Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/436-149/12-2/MK
z 24 sierpnia 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 24 maja 2012 r. (data wpływu 28 maja 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie ulgi mieszkaniowej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 maja 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie ulgi mieszkaniowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Na mocy postanowienia sądu rejonowego z dnia 18 października 2007 r., które uprawomocniło się 9 listopada 2007 r. Wnioskodawca nabył spadek po zmarłej dnia 22 czerwca 2007 r. … . W skład spadku wchodziło spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr … położonego w … przy ul. … . W związku z powyższym naczelnik urzędu skarbowego orzekł, że zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn w kwocie 3.093 zł z tytułu nabycia spadku nie powstaje pod warunkiem spełnienia wymogów określonych w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wszystkie te wymogi Wnioskodawca spełnił, lecz na dzień dzisiejszy po trzy i pół letnim zamieszkiwaniu chciałby to mieszkanie zbyć nie zachowując warunku zamieszkiwania przez okres 5 lat. Powodem niedopełnienia warunków jest mały metraż dotychczasowego mieszkania (26,6 m²), w którym Wnioskodawca mieszka z żoną i 6-letnią córką, a także fakt, że obecnie Zainteresowany wraz żoną spodziewają się dziecka. Pieniądze ze zbytego lokalu Wnioskodawca chciałby przeznaczyć w całości na dokończenie budowy domu, którego budowę rozpoczął na podstawie decyzji Starosty z dnia 27 marca 2006 r. Przedmiotową decyzją Wnioskodawca uzyskał pozwolenie na przebudowę budynku gospodarczego na mieszkalny, który to budynek otrzymał (darowizna – akt notarialny z dnia 19 stycznia 2000 r.) wraz z żoną od jej rodziców. Powierzchnia użytkowa przyszłego mieszkania ma wynosić według projektu budowlanego 109,4 m².

W rezultacie, w związku z opisaną sytuacją Wnioskodawca chciałby zachować prawo do otrzymanego na podstawie art. 16 zwolnienia od podatku od spadków i darowizn i tym samym niepłacenia 3.093 zł podatku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z opisaną sytuacją Wnioskodawca może zachować prawo do otrzymanego na podstawie art. 16 zwolnienia od podatku od spadków i darowizn i tym samym niepłacenia 3.093 zł podatku?

Zdaniem Wnioskodawcy, zbycie przez Niego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego kwalifikuje się do art. 16 ust. 7 pkt 2, ponieważ jest uzasadnione koniecznością zmiany warunków zamieszkania, a środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży zostaną przeznaczone na budowę innego budynku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego.

Zauważyć należy, że w sytuacji, gdy ustawa o podatku od spadków i darowizn nie definiuje daty nabycia własności rzeczy i praw majątkowych tytułem dziedziczenia należy posiłkować się przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) regulującymi sprawy spadkowe.

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego spadek stanowią prawa i obowiązki zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Powyższe oznacza więc, że w analizowanej sprawie będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r.

Zgodnie bowiem z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem 1 stycznia 2007 r., stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2006 r.

Stosownie do art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie:

1. w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu, polecenia testamentowego, darowizny lub polecenia darczyńcy przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej,
2. w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej,
3. w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do III grupy podatkowej, które sprawowały opiekę nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą, na podstawie pisemnej umowy z podpisem notarialnie poświadczonym, przez co najmniej dwa lata od dnia poświadczenia podpisów przez notariusza

– nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga przysługuje stosownie do wielkości udziału.

W myśl art. 16 ust. 2 analizowanej ustawy, ulga, o której wyżej mowa, przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:

1. spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4;
2. nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
3. nie przysługuje im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
4. nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
5. będą zamieszkiwać będąc zameldowanymi na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku i nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat:
   1. od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego - jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku,
   2. od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka i dokona zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.
   
   

W związku z powyższym stwierdzić należy, że zasadniczym celem ustawodawcy jest zwolnienie bliskich spadkodawcy od obciążeń podatkowych z tytułu nabycia nieruchomości mieszkaniowej, gdy nie dysponują innym mieszkaniem czy domem i będą mieszkać w uzyskanej nieruchomości przez 5 lat.

Na tle powyższego stwierdzić należy, że wśród enumeratywnie wymienionych warunków art. 16 ust. 2 ww. ustawy, nie wymieniono zakazu zbycia nabytej w drodze dziedziczenia nieruchomości.

Konsekwencją powyższego są postanowienia art. 16 ust. 7 omawianej ustawy, w myśl którego nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji lub ustalenia zobowiązania podatkowego:

1. zbycie udziału w budynku lub lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość, albo spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych, albo
2. zbycie budynku lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość (udziału w budynku lub lokalu), albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego (udziału w budynku lub lokalu) albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innego budynku lub lokalu nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia i łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym budynku lub lokalu, potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały, wynosi 5 lat.
   
   

Pomimo nie sprecyzowania w akcie prawnym, co należy rozumieć przez „konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania” należy przyjąć, że może to być jedynie wyjątkowa sytuacja życiowa podatnika. Innymi słowy winna ona mieć charakter obiektywny i imperatywny. Dla spełnienia tej przesłanki nie wystarczy zwykła potrzeba zmiany warunków mieszkaniowych. Za przesłankę taką uznać można np. trudne warunki materialne podatnika, w sytuacji gdy przeznaczył on środki pieniężne pochodzące ze sprzedaży domu na zakup lokalu mieszkalnego o niższych kosztach utrzymania, w wyniku czego nastąpiła poprawa położenia materialnego podatnika. Będzie nią również zmiana miejsca pracy, choroba spadkobiercy/obdarowanego lub członków jego najbliższej rodziny z nim zamieszkujących, a także, jak w niniejszej sprawie, niewielka, a przez to niewystarczająca dla czteroosobowej rodziny powierzchnia użytkowa mieszkania. Innymi słowy każda sytuacja, która uniemożliwia dalszą egzystencję w nabytej nieruchomości. Wreszcie zakup nowej nieruchomości lub jej budowa zmierzająca do poprawy niedostatecznych warunków mieszkaniowych nabywcy i jego rodziny.

Podkreślić należy, że powołane powyżej przykłady ilustrujące „konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania” nie wyczerpują wszystkich okoliczności mieszczących się w zakresie przedmiotowym użytego przez ustawodawcę zwrotu, bowiem każda sytuacja w jakiej znajduje się podatnik winna być rozpatrywana indywidualnie. Niemniej jednak wskazać należy, że konieczna zmiana warunków lub miejsca zamieszkania występuje wówczas, gdy korzystający z ulgi spadkobierca z uwagi na zaistniałą sytuację życiową nie może dłużej zamieszkiwać w nabytej w spadku nieruchomości.

Drugą konieczną przesłanką zachowania ulgi, wynikającą z art. 16 ust. 7 ww. ustawy, jest przeznaczenie – w okresie dwóch lat od dnia zbycia - środków uzyskanych ze sprzedaży w całości na jeden ze wskazanych w tym przepisie celów mieszkaniowych oraz aby łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym budynku lub lokalu, potwierdzony był zameldowaniem na pobyt stały i wynosił 5 lat.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że w 2007 r. tytułem dziedziczenia Wnioskodawca nabył spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. W związku z ww. nabyciem Zainteresowany skorzystał z ulgi na podstawie art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W przedmiotowym mieszkaniu, o powierzchni 26,6 m2 Wnioskodawca mieszka razem z żoną i 6 letnią córką, co więcej w najbliższym czasie spodziewa się drugiego dziecka. Obecnie z uwagi na zaistniałą sytuację rodzinną Zainteresowany planuje sprzedaż ww. mieszkania, a uzyskane środki pieniężne przeznaczyć w całości na dokończenie budowy budynku mieszkalnego, który znajduje się na gruncie otrzymanym w 2000 r. w darowiźnie od teściów Wnioskodawcy.

Reasumując, jak zostało wskazane powyżej ustawodawca w analizowanym przepisie nie wprowadził zakazu sprzedaży odziedziczonej nieruchomości. Zatem, jeżeli - tak jak w przypadku Wnioskodawcy - zachodzi pierwsza z przesłanek uprawniających do zachowania omawianej ulgi, tj. uzasadniona konieczność zmiany warunków i miejsca zamieszkania, a ponadto gdy dokończenie budowy domu na otrzymanym w 2000 r. gruncie nastąpi, w okresie dwóch lat od zbycia odziedziczonego prawa i w nowej nieruchomości Wnioskodawca będzie zamieszkiwać będąc zameldowany na pobyt stały przez wskazany w art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn okres, wówczas spełni On oba warunki uprawniające Go do przedmiotowego zwolnienia. Tym samym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn w kwocie 3.093 zł.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.