INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 17.03.2010 r. (data wpływu 18.03.2010 r.) uzupełnionym pismem z dnia 31.05.2010 r. (data wpływu 02.06.2010 r.) na wezwanie z dnia 21.05.2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze zbycia udziału w prawie wieczystego użytkowania gruntu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18.03.2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze zbycia udziału w prawie wieczystego użytkowania gruntu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Dnia 17 lipca 1944 r. ojciec Wnioskodawczyni Zenon S. zakupił od Pani Barbary Z. połowę niepodzielnej działki o pow. 873 m² przy ul. N. w Warszawie. Na tej posesji znajduje się budynek użytkowy wybudowany po 1945 r. przez Pana Stefana M. – właściciela drugiej połowy działki. Powyższa nieruchomość objęta została Dekretem z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze Miasta Stołecznego Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279) – tzw. Dekretu Bierutowskiego. Objęcie niniejszego gruntu w posiadanie przez Gminę nastąpiło z dniem ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Rady Narodowej i Zarządu Miejskiego Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 16 sierpnia 1948 r. Dnia 15 lutego 1949 r. Pełnomocnik Zenona S. Pan Mieczysław S. (brat) złożył wniosek o przyznanie prawa własności czasowej (użytkowanie wieczyste). Dnia 01 listopada 1950 r. Orzeczeniem administracyjnym Prezydium Rady Narodowej w Mieście Stołecznym Warszawa odmówiło przyznania Zenonowi S. prawa własności czasowej do połowy działki przy ul. N. w Warszawie. Następnie Decyzją Samorządowe Kolegium Odwoławcze stwierdziło nieważność ww. orzeczenia administracyjnego. Dnia 27 kwietnia 2007 r. Decyzją przyznano prawo użytkowania wieczystego do zabudowanego gruntu o pow. 873 m² na rzecz Z. Sp. z o.o. w Warszawie w 64/128 częściach oraz na rzecz spadkobierców Zenona S. w 64/128 częściach (w tym Wnioskodawczyni Elżbiecie S. w 28/128 częściach). Wnioskodawczyni załącza kserokopię ww. Decyzji. Dnia 15 maja 2008 r. został podpisany Akt Notarialny, na mocy którego nastąpiło oddanie ww. gruntów we współużytkowanie wieczyste oraz przeniesienie budynku mieszkalnego w 28/128 częściach na rzecz Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni załącza kserokopię tego Aktu Notarialnego. Dnia 28 sierpnia 2009 r. ww. działka została sprzedana (w załączeniu kserokopia Aktu Notarialnego). Załączone przez Wnioskodawczynię trzy ww. dokumenty ilustrują powyższy stan faktyczny szczegółowo i jednoznacznie.

Pismem z dnia 21.05.2010 r. wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku poprzez wskazanie w zakresie którego podatku ma być wydana interpretacja indywidualna. We wniosku zaznaczono bowiem zarówno podatek dochodowy od osób fizycznych oraz podatek od spadków i darowizn, pytania również dotyczyły obu podatków natomiast uiszczono jedną opłatę w wysokości 40 zł. W przypadku wskazania, iż interpretacja ma być wydana w zakresie obu podatków, wezwano Wnioskodawczynię do dokonania dodatkowej opłaty w wys. 40 zł oraz uzupełnienia stanu faktycznego.

Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie informując, iż:

• Interpretacja ma być wydana w zakresie sprzedaży tzw. „gruntów warszawskich”, jak i w zakresie podatku od spadków i darowizn. W związku z powyższym Wnioskodawczyni przesłała w załączeniu dowód wpłaty dodatkowej opłaty w kwocie 40 zł.

• Jednocześnie uzupełniono przedstawiony we wniosku stan faktyczny o następujące informacje:

- data śmierci spadkodawcy Zenona S. - 20 czerwiec 1975 r.

- data postanowienia o nabyciu praw do spadku po Zenonie S. - 28 styczeń 1976 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

1. Czy sprzedaż (odpłatne zbycie ) tzw. „gruntów warszawskich”, po uzyskaniu Decyzji o użytkowaniu wieczystym i przeniesieniu własności budynku użytkowego, jest źródłem przychodów rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...
2. Czy skutkiem powyższej Decyzji jest opodatkowanie podatkiem od spadku...
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Po zwrocie nieruchomości przy ul. N. w Warszawie, Wnioskodawczyni była informowana przez Notariusza oraz przez Informację Podatkową przy Ministerstwie Finansów (infolinia), że podatek od „dekretowych” zwrotów się nie należy, na dowód czego powyższa Informacja Podatkowa odesłała Wnioskodawczynię do Interpretacji Naczelnika Urzędu Skarbowego w Limanowej (sygn. PDOF.415/17/03 z dnia 10.01.2004 r.)

W międzyczasie Wnioskodawczyni dotarła jeszcze do trzech innych Interpretacji Naczelników Izb Skarbowych również reprezentujących w skrócie pogląd, że zwrot utraconego prawa własności nie jest nabyciem”. Wszyscy (notariusz, adwokat, księgowa) przekonali Wnioskodawczynię, że te precedensy są potwierdzeniem, że nie musi płacić podatku dochodowego. Wnioskodawczyni ostatnio zasięgała opinii w powyższej sprawie, w związku z darowizną na rzecz dwóch synów Wnioskodawczyni i znowu poruszyła sprawę przy okazji podatku dochodowego od odzyskanych „gruntów warszawskich”. Wówczas Wnioskodawczyni usłyszała, że niezależnie od powyższych interpretacji, powinna się zwrócić z wnioskiem do Dyrektora Izby Skarbowej w Płocku. Wnioskodawczyni chce jednak, z uwagi na zły stan zdrowia (przebyte 2 zawały) i konieczność rodzinnych rozliczeń, uzyskać pewność, co do jej sytuacji prawno-podatkowej w niniejszej sprawie Wnioskodawczyni uważa, że zarówno opisana wyżej sprzedaż nie rodzi obowiązku zapłacenia podatku dochodowego, jak i uzyskanie załączonej Decyzji i Aktu wieczystego użytkowania, nie rodzi obowiązku zapłacenia podatku od spadku.

Wnioskodawczyni wskazała, iż wspomniana wyżej interpretacja US w Limanowej jest zbieżna z analogicznymi interpretacjami Naczelnika US Warszawa-Mokotów (Nr 1433/NL/LF/III/415-171/06/KWZ z dn. 19.06.2007 r.), Naczelnika US Warszawa-Bielany (Nr 1432/Pdg/PS/415/427/36/3/06 z dn. 20.04.20006 r.) i Naczelnika US Warszawa-Targówek (Nr 1437/ZU/423/160/DJW/06 z dn. 30.05.2006r.).

Zdaniem Wnioskodawczyni, istotnym elementem dla prawno-podatkowej ceny powyższej kwestii jest stanowisko Sądu Najwyższego, który w wyroku o sygn. III RN 18/02 stwierdził, że: „ Nie ma znaczenia, że rekompensata dla następców prawnych byłych właścicieli nastąpiła na drodze ustanowienia prawa użytkowania wieczystego nie zaś zwrotu w naturze. Użytkownik wieczysty „gruntu warszawskiego” kontynuuje, mimo zmienionej formy, w istocie część swoich praw podmiotowych sprzed ekspriopracji. Ustanowienie na jego rzecz prawa użytkowania wieczystego jest przywróceniem namiastki prawa własności”. Takie samo stanowisko zajął Trybunał Konstytucyjny z 12.04.20100 r. sygn. K8/98, (OTK 2000 nr 3, poz. 87).

Niniejsza interpretacja dotyczy pytania nr 1 w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Pytanie nr 2 w zakresie podatku od spadków i darowizn zostało rozpatrzone interpretacją z dnia 09.06.2010 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), do źródeł przychodów zalicza się m. in. odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy
   - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie.
   
   

Prawo własności w systemie prawnym jest traktowane jako prawo o najszerszej treści i w porównaniu z innymi prawami, jako prawo najsilniejsze w stosunku do rzeczy. Własność jest bezterminowym prawem – trwa tak długo, jak długo istnieje rzecz, która jest przedmiotem własności.

Nabycie i utrata własności (w tym także własności nieruchomości) jest opisana w art. 155 oraz 231 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). U podstaw nabycia i zbycia rzeczy oraz nieruchomości, w rozumieniu kodeksowym, leży wola nabywcy. Swoboda zawierania umów jest naczelną zasadą Kodeksu cywilnego.

W dopuszczonych prawem sytuacjach – u podstaw zwrotu wywłaszczonej nieruchomości (także przejętej wskutek karnego przymusu) leży wola prawowitego właściciela, a w przypadku jego śmierci wola jego spadkobierców. Jeśli przejęta w drodze przymusu nieruchomość jest zwracana spadkobiercy osoby, którą pozbawiono tej nieruchomości, to prawo do zwrotu ma swe źródło w nabyciu spadku.

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego – spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego – spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego).

Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki przechodzą na jedną lub kilka osób.

Niezależnie od powyższego, na stan prawny nieruchomości istotny wpływ mogą wywierać, wydawane zarówno na gruncie prawa cywilnego, sądowo - administracyjnego, jak i karnego - orzeczenia sądowe jako dokumenty o szczególnym znaczeniu. Szczególność ta wynika z pozycji, jaką zajmują sądy będące organami wymiaru sprawiedliwości oraz z zagwarantowanej konstytucyjnie odrębności władzy sądowniczej od innych rodzajów władz, niezawisłości sędziowskiej. Zaś prawo użytkowania wieczystego jest silnym prawem rzeczowym, lokującym się w hierarchii tych praw bezpośrednio po prawie własności, a przed ograniczonymi prawami rzeczowymi, co pozwala na potraktowanie ustanowienia użytkowania wieczystego jako swoistej restytucji stosunków własnościowych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni jako spadkobierca byłego właściciela nieruchomości objętej dekretem z dnia 26.10.1945 r., nabyła udział w prawie wieczystego użytkowania tzw. „gruntu warszawskiego”. Oddanie ww. nieruchomości we współużytkowanie wieczyste nastąpiło na mocy aktu notarialnego z dnia 15.05.2008 r. Nieruchomość została sprzedana w dniu 28 sierpnia 2009 r.

Oddanie w użytkowanie wieczyste ,,gruntu warszawskiego" skomunalizowanego dekretem z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy, w wypadku spełnienia przesłanek przewidzianych w tym akcie prawnym przez ubiegającego się o to dotychczasowego właściciela tego gruntu lub jego następców prawnych, miało niewątpliwie charakter rekompensacyjny. Przepis art. 7 ust. 1 dekretu przewidywał, że:

• dotychczasowy właściciel gruntu, prawni następcy właściciela, będący w posiadaniu gruntu, lub osoby prawa jego reprezentujące, mogą w ciągu 6 miesięcy od dnia objęcia w posiadanie gruntu przez gminę zgłosić wniosek o przyznanie na tym gruncie jego dotychczasowemu właścicielowi prawa wieczystej dzierżawy z czynszem symbolicznym lub prawa zabudowy za opłatą symboliczną;
• gmina uwzględni wniosek, jeżeli korzystanie z gruntu przez dotychczasowego właściciela da się pogodzić z przeznaczeniem gruntu według planu zabudowania;
• w razie uwzględnienia wniosku gmina ustali, czy przekazanie gruntu nastąpi tytułem wieczystej dzierżawy, czy na prawie zabudowy, oraz określi warunki, pod którymi umowa może być zawarta;
• w przypadku nieuwzględnienia wniosku, gmina zaofiaruje uprawnionemu, w miarę posiadania zapasu gruntów - na tych samych warunkach dzierżawę wieczystą gruntu równej wartości użytkowej, bądź prawo zabudowy na takim gruncie;
• w razie niezgłoszenia wniosku, przewidzianego w ust. 1, lub nieprzyznania z jakichkolwiek innych przyczyn dotychczasowemu właścicielowi wieczystej dzierżawy albo prawa zabudowy, gmina obowiązana jest uiścić odszkodowanie w myśl art. 9. Zgodnie z art. 9 dekretu, odszkodowanie miało być wypłacone w ,,miejskich papierach wartościowych", które jednak nigdy nie zostały wyemitowane.
  
  

Jak wynika z przytoczonej regulacji, prawodawcy niewątpliwie chodziło o zrekompensowanie dotychczasowym właścicielom (ich następcom prawnym) przejścia na własność gminy m.st. Warszawy gruntów stanowiących dotąd ich własność. W dekrecie od razu uregulowano kwestię stosownych rekompensat. Odzyskanie prawa wieczystej dzierżawy z czynszem symbolicznym lub prawa zabudowy za opłatą symboliczną (art. 7 ust. 1 dekretu, obecnie prawa wieczystego użytkowania) było ustawowo zagwarantowaną formą rekompensaty.

Z odniesienia powyższych przepisów do przedstawionego stanu faktycznego wynika, że nie powinno się oceniać ustanowienia na rzecz Wnioskodawczyni prawa użytkowania wieczystego w kategoriach nabycia, o jakim stanowi art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste nie może być utożsamione ze zwrotem własności, jednakże stanowi swoisty substytut zwrotu własności, w sytuacji, w której ubieganie się o zwrot własności jest niemożliwe ze względu na brak do tego podstaw prawnych w dekrecie komunalizacyjnym. Ustanowienie w tej sytuacji użytkowania wieczystego, należy traktować, jako swoistą restytucję stosunków własnościowych sprzed komunalizacji.

Wydanie na podstawie art. 7 ust. 1 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy decyzji ustanawiającej prawo użytkowania wieczystego gruntu na rzecz byłego właściciela lub jego następców prawnych oraz zawarcie przez Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy z byłym właścicielem lub jego następcami prawnymi umowy użytkowania wieczystego gruntu warszawskiego nie może być taktowane jako nabycie prawa wieczystego użytkowania gruntów w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec powyższego, sprzedaż prawa wieczystego użytkowania ustanowionego w trybie art. 7 tego dekretu nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy, także wówczas gdy sprzedaż ta została dokonana przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ustanowienie użytkowania wieczystego.

Stąd, sprzedaż przez Wnioskodawczynię, jako następcy prawnego, udziału w prawie użytkowania wieczystego ustanowionego na rzecz Wnioskodawczyni na podstawie decyzji o użytkowaniu wieczystym i przeniesieniu własności budynku użytkowego, wydanej w związkuz art. 7 ust. 1 i 2 dekretu z dn. 26 października 1945 r., nie stanowi źródła przychodów i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto należy dodać , iż dokumenty załączone przez Wnioskodawczynię do wniosku, nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Końcowo, w odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawczynię interpretacji organów podatkowych oraz wyroku Sądu Najwyższego, należy zaznaczyć, że rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą indywidualnych spraw innych wnioskodawców i nie mogą stanowić źródła praw i obowiązków dla innych podatników.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja nr 10, 09-402 Płock.