INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 18 lutego 2011 r. (data wpływu 22 lutego 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych transakcji przeniesienia własności nieruchomości w wyniku wykonania umowy nabycia powierniczego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 lutego 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych transakcji przeniesienia własności nieruchomości w wyniku wykonania umowy nabycia powierniczego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca - zleceniobiorca niedziałający w ramach działalności gospodarczej zamierza zawrzeć ze zleceniodawcą (nierezydentem RP) w formie aktu notarialnego umowę powierniczego nabycia nieruchomości. W myśl tejże umowy Wnioskodawca zobowiąże się za wynagrodzeniem do nabycia w drodze licytacji komorniczej we własnym imieniu, lecz na rzecz zleceniobiorcy nieruchomości gruntowej, a następnie, w zależności od dyspozycji zleceniodawcy, w wykonaniu umowy zlecenia albo przekaże nabytą nieruchomość na własność zleceniodawcy albo zbędzie ją odpłatnie osobie trzeciej, a uzyskane z tej transakcji środki w całości i niezwłocznie przekaże zleceniodawcy. Odpłatne zbycie nieruchomości osobie trzeciej lub przekazanie nieruchomości zleceniodawcy, zostanie dokonane przed upływem pięciu lat od końca roku podatkowego w której została nabyta nieruchomość na rzecz zleceniodawcy. Wszelkie niezbędne do wykonania zlecenia środki pieniężne (cena nabycia nieruchomości, koszty opłat sądowych i wszelkie inne wydatki) zleceniobiorca otrzyma od zleceniodawcy w drodze przelewu na specjalnie w tym celu utworzone konto bankowe.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych planowana przez podatnika czynność cywilnoprawna polegająca na:

1. Przeniesieniu własności nieruchomości na zleceniodawcę w wyniku wykonania umowy powierniczego zlecenia nabycia nieruchomości


albo


2. Odpłatnym zbyciu nieruchomości osobie trzeciej oraz przekazaniu zleceniodawcy wszystkich środków pieniężnych uzyskanych z odpłatnego zbycia nieruchomości

• rodzi konieczność zapłaty dochodowego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości oraz czy u podatnika wystąpi z tego tytułu obowiązek złożenia deklaracji podatkowej PIT-39...

Zdaniem Wnioskodawcy, transakcja powierniczego nabycia nieruchomości nie podlega opodatkowaniu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ zgodnie z przepisami prawa podatkowego zawartymi w ustawie, odpłatne zbycie nieruchomości może nastąpić w dwóch formach, w formie umowy sprzedaży lub umowy zamiany. Zgodnie ze stanem faktycznym umowa powiernictwa nie spełnia definicji umowy sprzedaży zawartej w art. 535 Kodeksu cywilnego, oraz umowy zamiany zawartej art. 603 wymienionej ustawy. W tym przypadku dojdzie do zawarcia umowy nienazwanej w ustawie kodeks cywilny.

W ocenie Wnioskodawcy przedmiotowa transakcja przeniesienia prawa własności nieruchomości przez podatnika na rzecz zleceniodawcy w wykonaniu umowy powierniczego zlecenia nabycia nieruchomości, jeżeli zbywca nie działa w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, nie rodzi w stosunku do niego powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym i jako taka nie powinna być opodatkowana podatkiem dochodowym w ogóle. Jej wykonanie nie rodzi również obowiązku złożenia deklaracji podatkowej.

Zdaniem podatnika nie rodzi obowiązku podatkowego także odpłatne zbycie przez podatnika nieruchomości na rzecz osoby trzeciej, a następnie przekazanie w wykonaniu umowy powierniczej całej uzyskanej w wyniku sprzedaży kwoty na rzecz zleceniodawcy. Przedmiotem opodatkowania zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest bowiem dochód, który podatnik uzyskał w wyniku zbycia nieruchomości za cenę wyższą, aniżeli koszty jej nabycia. W zdarzeniu przyszłym będącym przedmiotem niniejszego wniosku o interpretację podatnik nie uzyska z tytułu wykonania umowy powierniczej żadnego dochodu, ponieważ całość środków uzyskanych z transakcji odpłatnego zbycia nieruchomości na rzecz osoby trzeciej zostanie niezwłocznie wypłacona zleceniodawcy, w wykonaniu tejże umowy powierniczej, zawartej wcześniej, aniżeli odpłatne zbycie nieruchomości na rzecz osoby trzeciej. Niniejsze stanowisko potwierdza między innymi interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 3 czerwca 2008 r. sygnatura IBPB2/415-471/08/JG.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W obrocie gospodarczym osoby fizyczne jak i prawne nie muszą działać osobiście, dopuszczalne jest działanie przez przedstawiciela. Istota przedstawicielstwa w prawie cywilnym polega na tym, że pewna osoba dokonuje w imieniu i na rzecz innego podmiotu czynności prawne. Osoba, która dokonuje czynności, określana jest mianem przedstawiciela, natomiast osoba, w imieniu której czynność jest dokonywana – reprezentowanym.

Jeżeli czynność dokonana przez przedstawiciela mieści się w granicach umocowania udzielonego przez reprezentowanego, wywołuje ona bezpośredni skutek dla podmiotu, który udzielił pełnomocnictwa. Powszechnie wskazuje się, iż prawu cywilnemu znane są także inne podobne instytucje, które pełnią funkcje zbliżone do przedstawicielstwa, przy czym nie należy ich utożsamiać z przedstawicielstwem.

Od tej instytucji należy odróżnić np. powiernika, który na zewnątrz działa jako samodzielny podmiot prawa, jednak z mocy wewnętrznego porozumienia z inną osobą, na rzecz której działa, nie występuje we własnym interesie.

Powiernictwo jako instytucja prawna nie jest uregulowane w prawie polskim. Podstawą do konstruowania czynności powierniczych jest wyrażona w art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z zm.) zasada swobody kontraktowej. Zgodnie z tym przepisem, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Najczęściej podstawą do skonstruowania umowy powierniczej jest umowa zlecenia. Prawa i obowiązki stron tej umowy należy zasadniczo oceniać według przepisów o zleceniu.

Jak wynika z art. 734 i 735 Kodeksu cywilnego, istotą umowy zlecenia jest odpłatne (prowizja) lub nieodpłatne dokonanie określonej czynności prawnej w imieniu dającego zlecenie lub jeżeli tak stanowi umowa w imieniu własnym lecz na rachunek zlecającego. W tym ostatnim wypadku wszelkie nabycie praw lub rzeczy ma charakter powierniczy (fiduicjalny), a przyjmujący zlecenie ma obowiązek wydać zlecającemu wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym (art. 740 zd. 2 Kodeksu cywilnego).

Władztwo nad nabytymi prawami, jakie można przypisać zleceniobiorcy wykonującemu zlecenie powiernicze jest ograniczone, a to poprzez:

1. ograniczenie czasowe – zleceniobiorca obowiązany jest przekazać nabyte prawa na pierwsze żądanie zleceniobiorcy;
2. ustawowo wyłączoną możliwość rozporządzania tymi prawami na rzecz kogo innego aniżeli zleceniodawca lub wskazany przezeń podmiot, co powoduje wyłączenie możliwości efektywnego zwiększenia masy majątkowej zleceniobiorcy o prawa nabyte w wykonaniu powiernictwa;
3. nieekwiwalentność dla zleceniobiorcy zbycia nabytych we własnym imieniu, lecz na rachunek zlecającego praw, prawa te przenoszone są na zlecającego nieodpłatnie - zgodnie z art. 742 Kodeksu cywilnego dający zlecenie zwraca przyjmującemu zlecenie jedynie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia, oraz zwalnia go od zobowiązań, które ten w powyższym celu zaciągnął w imieniu własnym, natomiast w przypadku przenoszenia powierniczo nabytych praw na wskazaną przez zlecającego osobę trzecią cena zbycia stanowi należność zleceniodawcy (art. 740 Kodeksu cywilnego).

Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego oraz stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, Wnioskodawca ma zamiar zawrzeć notarialnie umowę powierniczego nabycia nieruchomości. W wykonaniu tej umowy Wnioskodawca (zleceniobiorca) zobowiąże się za wynagrodzeniem do nabycia w drodze licytacji komorniczej we własnym imieniu, lecz na rzecz zleceniodawcy nieruchomości gruntowej, a następnie, w zależności od dyspozycji zleceniodawcy, w wykonaniu umowy zlecenia albo przekaże nabytą nieruchomość na własność zleceniodawcy albo zbędzie ją odpłatnie osobie trzeciej, a uzyskane z tej transakcji środki w całości i niezwłocznie przekaże zleceniodawcy. Wszelkie koszty związane z wykonaniem zlecenia poniesie zleceniodawca.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)–c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że w analizowanym zdarzeniu przyszłym, przeniesienie własności nieruchomości przez Wnioskodawcę, na zleceniodawcę lub na osobę trzecią w wykonaniu umowy powierniczego nabycia tej nieruchomości nie stanowi odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy. Tym samym nie powstanie u Wnioskodawcy przychód podatkowy ani obowiązek złożenia deklaracji podatkowej z tego tytułu.

Jednocześnie informuje się, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Oznacza to, że niniejsza interpretacja została wydana wyłącznie w indywidualnej sprawie Wnioskodawcy w zakresie jego obowiązków podatkowych i nie wywołuje skutków prawnych dla innych podmiotów (zleceniodawcy).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87–100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.