieruchomości znajdujących się w majątku nabywcy (osoby trzeciej), który jest jednocześnie zobowiązany do zaniechania wszelkich działań utrudniających jej dokonanie. W celu realizacji prawa przysługującego na podstawie wydanego wyroku syndyk zamierza sprzedać nieruchomości (budynki) wraz z prawem wieczystego użytkowania gruntów, na których budynki te są posadowione. Prawo własności nieruchomości zostanie w momencie dokonanej sprzedaży przeniesione bezpośrednio z nabywcy (osoby trzeciej) na nowego nabywcę. Uzyskana z przedmiotowej sprzedaży kwota zostanie przeznaczona na zaspokojenie wierzytelności należnych wierzycielom spółki w upadłości (Podatnika).

W związku z powyższym Podatnik (syndyk) zwraca się z zapytaniem, czy przedmiotowa transakcja sprzedaży powinna zostać ujęta przez Podatnika w ewidencji oraz deklaracji dla podatku VAT jako zwolniona.

Zdaniem Podatnika przedmiotowa transakcja podlega zwolnieniu przedmiotowemu od podatku VAT na podstawie, odpowiednio:

• art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT - w stosunku do budynków (są one towarami używanymi w rozumieniu art. 42 ust. 2 ustawy o VAT, Podatnikowi nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego - brak podatku naliczonego w wyniku uznania przez sąd "skargi pauliańskiej" oraz nie dokonano ulepszeń w rozumieniu art. 43 ust. 6 ustawy o VAT),
• § 8 ust. 1 pkt 12 wydanego na podstawie delegacji ustawowej zawartej m.in. w art. 82 ust. 3 ustawy o VAT rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 97, poz. 970 ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem - w stosunku do stanowiącego świadczenie usług zbycia prawa wieczystego użytkowania gruntów.

Podatnik zauważa, iż wprawdzie przysługiwało mu prawo do obniżania kwot podatku należnego o kwoty podatku naliczonego zawarte w fakturach dotyczących budowy ww. nieruchomości, jednakże fakt ten nie powinien zostać wzięty pod uwagę, gdyż byłoby to sprzeczne z zasadą neutralności podatku VAT. Ponadto Podatnik wskazuje, iż mimo uznania danej czynności za bezskuteczną to bezskuteczność ta ogranicza się jedynie do wierzyciela, zaś w przypadku nieruchomości właścicielem wpisanym do księgi wieczystej pozostaje nabywca a wierzyciel ten może jedynie przeprowadzić egzekucję (z cudzej rzeczy) w celu zaspokojenia swojej wierzytelności.

Reasumując, zdaniem Podatnika, powyższa transakcja podlega przedmiotowemu zwolnieniu i powinna zostać przez niego ujęta w ewidencji oraz wykazana w deklaracji dla podatku od towarów i usług VAT-7.

Po przeanalizowaniu zaprezentowanego we wniosku stanu faktycznego oraz stanowiska wnioskodawcy, mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa, tut. Organ podatkowy stwierdza, co następuje:

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Podatnik (obecnie znajdujący się w upadłości) w 1999 r. dokonał sprzedaży wybudowanych przez siebie nieruchomości (budynków) wraz z prawem wieczystego użytkowania gruntów, na których budynki te są posadowione. Ze względu na ścisłe powiązania kapitałowe i osobowe spółek biorących udział w sprzedaży przedmiotowych nieruchomości syndyk masy upadłości wniósł pozew przeciwko nabywcy tych nieruchomości (tzw. "skargę pauliańską"). Sąd Okręgowy uznał obie umowy sprzedaży za bezskuteczne w stosunku wierzyciela, zaś wyrok umożliwia syndykowi przeprowadzenie egzekucji z nieruchomości znajdujących się w majątku nabywcy (osoby trzeciej). W celu realizacji prawa przysługującego na podstawie wydanego wyroku syndyk zamierza sprzedać nieruchomości (budynki) wraz z prawem wieczystego użytkowania gruntów, na których budynki te są posadowione. Prawo własności nieruchomości zostanie w momencie dokonania sprzedaży przeniesione bezpośrednio z nabywcy (osoby trzeciej) na nowego nabywcę. Uzyskana z przedmiotowej sprzedaży kwota zostanie przeznaczona na zaspokojenie wierzytelności należnych wierzycielom spółki w upadłości (Podatnika).

Zgodnie z art. 527 § 1 Kodeksu cywilnego, gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć.

W miejscu tym tut. Organ nadmienia, iż "skarga pauliańska" jest instytucją materialnego prawa cywilnego. A zatem służy jedynie ochronie wierzytelności cywilnoprawnych. Takiego charakteru nie mają publicznoprawne wierzytelności przysługujące Skarbowi Państwa z tytułu zobowiązań podatkowych. W doktrynie i orzecznictwie prawa przeważa pogląd o autonomii i partykularyzmie prawa podatkowego. Wyrazem takiego rozdziału jest niedopuszczalność stosowania instytucji prawa cywilnego w zakresie zobowiązań podatkowych, o ile nie wynika to wyraźnie z przepisów prawa.

Należy zatem zauważyć, iż bezskuteczność czynności została orzeczona na gruncie prawa cywilnego i jest ona (jak sam zaznaczył Podatnik) odniesiona wyłącznie w stosunku do wierzyciela. Jednocześnie, jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, prawo własności nieruchomości w dalszym ciągu należy do nabywcy (osoby trzeciej) i konsekwencją prowadzonego przez syndyka postępowania będzie przeniesienie prawa własności tych nieruchomości z tego podmiotu na nowego nabywcę.

Mając na uwadze fakt, iż opodatkowaniu podatkiem VAT, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT), przez które rozumie się odpowiednio: przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT) oraz każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT), to należy stwierdzić, że czynności tych na gruncie przepisów ustawy o VAT dokona nabywca i to na nim będzie spoczywał obowiązek podatkowy związany z przedmiotową sprzedażą (nie zaś na Podatniku).

W świetle przedstawionego stanu faktycznego oraz przywołanych powyżej unormowań prawnych należy uznać, iż podatnikiem obowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług dla powyższej transakcji jest nabywca (tj. osoba, która uprzednio nabyła nieruchomości od Podatnika). Do obowiązków tego podmiotu należy prawidłowe określenie przedmiotu opodatkowania (w tym ustalenie, czy zostały spełnione wszelkie przesłanki w celu objęcia tych czynności zwolnieniami, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT oraz § 8 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia), a następnie prawidłowe ujęcie sprzedaży w ewidencji oraz wykazanie w deklaracji dla podatku od towarów i usług.