INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 03.03.2011 r. (data wpływu 08.03.2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia uzyskanego dochodu w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 08.03.2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia uzyskanego dochodu w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Data uzyskania rozwodu przez Wnioskodawcę: 27.03.2002 r. Data zawarcia cywilnego związku małżeńskiego z obecną żoną 19.06.2010 r. Obecnie żona: przed ślubem wdowa samotnie wychowująca dziecko, dziś syna lat 11 z nią zamieszkałego, pochodzącego z pierwszego małżeństwa żony. Obecnie mąż - przed ślubem rozwiedziony i samotnie wychowujący dziecko, dziś syna lat 18 z nim zamieszkałym z pierwszego małżeństwa męża. Wnioskodawca posiada pełnię praw rodzicielskich do własnego syna a prawa rodzicielskie NIE zostały rozszerzone po zawarciu związku małżeńskiego na żonę, tzn. obecna żona NIE posiada praw rodzicielskich do syna Wnioskodawcy ani on nie posiada praw rodzicielskich do jej syna. Między małżonkami zawarta została intercyza przedmałżeńska, gwarantująca rozdzielność majątkową uprawomocniającą się w momencie zawarcia ślubu cywilnego.

W roku podatkowym 2011 przez ponad 2 miesiące, z powodu pracy żony, małżonkowie zmuszeni są mieszkać osobno (dwa odrębne mieszkania w dwóch odległych o 125 km miastach) a ich dzieci zamieszkać na ten czas przy nich. Syn zamieszkuje wspólnie z Wnioskodawcą pod tym samym adresem przez cały rok podatkowy, co oznacza, że z obecną żoną, w związku z powyższym, jedynie przez pewną część roku podatkowego. Okres podatkowy (rok), którego dotyczy pytanie przyporządkowane do przedstawionego stanu faktycznego, to 2011. Rozliczenie za rok 2011 ma się odbyć w roku 2012. Dla uściślenia Wnioskodawca dodaje jeszcze, iż oboje małżonków uzyskuje dochody podlegające opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy każde z małżonków, za rok podatkowy 2011 będzie mogło rozliczać się w 2012 r., jako osoba samotnie wychowująca dziecko...

Zdaniem Wnioskodawcy:

W myśl art. 6 ust. 5 ustawy za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców, jeżeli osoba ta pozostaje w związku małżeńskim, a jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich.

W przepisie tym ustawodawca jednoznacznie wymienił sytuacje, w której osoba pozostająca w związku małżeńskim ma prawo rozliczać się jak samotny rodzic a mianowicie w wypadku pozbawienia praw rodzicielskich współmałżonka (1) i jednocześnie w domyślnym znaczeniu wychowując swoje dziecko samotnie (2).

(1) Każde z małżonków jest pozbawione praw rodzicielskich wobec wzajemnych dzieci, żona wobec syna obecnego męża, mąż wobec syna obecnej żony, gdyż nie są ich biologicznymi rodzicami ani prawnymi opiekunami. Prawa rodzicielskie rodzonego ojca 11-letniego chłopca nie istnieją na skutek zgonu ojca. Prawa rodzicielskie wciąż żyjącej rodzonej matki 18-letniego chłopca pozostają w mocy prawnej, a zatem nie mogą należeć do jakiejkolwiek innej kobiety, w tym obecnej żony ojca starszego chłopca.

(2) Jednocześnie przepisy normujące preferencyjny sposób opodatkowania osób samotnie wychowujących dzieci nie zawierają zastrzeżenia, aby rodzic wychowywał dziecko samotnie przez cały rok podatkowy. Skoro przedmiotowe przepisy nie zawierają takiego wymogu należy uznać, że ustawodawca nie stawia warunku, żeby osoba samotnie wychowywała dzieci przez cały rok podatkowy. Ustawodawca wskazuje jedynie, że preferencyjne opodatkowanie dotyczy osób samotnie wychowujących dzieci w roku podatkowym. Okres ok. 2 miesięcy, w trakcie których każde z rodziców zamieszka samotnie wraz ze swoim dzieckiem w odrębnych mieszkaniach w odległych od siebie o 125 km miastach spełnia ten warunek.

W tym szczególnym przypadku znajdują więc zastosowanie przepisy w myśl art. 6 ust. 5 ustawy o osobach samotnie wychowujących dzieci i za takich należy uznać oboje małżonków względem własnych dzieci, w okresie oddzielnego zamieszkania w roku podatkowym 2011, jednocześnie z uwzględnieniem ustanowienia rozdzielności majątkowej. A zatem przysługuje im prawo preferencyjnego sposobu opodatkowania za cały rok podatkowy 2011.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest rozstrzygnięcie dotyczące możliwości rozliczenia przez Wnioskodawcę uzyskanych dochodów w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Natomiast wniosek dotyczący sprawy żony Wnioskodawcy zostanie rozpatrzony odrębnym postanowieniem.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym do 31.12.2010 r. od osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci:

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczypospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 5 ustawy, za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną kawalerem, wdową wdowcem, rozwódką rozwodnikiem albo osobą w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku z małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Ustawą z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2010 r. Nr 226, poz. 1478) zmieniono, min. poprzez art. 1 pkt 2 lit. c) i d) ustawy, brzmienie powołanego wyżej art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz uchylono art. 6 ust. 5 ww. ustawy. Powyższe, zgodnie z art. 13 ustawy zmieniającej, ma zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionych strat) od dnia 01 stycznia 2011 r.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r., od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną kawalerem, wdową wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskim lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczypospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 z wyjątkiem renty rodzinnej

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust 8 i 10 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym oraz w przypadku, gdy podatnik wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust 2 i 4, złoży po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1 tejże ustawy.

Wprowadzona z dniem 1 stycznia 2011 r. i mająca zastosowanie do dochodów uzyskanych od tego dnia zmiana polegająca na nadaniu nowego brzmienia zdaniu wstępnemu w ust. 4 oraz skreśleniu ust. 5 w art. 6 ustawy ma wyłącznie charakter doprecyzowujący,

Z powołanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi odstępstwo od generalnej zasady indywidualnego opodatkowania. Możliwość jego zastosowania obwarowana jest szeregiem warunków wyraźnie wskazanych w tej ustawie, które należy interpretować ściśle, co oznaczą że nie można dokonywać wykładni rozszerzającej ani też zawężającej.

Jak z powyższego wynika, ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od spełnienia min. warunku samotnego wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka) wymienionych w art. 6 ust. 4 ww. ustawy. Aby korzystać z preferencyjnego opodatkowania swoich dochodów na zasadach przewidzianych w art. 6 ust. 4, należy mieć ściśle określony stan cywilny oraz wychowywać samotnie dziecko.

Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, iż ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dziecka, nie zaś do każdego rodzica, który ma władzę rodzicielską i jednocześnie pozostaje w związku małżeńskim z inną osobą nie będącą rodzicem dziecka.

Osobami samotnie wychowującymi dziecko są przede wszystkim ci rodzice (przysposabiający) lub opiekunowie, którzy pozostają w stanie wolnym. Dotyczy to zarówno osób, które nigdy nie zawierały związku małżeńskiego (panna, kawaler), osób, których związek małżeński ustał wskutek śmierci współmałżonka (wdowa, wdowiec) – z wyjątkiem roku podatkowego, w którym zdarzenie to nastąpiło – jak i osób, których związek małżeński został rozwiązany poprzez orzeczenie rozwodu (rozwódka, rozwodnik). W tym ostatnim przypadku należy uznać, że status osoby rozwiedzionej nabywa się dopiero poprzez prawomocne orzeczenie o rozwiązaniu małżeństwa. W związku z tym, uzyskanie w danym roku podatkowym jedynie nieprawomocnego orzeczenia o rozwodzie, nie pozwala na uznanie danej osoby za samotnie wychowującą dziecko.

Problemem przy ustaleniu statusu osoby samotnie wychowującej dziecko jest to, że w niektórych przypadkach pozostaje dwoje rodziców czy też opiekunów. Istotne jest wówczas, którą z tych osób należy uznać za "osobę samotnie wychowującą dziecko". Z pewnością bowiem tylko jedna osoba (spośród obydwu rodziców) może być uznana za samotnie wychowująca dziecko w danym czasie. W doktrynie i w praktyce przeważa stanowisko, zgodnie z którym decydujące znaczenie ma tutaj kryterium formalne, jakim jest orzeczenie sądu o powierzeniu władzy rodzicielskiej.

Osobami samotnie wychowującymi dzieci mogą być również, wyjątkowo, niektóre osoby pozostające w związku małżeńskim. Dotyczy to osób, wobec których orzeczono separację. Nabycie statusu osoby samotnie wychowującej dziecko wymaga prawomocnego orzeczenia o separacji małżonków. Stąd też uzyskanie w danym roku nieprawomocnego orzeczenia w tym względzie nie pozwala na wspólne rozliczenie się z wychowywanym dzieckiem.

Dotyczy to również osób, których małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich. Skutek taki następuje na mocy orzeczenia sądowego. Podobnie jak w przypadku orzeczeń rozwodowych, także i w tym przypadku nabycie statusu osoby samotnie wychowującej dziecko następuje dopiero z chwilą uprawomocnienia się wyroku sądowego w tej kwestii. W przypadku gdy dana osoba po orzeczeniu rozwodu i pozbawieniu poprzedniego współmałżonka władzy rodzicielskiej, zawrze kolejny związek małżeński, nie jest ona uznawana za osobę samotnie wychowującą dziecko. Władza rodzicielska musi być bowiem wyłączona zarówno w stosunku do poprzedniego współmałżonka jak i względem obecnego (aktualnego) małżonka podatnika, aby mógł on być uznany za osobę samotnie wychowującą dziecko.

Osobami samotnie wychowującym dziecko mogą być również te osoby, których małżonek odbywa karę pozbawienia wolności. Dotyczy to przypadków faktycznego wykonywana tej kary, tzn. sytuacji, w której małżonek tej osoby nie przebywa na wolności. Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, iż Wnioskodawcy nie można uznać za „osobę samotnie wychowującą dziecko”, bowiem jak wskazano w treści wniosku – „prawa rodzicielskie wciąż żyjącej rodzonej matki 18 – letniego chłopca pozostają w mocy prawnej”.

Zatem Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do skorzystania z preferencyjnej formy opodatkowania w rozliczeniu rocznym za 2011 r.

Zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) Minister właściwy do spraw finansów publicznych na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualna). Interpretacja dotyczy tylko Pana jako Wnioskodawcy. W odniesieniu do pytania odnoszącego się do sytuacji podatkowej Pana żony zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Wskazać należy, iż w celu uzyskania pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego przez Pana żonę, powinna Ona złożyć odrębny wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej i uiścić stosowną opłatę.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcę w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego,

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) Minister właściwy do spraw finansów publicznych na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (Interpretację indywidualną). Mającą na uwadze powyższe interpretacja indywidualna skierowana jest wyłącznie do Wnioskodawcy i nie wywołuje skutków prawnych w stosunku do byłej żony Wnioskodawcy. Chcąc uzyskać interpretację przepisów prawa podatkowego winna ona złożyć odrębny wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul.1-ego Maja 10, 09-402 Płock.