Działając na podstawie art. 14a § 1 i § 4 z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz art. 10 ust. 1, art. 17 ust. 1 pkt 2, art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 z późn. zm.) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Przemyślu po rozpatrzeniu wniosku Sądu z dnia 26.04.2007 w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu stosowania prawa podatkowego postanawia uznać stanowisko przedstawione we wniosku :

1. w części dotyczącej opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych odsetek od sum depozytowych, złożonych w związku z toczącym się postępowaniem karnym, karnym skarbowym, administracyjnym, cywilnym oraz w sprawach o wykroczenia - za prawidłowe,
2. w części dotyczącej opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych odsetek od sum depozytowych, złożonych w związku z toczącym się postępowaniem karnym, karnym skarbowym, administracyjnym, cywilnym oraz w sprawach o wykroczenia wypłacanych osobom fizycznym, podatnikom niemającym na terenie Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania za nieprawidłowe

W dniu 26.04.2007 do tutejszego organu podatkowego wpłynął wniosek w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do sposobu i zakresu stosowania przepisów prawa podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, który zawierał następujący stan faktyczny: Oprocentowanie sum depozytowych sądów stanowiących własność osób fizycznych, prawnych i innych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej – po potrąceniu kosztów związanych z prowadzeniem rachunku bankowego – powiększa ich wartość – zgodnie z § 18 ust. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21.12.2006 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia gospodarki finansowej i działalności inwestycyjnej sądów powszechnych (Dz. U. Nr 247, poz. 1814). Sumy depozytowe są to sumy obce (środki pieniężne) przechowywane przez sądy, w szczególności kaucje, wadia oraz sumy stanowiące przedmiot sporu otrzymane w związku z postępowaniem sądowym.

Jednym z przypadków, w których następuje złożenie określonej sumy pieniężnej do depozytu sądowego, jest udzielenie poręczenia majątkowego na zasadzie art. 249 ustawy z 6.06.1997 r. Kodeksu postępowania karnego – Dz. U. Nr 89, poz. 555 z późn. zm., które może polegać m.in. na złożeniu przez oskarżonego lub inną osobę pieniędzy lub papierów wartościowych. Poręczenie majątkowe w postaci pieniędzy jest środkiem zapobiegawczym stosowanym w postępowaniu karnym. Kwota poręczenia wpłacana jest przez oskarżonego lub inną osobę wskazaną przez sąd w postępowaniu, na oprocentowany rachunek pomocniczy sądu. Z chwilą ustania poręczenia majątkowego przedmiot poręczenia zwraca się osobie wpłacającej. Do 30.06.2006r. odsetki od poręczeń majątkowych, jako oprocentowanie sum depozytowych, stanowiły dochód Skarbu Państwa i były odprowadzane bezpośrednio na rachunek bankowy Ministerstwa Finansów. Od 1.07.2006 r. wprowadzono przepis, że oprocentowanie sum depozytów stanowiących własność osób fizycznych, prawnych i innych osób fizycznych powiększa ich wartość - § 20 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29.06.2006r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształceniu w inną formę organizacyjno – prawną. W związku z powyższym Sąd zwrócił się z pytaniami:

1. Czy Sąd powinien naliczać zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych od odsetek od sum depozytowych, złożonych w związku z toczącym się postępowaniem karnym, karnym skarbowym, administracyjnym, cywilnym oraz w sprawach o wykroczenia?
2. Czy Sąd powinien naliczać podatek dochodowy od osób fizycznych od odsetek od sum depozytowych, złożonych w związku z toczącym się postępowaniem karnym, karnym skarbowym, administracyjnym, cywilnym oraz w sprawach o wykroczenia wypłacanych osobom fizycznym, podatnikom niemającym na terenie Rzeczpospolitej Polski miejsca zamieszkania?

Sąd stoi na stanowisku, iż od wypłat odsetek nie należy naliczać zryczałtowanego podatku dochodowego, ponieważ kaucji, wadiów oraz sum stanowiące przedmiot sporu otrzymanych w związku z postępowaniem sądowym, nie można uznać za formę oszczędzania, przechowywania lub inwestowania środków pieniężnych, albowiem celem wpłaty na rachunek sum depozytowych jest zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania sądowego, a nie uzyskania korzyści ekonomicznych przez wpłacającego. W przypadku wypłaty odsetek od sum depozytowych osobom fizycznym niemającym na terenie Rzeczpospolitej Polski miejsca zamieszkania – Sąd stoi na stanowisku – iż nie nalicza się podatku dochodowego od osób fizycznych.

Stanowisko Naczelnika Urzędu Skarbowego w Przemyślu przedstawia się następująco:

Poręczenie majątkowe w postaci pieniędzy jest środkiem zapobiegawczym, stosowanym w postępowaniu karnym zgodnie z art. 266b § 1 ustawy z dnia 6.06.1997 r. kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.). Kwota poręczenia wpłacana jest przez oskarżonego lub inną osobę wskazaną przez Sąd w postępowaniu, na oprocentowany bankowy rachunek pomocniczy Sądu. Natomiast zgodnie z art. 269 k.p.k. z chwilą ustania poręczenia majątkowego przedmiot poręczenia zwraca się osobie wpłacającej.

Do 30.06.2006 r. odsetki od poręczeń majątkowych, jako oprocentowanie sum depozytowych, stanowiły dochód Skarbu Państwa i były odprowadzane bezpośrednio na rachunek bankowy dochodów Ministerstwa Finansów. Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 29.06.2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształcaniu w inną formę organizacyjno-prawną (Dz. U. Nr 116, poz. 783), wprowadzono w § 20 ust. 1 zapis, iż oprocentowanie sum depozytowych stanowiących własność osób fizycznych, prawnych i innych jednostek powiększa ich wartość. Przepis ten obowiązuje od 1.07.2006 r. W przepisie art. 10 ust. 1 pkt 7 i 9 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) wśród źródeł przychodów wymienione zostały kapitały pieniężne i prawa majątkowe oraz inne źródła.

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 2 w/w ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą. W myśl art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od uzyskanych dochodów (przychodów) z odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych, zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy z zastrzeżeniem art. 52a.

Stosownie zaś do art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnicy są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wpłat lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych między innymi z tytułu określonego w art. 30a ust. 1. Natomiast zgodnie z art. 20 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

W myśl art. 42a cyt. wyżej ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT- 8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi i urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.

W przedstawionym stanie faktycznym kwoty poręczeń majątkowych, stosowanych jako środek zapobiegawczy w postępowaniu karnym, wpłacane są na oprocentowany bankowy rachunek pomocniczy Sądu. Po ustaniu poręczenia kwoty te wraz z naliczonymi odsetkami Sąd zwraca wpłacającemu. W świetle cyt. wyżej przepisów poręczenia majątkowego nie można uznać za formę oszczędzania, przechowywania lub inwestowania środków pieniężnych, albowiem celem ustanowienia poręczenia jest zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania karnego, a nie uzyskanie korzyści ekonomicznych przez wpłacającego. Ponadto środki pieniężne nie są w omawianym przypadku wpłacane na rachunek bankowy wpłacającego, lecz na rachunek bankowy państwowej jednostki budżetowej, a wpłacający nie jest w tym przypadku dysponentem zdeponowanych środków pieniężnych. Sądu nie można także uznać za podmiot uprawniony do prowadzenia jakichkolwiek form oszczędzania czy inwestowania środków pieniężnych osób fizycznych.

Z uwagi na powyższe, odsetki od poręczeń majątkowych nie stanowią dla wpłacającego przychodu z kapitałów pieniężnych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji Sąd nie pobiera zryczałtowanego podatku dochodowego, określonego w art. 30a ust. 1 pkt 3 w/w ustawy, od kwot wypłaconych odsetek od poręczeń majątkowych. Należy jednak zaznaczyć, iż przedmiotowe odsetki stanowią przychód z innych źródeł, mieszczą się bowiem w otwartym katalogu tych przychodów, zawartym w art. 20 ust.1 powołanej ustawy i nie są objęte zwolnieniem przedmiotowym na podstawie art. 21 tejże ustawy. W związku z powyższym, Sąd zobligowany jest do sporządzenia informacji PIT-8C i przekazania jej podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje właściwy naczelnik.

W przypadku zaś podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a - osoby fizyczne jeżeli nie mają na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej miejsca zamieszkania - podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium RP na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia, oraz od innych dochodów osiąganych na terytorium RP (ograniczony obowiązek podatkowy). Warunkiem objęcia osoby niemającej na terytorium RP miejsca zamieszkania, ograniczonym obowiązkiem podatkowym jest wykonywanie przez tę osobę pracy na terytorium RP, jeżeli praca ta wykonywana jest na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy, zaś w przypadku innych dochodów, gdy dochody te osiągane są na terytorium Polski.

Podkreślić przy tym należy, iż kwestie opodatkowania osób zagranicznych należy rozstrzygać w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z treścią umowy międzynarodowej o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej przez Polskę z konkretnym krajem, w którym osoba zagraniczna ma swoje miejsce zamieszkania. Zgodnie bowiem z art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych m. in. przepis art. 3 ust. 2a ww. ustawy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Uwzględniając powyższe oraz zapis art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym płatnicy są obowiązani przesłać podatnikom, o których mowa w art. 3 ust. 2a ww. ustawy, oraz urzędom skarbowym, którymi kierują naczelnicy urzędów skarbowych właściwi w sprawach opodatkowania osób zagranicznych – imienne informacje o wysokości przychodu, sporządzone według ustalonego wzoru PIT- 8C.