INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 grudnia 2010r. (data wpływu do Organu – 14 grudnia 2010r.), uzupełnionym w dniu 18 lutego 2011r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej:

• w części dotyczącej odliczenia wydatków poniesionych na używanie samochodu osobowego dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na zabiegi leczniczo – rehabilitacyjne – jest nieprawidłowe,
• w części dotyczącej udokumentowania wydatków poniesionych tytułem używania samochodu na zabiegi lecznicze - jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 14 grudnia 2010r. wpłynął do Organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej z tytułu odliczenia wydatków poniesionych na używanie samochodu osobowego dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na zabiegi leczniczo – rehabilitacyjne oraz udokumentowania wydatków poniesionych tytułem używania samochodu na zabiegi lecznicze.

Z uwagi na stwierdzone braki formalne, pismem z dnia 11 lutego 2011r. znak: IBPB II/1/415-1039/11/ŚS wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Wniosek uzupełniono w dniu 18 lutego 2011r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Syn wnioskodawcy leczony jest od urodzenia przez neurologa z powodu mózgowego porażenia dziecięcego i padaczki objawowej oraz opóźnionego rozwoju psychoruchowego. Z powodu stwierdzenia upośledzenia funkcji organizmu został zaliczony do pierwszej grupy inwalidzkiej. Zalecenia do pracy z synem uzyskane od lekarza można ująć w następujących punktach, które aktualne są od urodzenia:

• stymulować wszechstronny rozwój,
• prowadzić ćwiczenia rozwijające niedojrzałe funkcje percepcyjne,
• postępować jak z dzieckiem nadpobudliwym ruchowo,
• prowadzić rehabilitację psychospołeczną oraz ruchową.
  
  

Wnioskodawca stwierdził, iż realizując powyższe zalecenia lekarza, poza leczeniem farmakologicznym stara się wraz z żoną angażować syna w zabiegi rehabilitacyjne w zakresie możliwym dla osób niepełnosprawnych. Wnioskodawca podkreślił, iż z uwagi na nadpobudliwość, co związane jest z np. bieżącymi emocjami, ww. zbiegi nie są realizowane systematycznie lecz okazjonalnie.

W uzupełnieniu wniosku wnioskodawca wskazał, iż u syna dodatkowo stwierdzono toksoplazmozę przewlekłą, co tym bardziej spotęgowało jego kłopoty z poruszaniem się. Z tego powodu jest niezdolnym do samodzielnej egzystencji i przyznano mu pierwsza grupę inwalidzką. Wnioskodawca stwierdził, iż od ponad 35 lat stara się z żoną realizować w ramach posiadanych środków finansowych zalecenia lekarskie i w tym czasie wielokrotnie korzystał z wszelkich kontaktow mogących stymulować rozwój psychiczny i fizyczny syna. W latach 2007, 2008, 2009 wnioskodawca korzystał z odliczeń jakie w jego odczuciu były dozwolone i jego interpretacja wynikała z ogólnodostępnych informacji zawartych przewodnikach dla osób niepełnosprawnych. Wnioskodawca stwierdził, iż nie jest i nie było jego intencją wykorzystywać chorobę syna dla poprawy sytuacji finansowej, gdyż wnioskodawca korzystał z odliczeń tylko przez trzy lata, co w porównaniu z okresem choroby syna jest stosunkowo niewiele. Wnioskodawca stwierdził, iż w kontaktach z urzędem skarbowym nie spotkał się dotychczas z negatywną interpretacją swojego stanowiska, aż do momentu weryfikacji jego zeznań.

Ćwiczenia rehabilitacyjne, na które żona wnioskodawcy woziła syna nie miały charakteru wyspecjalizowanego, nie było żadnych specjalnych zaleceń w tym zakresie ze strony lekarzy. W odczuciu wnioskodawcy chodziło o stymulowanie wszechstronnego jego rozwoju fizycznego i psychicznego oraz kontakty z innymi ludźmi. Wnioskodawca stwierdził, iż przy kłopotliwym charakterze syna związanym z nadpobudliwością, nie zawsze udaje się żonie po prostu zachęcić go do jakiejkolwiek czynności. Wnioskodawca nie może wykluczyć, że wpływ na jego stan psychiczny ma nawet stan pogody, ciśnienia atmosferycznego, itp. W odczuciu wnioskodawcy jest to jego (i żony) podstawowy obowiązek udzielać pomocy synowi w ramach własnych możliwości i korzystając z pomocy z innych źródeł. Wnioskodawca nie może stwierdzić, że akurat kwota podlegająca odliczeniu 2.280 zł w skali roku jest adekwatna do wydatków jakie zostały poniesione na cele rahabilitacjine, gdyż wnioskodawca nigdy tego typu „księgowości" nie prowadził. Zdanie z jakim wnioskodawca spotkał się w urzędzie skarbowym, aby uprawdopodobnić swoje wydatki jest natury bardziej filozoficznej, a w tym przypadku mamy do czynienia z zwykłą rachunkowością. Po kilku wizytach w urzędzie skarbowym wnioskodawca stwierdził, iż wszystkie jego argumenty są interpretowane na jego niekorzyść. Wnioskodawca podkreślił, iż nie było jego intencją „naciągać" Skarb Państwa na odliczenia; z dostępnych źródeł nie wyczytał, że musi swoje wydatki na cele rehabilitacyjne udokumentować.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy można z tytułu przewozu syna na badania lekarskie, konsultacje oraz ćwiczenia dokonać w PIT-37 odliczenia ustawowo przewidzianych kwot...

Czy wydatek ten musi być udokumentowany - jakimi dowodami...

Z uwagi na trwałe upośledzenie syna potwierdzone w licznych opiniach lekarskich wnioskodawca skorzystał z odpisów na cele rehabilitacyjne w latach 2007, 2008, 2009 ponieważ:

1. syn zaliczony jest do pierwszej grupy inwalidzkiej,
2. wnioskodawca posiadał samochód w latach 2007-2009,
3. w ogólnodostępnych informacjach, np. w Przewodniku Osób Niepełnosprawnych (grudzień 2009r.) oraz instrukcji w sprawie wypełniania druków PIT-37 jest pouczenie – ustalona kwota nie wymaga udokumentowania.
   
   

Zdaniem wnioskodawcy, posiadając własny samochód, przewlekle chorego syna i wiedzę wynikającą z informatorów przez trzy lata dokonywał, według niego, dopuszczalnych odliczeń.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) - w brzmieniu obowiązującym od 01 stycznia 2007r. - podstawę obliczenia podatku z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 29-30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 4, 4a - 4e, ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2 lub art. 25, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ww. ustawy, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7b – 7g tego artykułu.

Stosownie do treści art. 26 ust. 7c powołanej ustawy wysokość wydatków na cele określone w ust. 7a ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie, z wyjątkiem wydatków, o których mowa w ust. 7a pkt 7, 8 i 14.

Zgodnie z art. 26 ust. 7d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

1. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2. decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3. orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.
   
   

Przepisy ust. 7a-7d i ust. 7g stosuje się odpowiednio do podatników, na których utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe - jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają kwoty 9.120 zł (art. 26 ust. 7e ww. ustawy).

Zgodnie z art. 26 ust. 7b ww. ustawy wydatki o których mowa w ust. 7a, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

Należy zaznaczyć, że katalog ulg wymienionych w art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że odliczeniu podlegają jedynie wydatki enumeratywnie w nim wymienione. Rozszerzająca interpretacja przepisu art. 26 ust. 7a cyt. ustawy jest niedozwolona. Zgodnie bowiem z zasadą, przyjętą w orzecznictwie NSA, jak i w doktrynie prawa podatkowego, ulgi podatkowe są wyjątkiem od zasady równości i powszechności opodatkowania. Tak więc przepisy regulujące prawo do ulgi winny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Stosownie do treści art. 26 ust. 7a pkt 14 ww. ustawy za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6, uważa się wydatki poniesione na używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne – w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł.

Z analizy art. 26 ust. 7a pkt 14 powołanej ustawy wynika, że aby skorzystać z możliwości odliczenia od dochodu poniesionych wydatków, związanych z używaniem samochodu osobowego dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne, m.in. należy:

1. mieć na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, której roczny dochód nie przekracza kwoty 9.120zł,
2. być właścicielem (współwłaścicielem) samochodu osobowego,
3. dowozić nim osoby niepełnosprawne na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne zlecone przez lekarza,
4. ponieść z tego tytułu wydatki.
   
   

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia „zabieg”, „rehabilitacja” oraz „rehabilitacja lecznicza”, zatem koniecznym jest wyjaśnienie tych pojęć w oparciu o definicje encyklopedyczne oraz wydaną z zakresu rehabilitacji literaturę. Zgodnie z definicją tych pojęć zawartą w „Słowniku wyrazów obcych” (PWN, Warszawa 1991r.) oraz „Encyklopedii” PWN, zabieg stanowi interwencję mającą na celu wywołanie określonego skutku, zwykle będącą środkiem zaradczym przeciwdziałającym czemuś (np. skutkom choroby); rehabilitacja jest to przywrócenie choremu sprawności fizycznej i psychicznej poprzez stosowanie odpowiednich zabiegów leczniczych; rehabilitacja lecznicza zaś to połączenie leczenia z postępowaniem usprawniającym, które obejmuje zabiegi fizykoterapeutyczne, wodolecznictwo, światłolecznictwo, elektrolecznictwo, mechanoterapię i kinezyterapię. Istotne znaczenie mogą mieć również zabiegi chirurgiczne zmierzające do przywrócenia organicznych funkcji, zmniejszenia następstw nieodwracalnych zmian lub wyrównanie ich w takim stopniu, aby poszkodowanemu przywrócić jego społecznie przydatną sprawność. Zatem w ramach ww. ulgi podatkowej określonej w art. 26 ust. 7a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mieszczą się z pewnością wydatki ponoszone z tytułu używania samochodu w związku z przewozem osoby niepełnosprawnej na konieczne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne zlecone przez lekarza, poniesione przez osobę mającą na utrzymaniu osobę niepełnosprawną posiadającą I lub II grupę inwalidztwa.

Podkreślić tu należy, iż nie wszystkie wydatki ponoszone z tytułu przejazdów związanych z leczeniem osoby niepełnosprawnej będą podlegały odliczeniu w ramach powyższego limitu, gdyż nie wszystkie są związane z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. W ramach ww. ulgi podatkowej mieszczą się z pewnością wydatki związane z przejazdami na zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne zlecone przez lekarza, poniesione przez osobę mającą na utrzymaniu osobę niepełnosprawną posiadającą I lub II grupę inwalidztwa albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16 roku życia. Natomiast w ramach tego limitu nie będą mogły być odliczone m.in. wydatki związane z wyjazdami na kontrolne wizyty czy konsultacje lekarskie w przychodni czy w szpitalu, badania laboratoryjne, ćwiczenia nie mające wyspecjalizowanego charakteru, tj. nie będące zabiegami rehabilitacyjnymi, bowiem wyjazdy te nie spełniają wymogu określonego przez ustawodawcę w treści art. 26 ust. 7a pkt 14 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych; nie są wyjazdami na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne.

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż ponoszone przez wnioskodawcę i jego żonę wydatki z tytułu używania samochodu osobowego celem dowozu niepełnosprawnego dziecka na ćwiczenia, które nie są ćwiczeniami zaliczanymi do zabiegów rehabilitacyjnych i nie były one wykonywane pod kierunkiem wyspecjalizowanych osób, na wizyty kontrolne (badania lekarskie i konsultacje) nie dają prawa do skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej w wysokości faktycznie poniesionych wydatków, bowiem nie wypełniają dyspozycji art. 26 ust. 7a pkt 14 cyt. ustawy.

Przy czym Organ podatkowy pragnie podkreślić, iż w sytuacji gdy ćwiczenia, o których mowa we wniosku, stanowią zabiegi rehabilitacyjne (są zalecone przez lekarza i wykonywane są w gabinetach rehabilitacyjnych lub pod kierunkiem osób wyspecjalizowanych do przeprowadzania tego typu zabiegów) i wnioskodawca jest w stanie uprawdopodobnić, że istotnie zabiegi te były wykonywane i z tego tytułu poniósł w określonej kwocie wydatki - tytułem dowożenia syna na zabiegi – to w tej części miał prawo dokonywać omawianego odliczenia. Z przedstawionego wniosku, jak również z jego uzupełnienia nie wynika jednakże jakiego rodzaju były to ćwiczenia. Mimo wezwania Organ wydający niniejszą interpretację o wskazanie charakteru tychże ćwiczeń, wnioskodawca nie wskazał, iż były to ćwiczenia, które można zakwalifikować do zabiegów rehabilitacyjnych, o których mowa w art. 26 ust. 7a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym Organ nie mógł jednoznacznie potwierdzić zasadności ww. odliczeń.

Powyższe oznacza, iż stanowisko wnioskodawcy w części dotyczącej używania samochodu na zabiegi rehabilitacyjne należało uznać za nieprawidłowe.

Wydatki poniesione na cele określone w art. 26 ust. 7a pkt 14 ww. ustawy nie wymagają od podatnika – jak słusznie wskazał wnioskodawca - ich dokumentowania. Powyższe nie oznacza jednak, iż organ podatkowy weryfikujący zeznanie roczne w zakresie poprawności dokonanych odliczeń, nie ma prawa domagać się od podatnika przedstawienia okoliczności związanych z poniesionymi wydatkami, np. zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego korzystania z niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych czy innego dowodu potwierdzającego odbycie takiego zabiegu (np. wizyty w gabinecie rehabilitacyjnym, czy też dowodu opłacenia wykonanych zabiegów – jeżeli były one wykonywane odpłatnie). Podatnik może skorzystać z prawa do odliczeń omawianych wydatków o ile fakt ich poniesienia w jakikolwiek sposób uwiarygodni i uprawdopodobni. Sposób udokumentowania organowi tychże wydatków należy już bowiem do inicjatywy dowodowej podatnika może to być np. przedłożenie kserokopii karty zabiegów, wskazania świadków którzy potwierdzą fakt uczestnictwa w zabiegach czy przedłożenie zaświadczenia o uczestnictwie w zabiegach. Jeżeli wolą organu podatkowego będzie wskazanie np. miejsc i częstotliwości dokonywania zabiegów, obowiązkiem podatnika jest te informacje przekazać. Fakt oraz konieczność poniesienia wydatków na cele rehabilitacyjne powinny być co najmniej uprawdopodobnione. Organ podatkowy ma prawo kwestionować wydatki na używanie samochodu jeśli okaże się, że zabiegi nie były konieczne lub dana osoba wcale z nich nie korzystała.

Zaznaczyć również należy, iż określona w ustawie kwota 2.280 zł jest maksymalną kwotą, która może być odliczona tytułem poniesienia ww. wydatków. Użycie przez ustawodawcę, przy określaniu wielkości limitu, wyrażenia „w wysokości nieprzekraczającej kwoty 2.280 zł” (a nie „w wysokości 2.280 zł”) wskazuje, iż wysokość odliczenia uzależniona jest od intensywności (częstości) używania samochodu.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy w części dotyczącej udokumentowania wydatków poniesionych tytułem używania samochodu na zabiegi lecznicze należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.