2020.06.02 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-2.4011.85.2020.4.AK
z 2 czerwca 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 23 stycznia 2020 r. (data wpływu 28 stycznia 2020 r.) uzupełnionym pismem z dnia 5 maja 2020 r. (data nadania 5 maja 2020 r., data wpływu 7 maja 2020 r.) na wezwanie Nr 0114-KDIP3-2.4011.85.2020.1.AK z dnia 30 marca 2020 r. (data nadania 31 marca 2020 r., data doręczenia 2 kwietnia 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej – jest:

prawidłowe – w części dotyczącej wysokości ulgi przysługującej na małoletniego syna,

nieprawidłowe – w części dotyczącej wysokości ulgi przysługującej na pełnoletniego syna.

UZASADNIENIE

W dniu 23 stycznia 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania ulgi prorodzinnej.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 30 marca 2020 r. Nr 0114-KDIP3-2.4011.85.2020.1.AK (data nadania 31 marca 2020 r., data doręczenia 2 kwietnia 2020 r.), tut. organ wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia braków formalnych.

Pismem z dnia 5 maja 2020 r. (data nadania 5 maja 2020 r., data wpływu 7 maja 2020 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni obecnie jest w trakcie rozwodu. W Sądzie Okręgowym toczy się sprawa rozwodowa. Przez cały poprzedni rok (2019) Wnioskodawczyni wraz z dziećmi nie mieszkała z mężem. Mąż ze względu na stosowaną przemoc ma Prokuratorski Akt Oskarżenia, ma wstrzymane również sądowo kontakty z małoletnim synem (ale nie ma ograniczonych praw rodzicielskich).

Syn pełnoletni, student.

Syn małoletni.

Małoletni syn ma przewlekłą chorobę nowotworową (wszelkie zaświadczenia oraz dokumenty potwierdzające obecną sytuację Wnioskodawczyni złożyła w US).

W uzupełnieniu Wnioskodawczyni doprecyzowała zdarzenie przyszłe o następujące informacje:

W stosunku do Wnioskodawczyni i synów Wnioskodawczyni nie miały we wskazanym okresie zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (działalność gospodarcza opodatkowana podatkiem liniowym), ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Wnioskodawczyni uzyskiwała dochody opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych ze stosunku pracy (umowa o pracę).

W roku 2019 pełnoletni syn osiągnął dochód w wysokości 473,50 zł brutto za cały rok 2019 (czterysta siedemdziesiąt trzy złote i 50 groszy) i była to umowa zlecenie. Innych dochodów synów brak.

Pełnoletni syn nie wstąpił w związek małżeński.

Za rok 2019 nie zostało zawarte porozumienie, ponieważ rok wcześniej pomimo tego, że mąż Wnioskodawczyni zgodził się (ustnie), żeby to Wnioskodawczyni odliczyła ulgę, potem i tak zażądał zwrotu połowy.

Pełnoletni syn w okresie będącym przedmiotem zapytania nie pobierał zasiłku (dodatku) pielęgnacyjnego.

W okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania, w stosunku do pełnoletniego syna, mąż Wnioskodawczyni wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny w następujący sposób:

W styczniu i w lutym nie wpłynęła od męża Wnioskodawczyni żadna kwota tytułem alimentów na rzecz pełnoletniego syna (ponieważ jeszcze nie był rozpatrzony pozew o alimenty), ale w tych dwóch miesiącach ojciec ze swojego konta opłacił składki liceum za syna, bilet, telefon oraz kieszonkowe w kwocie łącznej 339 zł w styczniu 2019 r. oraz 419 zł w lutym 2019 r. W marcu dobrowolnie przekazał 800 zł, w kwietniu i maju dobrowolnie przekazał po 500 zł, czerwiec, lipiec i sierpień było już zabezpieczenie alimentacyjne i przekazał po 800 zł. We wrześniu przekazał tylko 200 zł. W październiku przekazał 800 zł, a w listopadzie i grudniu po 1200 zł, ponieważ Sąd podwyższył mu alimenty właśnie na tę kwotę.

Pełnoletni syn, w okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania był na utrzymaniu Wnioskodawczyni: pełnoletni syn mieszka z Wnioskodawczynią i bratem i był na utrzymaniu Wnioskodawczyni przez 2019 rok.

W okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania, mąż Wnioskodawczyni wykonywał władzę rodzicielską w następujący sposób:

z synem pełnoletnim nie miał jakiegokolwiek kontaktu (raz na cały rok wysłał tylko jednego sms-a).
z małoletnim synem miał ustalone kontakty z kuratorem dwa razy w miesiącu (nie dochodziły one do skutku, ponieważ syn nie chciał wychodzić z ojcem), po czym mąż miał sądowo ograniczone kontakty i odbywają się one obecnie raz w tygodniu telefonicznie (ale syn nie podejmuje rozmowy) i 2 razy w miesiącu przez Skype’a (syn również nie podejmuje rozmowy).

Poza tym mąż Wnioskodawczyni nie interesuje się zdrowiem dzieci (nie dzwoni do Wnioskodawczyni, nie pyta), nie działa również na dobro swoich dzieci – przed Wigilią 2019 roku wymeldował synów ze wspólnego domu, w którym obecnie pozostał. Ostatnio wynajęty przez Wnioskodawczynię detektyw odnalazł zabrany przez męża cały wspólny majątek ukryty w garażu kolegi męża Wnioskodawczyni – zostały wywiezione przez męża również osobiste rzeczy dzieci jak np. fotelik samochodowy, drukarka, laptop starszego syna, rowery i szereg innych przedmiotów. Detektyw z odnalezionych rzeczy przygotował raport, sprawę Wnioskodawczyni zgłosiła do Prokuratury.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni ma prawo w roku 2020 odliczyć w swoim PIT-37 (Wnioskodawczyni rozlicza się indywidualnie) dwie ulgi za dwóch synów?

Zdaniem Wnioskodawczyni, ze względu na to, że obecnie tylko Ona sprawuje bezpośrednią opiekę nad synami powinna móc odliczyć obie ulgi w pełnej wysokości, a odliczone pieniądze z ulg przeznaczyć na zakup sprzętu i rzeczy, które mąż Wnioskodawczyni zabrał dzieciom i wywiózł do garażu kolegi (detektyw odnalazł zabrane rzeczy – sprawę prowadzi Prokuratura Rejonowa). Ze względu na fakt, że mąż nie działa na dobro dzieci (o czym świadczy fakt wymeldowania chorego na nowotwór synka na 4 dni przed Wigilią w 2019 roku oraz złożenie wniosku o administracyjne wymeldowanie drugiego syna) Wnioskodawczyni uważa, że nie należy mu się ta ulga. Obowiązek alimentacyjny wobec pełnoletniego syna nie był wykonywany przez cały rok 2019, kwoty wpłacane dobrowolnie były kwotami na bardzo niskim poziomie – 200 zł, 500 zł. Mąż nie interesuje się ani zdrowiem, ani edukacją synów (nie kontaktuje się z Wnioskodawczynią w tej sprawie, nie bywa na zebraniach szkolnych u młodszego syna), na urodziny, imieniny, czy Święta nie kupił synom nawet czekolady. Sąd Rejonowy na rozprawie alimentacyjnej starszego syna wpisał w uzasadnieniu, że dochody netto męża wynoszą 6.500 zł i są uzyskiwane w dużej części na czarno. Przy tak wysokich zarobkach nie jest mężowi konieczna ulga na dzieci, zwłaszcza, że odliczonej kwoty na pewno nie wyda na swoje dzieci, dla Wnioskodawczyni ulga jest bardzo istotna: jeden syn jest chory na przewlekłą chorobę nowotworową, przechodzi rehabilitację, drugi jest po przebytej boreliozie i będąc studentem studiów dziennych jest całkowicie na utrzymaniu Wnioskodawczyni.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe – w części dotyczącej wysokości ulgi przysługującej na małoletniego syna oraz nieprawidłowe – w części dotyczącej wysokości ulgi przysługującej na pełnoletniego syna.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.) od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

wykonywał władzę rodzicielską;
pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Natomiast w myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;
trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:
1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Treść art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu stosowanym do dochodów (przychodów) uzyskanych do dnia 31 lipca 2019 r., wskazuje, że odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje również podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:

bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej;

- w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Unormowanie art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ww. ustawy, w brzmieniu stosowanym do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 sierpnia 2019 r., wskazuje, że odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje również podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:

bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, lub uzyskały przychód, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej;

- w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a (art. 27f ust. 2a).

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b).

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3).

W myśl art. 27f ust. 4 analizowanej ustawy, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Stosownie zaś do art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

odpis aktu urodzenia dziecka;
zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni obecnie jest w trakcie rozwodu. Przez cały 2019 rok Wnioskodawczyni wraz z dziećmi (synem małoletnim i synem pełnoletnim) nie mieszkała z mężem. Mąż ze względu na stosowaną przemoc ma Prokuratorski Akt Oskarżenia, ma wstrzymane również sądowo kontakty z małoletnim synem (ale nie ma ograniczonych praw rodzicielskich). W stosunku do Wnioskodawczyni i synów Wnioskodawczyni nie miały we wskazanym okresie zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (działalność gospodarcza opodatkowana podatkiem liniowym), ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Wnioskodawczyni uzyskiwała dochody opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych ze stosunku pracy (umowa o pracę). W roku 2019 pełnoletni syn osiągnął dochód w wysokości 473,50 zł brutto za cały rok 2019 i była to umowa zlecenie. Innych dochodów synów brak. Pełnoletni syn nie wstąpił w związek małżeński. Za rok 2019 nie zostało zawarte porozumienie między małżonkami w sprawie wysokości ulgi. Pełnoletni syn w okresie będącym przedmiotem zapytania nie pobierał zasiłku (dodatku) pielęgnacyjnego. W okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania, w stosunku do pełnoletniego syna, mąż Wnioskodawczyni wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny w następujący sposób: W styczniu i w lutym nie wpłynęła od męża Wnioskodawczyni żadna kwota tytułem alimentów na rzecz pełnoletniego syna (ponieważ jeszcze nie był rozpatrzony pozew o alimenty), ale w tych dwóch miesiącach ojciec ze swojego konta opłacił składki liceum za syna, bilet, telefon oraz kieszonkowe w kwocie łącznej 339 zł w styczniu 2019 r. oraz 419 zł w lutym 2019 r. W marcu dobrowolnie przekazał 800 zł, w kwietniu i maju dobrowolnie przekazał po 500 zł, czerwiec, lipiec i sierpień było już zabezpieczenie alimentacyjne i przekazał po 800 zł. We wrześniu przekazał tylko 200 zł. W październiku przekazał 800 zł, a w listopadzie i grudniu po 1200 zł, ponieważ Sąd podwyższył mu alimenty właśnie na tę kwotę. Pełnoletni syn, w okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania był na utrzymaniu Wnioskodawczyni: pełnoletni syn mieszka z Wnioskodawczynią i bratem i był na utrzymaniu Wnioskodawczyni przez 2019 rok. W okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania, mąż Wnioskodawczyni wykonywał władzę rodzicielską w następujący sposób:

z synem pełnoletnim nie miał jakiegokolwiek kontaktu (raz na cały rok wysłał tylko jednego sms-a).
z małoletnim synem miał ustalone kontakty z kuratorem dwa razy w miesiącu (nie dochodziły one do skutku, ponieważ syn nie chciał wychodzić z ojcem), po czym mąż miał sądowo ograniczone kontakty i odbywają się one obecnie raz w tygodniu telefonicznie (ale syn nie podejmuje rozmowy) i 2 razy w miesiącu przez Skype’a (syn również nie podejmuje rozmowy).

Odnosząc się do możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej na małoletniego syna w pełnej wysokości, należy zauważyć do następuje.

Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

W pierwszej kolejności – przystępując do oceny możliwości zastosowania ulgi prorodzinnej – wskazać należy, że wysokość odliczenia kwoty z tytułu ulgi na dzieci, o której mowa w art. 27f ustawy, została określona na dziecko, przy czym rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden wspólny limit. W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującej kwoty ulgi. Powyższe oznacza, że suma miesięcznych odliczeń dokonanych przez oboje rodziców względem tego samego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy. Co istotne, kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej, z tym, że biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania „lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej”, tj. po wyrazach „kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych”, należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców – z których każdy ma prawo do zastosowania ulgi – jest podział tej kwoty w częściach równych. Tym samym, możliwość skonsumowania kwoty ulgi przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady) wymagającego zgody obojga rodziców.

Wyjaśnić należy, że odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka dokonuje ten z rodziców, który wykonuje w stosunku do niego władzę rodzicielską. W przypadku, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dziecka, to rodzicowi temu przysługuje prawo do odliczenia ulgi w pełnej wysokości limitu określonego na to dziecko.

Jak bowiem wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2378/15, „(…) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (…).”

Tym samym w przypadku rodzica małoletniego dziecka o prawie do ulgi decyduje faktyczne sprawowanie władzy rodzicielskiej. Samo posiadanie władzy rodzicielskiej (bez jej faktycznego wykonywania), podobnie jak utrzymywanie sporadycznych kontaktów z dzieckiem czy alimentacja nie wystarcza do zastosowania przedmiotowego odliczenia. Pogląd taki podzielają sądy administracyjne w wydawanych orzeczeniach. Stanowisko takie potwierdza orzecznictwo Sądów Administracyjnych, np. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 1420/15, z dnia 26 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 447/16 i z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 661/16 oraz powołany powyżej wyrok z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2378/15.

Władza rodzicielska – zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2019 r., poz. 2086, z późn. zm.) przysługuje obojgu rodzicom, a stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy – jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. W rozumieniu przepisów prawa rodzinnego władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw (art. 95 § 1 ww. Kodeksu).

Zatem, o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania,
czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Co istotne samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka (nierzadko wymuszonych orzeczeniem sądowym), czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej.

W konsekwencji, wykonywanie obowiązku alimentacyjnego wobec małoletnich dzieci, czyli fakt płacenia alimentów na małoletnie dzieci, nie jest rozstrzygający dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a co za tym idzie spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy.

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Przy czym przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia
w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy wyjaśnić należy, że odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka dokonuje ten z rodziców, który wykonuje w stosunku do niego władzę rodzicielską. W przypadku, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dziecka, to rodzicowi temu przysługuje prawo do odliczenia ulgi w pełnej wysokości limitu określonego na to dziecko.

Samo dysponowanie prawem wykonywania władzy rodzicielskiej nie jest wystarczające do skorzystania z ulgi na dzieci. Jeżeli rodzic dzieci pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dziećmi, a jego kontakty z dziećmi są sporadyczne, należy uznać, że rodzic ten nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów na tle opisanego zdarzenia przyszłego uznać należy, że skoro tylko Wnioskodawczyni wykonuje w stosunku do małoletniego syna władzę rodzicielską bez udziału drugiego rodzica, to Wnioskodawczyni przysługuje wyłączne prawo do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej za 2019 r. na małoletniego syna, wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. pełnej kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Wnioskodawczyni w tej części jest prawidłowe.

Wnioskodawczyni powzięła również wątpliwość czy ma prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości na pełnoletniego syna.

Zgodnie z zacytowanymi przepisami ulga prorodzinna, przy spełnieniu określonych wymogów, przysługuje między innymi podatnikowi utrzymującego pełnoletnie dziecko/dzieci, w związku z wykonywaniem ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego.

Obowiązek alimentacyjny względem dzieci pełnoletnich, o których mowa w art. 27 ust. 6 i art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika wprost z przepisów ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy - art. 128 i następne. Zgodnie z definicją zawartą w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Istotą tak określonego obowiązku jest to, że jedna strona ma prawo żądać dostarczenia tak wskazanych środków, a druga osoba ma obowiązek je dostarczyć.

Z ww. ustawy wynika, że rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Zakres obowiązku alimentacyjnego rodziców wobec dzieci zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Dostarczanie środków utrzymania to zaspokajanie normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego w postaci: pożywienia, ubrania, mieszkania, opału, niezbędnych przedmiotów umożliwiających przebywanie w środowisku i w rodzinie, leków, itp. Dostarczanie środków wychowania obejmuje natomiast powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny i umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia wykształcenia, zapewnienie dostępu do dóbr kultury, itp.

Ze zdarzenia przyszłego wynika, że w okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania, w stosunku do pełnoletniego syna, mąż Wnioskodawczyni wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny w następujący sposób: w styczniu i w lutym ojciec ze swojego konta opłacił składki liceum za syna, bilet, telefon oraz kieszonkowe w kwocie łącznej 339 zł w styczniu 2019 r. oraz 419 zł w lutym 2019 r., w marcu dobrowolnie przekazał 800 zł, w kwietniu i maju dobrowolnie przekazał po 500 zł, czerwiec, lipiec i sierpień było już zabezpieczenie alimentacyjne i przekazał po 800 zł, we wrześniu przekazał tylko 200 zł, w październiku przekazał 800 zł, a w listopadzie i grudniu po 1200 zł. W okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania pełnoletni syn był na utrzymaniu Wnioskodawczyni.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że skoro jednym z wymogów warunkujących dokonywanie odliczeń wynikających z art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ramach omawianej ulgi jest utrzymywanie pełnoletnich dzieci w związku z wykonywaniem, nawet przymusowo obowiązku alimentacyjnego, to w sytuacji gdy mąż Wnioskodawczyni uczestniczył w dostarczaniu środków utrzymania (mimo, że w ograniczonym stopniu) na pełnoletniego syna (opłacał składki, telefon, bilet, kieszonkowe) oraz uiszczał alimenty na pełnoletniego, studiującego, niepracującego syna wykonując wobec niego obowiązek alimentacyjny, Wnioskodawczyni nie przysługuje wyłączne prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej na pełnoletniego syna. W przedmiotowej sprawie zarówno Wnioskodawczyni, jak i Jej mąż spełniali wobec pełnoletniego syna obowiązek alimentacyjny.

Co do zasady odliczenia należy dokonać w proporcji ustalonej z ojcem dziecka, z tym, że łączna kwota odliczenia, dokonana przez oboje rodziców nie może przekroczyć kwoty odliczenia przysługującego względem jednego dziecka. Natomiast w sytuacji braku porozumienia między rodzicami dziecka odliczenie przysługuje w wysokości 50% kwoty ulgi.

Zatem, w związku z brakiem porozumienia między Wnioskodawczynią a Jej mężem, co do wysokości ulgi prorodzinnej na pełnoletniego syna, Wnioskodawczyni przysługuje odliczenie 50% kwoty ulgi, a nie jak twierdzi Wnioskodawczyni w pełnej wysokości.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawczyni w tej części jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Ponadto wyjaśnić należy, że w toku postępowania w sprawie wydania interpretacji upoważniony organ nie przeprowadza jakiegokolwiek postępowania dowodowego, a informacje niezbędne do wydania interpretacji czerpie wyłącznie z przedstawionego przez stronę opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego. Należy też zauważyć, że na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku ewentualnego postępowania podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. W rezultacie w wydanej interpretacji upoważniony organ nie rozstrzyga, który z rodziców i w jakim zakresie wykonuje władzę rodzicielską. Poczynienie pełnych ustaleń faktycznych na okoliczność, czy rodzic małoletnich dzieci faktycznie wykonywał w stosunku do dzieci władzę rodzicielską i ewentualnie w jakim okresie, jest możliwe wyłącznie w postępowaniu podatkowym.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin