INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 18.01.2008 r. (data wpływu 23.01.2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie możliwości rozliczenia uzyskanych dochodów w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23.01.2008 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie możliwości rozliczenia uzyskanych dochodów w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest kawalerem pozostającym w konkubinacie z rozwódką. Mają wspólne małoletnie dziecko. Obydwojgu przysługuje władza rodzicielska. Mieszkają w tym samym mieszkaniu. Wnioskodawca jest osobą zatrudnioną w ramach umowy o pracę na czas nieokreślony i nie uzyskuje:

• dochodów opodatkowanych w formie ryczałtu na podstawie art. 30c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.),

• dochodów opodatkowanych zgodnie z przepisami ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym,

• dochodów opodatkowanych zgodnie z przepisami ustawy z 24 sierpnia 2006r. o podatku tonażowym.
  
  

Obok przychodów z tytułu umowy o pracę Wnioskodawca uzyskuje także dochody opodatkowane zgodnie z art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dziecko nie osiąga żadnych dochodów. Matka dzieci nie rozlicza się jako osoba samotnie wychowująca dzieci.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca ma prawo do rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 – 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy jego dochodów ...

Zdaniem Wnioskodawcy przysługuje mu, jako osobie samotnie wychowującej dziecko, prawo do rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 6 ust. 4–8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy jego dochodów.

Wynika to z następujących przesłanek:

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca przewidział preferencyjne opodatkowanie, żeby pomóc rodzinom posiadającym dzieci. Preferencje te dotyczą szczególnie związków konkubenckich, rodzin rozwiedzionych oraz rodzin, w których jedno z rodziców zostało pozbawione praw rodzicielskich.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy podatkowej od osób samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci (ze szczegółowymi wymaganiami określonymi w pkt 1-3) podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym, że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób ryczałtowy na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W ust. 5 art. 6 ww. ustawy ustawodawca zawarł definicję osoby samotnie wychowującej dzieci. I tak, za taką osobę uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pobawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

W myśl natomiast art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych preferencyjnego sposobu opodatkowania określonego w ust. 4 nie stosuje się w sytuacji, gdy do osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c ustawy podatkowej lub przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy o podatku tonażowym.

Tak więc aby móc skorzystać z preferencyjnego opodatkowania muszą zostać spełnione następujące warunki:

• dana osoba musi wychowywać dzieci (np. małoletnie),

• musi być osobą wymienioną w definicji osoby samotnie wychowującej dzieci określonej wart. 6 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

• nie mogą mieć do niej ani do jej dziecka zastosowania przepisy art. 30c ww. ustawy, przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy o podatku tonażowym.
  
  

Dodatkowo z preferencyjnego sposobu opodatkowania może skorzystać tylko jeden z rodziców. Zgodnie z przedstawionym powyżej stanem faktycznym Wnioskodawca podkreśla, iż spełnia wszystkie powyższe warunki.

Okoliczność, iż strona mieszka z matką dziecka nie zmienia faktu, iż w rozumieniu art. 6 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest osobą samotnie wychowującą dzieci. Przepis ten bowiem w sposób wyraźny i jasny określa, kogo należy traktować jako osobę samotnie wychowującą dzieci. Ustawowa definicja osoby samotnie wychowującej dzieci zawarta w art. 6 ust. 5 ww. ustawy nie odwołuje się w żadnym zakresie do tego, czy drugi rodzic żyje oraz gdzie mieszka. Nie odnosi się również do tego (z wyjątkiem małżeństw), czy tylko jedno z rodziców posiada władzę rodzicielską czy też taką władzą dysponują obydwoje. W przypadku konkubinatu istotne jest zatem jedynie to, czy dana osoba jest jedną z osób wymienionych w art. 6 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (a Wnioskodawca jest kawalerem).

Niezależnie od przedstawionych rozważań, Wnioskodawca wskazuje, iż badany przepis należy ocenić i systemowo. Przepis art. 6 ustawy podatkowej poświęcony jest opodatkowaniu małżonków. Zasadą jest, że czynią to odrębnie, mogą jednak stosownie do ust. 2 przepisu uczynić to łącznie, po spełnieniu określonych w tym przepisie warunków. Kolejne zapisy w ust. 3, 4 i 5 dotyczą osób, które nie posiadają w ogóle współmałżonka lub nie posiadają w danym roku podatkowym, bo jest on pozbawiony wolności lub pozbawiony praw rodzicielskich, a wychowują dzieci małżeńskie lub pozamałżeńskie. Właśnie te osoby mają korzystać z ustawowych preferencji. Jak widać ustawodawca położył nacisk na stan cywilny i formalne związki kobiety i mężczyzny nie zaś na rzeczywiste relacje międzyludzkie. Gdyby tak było należałoby badać każdorazowo związki faktyczne — dzieci — rodzice — dziadkowie — rodzeństwo — przyjaźnie — koleżeństwa — związki nieformalne. A prawo podatkowe ma być czytelne i jasne dla każdego opodatkowującego się. Ponadto przepis powinien być tak skonstruowany, aby nie dawał podstaw do oszustw podatkowych, a więc tym bardziej, w przypadku tego podatku, przesłanki zwolnień podatkowych muszą być jednoznaczne.

W konsekwencji, interpretacja przepisu musi być jemu najbliższa i nie zawierać elementów pozaprawnych. Stąd samotność w znaczeniu potocznym może oznaczać życie bez innej osoby, ale samotny na tle art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych to matka lub ojciec danego dziecka bez męża lub żony. I wyłącznie tak to należy traktować na tle tego podatku.

Należy również zauważyć, iż powyższa interpretacja przepisu art. 6 ust. 4 ustawy podatkowej zgodna jest także z orzecznictwem sądowym, np.: wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 września 2007 r., sygn. akt III SA/Wa 1133/07.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, stanowisko wnioskodawcy, w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w 2007 roku (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz.176 z późn. zm. ) od osób samotnie wychowujących w roku podatkowym :

1. dzieci małoletnie,
2. dzieci, bez względu na ich wiek, na które zgodnie, z odrębnymi przepisami, pobierany był zasiłek pielęgnacyjny,
3. dzieci do ukończenia 25 lat uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty lub w przepisach – Prawo o szkolnictwie wyższym, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie uzyskały dochodów, z wyjątkiem dodochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7: z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Stosownie do art. 6 ust. 5 ww. ustawy za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separacje, w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Natomiast w myśl art. 6 ust. 8 wymienionej ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Po łącznym spełnieniu określonych warunków podatnik może być opodatkowany na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci, jeżeli zgłosi taką wolę we wniosku wyrażonym w zeznaniu rocznym, złożonym w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 6 ust. 10 ustawy).

Cytowane przepisy wprowadzono, mając na uwadze zasadę równości i sprawiedliwości społecznej, w związku z mniej korzystną sytuacją osób samotnie wychowujących dzieci od osób wychowujących dzieci wspólnie z drugim rodzicem.

Z przepisu art. 6 ust. 4 ww. ustawy wynika, że prawo preferencyjnego sposobu opodatkowania dochodów przysługuje wyłącznie temu rodzicowi, który samotnie wychowuje dzieci. Za osobę samotnie wychowującą dzieci należy uznać osobę, której powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej.

W art. 6 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymieniono enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do stanu cywilno-prawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie tj. bez wsparcia drugiego z rodziców dziecka.

Należy zauważyć, że „wychowywać” kogoś to – jak wynika z definicji słownikowej – „zapewnić osobie niedorosłej osiągnięcie rozwoju fizycznego i psychicznego, zapewnić opiekę istocie niedorosłej i doprowadzić ją do samodzielności” (Słownik Języka Polskiego PWN 1992 r.).

Z kolei z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama zajmuje się wychowaniem dziecka.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że podatnik jest kawalerem żyjącym w nieformalnym związku z rozwódką - matką dziecka. Razem prowadzą wspólne gospodarstwo domowe i wspólnie wychowują swoje dziecko. Spełnienie tylko jednej przesłanki, tj. statusu cywilnego rodzica (opiekuna prawnego), o którym mowa w art. 6 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w sytuacji, gdy nie wiąże się z okolicznością samotnego wychowywania dziecka, nie daje prawa do skorzystania z omawianego sposobu opodatkowania dochodów.

Nie można bowiem uznać Wnioskodawcy za osobę samotnie wychowującą dziecko, ponieważ wychowaniem dziecka ww. zajmuje się wspólnie z matką dziecka (we wspólnie prowadzonym gospodarstwie domowym). Ponadto, z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że matka dziecka ma władzę rodzicielską wobec dziecka. Tym samym oboje rodzice wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad dzieckiem i wspólnie to dziecko wychowują we wspólnym gospodarstwie domowym.

Reasumując, w tym stanie faktycznym i prawnym brak jest podstaw do skorzystania przez Wnioskodawcę z możliwości rozliczenia się z podatku dochodowego od osób fizycznych w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

W odniesieniu do powołanego przez Wnioskodawcę wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18.09.2007 r., sygn. akt III SA/Wa 1133/07 należy stwierdzić, iż ww. wyrok zapadł w indywidualnej sprawie i nie jest wiążący dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.