INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (j.t. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 14 listopada 2008 roku (data wpływu 20 listopada 2008 roku) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieściągalnej wierzytelności – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 listopada 2008 roku został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieściągalnej wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka jest przedsiębiorstwem wodociągowym, którego przedmiotem działalności jest dostarczanie wody i odbieranie ścieków. Odbiorca usług będący osobą fizyczną zalegał Spółce z zapłatą należności za świadczoną usługę, skutkiem czego Spółka wystąpiła do sądu z pozwem o zasądzenie na jej rzecz należności przypadających do zapłaty do końca roku 2006. Sąd Rejonowy wydał nakaz zapłaty co do tych należności stanowiących kwotę 2087 zł 36 gr, a w dalszej kolejności Spółka wystąpiła o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Wobec tego, iż wobec dłużnika toczyło się już kilka innych postępowań egzekucyjnych komornik poinformował Spółkę o możliwości przyłączenia się do prowadzonej już egzekucji z nieruchomości. Przyłączenie się Spółki do egzekucji z nieruchomości zostało poprzedzone uzyskaniem klauzuli wykonalności przeciwko małżonce dłużnika, ponieważ nieruchomość będąca przedmiotem egzekucji stanowiła majątek wspólny małżonków. W wyniku egzekucji, nieruchomość dłużników została sprzedana, a suma uzyskana ze sprzedaży zgodnie z planem podziału sumy uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości nie doprowadziła do zaspokojenia Spółki. Z powyższej sumy zaspokojono, zgodnie z kolejnością wpisu hipotek jednego wierzyciela i w części drugiego.

Do daty sprzedaży nieruchomości, tj. do miesiąca maja 2008 roku dłużnicy zamieszkiwali w tej nieruchomości pobierając wodę i odprowadzając ścieki, skutkiem czego, po dacie nakazu zapłaty Sądu Rejonowego z dnia 31 stycznia 2007 roku co do którego prowadzona egzekucja okazała się nieskuteczna, ponownie korzystali z usług Spółki i nie dokonali zapłaty łącznej kwoty wynoszącej 1032 zł 78 gr. Kwota ta nie została objęta wymienionym wyżej nakazem zapłaty. Dłużnicy wymeldowali się z nieruchomości w dniu 14 maja 2008 roku i według informacji Urzędu Miejskiego nie są nigdzie zameldowani.

W związku z powyższym, zadano następujące pytanie.

Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego Spółka uprawniona będzie do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a, w związku z art. 16 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych należności nie objętych nakazem zapłaty, a wynoszących kwotę 1032 zł 78 gr, wobec okoliczności, że postępowanie egzekucyjne należności objętych nakazem zapłaty nie doprowadziło do zaspokojenia Spółki...

Zdaniem Wnioskodawcy, wobec stwierdzenia nieskuteczności egzekucji względem wierzytelności objętych postępowaniem sądowym, również wierzytelności nie objęte postępowaniem sądowym Spółka będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów stosowanie do art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a, w związku z art. 16 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W ocenie Spółki podjęte zostały wszelkie działania, które zgodnie z art. 16 ust. 2 pkt 1 miały na celu udokumentowanie nieściągalności wierzytelności. Spółka powierzyła ściągnięcie wierzytelności objętych orzeczeniem sądowym komornikowi. Zdaniem Spółki postanowienie sądu o planie podziału sumy uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości, które wyklucza wielu wierzycieli, w tym Spółkę z zaspokojenia długu, jest wystarczająca do stwierdzenia, że i wierzytelności nie objęte orzeczeniem sądowym są nieściągalne, a prowadzenie dalszych czynności mających na celu odzyskanie reszty wierzytelności byłoby bezcelowe i doprowadziłoby do nieracjonalnego podwyższenia kosztów. Ponadto oprócz faktu, że dłużnicy nie posiadają żadnego majątku, nie jest znane ich miejsce pobytu wobec oświadczenia Urzędu Miejskiego, iż wymeldowując się nie wskazali kolejnego miejsca zamieszkania. Tak więc omawiana sytuacja wymagałaby dodatkowo ustanowienia kuratora w sprawie. Na potwierdzenie swojego stanowiska Spółka powołuje się na pismo Ministra Finansów z dnia 3 listopada 1999 r. sygn. PB3-2099-IP-722-314/99 oraz na postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego sygn. 1471/DPD1/423-135/05/KK z dnia 27 marca 2006 r. Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z treści art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a, cytowanej ustawy wynika natomiast, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2.

Art. 16 ust. 2 ww. ustawy stanowi z kolei, iż za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1. postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2. postanowieniem sądu o:
1. oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub
2. umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność wymieniona pod lit. a), lub
3. ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo
3. protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania stwierdzić należy, iż ustawodawca uzależnił możliwość zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów określonej wierzytelności od spełnienia konkretnych warunków. Wierzytelności określone jako nieściągalne muszą być wcześniej zarachowane jako przychody należne zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ich nieściągalność powinna zostać udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 tej ustawy. Ustawodawca dokonał więc ścisłego i wyczerpującego wyliczenia, jakimi środkami można udokumentować nieściągalność wierzytelności. Jakikolwiek inny dokument niż wymieniony w art. 16 ust. 2 ww. ustawy nie może udokumentować faktu nieściągalności wierzytelności. Należy również pamiętać, iż Kodeks cywilny nie zna kategorii ”postanowienie o nieściągalności”, a zatem dla celów podatkowych musi być to postanowienie, z którego treści jednoznacznie wynika, że dłużnik nie ma majątku, z którego mogłaby być egzekwowana wierzytelność.

Dokument zaświadczający o nieściągalności wierzytelności dotyczy konkretnej należności i powinien być wydany w postępowaniu egzekucyjnym, wszczętym przez konkretnego wierzyciela, któremu ta należność przysługuje.

W przypadku gdy podatnik wystąpi do organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o egzekucję jedynie części wierzytelności, postanowienie o nieściągalności tej części powoduje, iż całą wierzytelność uznać można za nieściągalną. Zatem postanowienie o nieściągalności części wierzytelności, będzie zarazem dokumentem pozwalającym uznać całą wierzytelność za koszt uzyskania przychodu pod warunkiem, iż cała wierzytelność zarachowana została wcześniej jako przychód należny.

Natomiast wierzytelność, co do której podatnik nie dysponuje postanowieniem organu egzekucyjnego o nieściągalności, nie spełnia powyższych warunków kwalifikowania jej do kosztów uzyskania przychodów. A więc w przypadku gdy podatnik posiada kilka wierzytelności wobec jednego dłużnika i tylko w stosunku do jednej wierzytelności postanowienie, z którego treści jednoznacznie wynika, że dłużnik nie ma majątku, nie może zakwalifikować pozostałych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów na podstawie takiego postanowienia, ponieważ każda z nich aby mogła być uznana za nieściągalną, powinna być udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 cytowanej ustawy.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz, że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 ustawy – Ordynacja podatkowa).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu; ul. Św. Jakuba 20; 87-100 Toruń.