INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 24 września 2009r. (data wpływu do tut. Biura 30 września 2009r.), uzupełnionym w dniu 09 listopada 2009r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn m.in. w zakresie skutków podatkowych przelania środków pieniężnych na konto developera tytułem pierwszej raty:

• w części dotyczącej przekazania środków pochodzących z należnej wnioskodawczyni części spadku po ojcu – jest prawidłowe,
• w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 4a ww. ustawy środków stanowiących darowiznę – jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 30 września 2009r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn m.in. w zakresie skutków podatkowych wynikających z przelania środków pieniężnych na konto developera tytułem pierwszej raty.

Z uwagi na braki formalne wniosku, pismem z dnia 03 listopada 2009r. Znak: IBPB II/1/436-268/09/MCZ wezwano wnioskodawczynię do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 09 listopada 2009r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony m.in. następujący stan faktyczny:

W lipcu 2009r. matka wnioskodawczyni dokonała wpłaty kwoty 126 tyś. zł. na konto developera, z którym wnioskodawczyni (córka) była związana umową przedwstępną kupna mieszkania. Wpłata ta stanowiła pierwszą ratę ceny lokalu mieszkalnego kupowanego przez wnioskodawczynię. W tytule przelewu ww. środków pieniężnych matka wnioskodawczyni wpisała sformułowanie „spadek po ojcu”, co odnosiło się do spadku po zmarłym w grudniu 1993r. ojcu wnioskodawczyni. Na mocy prawomocnego postanowienia sądu z 1994r. spadek po zmarłym ojcu wnioskodawczyni po 1/3 nabyli: wnioskodawczyni (córka), jej brat i żona spadkodawcy. W skład masy spadkowej wchodziło własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Od nabytego spadku spadkobiercy zapłacili należny podatek od spadków i darowizn. W czerwcu 2009r. nabyte w spadku mieszkanie zostało sprzedane. Następnie matka wnioskodawczyni uznając jej prawo do spadku po ojcu dokonała ww. przelewu środków pieniężnych bezpośrednio na rachunek bankowy developera z ww. adnotacją.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy opisana wyżej czynność zostanie uznana za darowiznę podlegającą zwolnieniu z mocy art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn (pod warunkiem dokonania stosownego zgłoszenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w przepisowym 6 miesięcznym terminie), czy też będzie podlegać opodatkowaniu...

Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że jeżeli opisana wyżej czynność podlega w ogóle opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, nie będąc uznaną za techniczną czynność przekazania do dyspozycji spadkobierczyni należnej jej części majątku spadkowego, to przynajmniej (pomimo zastosowania takiego opisu w tytule przelewu) winna być uznana za darowiznę podlegającą zwolnieniu na podstawie art. 4a ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zaznaczyć należy, że niniejszą interpretacją dokonano oceny stanowiska wnioskodawczyni w zakresie skutków podatkowych wynikających z przelania środków pieniężnych na konto developera tytułem – pierwszej raty. Zagadnienie dotyczące możliwości skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn otrzymanej darowizny zostanie rozstrzygnięte w odrębnej interpretacji indywidualnej.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2009r. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Z treści złożonego wniosku wynika, iż nabycie spadku po ojcu nastąpiło w 1993r. od nabycia został uiszczony podatek od spadków i darowizn. W lipcu 2009r. na konto developera, tytułem wpłaty raty dotyczącej zakupu mieszkania zostały przekazane środki pieniężne określone jako „spadek po ojcu”.

Zatem jeżeli istotnie kwota przekazana na konto developera pochodzi ze spieniężonej masy spadkowej po ojcu i kwota ta odpowiada udziałowi, w jakim wnioskodawczyni nabyła spadek po ojcu, (jest należną jej jak stwierdza wnioskodawczyni – częścią majątku spadkowego) to wpłata ta nie będzie rodziła skutków w podatku od spadków i darowizn. Należy bowiem podkreślić, iż nabycie spadku po ojcu nastąpiło w przeszłości, nie aktualnie, a zatem przelanie, na konto developera kwoty z masy spadkowej nie jest nabyciem

w rozumieniu ww. art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Tym samym, stanowisko wnioskodawczyni należało w tej części uznać za prawidłowe.

Natomiast koniecznym jest zaznaczenie, że w sytuacji, gdyby przelana przez matkę kwota przekraczała wartość udziału w masie spadkowej po ojcu i była – jak wskazuje wnioskodawczyni darowizną - to z przyczyn niżej wymienionych dla tej części przelanej kwoty – wbrew twierdzeniu wnioskodawczyni, nie można zastosować zwolnienia określonego w treści art. 4a powołanej ustawy.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują zatem szczególną formę dla umowy darowizny, umowa taka – pod rygorem nieważności powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy nie powoduje nieważności umowy tylko wówczas, gdy darowizna została spełniona.

Stosownie do art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. udokumentują – w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 (t. j. 9.637 zł) – ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
   
   

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych w 2009r. dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 ze zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
   
   

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa.

Jak z wyżej powołanych przepisów prawa wynika nabycie tytułem umowy darowizny środków pieniężnych powyżej kwoty 9.637 zł przez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest zwolnione z podatku od darowizny, jeżeli zostaną spełnione łącznie warunki wymienione w art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2, tj. fakt otrzymania darowizny zostanie w ustawowym terminie zgłoszony właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oraz nastąpi udokumentowanie otrzymania środków pieniężnych dowodem przekazania środków na rachunek nabywcy (obdarowanego).

W świetle powyższego należy stwierdzić, że jeżeli kwota 126 tyś. zł przelana na rachunek bankowy developera z adnotacją „spadek po ojcu” jest wyższa niż wynosi udział wnioskodawczyni w spadku po ojcu, to różnica pomiędzy tymi wartościami –będąca jak wskazuje wnioskodawczyni darowizną – nie korzysta ze zwolnienia podatkowego, o którym mowa w cyt. wyżej art. 4a ww. ustawy, z uwagi na to, że nie został spełniony warunek, o którym mowa w powołanym wyżej art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdyż pieniądze stanowiące część ceny zakupu lokalu mieszkalnego nie zostały przekazanie na rachunek bankowy nabywcy (obdarowanego), lecz zostały przekazanie na rachunek bankowy sprzedającego (osoby trzeciej). Różnica ta podlega opodatkowaniu zgodnie z przepisami tej ustawy tj. na zasadach określonych dla nabywców zaliczanych do I grupy podatkowej.

Należy bowiem zauważyć, że katalog zwolnień podatkowych wymienionych w art. 4 ust. 1 i art. 4a ww. ustawy jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn podlega m.in. nabycie własności rzeczy i praw majątkowych przez ściśle określony krąg osób na wskazanych w przepisie warunkach. Rozszerzająca interpretacja przepisu art. 4a ww. ustawy jest niedozwolona. Zgodnie bowiem z zasadą, przyjętą w orzecznictwie NSA, jak i w doktrynie prawa podatkowego, ulgi podatkowe są wyjątkiem od zasady równości i powszechności opodatkowania. Tak więc przepisy stanowiące ulgi winny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca. Oznacza to, iż osoby, które chcą skorzystać ze zwolnień wymienionych w ustawach podatkowych, w tym ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn muszą ściśle wypełnić warunki wskazane przez ustawodawcę. Literalne brzmienie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn nie pozostawia wątpliwości, że w przedmiotowej sprawie warunki do skorzystania ze zwolnienia nie zostały spełnione.

Dlatego stanowisko wnioskodawczyni w tym zakresie należało uznać za nieprawidłowe.

W związku z dołączeniem do wniosku kserokopii dokumentów należy zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku – Białej ul. Traugutta 2a, 43-330 Bielsko – Biała.