INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 8 lipca 2009 r. (data wpływu 13 lipca 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 września 2009 roku o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odszkodowania z tytułu przeniesienia własności nieruchomości pod budowę drogi krajowej- jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 lipca 2009 roku został złożony wniosek uzupełniony pismem z dnia 30 września 2009 roku o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odszkodowania z tytułu przeniesienia własności nieruchomości pod budowę drogi krajowej.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości należących do Skarbu Państwa. Na mocy decyzji Wojewody, o ustaleniu lokalizacji drogi pn.: „Przebudowa drogi krajowej w granicach administracyjnych miasta”, prawo użytkowania wieczystego wygasło. W związku z tym Wojewoda wydał decyzje, w których ustalił wysokość odszkodowania za wygasłe prawo użytkowania wieczystego, należnego Wnioskodawcy. Decyzje te zostały wydane na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. Nr 80, poz. 721 z późn. zm.). Wnioskodawca wskazał, iż nie otrzymał jeszcze wszystkich decyzji ustalających wysokość odszkodowania, które mają zostać wydane w związku z ustaleniem lokalizacji drogi krajowej na podstawie decyzji Wojewody, a dotyczących innych niż wskazane nieruchomości użytkowane przez Wnioskodawcę jako użytkownika wieczystego. Jednocześnie w uzupełnieniu do wniosku wskazano, iż działki, których dotyczy odszkodowanie stanowią nieruchomość gruntową niezabudowaną.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy odszkodowanie przyznane Wnioskodawcy, za uznanie za wygasłe prawa użytkowania wieczystego, na podstawie decyzji Wojewody, z powodu lokalizacji drogi krajowej dla inwestycji, polegającej na przebudowie drogi krajowej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w myśl normy określonej w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z dyspozycją w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się – w myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy - przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie. W ocenie Wnioskodawcy, przyznane odszkodowanie, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż nie znajduje zastosowanie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Jak bowiem wywodzi Wnioskodawca, w sytuacji ustanowienia użytkowania wieczystego nie dochodzi do przeniesienia prawa własności, które nadal pozostaje przy właścicielu tj. Skarbie Państwa lub jednostce samorządu terytorialnego, a następuje wyłącznie przeniesienie władztwa nad gruntem, które umożliwia wieczystemu użytkownikowi korzystanie z gruntu w bardzo szerokim zakresie, wraz z możliwością, pod pewnymi warunkami, rozporządzania prawem wieczystego użytkowania. Zdaniem Wnioskodawcy, użytkownik wieczysty ze względu, na to, iż nie jest właścicielem nieruchomości (ponieważ nie doszło do przeniesienia własności), nie może rozporządzać prawem własności nieruchomości. W związku z tym, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż wygaśniecie prawa użytkowania wieczystego na mocy decyzji, nie stanowi powrotnego przeniesienia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, a stanowi tylko o unicestwieniu prawa użytkowania wieczystego. Użytkownik wieczysty może przenosić (zbywać na inne podmioty prawo do wieczystego użytkowania gruntu, jednakże w ocenie Wnioskodawcy, do takiej transakcji nie doszło w przedstawionym przez Wnioskodawcę stanie faktycznym. Nie jest to więc jednoznaczne z przeniesieniem z mocy prawa, prawa własności towarów. Wnioskodawca wskazując na przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, wywodzi, iż tylko transakcje, w wyniku których następuje ostatecznie przeniesienie własności w sensie cywilnoprawnym, będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Ponadto Wnioskodawca wskazuje, iż ustawodawca we wskazanym art. 7 ust. 1 pkt 1 celowo nie używa sformułowania „rozporządzanie jak właściciel”, które byłoby miarodajne, właściwe do zachowań użytkownika wieczystego, lecz posługuje się pojęciem „prawo własności”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Według art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Z powołanej wyżej regulacji wynika, że w tym przypadku odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

Zatem jeśli przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel następuje za odszkodowaniem, to wówczas stanowi ono odpłatną dostawę towarów i ze względu na przedmiot czynność taka jest objęta opodatkowaniem. Jednak opodatkowanie ma miejsce jedynie wtedy, gdy czynność ta zostanie wykonana przez podatnika podatku od towarów i usług, w związku z wykonywaną przez niego działalnością gospodarczą. Zgodnie zaś z treścią z art. 15 ust. 1 i 2 powołanej ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na jej cel lub rezultat. Za samodzielnie prowadzoną działalność gospodarczą ustawodawca rozumie również czynności wykonane jednorazowo, w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywanie ich w sposób częstotliwy.

Określony w cyt. ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, iż do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest by czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Z kolei na podstawie art. 41 ust. 1 powołanej ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c), art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Natomiast zgodnie z art. 43 ust. 9 cyt. ustawy zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

W świetle art. 233 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.), w granicach, określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać.

Zacytowane powyżej unormowanie, jak również następne przepisy Kodeksu cywilnego (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2) przemawiają za uznaniem, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel. W kwestii tej wypowiedział się Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 21 kwietnia 2005r. w sprawie C-25/03. ETS przedstawił pogląd, że pojęcie dostawy towaru nie odnosi się do przeniesienia własności w formach przewidzianych we właściwym prawie krajowym, lecz obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej prawo do faktycznego dysponowania nim, jak gdyby była właścicielem tego dobra.

W przedstawionym stanie faktycznym podmiotem wywłaszczonym będzie Wnioskodawca, będący podatnikiem podatku od towarów i usług, zaś przedmiotem wywłaszczenia będą grunty przeznaczone pod lokalizację drogi krajowej, a wywłaszczenie to nastąpi w zamian za odszkodowanie.

Wobec powyższego, mając na uwadze szerokie ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a także uwzględniając fakt, że definicja towaru, zawarta w art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług obejmuje grunty, należy uznać, że pozbawienie prawa wieczystego użytkowania gruntu z nakazu władzy publicznej (w drodze decyzji) w zamian za odszkodowanie, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegającą opodatkowaniu według stawki podatku od towarów i usług właściwej dla gruntów, będących przedmiotem wywłaszczenia.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.