Na podstawie art. 14e ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.) Minister Finansów, z urzędu, zmienia interpretację indywidualną Nr IPPB2/436-99/09-2/MZ, wydaną w dniu 22 czerwca 2009 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w imieniu Ministra Finansów, w ten sposób, iż stwierdza, że stanowisko Pani Małgorzaty W., zwanej dalej „Wnioskodawczynią”, przedstawione we wniosku z dnia 24 marca 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn nabycia tytułem darowizny własności udziału współwłaściciela wynoszącego #189; część nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 marca 2009 r. wpłynął do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514, z późn. zm.), w indywidualnej sprawie dotyczącej opodatkowania tym podatkiem nabycia przez Wnioskodawczynię tytułem darowizny własności udziału wynoszącego #189; część lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 13 listopada 2006 r. na podstawie umowy sprzedaży sporządzonej w formie aktu notarialnego Wnioskodawczyni nabyła we współwłasności lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość. Drugim współwłaścicielem nieruchomości, w części równej, jest osoba fizyczna należąca do III grupy podatkowej (zgodnie z przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn). Pieniądze na zakup nieruchomości pochodziły z kredytu hipotecznego, który wspólnie zaciągnęli kupujący. Współwłaściciele zamierzają dokonać nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości na rzecz Wnioskodawczyni (bez spłat i dopłat) z jednoczesnym przejęciem wszystkich obciążeń wynikających z umowy kredytu, za zgodą banku pod warunkiem przedłożenia m.in. umowy darowizny #189; części udziału w nieruchomości (drugi współkredytobiorca zostanie zwolniony z długu). Wartość rynkowa lokalu wynosi ok. 260.000 zł. Kredyt będzie spłacany ze środków Wnioskodawczyni za pośrednictwem jej rachunku bankowego.

W oparciu o powyższy stan faktyczny Wnioskodawczyni zadała pytanie: czy w związku z opisaną we wniosku sytuacją notariusz powinien pobrać podatek, a jeżeli tak, to jaki i w jakiej kwocie...

Zdaniem Wnioskodawczyni w myśl art. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn stanowi „czysta wartość” nabytych rzeczy lub praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów. Pojęcie długu w rozumieniu tego przepisu obejmuje wszelkie roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem darowizny lub spadku, np. kredyt hipoteczny. Według Wnioskodawczyni, w opisanym przypadku podstawą obliczenia podatku będzie różnica wartości rynkowej udziału wynoszącego #189; część nieruchomości oraz wartości ciężaru w postaci połowy kredytu. Podstawę opodatkowania będzie stanowiła nadwyżka ponad kwotę wolną od podatku.

W interpretacji indywidualnej Nr IPPB2/436-99/09-2/MZ, wydanej w dniu 22 czerwca 2009 r. stanowisko Wnioskodawczyni zostało przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie uznane za prawidłowe. Na podstawie opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego organ ten stwierdził, że zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768), zwanej dalej „upsd”, podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw majątkowych, m.in. tytułem darowizny lub nieodpłatnego zniesienia współwłasności. W myśl art. 5 upsd obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy rzeczy lub praw majątkowych. W opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn zgodnie z art. 7 ust. 1 upsd stanowić będzie wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość) ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. W uzasadnieniu interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że ustawodawca nie definiuje w tym przepisie pojęć długów i ciężarów. Jednocześnie rozszerza te pojęcia w art. 7 ust. 2 i 3 przykładowo wyliczając przypadki, które stanowią długi i ciężary, co oznacza, że długi i ciężary w rozumieniu przepisów upsd mają charakter otwarty.

Podejmując rozstrzygnięcie Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że spłata kredytu zaciągniętego na zakup lokalu stanowiącego przedmiot umowy darowizny, skutkiem której następuje nieodpłatne zniesienie współwłasności, bezspornie stanowi obciążenie przedmiotu darowizny, które należy zaliczyć do długów i ciężarów w rozumieniu art. 7 upsd.

Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej, jeżeli wartość #189; części ciężaru w postaci kredytu przekroczy albo będzie równa wartości #189; części wartości rynkowej lokalu, wówczas nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn. Obowiązek ten nie powstanie także wówczas, jeżeli podstawa opodatkowania nie przekroczy kwoty wolnej od podatku w III grupie podatkowej, tj. 4.902 zł. W przypadku przekroczenia kwoty wolnej od podatku, przedmiotowa czynność będzie podlegała opodatkowaniu zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 3 upsd. Wówczas notariusz zobowiązany będzie pobrać należny podatek.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy, Minister Finansów stwierdza, co następuje.

W myśl art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, Minister Finansów może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 upsd podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Pojęcie długów w rozumieniu art. 7 ust. 1 upsd obejmuje wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem nabycia. Ciężarem natomiast w rozumieniu art. 7 ust. 1 upsd jest inne niż dług obciążenie nabytej rzeczy lub prawa, które w chwili nabycia zmniejsza wartość rynkową tej rzeczy lub prawa (np. hipoteka).

Z punktu widzenia ustalania podstawy opodatkowania długi i ciężary pomniejszają wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych, ale wyłącznie te, które istnieją w dniu nabycia rzeczy lub prawa majątkowego. Istotą przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn jest natomiast objęcie podatkiem przyrostu czystej wartości majątku podatnika.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż współwłaściciel zamierza dokonać przeniesienia na rzecz Wnioskodawczyni w drodze umowy darowizny własności udziału wynoszącego #189; część nieruchomości.

W ocenie Ministra Finansów, nieprawidłowe jest rozstrzygnięcie Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, zawarte w zmienianej interpretacji Nr IPPB2/436-99/09-2/MZ, wydanej w dniu 22 czerwca 2009 r., iż połowa kwoty kredytu zaciągniętego na zakup lokalu jest ciężarem darowizny w rozumieniu art. 7 upsd. W przypadku, w którym wierzytelność z tytułu kredytu nie została zabezpieczona hipoteką na nieruchomości będącej przedmiotem darowizny, nie stanowi ona ciężaru zmniejszającego wartość przedmiotu umowy darowizny. Nie stanowi także długu w rozumieniu art. 7 ust. 1 upsd, związanego z przedmiotem darowizny. Niezależnie od faktu, czy opisana darowizna byłaby dokonana, Wnioskodawczyni jest zobowiązana do spłaty kredytu. Z chwilą nabycia tytułem darowizny własności udziału w nieruchomości nie przejmuje zobowiązań cywilnoprawnych związanych z przedmiotem nabycia (zwolniony zostanie z obowiązku spłaty kredytu współkredytobiorca).

We wniosku brak jest informacji, czy przedmiot umowy darowizny (udział w nieruchomości) jest obciążony hipoteką, zabezpieczającą oznaczoną wierzytelność banku z tytułu kredytu hipotecznego, która to stanowi obciążenie rzeczy i wpływa na jej wartość rynkową. Zgodnie z art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361, z późn. zm.) w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).

W świetle powołanych przepisów, w przypadku opisanego we wniosku stanu faktycznego, przy obliczaniu podstawy opodatkowania nie uwzględnia się wierzytelności z tytułu kredytu, jeżeli ta wierzytelność nie jest zabezpieczona hipoteką na przedmiocie darowizny. Podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa nabytego udziału w nieruchomości. Podatek od spadków i darowizn zostanie ustalony i pobrany przez płatnika (notariusza), z uwzględnieniem kwoty wolnej od podatku oraz skali podatkowej, obowiązujących w dniu powstania obowiązku podatkowego, na podstawie przepisów dotyczących nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej w rozumieniu upsd.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Nr IPPB2/436-99/09-2/MZ, wydana w dniu 22 czerwca 2009 r., jest zatem nieprawidłowa.

Mając powyższe na względzie, istnieje podstawa do zmiany rozstrzygnięcia podjętego przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie.

Zmiana tej interpretacji dotyczy stanu przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania zmienionej interpretacji.

Na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.) stronie przysługuje prawo wniesienia skargi na niniejszą zmianę interpretacji przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów – w terminie czternastu dni od dnia doręczenia interpretacji - do usunięcia naruszenia prawa.

Skargę wnosi się (w dwóch egzemplarzach) za pośrednictwem Ministra Finansów w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ ten nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania do naruszenia prawa.