Wniosek Spółki o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego wpłynął do organu podatkowego w dniu 12.01.2007r., natomiast w dniu 30.01.2007r.,w związku z wezwaniem organu podatkowego, wpłynęło uzupełnienie podania. W powyższy pismach Podatnik przedstawił następujący stan faktyczny:

Spółka zawarła z Deutsche Bankiem AG (dalej: „DB AG”) umowę o świadczenie usług polegających na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową w ramach grupy kapitałowej - tzw. Umowę Cash Poolingu (tj. db-CashSweep). Stronami umowy są także inne spółki, zarówno polskie, jak i zagraniczne wchodzące w skład międzynarodowej Grupy X.

Umowa cash poolingu oparta jest na następującej strukturze:

- Spółka oraz inne polskie spółki wchodzące w skład międzynarodowej Grupy kapitałowej X otwierają rachunki w Deutsche Bank Polska S.A. (dalej: „DB Polska”) oraz w DB AG;

- Zagraniczne spółki z Grupy kapitałowej X, uczestniczące w systemie cash poolingu, otwierają swoje rachunki w DB AG lub w innym banku zagranicznym;

- W ramach umowy cash poolingu, Y AG - spółka będąca nierezydentem - została wybrana Agentem, który wobec DB AG reprezentuje inne spółki z Grupy X;

- Dla celów realizacji niniejszej umowy DB AG prowadzi na rzecz i w imieniu Agenta rachunek docelowy Agenta, na którym dokonywana jest konsolidacja środków z rachunków Spółki i pozostałych spółek z Grupy kapitałowej X posiadanych w DB AG;

- Za świadczenie na rzecz Spółek przedmiotowej usługi DB AG pobiera miesięczne wynagrodzenie w formie prowizji.

Przypadek 1)

W sytuacji, gdy na koniec dnia roboczego na rachunku Spółki w DB Polska wykazywane jest saldo dodatnie:

1) DB Polska transferuje środki z rachunku Spółki na rachunek Spółki prowadzony przez DB AG;

2) DB AG transferuje środki z rachunku Spółki na rachunek docelowy Agenta.

Przypadek 2)

W sytuacji, gdy na koniec dnia roboczego na rachunku Spółki w DB Polska powstało saldo ujemne:

1) DB AG transferuje na rachunek Spółki w DB Polska środki odpowiadające wysokości salda ujemnego powstałego na rachunku Spółki w DB Polska;

2) Środki z rachunku docelowego Agenta transferowane są na rachunek Spółki w DB AG w wysokości salda ujemnego powstałego na rachunku Spółki w DB Polska.

Spółka podkreśla, iż powyższa sekwencja transferu środków pieniężnych występuje zawsze, gdy na koncie Spółki w DB Polska powstanie saldo ujemne. Opisana kolejność przepływów pieniężnych wynika z zawartej umowy cash poolingu i nie jest przypadkowa.

W konsekwencji, na koniec dnia roboczego, w każdym przypadku, zarówno na rachunku Spółki w DB AG, jak i w DB Polska saldo jest równe zeru.

Alokacja odsetek

- Zgodnie z umową cash poolingu, po zakończeniu danego miesiąca (okres rozliczeniowy dla odsetek) Agent (posiadacz rachunku docelowego w DB AG) dostarcza Spółce i pozostałym spółkom informację zawierającą zestawienie przepływów pieniężnych powstałych w ramach niniejszej umowy oraz zestawienie należnych odsetek, wynikających z transferów pieniężnych pomiędzy uczestnikami systemu cash poolingu, którymi zarządza i których dokonuje Agent (między uczestnikami systemu - tj. Spółką i pozostałymi spółkami z Grupy nie dochodzi do bezpośrednich transferów pieniężnych). Spółka otrzymuje zestawienie dotyczące wyłącznie Jej własnych przepływów pieniężnych, tj. nie otrzymuje danych dotyczących pozostałych spółek z Grupy.

- Należne odsetki (odsetki naliczone od posiadanych przez Spółkę lub pozostałe spółki sald dodatnich w ostatnim miesiącu) są płatne w terminie 7 dni od daty dostarczenia powyższej informacji. W tym terminie Spółka przelewa obciążające Ją odsetki (odsetki naliczone od posiadanych przez Spółkę sald ujemnych w ostatnim miesiącu) na rachunek wskazany przez Agenta, zaś odsetki należne Spółce Agent przelewa na rachunek wskazany przez Spółkę.

W cash poolingu został wprowadzony mechanizm rozliczania z DB AG sald wszystkich rachunków spółek z Grupy X. Rozliczeniu podlega każde saldo, w pełnej jego wysokości. Agent pełni tu rolę rozliczeniową zarówno wobec DB AG, jak i wobec spółek z tytułu stanów na ich poszczególnych rachunkach.

W sytuacji, gdy jedna ze spółek z Grupy ma nadwyżkę i środki z jej rachunku transferowane są na rachunek docelowy Agenta, będzie ona uprawniona do otrzymania odsetek od całej kwoty salda na jej rachunku. Odwrotnie, gdy jedna ze spółek z Grupy wykazuje niedobór na swoim rachunku i otrzymuje środki pieniężne służące pokryciu powstałego deficytu, zobowiązana będzie do zapłaty odsetek od całej kwoty środków pieniężnych, którą wcześniej otrzymała.

W związku z powyższym, w ramach systemu cash pooling dokonywane są dwa rozliczenia:

a) rozliczenie odsetek pomiędzy DB AG i Agentem dotyczące salda na rachunku docelowym Agenta;

b) rozliczenie odsetek pomiędzy poszczególnym spółkami z Grupy, a Agentem.

W świetle powyższego, w ramach umowy cash poolingu, Spółka wykazująca saldo ujemne (debet) na swoim rachunku staje się, na skutek dokonywanych transferów środków pieniężnych, dłużnikiem Agenta. Mianowicie, powstanie długu wynika z faktu, iż DB AG transferuje na rachunek Spółki w DB Polska środki odpowiadające wysokości salda ujemnego powstałego na rachunku Spółki w DB Polska, a następnie środki z rachunku docelowego Agenta transferowane są na rachunek Spółki w DB AG w wysokości salda ujemnego powstałego na rachunku Spółki w DB Polska.

Innymi słowy, na skutek powstania salda ujemnego na rachunku w DB Polska, a tym samym - dokonania transferów środków pieniężnych od Agenta do DB AG, a następnie z DB AG do DB Polska, Spółka zaciąga wobec Agenta dług celem zbilansowania (wyzerowania) salda na swoim rachunku w DB Polska.

W opisanej powyżej sytuacji (saldo ujemne na rachunku Spółki), efektem opisanych transferów pieniężnych (zasilających w środki pieniężne debetowy rachunek Spółki) jest dokonanie, za pośrednictwem DB AG, wypłaty przez Spółkę odsetek na rzecz Agenta. Zgodnie z umową cash poolingu Agent jest podmiotem uprawnionym do otrzymania odsetek.

Zdaniem Spółki, z uwagi na fakt, iż wszelkie transfery środków pieniężnych z rachunków o saldzie dodatnim na rachunki o saldzie ujemnym zostają początkowo dokonane przez Agenta, a nie przez poszczególne spółki z Grupy, uznać należy, iż to wobec Agenta istnieje zadłużenie konkretnej spółki. Uzasadnione jest to okolicznością, iż w sytuacji, gdy Spółka posiada saldo ujemne na swoim rachunku (tj. w konsekwencji - w ramach systemu cash poolingu - Jej rachunek zostanie odpowiednio zasilony) inne spółki mogą stać się wierzycielami Spółki jedynie potencjalnie. Na chwilę powstania salda ujemnego na rachunku Spółka nie posiada informacji, od której spółki z Grupy (w dodatku pośrednio) otrzyma środki pieniężne. Odpowiednią kwotę równą wysokości salda ujemnego na Rachunku otrzymuje od Agenta.

Zdaniem Spółki, to wobec Agenta posiada Ona swój dług i to Agent jest ostatecznym odbiorcą płaconych przez Spółkę odsetek.

W odniesieniu do powyższego, Wnioskująca dodatkowo w uzupełnieniu wniosku o wydanie interpretacji prawa podatkowego wyjaśnia, iż na skutek powstania zadłużenia konkretnej spółki z Grupy względem Agenta (które wynika z przelania przez Agenta środków pieniężnych na rachunek spółki celem zbilansowania salda ujemnego na tym rachunku), Agent jest uprawniony do otrzymania od zadłużonej spółki należnych odsetek. Agent jest ostatecznym odbiorcą odsetek należnych od pożyczki udzielonej konkretnej spółce z Grupy. Zawarta umowa cash poolingu nie określa, dokąd (jeśli w ogóle) przekazywane są otrzymane przez Agenta płatności odsetkowe. Z uwagi na fakt, iż Agent jest centrum rozliczeniowym dla całej Grupy, posiada on (na skutek transferów pieniężnych w ramach umowy cash poolingu) zarówno należności jak i zobowiązania względem poszczególnych spółek z Grupy. W związku z powyższym, istnieje możliwość, iż otrzymane w postaci odsetek środki pieniężne Agent przekazuje dalej, np. celem spełnienia zobowiązania względem spółki, której jest dłużnikiem. Opisane powyżej dalsze transfery odsetek przez Agenta są jedynie potencjalne, tj. umowa cash poolingu nie precyzuje, czy Agent - w przypadku każdorazowego otrzymania odsetek - zatrzymuje otrzymaną płatność dla siebiei nie jest ona przedmiotem dalszych transferów.

Spółka otrzymująca środki pieniężne na pokrycie debetu na koncie w DB Polska nie jest w stanie ustalić - przy założeniu, że środki te nie pochodzą bezpośrednio od Agenta - od której spółki z Grupy pośrednio (przez Agenta) otrzymała środki pieniężne.

W zestawieniu odsetkowym otrzymywanym przez Spółkę po zakończeniu miesiąca wyszczególnione są następujące informacje: saldo otwarcia pokazujące pozycję Spółki względem Agenta na początek miesiąca, data waluty transferu środków pieniężnych, data księgowania transferu środków pieniężnych, kwota transferu środków pieniężnych, saldo bieżące Spółki względem Agenta dla danego dnia, liczba dni, przez które saldo bieżące Spółki względem Agenta nie ulegało zmianie, referencyjna stopa odsetkowa z danego dnia, referencyjna stopa odsetkowa z danego dnia pomniejszona o ustaloną z Agentem marżę odsetkową, kwota odsetek dla danego dnia, saldo zamknięcia pokazujące pozycję Spółki względem Agenta na koniec miesiąca, miesięczna suma odsetek dodatnich, miesięczna suma odsetek ujemnych, miesięczna suma odsetek stanowiąca zobowiązanie Spółki lub Jej należność.

Wnioskodawca wyjaśnia, że Agent jako centrum rozliczeniowe Grupy zobowiązany jest mocą umowy cash poolingu dostarczyć finansowanie każdej spółce z Grupy, która danego dnia posiada saldo ujemne na swoim rachunku w DB Polska. Umowa cash poolingu nie określa źródła takiego finansowania, obliguje jedynie Agenta do zapewnienia spółce (z debetem na rachunku) środków pieniężnych celem pokrycia takiego niedoboru. Opisane wyżej finansowanie spółek z Grupy przez Agenta, mające na celu pokrycie niedoborów na rachunkach spółek w DB Polska, stanowi umowę pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Wnioskująca dodaje, iż wszelkie transfery pieniężne, które za pomocą Agenta dokonywane są (pośrednio) pomiędzy spółkami z Grupy X nie spełniają powyższej ustawowej definicji pożyczki. W ramach umowy cash poolingu, pożyczkodawcą środków pieniężnych na pokrycie ewentualnego niedoboru na rachunku którejś ze spółek jest zawsze Agent, a nie - poszczególne spółki z Grupy. W umowie cash poolingu nie występują żadne zapisy dotyczące transferów pieniężnych pomiędzy spółkami z Grupy, które mogłyby wskazywać, iż pomiędzy spółkami z Grupy zawierane są umowy pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Uzupełnienie podania zawiera także wyjaśnienie w kwestii kwoty zadłużeń i należności. Wynika z niego, że na koniec każdego dnia roboczego, na skutek transferów środków pieniężnych na rachunki spółek, które wykazują saldo ujemne powstaje zadłużenie spółki (beneficjenta środków pieniężnych) w stosunku do transferującego środki Agenta. Opisana operacja zerowania sald poszczególnych spółek z Grupy nie zostaje odwrócona, tj. w ramach umowy cash poolingu pożyczone od Agenta środki nie zostają mu zwrócone.

Wszelkie rozliczenia należności i zobowiązań wynikających z umowy cash poolingu, powstałych pomiędzy spółkami z Grupy a Agentem, zostaną dokonane po zakończeniu umowy cash poolingu.

Jedyne rozliczenia pomiędzy Agentem i spółkami z Grupy dotyczą płatności odsetkowych, tj. należne odsetki (odsetki naliczone od posiadanych przez Spółkę lub pozostałe spółki sald dodatnich w ostatnim miesiącu) są płatne w terminie 7 dni od daty dostarczenia informacji zawierającej zestawienie przepływów pieniężnych powstałych w ramach umowy cash poolingu. W tym terminie Spółka przelewa obciążające ją odsetki (odsetki naliczone od posiadanych przez Spółkę sald ujemnych w ostatnim miesiącu) na rachunek wskazany przez Agenta, zaś odsetki należne Spółce Agent przelewa na rachunek wskazany przez Spółkę.

Ponadto, wniosek Spółki zawiera informację, iż Agent, pomimo przynależności do tej samej Grupy kapitałowej co inne spółki uczestniczące w systemie cash poolingu, nie jest bezpośrednim udziałowcem Spółki, tj. nie posiada w Spółce co najmniej 25% udziałów, nie jest też jednym z udziałowców, którzy łącznie posiadaliby w Spółce co najmniej 25% udziałów, a także - nie istnieje jeden wspólny udziałowiec Agenta i Spółki, który posiadałby w obu tych podmiotach nie mniej niż 25% udziałów (tj. Agent i Spółka nie są tzw. spółkami siostrzanymi).

Wobec tak przedstawionego stanu faktycznego, Spółka złożyła wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji prawa podatkowego zawierający zapytanie, czy prawidłowe jest stanowisko, że odsetki wypłacone w ramach umowy cash poolingu nie podlegają przepisom o niedostatecznej kapitalizacji?

Zdaniem Wnioskującej, w opisanym stanie faktycznym nie znajdą zastosowania przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992r. dotyczące niedostatecznej kapitalizacji w odniesieniu do odsetek płaconych przez Spółkę do Agenta z tytułu zaciągniętego przez Spółkę długu na pokrycie niedoboru na Jej rachunku.

W świetle art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy podatkowej, przepisom o niedostatecznej kapitalizacji podlegają odsetki od pożyczek udzielonych pożyczkobiorcy przez następujących pożyczkodawców (tzw. „kwalifikowanych pożyczkodawców”):

- udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki;

- dwóch lub więcej udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki;

- spółkę siostrzaną, tzn. jeśli ten sam podmiot posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji) spółki udzielającej i otrzymującej pożyczkę (kredyt).

Zgodnie z powyższym, przepisy o niedostatecznej kapitalizacji dotyczą spółek, które zaciągają dług u swoich udziałowców, zaś tacy udziałowcy posiadają co najmniej 25% udziału w kapitale zakładowym pożyczkobiorcy („kwalifikowani pożyczkodawcy”). W związku z faktem, iż pożyczkodawcą Spółki, w przypadku, gdy posiada Ona saldo ujemne na swoim rachunku w DB AG, jest Agent, a ponadto - należne odsetki płacone są ostatecznie Agentowi, Spółka nie dokonuje żadnych transakcji z jakimkolwiek ze swoich „kwalifikowanych pożyczkodawców” (Agent nie jest bezpośrednio powiązany kapitałowo ze Spółką).

Na wstępie podjętych rozważań, organ podatkowy pragnie zauważyć, że Wnioskodawca w części podania, w której wyraża własne stanowisko w sprawie, umieścił elementy stanu faktycznego. Wobec powyższego, organ podatkowy przedstawiając powyżej stan faktyczny i zajęte we wniosku stanowisko Spółki, dokonał innego niż Ona pogrupowania kwestii, odnoszących się do stanu faktycznego oraz stanowiska Wnioskodawcy w niniejszej sprawie. Odnosząc się zatem do stanowiska Spółki, stwierdza się co następuje:

Zgodnie z regulacją art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. (...).

Powyższe oznacza, że podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, iż nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy podatkowej oraz że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poczynienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, czy też na zachowanie źródła pozyskiwania przychodu. Wydatki ponoszone przez podatnika muszą być celowe, to znaczy ponoszone być muszą dla uzyskania, zwiększenia przychodów podatkowych. Obowiązkiem podatnika, odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku pomiędzy poniesieniem kosztu a uzyskaniem przychodu lub funkcjonowaniem tegoż podatnika, zgodnie z dyspozycją powołanego ust. 1 art. 15 ustawy podatkowej.

Stosownie do przepisu art. 16 ust. 1 pkt 11 powyżej cytowanej ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Wobec treści zacytowanych powyżej przepisów ustawy podatkowej, należy stwierdzić, że za koszty uzyskania przychodu można uznać jedynie faktycznie zapłacone odsetki od pożyczek, które jednocześnie pozostają w związku przyczynowo – skutkowym z przychodami podatnika osiąganymi z tytułu prowadzonej działalności.

Z kolei w regulacji art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy podatkowej stanowi się, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki – w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Zgodnie z wyżej przywołanym art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy podatkowej, ograniczona została przez ustawodawcę możliwość zaliczania w koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielanych spółce przez podmioty wskazane w tej regulacji, a mianowicie:

a. przez udziałowca, który posiada nie mniej niż 25% udziałów spółki, albo

b. przez kilku udziałowców, którzy łącznie mają nie mniej niż 25% udziałów spółki.

Przepis ten znajduje zastosowanie w przypadkach, kiedy zadłużenie spółki (pożyczkobiorcy) wobec udziałowców tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów oraz wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takich udziałowców, przekroczy określony pułap liczony w stosunku do wielkości kapitału zakładowego pożyczkobiorcy.

Natomiast stosownie do przepisu art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Z powyższego przepisu ustawy wywieść należy, iż ustawodawca ograniczył możliwość zaliczania w koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielanych spółce przez inny podmiot, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji). Jednocześnie, dla zastosowania tego ograniczenia musi wystąpić zadłużenie spółki (pożyczkobiorcy) wobec jej udziałowców (akcjonariuszy) posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec pożyczkodawcy, przekraczające określony pułap liczony w stosunku do wielkości kapitału zakładowego pożyczkobiorcy.

Stosownie do regulacji art. 16 ust. 7b ustawy podatkowej, przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę.

W przedstawionym przez Spółkę stanie faktycznym, zdaniem organu podatkowego, nie zachodzą okoliczności stanowiące podstawową przesłankę warunkującą zastosowanie przepisu art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy podatkowej, bowiem Wnioskująca nie zaciąga pożyczek, o których mowa w art. 16 ust. 7b ustawy, od swojego udziałowca (akcjonariusza), ani udziałowców posiadających łącznie nie mniej niż 25% Jej udziałów.

Z kolei, z uwagi na fakt, iż nie istnieje jeden wspólny udziałowiec Wnioskującej i Jej pożyczkodawcy, nie znajdzie zastosowania regulacja art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy, w stosunku do odsetek spłacanych temu pożyczkodawcy.

Przedmiotowa interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskującą i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.