INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 14 lutego 2011 r. (data wpływu 25 lutego 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 lutego 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłego.

Wnioskodawca zamierza prowadzić osobiście jednoosobową działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Jest obywatelem Królestwa Hiszpanii, nie posiada obywatelstwa polskiego. Wnioskodawca mieszka w Polsce na stałe.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle treści art. 5 i art. 13 ust. 1 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej Wnioskodawca zobowiązany jest do prowadzenia ksiąg handlowych, czy może prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów (może nie stosować przepisów ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości...

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że jako obywatel państwa członkowskiego Unii Europejskiej, może prowadzić działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy, tj. prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów a zobowiązany będzie do prowadzenia ksiąg rachunkowych dopiero po osiągnięciu, za poprzedni rok obrotowy, przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wynoszących co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 Euro - zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o rachunkowości.

Zgodnie z art. 24a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej „księgą", z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o ustawy.

Tymi odrębnymi przepisami jest ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tj. Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 i 6 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r., przepisy tej ustawy, stosuje się z zastrzeżeniem ust. 3, do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

• osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 Euro,
• osób zagranicznych, oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 24a ust. 4 stanowi, iż obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy osób fizycznych i spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty określonej w Euro w przepisach o rachunkowości.

Z uwagi, iż przepisy ustawy o rachunkowości, ani przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiują pojęcia zagranicznej osoby fizycznej należy w sprawie stosować definicję zawartą w art. 5 pkt 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tj. Dz. U. z 2010 Nr 220, poz. 1447 ze zm.), która stanowi m.in., iż osobą zagraniczną jest osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania za granicą nieposiadająca obywatelstwa polskiego.

Art. 13 ust. 1 cytowanej ustawy, stanowi jednak, iż osoby zagraniczne z państw członkowskich Unii Europejskiej, państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej oraz państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, które mogą korzystać ze swobody przedsiębiorczości na podstawie umów zawartych przez te państwa ze wspólnotą europejską i jej państwami członkowskimi, mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy. Z powyższego wynika, że osoba zagraniczna pochodząca z jednego z państw członków Unii Europejskiej (będąca jego obywatelem), prowadzi działalność w mniejszym wymiarze (jej przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych stanowią równowartość w zł mniej niż 1.200.000 Euro) to osoba taka zgodnie z art. 24a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych może prowadzić księgę przychodów i rozchodów, zamiast księgi rachunkowej.

Zdaniem Wnioskodawcy, niezależnie od zapisu art. 13 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, inne rozumienie przedstawionego stanu byłoby niezgodne z fundamentalnymi zasadami rynku wewnętrznego, w szczególności w związku z zasadą równego traktowania (inaczej niedyskryminacji) określoną w art. 43 traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.

W świetle wyrażonej w art. 43 Traktatu zasady swobody przedsiębiorczości i zasady pierwszeństwa prawa wspólnotowego nad prawem krajowym:

• prawo wspólnotowe ma pierwszeństwo przed prawem krajowym państwa członkowskiego,
• państwa mają obowiązek zapewnić skuteczność prawa wspólnotowego,
• krajom członkowskim nie wolno jest wprowadzać przepisów prawa krajowego, które byłyby sprzeczne z prawem wspólnotowym,
• w razie sprzeczności przepisów prawa wspólnotowego i krajowego, zastosowanie mają przepisy prawa wspólnotowego,
• późniejsze prawo krajowe nie deroguje wcześniejszego prawa wspólnotowego.

Ponadto w swoich orzeczeniach Europejski Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że postanowienia Traktatu i bezpośrednio obowiązujące akty prawne wydane przez instytucje wspólnotowe po ich wejściu w życie nie tylko automatycznie wyłączają stosowanie jakichkolwiek sprzecznych z nimi aktów prawa krajowego, ale również wykluczają przyjęcie przez parlament państwa członkowskiego nowych ustaw, które byłyby niezgodne z przepisami prawa wspólnotowego. Ponadto Trybunał wskazał, że przepisy prawa wspólnotowego są bezpośrednim źródłem praw i obowiązków, dla tych wszystkich do których się odnoszą tj. dla państw członkowskich oraz podmiotów prywatnych będących stronami stosunków prawnych na podstawie prawa wspólnotowego.

Biorąc powyższe pod uwagę Wnioskodawca stwierdził, że państwa członkowskie są zobligowane do przestrzegania prawa wspólnotowego, a co za tym idzie osoba zagraniczna posiadająca obywatelstwo państwa będącego członkiem Unii Europejskiej może podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak przedsiębiorcy polscy.

W świetle powyższych przepisów, mając na uwadze zasadę równego traktowania obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej - osoby fizyczne nieposiadające obywatelstwa polskiego powinny być traktowane tak jak obywatele polscy i zastosowanie do nich powinien mieć art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości, a mianowicie osoby te będą zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych dopiero po osiągnięciu, za poprzedni rok obrotowy, progu przychodów 1.200.000 Euro.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, jego stanowisko, zgodnie z którym może prowadzić działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy, tj. prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów a zobowiązany będzie do prowadzenia ksiąg rachunkowych dopiero po osiągnięciu, za poprzedni rok obrotowy, przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wynoszących co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 Euro należy uznać za w pełni prawidłowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy wyjaśnić, że w związku z tym, iż w złożonym wniosku wskazał Pan, miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w województwie pomorskim, to zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) właściwym miejscowo do wydania interpretacji indywidualnej jest Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy.

Zgodnie z art. 24a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej „księgą", z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o.

Odrębne przepisy, o których mowa w tym artykule zawiera ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 i 6 ustawy o rachunkowości, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r., przepisy tej ustawy, stosuje się z zastrzeżeniem ust. 3, do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

• osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 Euro,
• osób zagranicznych, oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Ustawą z dnia 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 141, poz. 888) zmieniono brzmienie przepisu art. 5 pkt 2 lit. a) ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, które weszły w życie z dniem 20 września 2008 r. Na mocy dokonanej zmiany, przez osobę zagraniczną rozumie się „osobę fizyczną nieposiadającą obywatelstwa polskiego”. Jest to jedyne kryterium warunkujące uznanie osoby fizycznej za osobę zagraniczną.

Skoro zatem, każda osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego, (bez względu na miejsce zamieszkania, czy też ewentualne posiadanie lub jego brak zezwolenia na osiedlenie się), jest w świetle wyżej wskazanego przepisu, osobą zagraniczną, wówczas bez znaczenia dla ustalenia obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych pozostaje wysokość przychodu netto osiągnięta z prowadzonej przez tę osobę pozarolniczej działalności gospodarczej.

Odstępstwo od ww. zasady dotyczy jedynie obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej. Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 12 i 43 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską: „W zakresie zastosowania niniejszego Traktatu i bez uszczerbku dla postanowień szczególnych, które on przewiduje, zakazana jest wszelka dyskryminacja ze względu na przynależność państwową. Rada stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251, może przyjąć wszelkie przepisy w celu zakazania takiej dyskryminacji. (…) Ograniczenia swobody przedsiębiorczości obywateli jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego są zakazane w ramach poniższych postanowień. Zakaz ten obejmuje również ograniczenia w tworzeniu agencji, oddziałów lub filii przez obywateli danego państwa członkowskiego, ustanowionych na terytorium innego państwa członkowskiego. Z zastrzeżeniem postanowień rozdziału dotyczącego kapitału, swoboda przedsiębiorczości obejmuje podejmowanie i wykonywanie działalności prowadzonej na własny rachunek, jak również zakładanie i zarządzanie przedsiębiorstwami, a zwłaszcza spółkami w rozumieniu artykułu 48 akapit drugi, na warunkach określonych przez ustawodawstwo Państwa przyjmującego dla własnych obywateli”.

Z wyrażonej w art. 43 Traktatu zasady swobody przedsiębiorczości i zasady pierwszeństwa prawa wspólnotowego nad prawem krajowym wynika, że:

1. prawo wspólnotowe ma pierwszeństwo przed prawem krajowym państwa członkowskiego,
2. państwa mają obowiązek zapewnić skuteczność prawa wspólnotowego,
3. krajom członkowskim nie wolno jest wprowadzać przepisów prawa krajowego, które byłyby sprzeczne z prawem wspólnotowym,
4. w razie sprzeczności przepisów prawa wspólnotowego i krajowego, zastosowanie mają przepisy prawa wspólnotowego,
5. późniejsze prawo krajowe nie deroguje wcześniejszego prawa wspólnotowego.

Ponadto w swoich orzeczeniach Europejski Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że postanowienia Traktatu i bezpośrednio obowiązujące akty prawne wydane przez instytucje wspólnotowe po ich wejściu w życie nie tylko automatycznie wyłączają stosowanie jakichkolwiek sprzecznych z nimi aktów prawa krajowego, ale również wykluczają przyjęcie przez parlament państwa członkowskiego nowych ustaw, które byłyby niezgodne z przepisami prawa wspólnotowego. Ponadto Trybunał wskazał, że przepisy prawa wspólnotowego są bezpośrednim źródłem praw i obowiązków, dla tych wszystkich do których się odnoszą, tj. dla państw członkowskich oraz podmiotów prywatnych będących stronami stosunków prawnych na podstawie prawa wspólnotowego.

Z powyższego jednoznacznie wynika, iż państwa członkowskie są zobligowane do przestrzegania prawa wspólnotowego.

W świetle przedstawionych przepisów oraz w kontekście powołanych orzeczeń Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, mając na uwadze zasadę równego traktowania obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej należy uznać, iż osoby fizyczne będące obywatelami tych państw, nieposiadające obywatelstwa polskiego powinny być traktowane tak jak obywatele polscy.

W związku z tym zastosowanie do nich znajduje art. 2 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o rachunkowości, na podstawie którego, osoby te są zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych dopiero po osiągnięciu, za poprzedni rok obrotowy, przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wynoszących co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 Euro.

Zatem, w związku z tym, iż posiada Pan obywatelstwo hiszpańskie a więc jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą na terytorium Polski, zobowiązany będzie do prowadzenia ksiąg rachunkowych dopiero po osiągnięciu, za poprzedni rok obrotowy, przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wynoszących co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 Euro – zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o rachunkowości.

Mając na uwadze powyższe stanowisko przedstawione we wniosku należało uznać za prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).