INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 14 września 2010r. (data wpływu do tut. Biura 23 września 2010r.), uzupełnionym w dniu 13 października 2010r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 września 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z dnia 01 października 2010r. Znak: IBPBII/2/415-1015/10/ŁCz wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 13 października 2010r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 04 czerwca 2008r. została podpisana umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu oraz przeniesienia jego własności na Wnioskodawczynię. Ponadto na rzecz Wnioskodawczyni spółdzielnia mieszkaniowa przeniosła własność udziału w prawie wieczystego użytkowania gruntu pod przedmiotowym lokalem. Spółdzielnia była użytkownikiem wieczystym nieruchomości do 21 grudnia 2094r. oraz właścicielem budynku stanowiącego odrębną nieruchomość na podstawie umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste z dnia 15 grudnia 1995r. W dniu 15 grudnia 2007r. weszła w życie uchwała zarządu spółdzielni mieszkaniowej, w której zarząd uchwalił, że odrębną własność stanowią lokale mieszkalne w budynku mieszkalnym, w którym mieszka Wnioskodawczyni. Na podstawie art. 42 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych ustanowiono odrębną własność lokalu i przeniesiono ją na Wnioskodawczynię wraz z udziałem w prawie wieczystego użytkowania gruntu. Przed dokonaniem ustanowienia odrębnej własności lokalu Wnioskodawczyni dysponowała spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu mieszkalnego. W przedmiotowym mieszkaniu Wnioskodawczyni zamieszkiwała i była zameldowana na pobyt stały od dnia 18 maja 1978r. do dnia 30 sierpnia 2010r. W dniu 13 sierpnia 2010r. Wnioskodawczyni sprzedała przedmiotowe mieszkanie kupując za otrzymane pieniądze inne mieszkanie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku w związku ze sprzedażą mieszkania oraz gruntu pod nim...

Zdaniem Wnioskodawczyni, z uwagi na przepisy prawne dopiero po wejściu w życie uchwały zarządu spółdzielni mieszkaniowej mogła starać się o zmianę własności. Nie doszło przy tym do zakupu lokalu, bowiem nastąpiło przekształcenie własności w trybie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. W związku z tym sprzedając mieszkanie w 2010r. Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zapłaty podatku od gruntu pod lokalem oraz udowadniania, że otrzymane ze sprzedaży pieniądze wyda na zakup mieszkania lub że może skorzystać z ulgi meldunkowej.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z przepisami art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010r., Nr 51, poz. 307 ze zm.) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości (w tym lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość),
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Podkreślić należy, iż przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości jej części lub udziału w nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment jej nabycia.

W rozpatrywanej sprawie niezbędne jest zatem ustalenie momentu nabycia prawa własności nieruchomości, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawczyni w dniu 04 czerwca 2008r. podpisała ze spółdzielnią umowę o ustanowieniu odrębnej własności lokalu mieszkalnego, w którym zamieszkiwała 30 lat posiadając spółdzielcze lokatorskie prawo do tego lokalu. W dniu 13 sierpnia 2010r. doszło do sprzedaży mieszkania.

Należy wyjaśnić, że w przypadku spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego właścicielem mieszkania i zarządzającym jest spółdzielnia mieszkaniowa. Zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2003r. Nr 119 poz. 1116 ze zm.) spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji. Jednakże zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez członka spłat przewidzianych w tym przepisie. W myśl art. 12 ust. 12 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych spółdzielnia zawiera umowę, o której mowa w ust. 1 w terminie 3 miesięcy według stanu prawnego obowiązującego do 29 grudnia 2009r., 6 miesięcy według stanu prawnego obowiązującego od 30 grudnia 2009r., od dnia złożenia wniosku przez osobę uprawnioną, chyba że nieruchomość posiada nieuregulowany stan prawny (...) lub spółdzielni nie przysługuje prawo własności lub użytkowania wieczystego gruntu, na którym wybudowała sama budynek lub wybudowali go jej poprzednicy prawni.

Wobec tego, że spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego nie ma charakteru prawa własnościowego i jest niezbywalne, to zbycie lokalu jest możliwe dopiero z chwilą uzyskania jego własności.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż data przekształcenia jest więc dla Wnioskodawczyni, wbrew jej twierdzeniu, datą nabycia lokalu, od której zależy pięcioletni okres, o jakim mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Do tego momentu Wnioskodawczyni nie miała żadnych praw własnościowych do lokalu, bo była jedynie jego najemcą. Oznacza to zarazem, iż zbycie lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość przed dniem 01 stycznia 2014r. będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Dokonując oceny skutków sprzedaży przedmiotowego lokalu mieszkalnego należy stosować przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008r. Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 06 listopada 2008r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 ze zm.) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 01 stycznia 2007r. do dnia 31 grudnia 2008r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008r.

I tak w myśl art. 30e ust. 1 i 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ww. brzmieniu od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6c ww. ustawy koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

Wysokość tych nakładów, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ww. ustawy).

Jednakże, zgodnie z zapisem art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia:

1. budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku,
2. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu,
3. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie,
4. prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie

- jeżeli podatnik był zameldowany w budynku lub lokalu wymienionym w lit. a)-d) na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia, z zastrzeżeniem ust. 21 i 22.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy nie określa daty, od której należy liczyć okres zameldowania. Tym samym nie uzależnia zameldowania od posiadania tytułu własności do nieruchomości lub lokalu, lecz stanowi, że istotny jest fakt zameldowania podatnika na pobyt stały w zbywanym lokalu czy też budynku przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia. Bez znaczenia są natomiast stosunki własnościowe istniejące w okresie tych 12 miesięcy.

Zwolnienie to ma zastosowanie do przychodów podatnika, który w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego, złoży oświadczenie, że spełnia warunki do zwolnienia, w urzędzie skarbowym, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika – art. 21 ust. 21 ww. ustawy.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 3 ww. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, podatnicy, do których mają zastosowanie ust. 1 lub ust. 2, tj. podatnicy, którzy zbywają nieruchomości lub prawa nabyte w okresie od 01 stycznia 2007r. do 31 grudnia 2008r., oświadczenie, o którym mowa w art. 21 ust. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008r., składają w terminie złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, 14-dniowy termin określony w art. 21 ust. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008r., nie ma zastosowania.

Wobec powyższego, zwolnienie o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzależnione jest od spełnienia łącznie dwóch warunków:

• okres zameldowania na pobyt stały nie krótszy niż dwunastomiesięczny przed datą zbycia,
• terminowe złożenie oświadczenia o spełnieniu warunków do zwolnienia; w przypadku uzyskania tego rodzaju przychodu w 2010r. najpóźniej do 30 kwietnia 2011r.
  
  

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni w dniu 04 czerwca 2008r. przekształciła spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego w lokal mieszkalny stanowiący odrębną własność wraz z udziałem w gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste. W przedmiotowym lokalu Wnioskodawczyni przez okres ponad 30 lat była zameldowana na pobyt stały. Mieszkanie zostało sprzedane w dniu 13 sierpnia 2010r.

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż skoro Wnioskodawczyni była zameldowana w przedmiotowym lokalu na pobyt stały przez ponad 30 lat, to spełnia jeden z warunków koniecznych do zastosowania przedmiotowego zwolnienia, a mianowicie warunek dwunastomiesięcznego okresu zameldowania. Należy jednak zauważyć, że sam fakt zameldowania Wnioskodawczyni w lokalu mieszkalnym na pobyt stały przez ponad 12 miesięcy, nie daje jeszcze podstaw do twierdzenia, że przychód uzyskany z odpłatnego zbycia przedmiotowego lokalu podlega zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy. Podkreśla się bowiem, że ustawodawca wiąże prawo do zwolnienia przychodu z opodatkowania od spełnienia łącznie dwóch warunków. Oznacza to, że dopiero złożenie przez Wnioskodawczynię oświadczenia o tym, że spełnia warunki uprawniające ją do skorzystania z ulgi meldunkowej, da jej prawo do zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym wyłącznie spełnienie obu przesłanek spowoduje, że Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do płacenia 19% podatku od przychodu ze sprzedaży przypadającego na lokal mieszkalny.

Odrębnego przeanalizowania wymaga kwestia opodatkowania przychodu przypadającego na udział w prawie użytkowania wieczystego gruntu, na którym posadowiony jest przedmiotowy lokal mieszkalny.

Mianowicie wskazać należy, iż ustawodawca, konstruując przesłanki uprawniające do skorzystania z omawianej ulgi meldunkowej, nie użył w ww. przepisie sformułowania „lokal mieszkalny wraz z udziałem w prawem wieczystego użytkowania gruntu”, a posłużył się katalogiem rzeczy i praw (posiadającym walor katalogu zamkniętego), których sprzedaż objęta jest przedmiotowym zwolnieniem. Gdyby zamiarem ustawodawcy było zwolnienie przychodu ze zbycia lokalu mieszkalnego wraz z udziałem w prawie wieczystego użytkowania gruntu, to dałby temu wyraz w treści przepisu. Skoro jednak ustawodawca nie posługuje się w art. 21 ust. 1 pkt 126 lit. b) ustawy pojęciem „lokal mieszkalny wraz z udziałem w prawie wieczystego użytkowania gruntu”, lecz wyłącznie pojęciem „lokal mieszkalny”, to nie ma żadnych podstaw aby określone tym przepisem zwolnienie rozciągać również na udział w prawie wieczystego użytkowania gruntu. Jeśli zaś przepis nie przewiduje zwolnienia z opodatkowania przychodu z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego wraz z udziałem w prawie wieczystego użytkowania gruntu, to przychód w części przypadającej na udział w tym prawie podlega opodatkowaniu. Podatnik sprzedaje nieruchomość w tym lokal mieszkalny będący przedmiotem odrębnej własności wraz z udziałem w prawie wieczystego użytkowania gruntu. Jednakże zwolnienie może zastosować wyłącznie do tej części przychodu, która przypadałaby na lokal mieszkalny. Ta część, która przypadałaby na udział w prawie wieczystego użytkowania gruntu podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego tzw. ulga meldunkowa nie obejmuje przychodów z odpłatnego zbycia przypadających na udział w prawie wieczystego użytkowania gruntu. Oznacza to, iż w przypadku odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego wraz z udziałem w prawie wieczystego użytkowania gruntu, zwolnienie może dotyczyć po spełnieniu warunków, wyłącznie przychodu w części przypadającej na przychód ze zbycia tego lokalu.

Należy również zauważyć, że wszelkiego rodzaju ulgi podatkowe są odstępstwem od konstytucyjnej zasady równości i powszechności opodatkowania, w sposób szczegółowo uregulowanymi w przepisach materialnego prawa podatkowego. Są one przywilejem, z których podatnik ma prawo, a nie obowiązek skorzystania. Zatem oceniając ciążące na podatniku obowiązki wynikające z zastosowania ulgi należy dokonać ścisłej literalnej wykładni przepisu regulującego daną ulgę czy zwolnienia. Elementem konstrukcyjnym ulgi meldunkowej uregulowanej w art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawo do skorzystania przez podatnika z tej ulgi pod warunkiem łącznego spełniania przesłanek wymienionych w tym przepisie.

Mając zatem na uwadze przytoczone powyżej uregulowania prawne oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że stanowisko Wnioskodawczyni w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości jest nieprawidłowe, albowiem Wnioskodawczyni prawo własności nieruchomości nabyła dopiero w 2008r. tj. z datą przekształcenia, zaś uprzednio przysługujące jej spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego z żadnym wypadku nie ma charakteru własnościowego. Powyższe powoduje, że Wnioskodawczyni wbrew swoim twierdzeniom będzie miała obowiązek zapłaty podatku dochodowego z tytułu odpłatnego zbycia udziału w prawie wieczystego użytkowania gruntu i udowodnienia prawa do skorzystania z ulgi meldunkowej o ile będzie chciała skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania przychodu ze sprzedaży przypadającego na lokal mieszkalny. Wnioskodawczyni nie będzie natomiast musiała udowadniać, że uzyskane pieniądze wydała na zakup mieszkania, gdyż takiego zwolnienia ustawa w brzmieniu obowiązującym w latach 2007-2008 nie przewidywała.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.