INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 14 czerwca 2010 r. (data wpływu 28 czerwca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cesji wierzytelności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 czerwca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cesji wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest podmiotem profesjonalnie zajmującym się świadczeniem usług pośrednictwa finansowego. Zgodnie z umową spółki, przedmiot działalności Wnioskodawcy obejmuje m.in. pozostałe pośrednictwo pieniężne (PKD 64.19.Z) oraz pozostałą finansową działalność usługową, gdzie indziej niesklasyfikowaną, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD 64.99.Z).

W ramach swojej zarejestrowanej i rzeczywistej działalności Wnioskodawca, będący podatnikiem podatku od towarów i usług, nabył wierzytelność na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności. Przedmiotem transakcji są przeterminowane wierzytelności podmiotu krajowego. Cena sprzedaży jest równa nominalnej wartości wierzytelności. Zyskiem Spółki będą naliczone odsetki od zakupionej wierzytelności.

W wyniku zawarcia ww. umowy przysługująca sprzedawcy (jako cedentowi) wierzytelność przeniesiona zostanie wraz ze wszelkimi związanymi z nią prawami na Wnioskodawcę (jako cesjonariusza) w sposób definitywny (wierzytelność nie będzie podlegała zwrotowi nawet wówczas, gdyby okazało się, że dłużnik jest niewypłacalny). Poza zapłatą ceny przez Wnioskodawcę umowa ta nie będzie przewidywała dodatkowych świadczeń na rzecz cedenta (w szczególności ściągania przez Wnioskodawcę długu na rzecz drugiej strony, czy finansowania cedenta), a wszelkie wzajemne roszczenia stron wygasną wraz z zapłatą ceny przez Wnioskodawcę i przeniesieniem na niego wierzytelności.

Po nabyciu wierzytelności i włączeniu jej do majątku Wnioskodawcy zamierza on egzekwować zakupioną wierzytelność we własnym imieniu i na własny rachunek (ewentualnie wykorzystać ją do innych celów prawno-gospodarczych).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy nabycie przez Wnioskodawcę wierzytelności na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności będzie opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, nabycie przez niego wierzytelności na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności w okolicznościach i na warunkach opisanych w niniejszym wniosku nie podlega podatkowi od podatku od czynności cywilnoprawnych, bowiem usługa ta stanowi „odpłatne świadczenie usług” objęte zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług.

Uzasadnienie stanowiska.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu tym podatkiem podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, przy czym - w świetle definicji negatywnej zawartej w przepisie art. 8 ust. 1 ww. ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumieć należy każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

W ocenie Wnioskodawcy, nie powinno budzić wątpliwości, że przelew wierzytelności na rzecz cesjonariusza będącego podmiotem profesjonalnie zajmującym się obrotem wierzytelnościami, który dokonuje danej transakcji w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej (czy to w celu windykacji wierzytelności we własnym zakresie, czy też w innym celu prawno -gospodarczym), wypełnia znamiona określone w przepisie art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, czyli stanowi odpłatne świadczenie usług objęte zakresem przedmiotowym ww. ustawy. Powstaje jednak wątpliwość z uwagi na podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług (różnica między ceną sprzedaży i ceną nominalną). Czy zatem można mówić o zwolnieniu z opodatkowania umowy sprzedaży wierzytelności, jeżeli usługa świadczenia usług stanowi część ceny, czy w takim razie cała transakcja jest zwolniona z opodatkowania, czy cena sprzedaży powinna być objęta podatkiem od podatku od czynności cywilnoprawnych...

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

1. następujące czynności cywilnoprawne:
   • umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
   • umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
   • umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
   • umowy dożywocia,
   • umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat i dopłat,
   • ustanowienie hipoteki,
   • ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
   • umowy depozytu nieprawidłowego,
   • umowy spółki,
2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
   
   

Stosownie do postanowień art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnych. Zgodnie natomiast z art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Zatem, jak z powyższego wynika, ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z treścią tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Jak z powyższego wynika jedną z podstaw prawnych, na podstawie której może dojść do zmiany osoby wierzyciela może być umowa sprzedaży. Zatem w przypadku, gdy podstawę wykonania umowy cesji wierzytelności stanowi umowa sprzedaży dochodzi do powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych, który skutkuje koniecznością zapłaty tego podatku.

Zauważyć jednak należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się zakresie przedmiotowym ustawy, np. umowa sprzedaży jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi bowiem, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
   
   
   

Z kolei według definicji zawartej w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przez „podatek od towarów i usług" rozumie się podatek nakładany ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich. Z kolei stosownie do art. 1a pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych „państwo członkowskie” to państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Jednakże o wyłączeniu czynności spod działania przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy są podatnikami podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Spółki dotyczy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych cesji wierzytelności dokonanej na podstawie umowy sprzedaży, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa transakcja podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Powyższe oznacza więc, że sposób określenia podstawy opodatkowania w podatku od towarów i usług pozostaje bez wpływu na stosowanie postanowień art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, stwierdzić należy, że tutejszy Organ podatkowy – zgodnie ze złożonym we wniosku pytaniem dotyczącym podatku od czynności cywilnoprawnych – nie rozstrzyga w niniejszej interpretacji, czy ww. umowa cesji wierzytelności dokonana na podstawie umowy sprzedaży będzie opodatkowana bądź zwolniona z podatku od towarów i usług.

Jeżeli zatem wskazana cesja wierzytelności dokonana na podstawie umowy sprzedaży będzie objęta zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług, w niniejszej sprawie znajdą zastosowanie postanowienia art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji opisana we wniosku umowa cesji wierzytelności dokonana na podstawie umowy sprzedaży nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.