INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Starostwa Powiatowego, przedstawione we wniosku z dnia 10 czerwca 2011 r. (data wpływu 4 lipca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku przy sprzedaży prawa wieczystego użytkowania gruntu dotychczasowym użytkownikom wieczystym – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 lipca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku przy sprzedaży prawa wieczystego użytkowania gruntu dotychczasowym użytkownikom wieczystym.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Na podstawie umowy sprzedaży z dnia 29 kwietnia 2004 r. małżonkowie „A” oraz małżonkowie „B” nabyli prawo użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w P. obejmującej działkę nr 3014/11, stanowiącej własność Skarbu Państwa, zabudowanej zabudową przemysłową.

Małżonkowie „A” oraz małżonkowie „B” nabyli użytkowanie wieczyste gruntu oraz własność stojących na nim zabudowań od „C”.

„C” nabył z kolei od Skarbu Państwa prawo użytkowania wieczystego nieruchomości, z której wydzielona została obecna działka nr 3014/11 oraz własność znajdujących się na niej zabudowań na podstawie umowy ustanowienia użytkowania wieczystego i umowy sprzedaży z dnia 30 listopada 2000 r.

Przez cały okres użytkowania wieczystego użytkownicy wieczyści (najpierw „C”, a potem małżonkowie „A” oraz małżonkowie „B”) uiszczali na rachunek Starostwa Powiatowego opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego w wysokości 3% wartości nieruchomości.

Wnioskiem z dnia 7 lipca 2009 r. małżonkowie „A” oraz małżonkowie „B” wystąpili do Starosty jako reprezentanta Skarbu Państwa o sprzedaż na ich rzecz w trybie bezprzetargowym prawa własności ww. nieruchomości (art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.).

W dniu 18 marca 2011 r. zawarta została umowa sprzedaży, na podstawie, której Starosta działający jako reprezentant Skarbu Państwa sprzedał małżonkom „A” oraz małżonkom „B” tj. dotychczasowym użytkownikom wieczystym - prawo własności ww. nieruchomości. Prawo własności do ww. nieruchomości sprzedane zostało za cenę 29.840 zł. Cena ustalona została na podstawie wyceny sporządzonej przez rzeczoznawcę majątkowego jako różnica pomiędzy wartością gruntu jako przedmiotu prawa własności a wartością gruntu jako przedmiotu prawa użytkowania wieczystego. Do ceny doliczony został podatek VAT w wysokości 23% (tj. 6.863,20 zł).

Wnioskiem z dnia 21 marca 2011 r. małżonkowie „A” oraz małżonkowie „B” wystąpili do Starosty o zwrot naliczonego i zapłaconego podatku VAT w kwocie 6.863,20 zł twierdząc, iż „wykładnia prawa podatkowego wskazuje że dokonana transakcja sprzedaży gruntu nie powinna być obciążona podatkiem VAT”.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w opisanym stanie faktycznym, do ceny sprzedaży prawa własności nieruchomości na rzecz jej dotychczasowych użytkowników wieczystych należało doliczyć podatek VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, podatek VAT od ceny sprzedaży nieruchomości naliczony został w sposób prawidłowy i nie podlega zwrotowi. Zdaniem Starostwa do ceny sprzedaży nieruchomości na rzecz jej dotychczasowych użytkowników wieczystych należało doliczyć podatek VAT w wysokości 23%, ponieważ ustanowienie użytkowania wieczystego (na podstawie umowy z dnia 30 listopada 2000 r.) – podobnie jak przeniesienie prawa użytkowania wieczystego w roku 2004 z „C” na „A”, „B” – nie było opodatkowane podatkiem VAT i miało miejsce przed dniem 1 maja 2004 r.

W związku z powyższym, w opisanym stanie faktycznym, uznać należy, iż sprzedaż prawa własności nieruchomości na rzecz jej użytkowników wieczystych jest dostawą towaru i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
   
   

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. W świetle przedstawionych powyżej przepisów, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jak również oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

W celu przedstawienia właściwego rozumienia pojęcia „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” należy zaznaczyć, iż dotyczy ono tego rodzaju czynności, które dają nabywcy prawo do postępowania z nim jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawo własności”. Należy ponadto wskazać, iż czynności przejęcia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejęcie własności w sensie prawnym, bowiem „dostawa towarów” nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy. W konsekwencji pojęcie „dostawa towarów” oraz ekonomiczne aspekty transakcji, nie muszą wiązać się ze skutkami powstającymi na gruncie cywilistycznego prawa własności. Pozwala to na uznanie danej czynności za dostawę towarów, nawet w przypadkach nałożenia na nabywcę pewnych ograniczeń we władaniu towarem. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z nabyciem towaru jest, co do zasady, wydanie towaru.

Wobec powyższego, uwzględniając szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia „przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel”, ustawodawca uznał, iż oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, wymieniając tę czynność w art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela. W świetle powołanego przepisu art. 7 ustawy, odpłatne przeniesienie prawa użytkowania wieczystego gruntu stanowi dostawę towarów.

Na podstawie art. 233 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego, bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Ten przepis, a także następne przepisy Kodeksu cywilnego (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2 K.c.) wskazują, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel.

W myśl art. 31 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.), oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej następuje z równoczesną sprzedażą położonych na tej nieruchomości budynków i urządzeń. Z powyższego wynika, że zabudowania znajdujące się na nieruchomości gruntowej oddanej w wieczyste użytkowanie stanowią odrębny przedmiot własności.

Zgodnie z art. 32 ww. ustawy, nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu. Z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości gruntowej wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Przepisu art. 241 Kodeksu cywilnego nie stosuje się. Na podstawie art. 67 ust. 1 ww. ustawy, cenę nieruchomości ustala się na podstawie jej wartości. W świetle art. 37 ust. 2 pkt 5 ww. ustawy, nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz jej użytkownika wieczystego.

Z opisu przedstawionego we wniosku wynika, iż Wnioskodawca w dniu 18 marca 2011 r. zawarł umowę sprzedaży, na podstawie, której sprzedał małżonkom „A” oraz małżonkom „B” tj. dotychczasowym użytkownikom wieczystym - prawo własności ww. nieruchomości. Do ceny doliczony został podatek VAT w wysokości 23%.

Małżonkowie „A” oraz małżonkowie „B” na podstawie umowy sprzedaży z dnia 29 kwietnia 2004 r. nabyli prawo użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w P. obejmującej działkę nr 3014/11, stanowiącej własność Skarbu Państwa, zabudowanej zabudową przemysłową od „C”. „C” nabył z kolei od Skarbu Państwa prawo użytkowania wieczystego nieruchomości, z której wydzielona została obecna działka nr 3014/11 oraz własność znajdujących się na niej zabudowań na podstawie umowy ustanowienia użytkowania wieczystego i umowy sprzedaży z dnia 30 listopada 2000 r. Przez cały okres użytkowania wieczystego użytkownicy wieczyści (najpierw „C”, a potem małżonkowie „A” oraz małżonkowie „B”) uiszczali na rachunek starostwa Powiatowego opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego w wysokości 3% wartości nieruchomości.

Mając na uwadze powyższe oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że w opisanym we wniosku przypadku dostawę towaru w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, stanowiło ustanowienie prawa użytkowania wieczystego gruntu na rzecz użytkownika wieczystego. Z tą bowiem chwilą użytkownik ten otrzymał prawo do faktycznego dysponowania nieruchomością, jak gdyby był jej właścicielem. Sprzedaż nieruchomości, będąca w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności gruntu, nie będzie mogła być traktowana jako ponowna dostawa tego samego towaru, bowiem nie będzie spełniać dyspozycji art. 7 ust. 1 ustawy. Stanowi bowiem jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, nie wpływa natomiast na „władztwo do rzeczy”, które użytkownik wieczysty uzyskał już w dacie ustanowienia użytkowania wieczystego.

W okolicznościach sprawy, dostawą towaru, w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, było oddanie przedmiotowej nieruchomości w użytkowanie wieczyste na rzecz jej pierwotnego użytkownika wieczystego. Bez znaczenia w analizowanej sytuacji pozostaje fakt, iż obecny wieczysty użytkownik nabył prawo wieczystego użytkowania od poprzedniego użytkownika, bowiem sprzedaż nieruchomości gruntowej obecnemu wieczystemu użytkownikowi stanowi jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości.

Reasumując, sprzedaż przedmiotowej nieruchomości gruntowej na rzecz dotychczasowych wieczystych użytkowników nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, ani żadnej innej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i pozostaje poza zakresem ustawy. W konsekwencji do ceny sprzedaży prawa własności nieruchomości nie należało doliczać podatku VAT.

Niniejszą interpretacją został załatwiony wniosek w części dotyczącej stawki podatku przy sprzedaży prawa wieczystego użytkowania gruntu dotychczasowym użytkownikom wieczystym. Natomiast kwestia dotycząca zasadności dokonania zwrotu naliczonego podatku VAT na rzecz użytkowników wieczystych, którzy nabyli własność nieruchomości została załatwiona postanowieniem o odmowie wszczęcia postępowania z dnia 4 października 2011 r. nr ILPP1/443-943/11-3/MP.

Ponadto w sprawie będącej przedmiotem wniosku należy zwrócić uwagę, iż analiza załączników dołączonych do wniosku nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z powyższym Minister Finansów nie jest uprawniony do oceny prawnej załączników dołączonych przez Wnioskodawcę.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.