INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 10 stycznia 2011r. (data wpływu do tut. Biura – 17 stycznia 2011r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaliczenia opłaconej przez wnioskodawczynię składki na ubezpieczenie z tytułu odpowiedzialności cywilnej do przychodu członków zarządu - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 stycznia 2011r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaliczenia opłaconej przez wnioskodawczynię składki na ubezpieczenie z tytułu odpowiedzialności cywilnej do przychodu członków zarządu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni - Spółdzielnia Mieszkaniowa, jako osoba prawna, posiada zgodnie ze swoim statutem organ zarządzający, którym jest zarząd. Statut przewiduje skład zarządu w ilości od 3 do 5 osób, a o ilości członków zarządu decyduje rada nadzorcza w stosownej uchwale. Obecnie od 01 maja 2009r. w skład zarządu zostały powołane 4 osoby. W dniu 23 lipca 2010r. została zawarta przez Spółdzielnię umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej członków władz Spółdzielni Mieszkaniowej - jako wznowienie i kontynuacja poprzedniej umowy. Według tej umowy ubezpieczającym jest Spółdzielnia, a ubezpieczonymi według załącznika są 4 osoby - członkowie zarządu zaś przedmiotem ubezpieczenia jest ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej członków władz Spółdzielni. Suma ubezpieczenia ustalona została w jednej kwocie na cały zarząd (4 osoby). Ubezpieczenie zostało rozszerzone o ryzyko utraty dokumentów, ryzyko kar umownych a udział własny zniesiony. Stosowna składka została uiszczona na rzecz Towarzystwa Ubezpieczeniowego w całości przez Spółdzielnię. Zgodnie z ogólnymi warunkami ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej członków władz Spółdzielni Mieszkaniowej poszkodowanym w rozumieniu tej umowy jest Spółdzielnia Mieszkaniowa. Towarzystwo Ubezpieczeniowe wypłaci poszkodowanemu czyli Spółdzielni stosowne odszkodowanie z tytułu rzeczywistej szkody poniesionej przez Spółdzielnię na skutek działania lub zaniechania ubezpieczonych tj. imiennie wymienionych członków zarządu działających zawsze łącznie w dwie osoby. Wynika stąd, iż beneficjentem polisy ubezpieczeniowej jest Spółdzielnia Mieszkaniowa jako poszkodowany i jej będzie wypłacone odszkodowanie. W związku z tym członkowie zarządu, jako osoby ubezpieczone, nie otrzymują żadnego niepieniężnego świadczenia, które stanowiłoby przychód członków zarządu podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle opisanego stanu faktycznego, oraz obowiązujących przepisów art. 10 ust. 1 pkt 1 i 2, art. 12 i art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, członkowie zarządu Spółdzielni otrzymują jednoznacznie określony w konkretnej wysokości przychód wynikający z wartości polisy ubezpieczeniowej podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych...

Wnioskodawczyni wskazała, że z zawartej przez Spółdzielnię Mieszkaniową umowy ubezpieczenia dla członków zarządu od odpowiedzialności cywilnej potwierdzonej polisą ubezpieczeniową obejmującą okres od dnia 24 lipca 2010r. do dnia 23 lipca 2011r., a stanowiącej kontynuację wcześniej zawieranych umów tego typu wynika, iż beneficjentem tej polisy jest Spółdzielnia Mieszkaniowa, która jako poszkodowana otrzyma wypłatę odszkodowania w przypadku, gdy poniesie szkodę na skutek działania lub zaniechania przez członków zarządu. W tym stanie prawnym, w ocenie wnioskodawczyni, członkowie zarządu nie otrzymują żadnych przychodów z tytułu nieodpłatnego świadczenia, które stanowiłyby podstawę do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Ponadto w przypadku, gdy jedna zryczałtowana suma ubezpieczeniowa obejmuje wszystkich członków zarządu nie ma możliwości ustalenia ewentualnego rzeczywistego przychodu poszczególnych członków zarządu podlegającego opodatkowaniu. Na podstawie tak zawartej umowy nie jest możliwe także ustalenie ewentualnego przychodu poszczególnych członków zarządu, gdyż suma ubezpieczenia obejmuje cały zarząd. Nie można opodatkować świadczenia niepieniężnego, gdyż nie ma możliwości ustalenia jego wysokości w stosunku do poszczególnych osób - członków zarządu. Zdaniem Spółdzielni, nie można opodatkować podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychodów obliczanych w sposób potencjalny i nie można tak obliczonych potencjalnych przychodów przypisać konkretnie, imiennie wymienionej w polisie osobie - członkowi zarządu.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dotyczy to zarówno podatników osiągających przychody ze stosunku pracy, z działalności wykonywanej osobiście jak i podatników osiągających przychody z innych źródeł.

W praktyce, w pojęciu przychodu mieści się każda realna korzyść, jaką uzyskał podatnik. Do tych korzyści zaliczyć należy również kwoty składek OC pokrywanych przez ubezpieczającego dla członków zarządu. Wobec braku przepisów zwalniających je z opodatkowania stanowią one, co do zasady, przychód podlegający opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

W myśl art. 808 § 1 zdanie pierwsze powołanej ustawy Kodeks cywilny – ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba, że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia – zdanie drugie ww. przepisu. Natomiast stosownie do zapisu art. 822 § 1 tejże ustawy, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Z treści tego przepisu wynika, że umowa ubezpieczenia OC nie musi koniecznie dotyczyć osoby ubezpieczającej. Osoba ta może zawrzeć umowę, której przedmiotem ubezpieczenia będzie odpowiedzialność za szkody spowodowane przez inną osobę (np. członka zarządu). Sytuacja, w której składka opłacana jest przez inną osobę niż ta, w której interesie majątkowym zawierana jest umowa powoduje jednak powstanie przychodu u osoby, na rzecz której zawierana jest umowa. Jest to bowiem odstępstwo od ogólnej zasady pokrywania kosztów ubezpieczenia przez podmiot, którego interesów umowa dotyczy.

Przychody członków organów osób prawnych są kwalifikowane do źródeł, których rodzaj określany jest w zależności od sposobu, w jaki powierzono organom wykonywanie obowiązków. Stosownie do powyższego, mogą oni osiągać przychody ze źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tzn. m.in.

• ze stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty (pkt 1),
• z działalności wykonywanej osobiście (pkt 2).
  
  

Zgodnie z art. 12 ust. 1 cyt. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Wskazany w powołanym przepisie zakres świadczeń uznawanych za przychody ze stosunku pracy nie ma charakteru zamkniętego.

W myśl art. 13 pkt 7 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna.

Świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika lub też inną osobę związaną stosunkiem pracy ze świadczeniodawcą należą do nieodpłatnych świadczeń. Ich pojęcia nie definiuje jednak ustawa o podatku dochodowym. Termin „świadczenie” pojawia się na gruncie Kodeksu cywilnego i zgodnie z art. 353 tegoż Kodeksu oznacza przedmiot stosunku zobowiązaniowego, który wyraża się obowiązkiem określonego zachowania się przez podmiot zobowiązany. Dla celów podatkowych pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie kosztem majątku innego podmiotu, mające konkretny wymiar finansowy. Świadczenie nie musi mieć charakteru rękodajnego. Wystarczy, że świadczeniodawca swoim działaniem powoduje, że osoba, na rzecz której jest to działanie otrzymuje korzyści finansowe.

Członkowie zarządu osiągać będą zatem korzyść finansową, gdyż nie są zobowiązani do zapłaty składki ubezpieczeniowej na własne ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, ponieważ pokrywać tę składkę za nich będzie Spółdzielnia. Dzięki temu u członków zarządu dochodzić będzie do przysporzenia w majątku, gdyż inny podmiot ponosi koszt finansowy ubezpieczenia, a tym samym nie muszą oni uszczuplać swojego majątku. Osoby te dzięki obronie jaką daje polisa ubezpieczeniowa nie będą narażone na dochodzenie przez ubezpieczającego lub osoby trzecie wobec nich roszczeń wynikających z pełnionych funkcji. Nieodpłatnym świadczeniem będzie zatem zapewnienie ochrony członkom zarządu przed ewentualnymi stratami finansowymi wynikającymi z obowiązku pokrycia szkód powstałych w wyniku podjętych przez nich decyzji w sytuacji, kiedy za tę ochronę w postaci umowy (polisy) ww. osoby nie płacą. A takie działanie oznacza otrzymanie konkretnego, wymiernego świadczenia przez świadczeniobiorcę.

Mając na uwadze powyższe, uzyskiwana przez członków zarządu, korzyść w postaci opłaconych przez ubezpieczającego składek na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej stanowić będzie nieodpłatne świadczenie, które należy zakwalifikować do przychodów określonych w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku gdy pełnione przez nich obowiązki wynikają ze stosunku pracy. W sytuacji natomiast sprawowania danej funkcji na podstawie aktu powołania, otrzymana korzyść nie jest zaliczana do przychodów ze stosunku pracy, lecz do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak zaznaczył we wniosku wnioskodawca objęte ubezpieczeniem będą 4 osoby jako członkowie zarządu, które zostały wymienione imiennie w polisie ubezpieczeniowej. Zatem można bez przeszkód wskazać każdą osobę, która jest objęta ubezpieczeniem, a także okres, w którym korzysta z ochrony ubezpieczeniowej. Uwzględniając następnie wysokość zapłaconej składki oraz okres ubezpieczenia można ustalić wysokość przychodu przypadającą na konkretną z 4 osób. Możliwość ustalenia, jakim osobom przysługują korzyści z tytułu opłacanej składki, nie budzi wątpliwości. Tak więc nie ma podstaw, aby opłacenie polisy z tytułu umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej obejmującej 4 członków zarządu, traktować jako zdarzenie niepowodujące przysporzenia po stronie tych osób tylko dlatego, że składka naliczana będzie w sposób ryczałtowy. Należy powtórzyć utrwalone w orzecznictwie sądowym stanowisko, iż ewentualne trudności towarzyszące indywidualizacji świadczeń na rzecz poszczególnych osób mają charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na byt i zakres obowiązku podatkowego.

Przychód dla osoby objętej ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej powstanie zatem w chwili opłacenia przez wnioskodawcę składki na ww. ubezpieczenie. Jeżeli wysokość składki jest skalkulowana jedną kwotą, to należy uznać, że kwota składki rozkłada się solidarnie (po równo) na wszystkich objętych przedmiotowym ubezpieczeniem.

Podkreślić należy, iż istotą przedmiotowej umowy jest to, że opłacona przez ubezpieczającego składka zwalnia ubezpieczonych (członków zarządu) z obowiązku poniesienia przez nich, z własnego majątku odszkodowania, którego obowiązek zapłaty może powstać wskutek wyrządzenia szkody, w wyniku ich osobistych działań jako członków zarządu. W takiej sytuacji nie dojdzie do uszczerbku na majątku tychże osób. Jeżeli zatem ubezpieczający pokrywa koszty polisy od odpowiedzialności cywilnej dla członków zarządu, to koszt składki z tytułu ich ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, zaliczać należy do ich przychodów osiąganych w związku z pełnieniem obowiązków. Przychód u tych osób powstanie w momencie poniesienia tych świadczeń przez ubezpieczającego, a więc w momencie zapłaty składki ubezpieczeniowej. Wskazanie przez wnioskodawczynię, iż to ona będzie beneficjentem polisy i to jej zostanie wypłacone odszkodowanie nie zmienia faktu, iż ochroną wynikającą z zawarcia umowy ubezpieczenia objęty został członek zarządu, który nie pokrywa kosztów własnego ubezpieczenia, a zyskuje ochronę, gdyż nie będzie zobowiązany do naprawienia szkody powstałej na skutek jego działania lub zaniechania.

Reasumując, składka ubezpieczeniowa płacona przez Spółdzielnię tytułem ubezpieczenia członków zarządu stanowić będzie przychód tychże osób i z tego tytułu na ubezpieczającym, tj. Spółdzielni ciążą obowiązki płatnika, o których mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.