Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-1.4012.659.2020.1.IK
z 20 października 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 19 sierpnia 2020 r. (data wpływu 19 sierpnia 2020 r.), uzupełnionym pismem z 19 sierpnia 2020 r. (data wpływu 19 sierpnia 2020 r.) oraz pismem z 19 sierpnia 2020 r. (data wpływu 19 sierpnia 2020 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do zwolnienia od podatku VAT świadczonych usług – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 sierpnia 2020 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony pismem z 19 sierpnia 2020 r. (data wpływu 19 sierpnia 2020 r.) oraz pismem z 19 sierpnia 2020 r. (data wpływu 19 sierpnia 2020 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do zwolnienia od podatku VAT świadczonych usług.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej też jako Spółka lub Agent) posiada siedzibę na terytorium RP jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1406). - dalej jako uCIT. Spółka od chwili zarejestrowania w Krajowym Rejestrze Sądowym prowadzi działalność oznaczoną kodem PKD 64.92.Z - pozostałe formy udzielania kredytów. Spółka jest zarejestrowana w rejestrze podatników podatku VAT jako podatnik zwolniony. W maju 2018 roku zmieniono treść umowy Spółki m.in. w ten sposób, że jako jeden z przedmiotów działalności Spółki wskazano działalność agentów i brokerów ubezpieczeniowych oznaczoną kodem PKD 66.22.Z. Ww. zmiana umowy Spółki została uwidoczniona w Krajowym Rejestrze Sądowym (data wpisu 18.09.2018 r.). Mimo to Spółka faktycznie nie prowadziła działalności w tym zakresie. Spółka zamierza rozpocząć prowadzenie działalności w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego oznaczonego kodem PKD 66.22.Z - działalność agentów i brokerów ubezpieczeniowych. W tym celu Spółka zamierza zawrzeć umowę agencyjną (dalej jako: „Umowa”) z Towarzystwem Ubezpieczeniowym (dalej jako „Ubezpieczyciel”) będącym Spółką Akcyjną z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i prowadzącym działalność ubezpieczeniową na podstawie ważnego zezwolenia Ministra Finansów. Zgodnie z Umową Towarzystwo Ubezpieczeniowe zleca Agentowi świadczenie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego w odniesieniu do Produktu/ów wskazanych w Umowie (ubezpieczenia podróżne oraz ubezpieczenia na życie), a Agent zlecenie to przyjmuje na warunkach określonych w Umowie. Spółka będzie uprawniona do wykonywania czynności agencyjnych w imieniu i na rzecz Ubezpieczyciela na podstawie udzielonego przez Ubezpieczyciela pełnomocnictwa. Przed rozpoczęciem świadczenia usług agencyjnych Spółka zostanie wpisana do rejestru agentów ubezpieczeniowych prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego. Zgodnie z Umową Ubezpieczyciel powierza, a Agent zobowiązuje się za wynagrodzeniem, do zawierania w imieniu i na rzecz Ubezpieczyciela za pośrednictwem Serwisu internetowego, na podstawie Pełnomocnictw udzielonych przez Ubezpieczyciela, umów ubezpieczenia oraz wykonywania innych czynności agencyjnych, w szczególności do: 1) pozyskiwania klientów, 2) wykonywania czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia, 3) wysyłania do klienta drogą elektroniczną informacji o możliwości zawarcia umowy ubezpieczenia, 4) oferowania oraz zawierania umów ubezpieczenia za pośrednictwem Serwisu internetowego zgodnie z przepisami dotyczącymi zawierania umów na odległość oraz poza lokalem przedsiębiorstwa, 5) potwierdzania zawarcia umowy ubezpieczenia, 6) rzetelnego informowania Ubezpieczających o warunkach ubezpieczenia oraz o trybie postępowania w razie zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego, 7) doręczania Ubezpieczającym tekstu OWU przed zawarciem umowy ubezpieczenia oraz udostępniania Ubezpieczającemu tekstu OWU w sposób, który umożliwia pozyskanie, odtwarzanie i utrwalanie treści za pomocą systemu informatycznego, którym posługuje się Ubezpieczający oraz archiwizowania oświadczeń klientów o zapoznaniu się z OWU, 8) udzielania informacji Ubezpieczającym i Ubezpieczonym przy wypełnianiu wniosków o zawarcie umowy ubezpieczenia i innych dokumentów ubezpieczeniowych, 9) wystawiania polis, aneksów do tych dokumentów zgodnie z OWU obowiązującym w dniu zawierania umowy ubezpieczenia oraz przekazywania ich na każde żądanie Ubezpieczyciela, w przypadku, gdy umowa ubezpieczenia została zawarta poprzez wykorzystanie systemów Agenta niepowiązanych z systemami Ubezpieczyciela, 10) inkasowania składek ubezpieczeniowych, zgodnie z odpowiednią taryfą obowiązującą w dniu zawierania umowy ubezpieczenia, i przekazywania ich do Ubezpieczyciela, 11) przyjmowania od Ubezpieczających, Ubezpieczonych, Uprawnionych, dokumentów dotyczących zawartych przez Agenta umów ubezpieczenia i przekazywania ich do Ubezpieczyciela, 12) udzielania informacji Ubezpieczającym, Ubezpieczonym i Uprawnionym o zasadach zgłaszania roszczeń o wypłatę świadczenia, 13) zwrotu składek Ubezpieczającym za niewykorzystany okres ochrony ubezpieczeniowej, 14) wykonywania czynności związanych z archiwizacją dokumentacji ubezpieczeniowej, w tym również oświadczeń składanych w innej formie niż pisemna przez okres trwania Umowy oraz po jej zakończeniu w terminach obowiązujących Ubezpieczyciela wynikających z przepisów prawa polskiego, 15) informowania o sposobie i trybie składania i rozpatrywania reklamacji zgłaszanych przez Klientów oraz o organie właściwym do ich rozpatrzenia oraz przyjmowania reklamacji zawierających zastrzeżenia dotyczące usług świadczonych przez Ubezpieczyciela lub wykonywanej przez niego działalności, 16) przekazywania do Ubezpieczyciela wszelkich przyjętych od klientów zawiadomień i oświadczeń składanych w związku z zawartą umową ubezpieczenia, 17) Uzyskiwania zgody Ubezpieczyciela na zawarcie umowy ubezpieczenia/objęcie ochroną ubezpieczeniową w przypadku braku spełnienia standardowych warunków, o których mowa w OWU, do sprzedaży których Agent posiada stosowne Pełnomocnictwo. Agent będzie wykonywał czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (Witryny Internetowe). Zgodnie z Umową z tytułu świadczonych usług Agentowi przysługuje wynagrodzenie prowizyjne naliczane od składek należnych z tytułu zawartych w okresie rozliczeniowym umów ubezpieczenia. Wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług pośrednictwa ubezpieczeniowego należy się Spółce wyłącznie w przypadku skutecznego doprowadzenia do zawarcia umowy ubezpieczenia. Za okres rozliczeniowy strony Umowy przyjęły miesiąc kalendarzowy. Po zakończeniu okresu rozliczeniowego, Wnioskodawca wystawia fakturę na kwotę należnej mu prowizji i przesyła ją w formie elektronicznej na wskazany w Umowie adres e-mailowy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, według którego zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106 z późn. zm.).- dalej jako: „Ustawa o VAT”) świadczone na podstawie Umowy usługi należy kwalifikować jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych zwolnione z VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy.

Świadczone Usługi należy kwalifikować na gruncie ustawy o VAT jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych zwolnione z VAT. Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji. Zwolnienie to jest implementacją art. 135 ust. 1 lita Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. UE. L. z 2006 r. Nr 347, str. 1 z późn. zm.) - dalej jako Dyrektywa VAT zgodnie z którym: „Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: a. transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych”. Ponadto, w myśl art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do: 1. czynności ściągania długów, w tym factoringu; 2. usług doradztwa; 3. usług w zakresie leasingu. Dyrektywa VAT oraz ustawa o VAT nie zawierają definicji usług ubezpieczeniowych i usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych. Dlatego też w celu ustalenia jakiego rodzaju usługi mogą być uznane za usługi „pośrednictwa” w rozumieniu ustawy o VAT należy odwołać się do wykładni językowej tego pojęcia. Zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu słownika języka polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN (http://sjp.pwn.pl/) „pośrednictwo” to: 1. działalność polegająca na kojarzeniu kontrahentów w transakcjach handlowych; 2. działalność osoby trzeciej mająca na celu doprowadzenie do porozumienia się lub załatwienia jakichś spraw między stronami. Z pośrednictwem mamy zatem do czynienia w sytuacji, w której pośrednik dokonuje czynności mających na celu skojarzenie stron, miedzy którymi pośredniczy. Istotne jest zatem to, że pośrednik działa aktywnie w celu doprowadzenia do załatwienia spraw związanych ze stosunkiem, który ma związać lub wiąże strony. W tym miejscu należy zauważyć, że przepisy ustawy o VAT odnoszą się ogólnie do „usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych”, a przepisy Dyrektywy VAT do wszelkich „transakcji ubezpieczeniowych wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez (...) agentów ubezpieczeniowych”. Z brzmienia obu regulacji jasno wynika, że ich zakresem objęte są wszelkie świadczenia, które można zakwalifikować do zakresu pośrednictwa ubezpieczeniowego czy działalności agentów ubezpieczeniowych tj. działalności mającej na celu pośredniczenie w kontaktach między klientem a ubezpieczycielem w celu załatwienia spraw związanych ze stosunkiem ubezpieczenia. Dokonując wykładni pojęcia pośrednictwa ubezpieczeniowego, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT należy również odnieść się do ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1881) - dalej jako: udu - stanowiącej implementację przepisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (LIE) 2016/97 z dnia 20 stycznia 2016 r. w sprawie dystrybucji ubezpieczeń, która reguluje zagadnienia związane z pośrednictwem ubezpieczeniowym. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 14 udu przez pośrednictwo ubezpieczeniowe należy rozumieć wykonywanie dystrybucji ubezpieczeń lub dystrybucji reasekuracji przez pośredników ubezpieczeniowych. Natomiast art. 3 ust. 1 pkt 15 udu definiuje pośrednika ubezpieczeniowego jako agenta ubezpieczeniowego, agenta oferującego ubezpieczenia uzupełniające, brokera ubezpieczeniowego oraz brokera reasekuracyjnego, którzy wykonują dystrybucję ubezpieczeń albo dystrybucję reasekuracji za wynagrodzeniem. Z kolei zgodnie z art. 4 ust. 1 udu oznacza działalność wykonywaną wyłącznie przez dystrybutora ubezpieczeń polegającą na: 1. doradzaniu, proponowaniu lub wykonywaniu innych czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych; 2. zawieraniu umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych w imieniu zakładu ubezpieczeń, w imieniu lub na rzecz klienta albo bezpośrednio przez zakład ubezpieczeń; 3. udzielaniu pomocy przez pośrednika ubezpieczeniowego w administrowaniu umowami ubezpieczenia lub umowami gwarancji ubezpieczeniowych i ich wykonywaniu, także w sprawach o odszkodowanie lub świadczenie. Dystrybucja ubezpieczeń polega również na: • udzielaniu informacji dotyczących jednej lub większej liczby umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych na podstawie kryteriów wybranych przez klienta za pośrednictwem stron internetowych lub innych mediów oraz opracowywaniu rankingu produktów ubezpieczeniowych obejmującego porównanie cen i produktów lub składek z tytułu umowy ubezpieczenia lub umowy gwarancji ubezpieczeniowej, w przypadku gdy klient jest w stanie pośrednio lub bezpośrednio zawrzeć umowę ubezpieczenia lub umowę gwarancji ubezpieczeniowej za pośrednictwem stron internetowych lub innych mediów (art. 4 ust. 2 udu), • organizowaniu i nadzorowaniu czynności agencyjnych u agenta ubezpieczeniowego lub agenta oferującego ubezpieczenia uzupełniające oraz czynności brokerskich w zakresie ubezpieczeń u brokera ubezpieczeniowego (art. 4 ust. 6 udu). Powyższe wskazuje, iż dystrybucja ubezpieczeń, obejmuje kompleksowo wszelkie czynności związane z zawarciem i wykonaniem umowy ubezpieczenia. W szczególności działalność w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego obejmuje nie tylko doradzanie czy zawieranie umów ubezpieczenia ale również administrowanie i wykonywanie tych umów.

Kwalifikowanie usług pośrednictwa finansowego na gruncie Dyrektywy VAT było również wielokrotnie przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako: „TSUE”). TSUE w sprawie C-8/01 orzekł, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu to, iż ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (wyroki TS w sprawie Card Protection Plan C-349/96, EU:C:1999:93, pkt 17; Skandia C-240/99, EU:C:2001:140, pkt 37; Taksatororringen C-8/01, EU:C:2003:621, pkt 39). Trybunał wyraził stanowisko, że transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczenia i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym. Zasadniczym kryterium, pozwalającym na ustalenie, czy dana osoba jest pośrednikiem ubezpieczeniowym, czy nie, jest charakter wykonywanych przez nią czynności wewnętrznych. W sprawie C-124/07 pomiędzy J.C.M. Beheer B.V. a Staatssecretaris van Financien TSUE zwrócił uwagę, że przepisy wspólnotowe nie zawierają żadnych wskazówek odnoszących się do stosunku pomiędzy pośrednikiem ubezpieczeniowym a stronami umowy ubezpieczeniowej, do której się przyczynił. Stwierdzenie posiadania statusu pośrednika ubezpieczeniowego zależy zatem od cech badanej działalności. Natomiast w sprawie C-453/05 TSUE stwierdził, że „pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem, że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową”. Z kolei w uzasadnieniu wyroku w sprawie CSC Financial Services Ltd. (wyrok TSUE z dnia 13 grudnia 2001 r., C-235/00), która to spółka świadczyła usługi typu call center na rzecz instytucji finansowych, TSUE podjął się próby skonstruowania definicji samego pośrednictwa. Pośrednikiem jest więc podmiot niebędący żadną ze stron umowy, ale świadczący usługę na rzecz strony w zamian za wynagrodzenie. W skład usługi wchodzić może zwłaszcza prowadzenie negocjacji. Celem pośrednictwa jest natomiast uczynienie wszystkiego co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę. Z kolei nie może być mowy o pośrednictwie wówczas, gdy jedna ze stron umowy zleca tylko podwykonawcy część czynności faktycznych. W kwestii znaczenia słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 Dyrektywy w ww. wyroku TSUE wskazał, że „odnosi się ono do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy. W wyroku z dnia 17 marca 2016 r. w sprawie C-40/15 w zakresie transakcji ubezpieczeniowych TSUE wskazał, iż w ogólnie przyjętym rozumieniu charakteryzują się one tym, że ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zamian za zapłatę składki z góry, do zapewnienia ubezpieczonemu, w razie urzeczywistnienia się ryzyka objętego zakresem ochrony, świadczenia uzgodnionego przy zawarciu umowy. Natomiast w odniesieniu do usług świadczonych przez brokerów i agentów ubezpieczeniowych (pośrednictwa ubezpieczeniowego) TSUE podkreślił, iż należy zbadać same cechy takiej działalności, a mianowicie spełnienie dwóch przesłanek. W pierwszej kolejności usługodawca powinien pozostawać w stosunku z ubezpieczycielem i ubezpieczonym. Stosunek ten może być wyłącznie pośredni, jeżeli usługodawca jest podwykonawcą brokera lub agenta. W drugiej kolejności jego działalność powinna obejmować istotne aspekty pośrednictwa ubezpieczeniowego, takie jak wyszukiwanie klientów ubezpieczeniowych i kontaktowanie ich z ubezpieczycielem. Z orzecznictwa TSUE wynika zatem, że z pośrednictwem ubezpieczeniowym mamy do czynienia jeśli pośrednik wykonuje rzeczywiście czynności, których celem jest doprowadzenie do powstania stosunku prawnego, którego przedmiotem jest usługa ubezpieczeniowa. Aby zakwalifikować usługi świadczone przez podatnika jako pośrednictwo ubezpieczeniowe, muszą one wpływać na sytuację prawną i finansową stron umowy i nie mogą ograniczać się jedynie do wykonywania czynności technicznych czy też administracyjnych. Należy również odnieść się do wyroku z dnia 5 czerwca 1997 r., sygn. C-2/95, w którym TSUE wskazał, że usługi centrum przetwarzania danych będą korzystały ze zwolnienia z VAT przewidzianego dla usług finansowych, o ile będą prowadziły do realizacji specyficznych, kluczowych funkcji usługi zwolnionej z VAT. Z powyższego orzeczenia jednoznacznie wynika, że czynności techniczne i administracyjne, również mogą korzystać ze zwolnienia z VAT o ile prowadzą do realizacji podstawowych funkcji usługi zwolnionej. Z orzecznictwa TSUE wyraźnie wynika, że pośrednictwo ubezpieczeniowe, to czynności których celem jest uczynienie wszystkiego co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę ubezpieczenia. Istotnymi aspektami pośrednictwa ubezpieczeniowego jest wyszukiwanie klientów ubezpieczeniowych i kontaktowanie ich z ubezpieczycielem w celu zawarcia umowy. Aby uznać daną działalność za pośrednictwo konieczne jest zatem, aby pośrednik wykonał przynajmniej niektóre z niżej wymienionych czynności: * wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, * uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, * prowadzenie negocjacji polegających na jednoznacznie określonym akcie mediacji, * nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Nie oznacza to oczywiście, że pośrednik nie może wykonywać dodatkowych czynności, jednakże aby czynności te można było zaliczyć do czynności pośredniczących konieczne jest aby wywoływały lub miały na celu wywołanie skutku dla wszystkich stron transakcji, innymi słowy konieczne jest aby skutek tych czynności odnalazł odzwierciedlenie w zawartej umowie pomiędzy stronami.

Także w wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej interpretacjach podatkowych prezentowane jest stanowisko, że pośrednik może wykonywać dodatkowe czynności (oprócz działań zmierzających do samego zawarcia umowy), jednakże aby czynności te można było zaliczyć do czynności pośrednictwa konieczne jest aby wywoływały lub miały na celu wywołanie skutku dla wszystkich stron transakcji, innymi słowy konieczne jest aby skutek tych czynności odnalazł odzwierciedlenie w zawartej umowie pomiędzy stronami (np. interpretacje nr 0114-KDIP4.4012.554.2018.2.MP z dnia 14 listopada 2018 r. i nr 0113- KDIPT1-2.4012.693.2017.1.JSZ z dnia 1 grudnia 2017 r.). Stanowisko to znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 17 listopada 2017 r., sygn. III SA/Wa 3259/16 wskazał, że: „Pośrednictwo ubezpieczeniowe nie kończy się z chwilą zawarcia umowy, ale trwa także po jej zawarciu w postaci opieki posprzedażowej. Pośrednictwo ubezpieczeniowe polega na „zdobyciu klienta”, utrzymaniu go na przyszłość i powiązaniu klienta z ubezpieczycielem w dłuższej perspektywie oraz w szerszym zakresie produktów, a nie tylko na jednorazowej czynności wyszukania klienta, przekazania jego danych do ubezpieczyciela i zawarcia z nim jednej umowy”. Natomiast w wyroku z dnia 22 maja 2014 r., sygn. III SA/Wa 3187/13, WSA w Warszawie zaznaczył, że „W ocenie Sądu ustalając w ww. warunkach definicję usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych nie można opierać się - tak jak chce tego Organ - na rozumieniu tegoż pojęcia wyłącznie jako wykonywania usług zmierzających do zawarcia umowy ubezpieczenia oraz istotnych czynności z tym związanych, czyli traktującego jako centralny w tym wyrażeniu termin pośrednictwo. Faktem jest, że przepisy ustawy o VAT nie zawierają definicji takich usług, niemniej jednak pojęcie pośrednictwo ubezpieczeniowe ma swoją normatywną treść, i dlatego - w ocenie Sądu - interpretując treść 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT naturalnym jest poszukiwanie tejże definicji w przepisach z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz.U. Nr 124, poz. 1154 z późn. zm.) (...). W celu ustalenia, czy świadczenia stanowią kilka niezależnych świadczeń czy jedno świadczenie, należy poszukiwać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej transakcji. Należy jednak przypomnieć, że brak jest bezwzględnej zasady dotyczącej ustalania zakresu danego świadczenia z punktu widzenia podatku VAT, a co za tym idzie, w celu ustalenia zakresu danego świadczenia należy wziąć pod uwagę ogół okoliczności, w jakich ma miejsce dana transakcja”. Podsumowując, usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego, korzystająca ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT powinna charakteryzować się następującymi cechami: * celem działań pośrednika jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę; działania podatnika zasadniczo powinny zmierzać do doprowadzenia do zmiany stosunków prawnych i finansowych między klientem, a instytucją ubezpieczeniową, przy czym literalne brzmienie zarówno ustawy o VAT, jak i Dyrektywy VAT wyraźnie wskazuje, że zwolnienie to znajduje zastosowanie w stosunku do wszystkich czynności wykonywanych przez podatnika w związku ze stosunkiem pośrednictwa między klientem a instytucją ubezpieczeniową; powyższą konkluzję potwierdza również brzmienie ustawy o dystrybucji ubezpieczeń, która klasyfikuje pośrednictwo ubezpieczeniowe jako ogół czynności począwszy od pośredniczenia w celu zawarcia umowy, przez zawarcie umowy, po pośredniczenie w związku z wykonaniem umowy; * usługa pośrednika nie ogranicza się do wykonywania formalności administracyjnych związanych z umową i nie stanowi wyłącznie udostępniania informacji stronom transakcji; niezależnie od tego czynności formalne i administracyjne mogą być objęte zakresem zwolnienia z VAT o ile są wykonywane przez pośrednika w związku ze stosunkiem pośrednictwa i stanowią one niezbędny element usługi pośrednictwa, prowadzący, umożliwiający jej wykonanie; • za świadczoną usługę pośrednictwa strona transakcji wypłaca pośrednikowi wynagrodzenie.

Usługi które zgodnie z Umową świadczone będą przez Spółkę, mające na celu pośredniczenie między Ubezpieczycielem a klientem w celu doprowadzenia od zawarcia i wykonania umowy ubezpieczenia są usługami pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych w rozumieniu ustawy o VAT ponieważ: * ich celem jest skojarzenie klientów z Ubezpieczycielem, a Spółka jako Agent uprawniona będzie w imieniu Ubezpieczyciela do wykonywania zarówno czynności faktycznych jak i prawnych na podstawie udzielonego pełnomocnictwa; * ogół wykonywanych czynności nosi znamiona pośrednictwa pomiędzy klientami a Ubezpieczycielem, niezależnie od etapu, na którym czynności te są wykonywane (przed czy po zawarciu umowy Ubezpieczenia); * wszystkie czynności mają na celu zmianę stosunków prawnych i finansowych (także te wykonywane po zawarciu umowy Ubezpieczenia); * czynności techniczne i administracyjne tworzą z resztą obiektywną całość, są niezbędne do wykonania pośrednictwa ubezpieczeniowego, bez ich wykonania nie byłoby prawidłowego wykonania pośrednictwa; * wynagrodzenie ustalone przez strony umowy ma charakter prowizyjny, charakterystyczny dla stosunku pośrednictwa (niezależny od jego typu, czy rodzaju). Wobec powyższego, uwzględniając treść powołanych przepisów prawnych, przytoczone tezy z orzecznictwa oraz przedstawiony opis sprawy należy uznać, że wszystkie czynności, które będą wykonywane przez Spółkę na podstawie Umowy, polegające na podejmowaniu działań mających doprowadzić do zawarcia umów Ubezpieczenia, składają się na usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych zwolnione z VAT na postawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...), zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy.

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że w świetle art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6% stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Zwolnienie zawarte w przywołanym przepisie stanowi implementację do polskiego porządku prawnego art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym, państwa członkowskie zwalniają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Jak stanowi art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.
   
   

Odnosząc się do kwestii będącej przedmiotem zapytania Wnioskodawcy przede wszystkim wskazać należy, że zarówno przepisy ustawy o VAT jak i prawo unijne nie zawierają stosownych definicji świadczenia złożonego (kompleksowego). Pojęcie to zdefiniowane zostało w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a w ślad za nim w orzecznictwie administracyjnym. Punktem wyjścia przy definicji świadczenia złożonego jest teza, że każde świadczenie powinno być traktowane odrębnie i niezależnie (jako przedmiot opodatkowania), a traktowanie ich jako świadczeń złożonych ma charakter wyjątkowy. Pogląd taki pojawił się w orzeczeniu Trybunału z dnia 25 lutego 1999 r. C-349/96 Card Protection Plan Ltd, gdzie Trybunał uznał, że świadczenie obejmujące jedną usługę z ekonomicznego punktu widzenia nie powinno być sztucznie dzielone, by nie zakłócić funkcjonowania systemu VAT, należy określić zasadnicze cechy transakcji w celu ustalenia, czy podatnik świadczy na rzecz klienta, kilka odrębnych usług zasadniczych czy też jedną usługę. Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Pogląd ten był powtarzany w orzeczeniach późniejszych np. w wyroku z dnia 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen BV. Z kolei w wyroku z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie C-111/05 Aktiebolaget NN Trybunał wyraził pogląd, że mając na uwadze dwie okoliczności, mianowicie po pierwsze, z art. 2 (1) szóstej dyrektywy wynika, że każda transakcja powinna być zwykle uznawana za odrębną i niezależną, a po drugie, że transakcja złożona z jednego świadczenia w aspekcie gospodarczym nie powinna być sztucznie rozdzielana, by nie pogarszać funkcjonalności systemu podatku VAT, należy w pierwszej kolejności poszukiwać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej transakcji celem określenia, czy podatnik zapewnia klientowi kilka odrębnych świadczeń głównych, czy jedno świadczenie (teza 22).

Zatem, aby stwierdzić, czy dane świadczenie jest świadczeniem złożonym (kompleksowym), winno ono składać się z różnych czynności, których realizacja prowadzi do jednego celu. Na świadczenie takiego rodzaju składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do wykonania świadczenia głównego, na które składają się różne świadczenia pomocnicze. Natomiast za pomocniczą należy uznać taką czynność, jeśli nie stanowi celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania świadczenia zasadniczego. Innymi słowy, pojedyncza czynność lub świadczenie traktowana jest jak element świadczenia kompleksowego wówczas, jeżeli cel świadczenia pomocniczego jest zdeterminowany przez świadczenie główne, które zarazem nie może zostać wykonane lub wykorzystane bez świadczenia pomocniczego.

W ocenie tut. organu nie wszystkie wymienione przez Wnioskodawcę czynności mają charakter jednej złożonej usługi, w której można wyróżnić usługę główną, wobec której reszta świadczeń ma zadanie uzupełniające i pomocnicze. Czynności świadczone przez Wnioskodawcę nie mają charakteru jednolitego świadczenia, usługi związane z pośrednictwem ubezpieczeniowym stanowią tylko część z jego składników; natomiast występują w nim również czynności, które swoimi cechami nie wykazują związku z pośrednictwem ubezpieczeniowym sensu stricte. W analizowanym przypadku oddzielenie poszczególnych czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę w ramach realizacji umowy nie ma więc charakteru sztucznego. Zasadne jest zatem, aby czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę nie traktować jako świadczenia kompleksowego właśnie dlatego, że czynności te ze względu na swoje właściwości i charakter nie mogą tworzyć razem ekonomicznie spójnej usługi dla nabywcy.

Zwolnienia zawarte w art. 43 ustawy o VAT uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, poz. 1, z późn. zm.; dalej Dyrektywa).

W myśl art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy o VAT, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zatem w pierwszej kolejności należy określić, jakie czynności miał na myśli prawodawca formułując w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT zwolnienie dla świadczonych usług ubezpieczeniowych, usług reasekuracyjnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług. Użyte w powyższym przepisie pojęcie „usługi ubezpieczeniowej” nie zostało zdefiniowane w Dyrektywie 112, zatem należy w tym względzie odwołać się do orzeczeń TSUE.

Trybunał orzekł, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu, iż ubezpieczyciel zobowiązuje się w przypadku gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (wyroki TS w sprawie Card Protection Plan C-349/96, EU:C:1999:93, pkt 17; Skandia C-240/99, EU:C:2001:140, pkt 37; Taksatororringen C-8/01, EU:C:2003:621, pkt 39). Trybunał wyraził stanowisko, że transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczenia i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym.

Biorąc pod uwagę opis sprawy stwierdzić należy, że Wnioskodawca nie wykonuje czynności ubezpieczeniowych. Spółka nie występuje w roli ubezpieczyciela, który w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia będzie zobowiązany do świadczenia na rzecz ubezpieczonego klienta. W rozpatrywanym przypadku między Spółką a klientami nie istnieje żaden stosunek prawny ubezpieczenia. Wnioskodawca nie świadczy również usług reasekuracyjnych, polegających na wykonywaniu czynności związanych z przyjmowaniem ryzyka cedowanego przez zakład ubezpieczeń lub przez zakład reasekuracji oraz dalsze cedowanie przyjętego ryzyka.

Z kolei, w celu rozstrzygnięcia, co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem „pośrednictwa” warto odnieść się do wyroku w sprawie C-124/07 pomiędzy J.C.M. Beheer B.V. a Staatssecretaris yan Financien. W wyroku tym TSUE zwrócił uwagę, że przepisy wspólnotowe nie zawierają żadnych wskazówek odnoszących się do stosunku pomiędzy brokerem lub pośrednikiem ubezpieczeniowym a stronami umowy ubezpieczeniowej, do której się przyczynił. Stwierdzenie posiadania statusu brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego zależy zatem od cech badanej działalności. Działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek ze stron umowy, dotyczącej produktu ubezpieczeniowego. Powinna to być usługa wykonana na rzecz strony umowy oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. Pośrednictwo ma na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia.

Ponadto w wyroku z dnia 21 czerwca 2007 r. w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, TSUE stwierdził, że „pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem, że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową.

Z kolei w uzasadnieniu wyroku w sprawie CSC Financial Services Ltd. (wyrok TSUE z dnia 13 grudnia 2001 r., C-235/00), która to spółka świadczyła usługi typu call center na rzecz instytucji finansowych, Trybunał podjął się próby konstruowania definicji samego pośrednictwa. Pośrednikiem jest więc podmiot niebędący żadną ze stron umowy, ale świadczący usługę na rzecz strony w zamian za wynagrodzenie. W skład usługi wchodzić może zwłaszcza prowadzenie negocjacji. Celem pośrednictwa jest natomiast uczynienie wszystkiego co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę. Z kolei nie może być mowy o pośrednictwie wówczas, gdy jedna ze stron umowy zleca tylko podwykonawcy część czynności faktycznych.

W kwestii znaczenia słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 Dyrektywy TSUE w ww. wyroku wskazał, że odnosi się ono do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy. Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków, zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i nie jest zatem pośrednictwem”.

Powyższe tezy znalazły potwierdzenie w wyroku w sprawie C-40/15, gdzie Trybunał wskazał (w kontekście uznania danej działalności za usługi „świadczone przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych” w rozumieniu art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy VAT), że w pierwszej kolejności usługodawca powinien pozostawać w stosunku z ubezpieczycielem i ubezpieczonym. Stosunek ten może być wyłącznie pośredni, jeżeli usługodawca jest podwykonawcą brokera lub agenta. W drugiej kolejności jego działalność powinna obejmować istotne aspekty pośrednictwa ubezpieczeniowego, takie jak wyszukiwanie klientów ubezpieczeniowych i kontaktowanie ich z ubezpieczycielem.

Jak wynika z powołanych przepisów krajowych, wskazanego przepisu Dyrektywy oraz orzecznictwa TSUE, zwolnieniu od podatku podlegają usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, w tym wykonywane przez brokerów i agentów ubezpieczeniowych. W orzecznictwie TSUE dotyczącym tej tematyki wyraźnie jednak zostało podkreślone, że pośrednictwo ubezpieczeniowe, to czynności których celem jest uczynienie wszystkiego co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę ubezpieczenia. Zgodnie z tym orzecznictwem, istotnymi aspektami pośrednictwa ubezpieczeniowego jest wyszukiwanie klientów ubezpieczeniowych i kontaktowanie ich z ubezpieczycielem w celu zawarcia umowy.

W związku z tym należy stwierdzić, że spośród czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę, tylko czynności polegające na pośredniczeniu w zawieraniu umów ubezpieczenia, których celem będzie doprowadzenie do zawarcia umów ubezpieczeniowych stanowią pośrednictwo ubezpieczeniowe zwolnione z podatku VAT. Natomiast pozostałe czynności, dokonywane przez Wnioskodawcę w celu uczestniczenia w wykonaniu umów ubezpieczenia lub obsłudze umów ubezpieczenia w trakcie ich trwania, bądź też świadczenia dodatkowe, pomocnicze, nie stanowią pośrednictwa ubezpieczeniowego, gdyż nie polegają one na wyszukiwaniu klientów i kontaktowaniu ich z zakładem ubezpieczeń w celu zawarcia umów ubezpieczenia i nie mogą korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy. Wskazać przy tym należy, że otrzymywanie przez Spółkę jednego wynagrodzenia za poszczególne opisane we wniosku usługi, nie może rzutować na skutki prawne w podatku VAT, z uwagi na autonomię prawa podatkowego. Wskazanie, że za dany rodzaj usługi przysługuje jedno wynagrodzenie nie przesądza o uznaniu, że na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy mamy do czynienia z jedną kompleksową usługą. Podatnik kalkulując wynagrodzenie uwzględnia wszelkie aspekty ekonomiczne, biorąc pod uwagę wszelkie rodzaje wykonywanych czynności, także tych które na potrzeby zwolnienia z opodatkowania VAT uznaje za jedną kompleksową usługę.

Analiza wymienionych w opisie sprawy czynności, do których zobowiązał się Wnioskodawca na podstawie zawartej z Ubezpieczycielem umowy agencyjnej, w kontekście powołanych przepisów prawa oraz orzeczeń TSUE prowadzi do wniosku, że tylko część z nich może być zakwalifikowana jako usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego. I tak:

1. pozyskiwania klientów,
2. wykonywania czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia,
3. wysyłania do klienta drogą elektroniczną informacji o możliwości zawarcia umowy ubezpieczenia,
4. oferowania oraz zawierania umów ubezpieczenia za pośrednictwem Serwisu internetowego zgodnie z przepisami dotyczącymi zawierania umów na odległość oraz poza lokalem przedsiębiorstwa,
5. potwierdzania zawarcia umowy ubezpieczenia,
6. rzetelnego informowania Ubezpieczających o warunkach ubezpieczenia oraz o trybie postępowania w razie zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego,
7. doręczania Ubezpieczającym tekstu OWU przed zawarciem umowy ubezpieczenia oraz udostępniania Ubezpieczającemu tekstu OWU w sposób, który umożliwia pozyskanie, odtwarzanie i utrwalanie treści za pomocą systemu informatycznego, którym posługuje się Ubezpieczający oraz archiwizowania oświadczeń klientów o zapoznaniu się z OWU,
8. udzielania informacji Ubezpieczającym i Ubezpieczonym przy wypełnianiu wniosków o zawarcie umowy ubezpieczenia i innych dokumentów ubezpieczeniowych,
9. wystawiania polis, aneksów do tych dokumentów zgodnie z OWU obowiązującym w dniu zawierania umowy ubezpieczenia oraz przekazywania ich na każde żądanie Ubezpieczyciela, w przypadku, gdy umowa ubezpieczenia została zawarta poprzez wykorzystanie systemów Agenta niepowiązanych z systemami Ubezpieczyciela,
   
10. inkasowania składek ubezpieczeniowych, zgodnie z odpowiednią taryfą obowiązującą w dniu zawierania umowy ubezpieczenia, i przekazywania ich do Ubezpieczyciela,
    
11. przyjmowania od Ubezpieczających, Ubezpieczonych, Uprawnionych, dokumentów dotyczących zawartych przez Agenta umów ubezpieczenia i przekazywania ich do Ubezpieczyciela,

17. Uzyskiwania zgody Ubezpieczyciela na zawarcie umowy ubezpieczenia/objęcie ochroną ubezpieczeniową w przypadku braku spełnienia standardowych warunków, o których mowa w OWU, do sprzedaży których Agent posiada stosowne Pełnomocnictwo.

–należy uznać za czynności z zakresu pośrednictwa ubezpieczeniowego zmierzające w istocie do zawarcia umowy ubezpieczenia. Tym samym, wykonywane przez Wnioskodawcę czynności wymienione w pkt 1 – 11 oraz pkt 17 należy uznać za usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, podlegające zwolnieniu od podatku. Dodać przy tym należy, że czynności wymienione w pkt 6 tj. informowanie Ubezpieczających o trybie postępowania w razie zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego, wchodzą w zakres pośrednictwa ubezpieczeniowego, a tym samym korzystają ze zwolnienia, jeżeli mają związek z samym zawarciem umowy ubezpieczenia a nie np. z likwidacją szkody.

Z kolei wykonywane przez Wnioskodawcę czynności, tj.

12. udzielania informacji Ubezpieczającym, Ubezpieczonym i Uprawnionym o zasadach zgłaszania roszczeń o wypłatę świadczenia,

13. zwrotu składek Ubezpieczającym za niewykorzystany okres ochrony ubezpieczeniowej,

14. wykonywania czynności związanych z archiwizacją dokumentacji ubezpieczeniowej, w tym również oświadczeń składanych w innej formie niż pisemna przez okres trwania Umowy oraz po jej zakończeniu w terminach obowiązujących Ubezpieczyciela wynikających z przepisów prawa polskiego,

15. informowania o sposobie i trybie składania i rozpatrywania reklamacji zgłaszanych przez Klientów oraz o organie właściwym do ich rozpatrzenia oraz przyjmowania reklamacji zawierających zastrzeżenia dotyczące usług świadczonych przez Ubezpieczyciela lub wykonywanej przez niego działalności,

16. przekazywania do Ubezpieczyciela wszelkich przyjętych od klientów zawiadomień i oświadczeń składanych w związku z zawartą umową ubezpieczenia,

–stanowią przejaw uczestniczenia Wnioskodawcy w wykonaniu lub utrzymaniu zawartych już umów ubezpieczenia bądź jest związane z zarządzaniem umowami ubezpieczenia.

Zatem czynności wykonywane przez Wnioskodawcę wymienione w pkt 12 - 16, nie zmierzają do wyszukiwania klientów ubezpieczeniowych i kontaktowania ich z ubezpieczycielem w celu zawarcia umowy. W związku tym nie stanowią one pośrednictwa ubezpieczeniowego i nie mogą korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.

Nie można więc – przyjąć, że wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach uzgodnień z Ubezpieczycielem czynności należy traktować jako kompleksową usługę pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, korzystającą ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT. Usługi te nie były tak ściśle ze sobą związane, że obiektywnie tworzyły jedno niepodzielne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny w rozumieniu orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W przywołanym już uzasadnieniu wyroku w sprawie C-40/15 Trybunał zaznaczył (pkt 42), że świadczenie usług przez pośrednika ubezpieczeniowego nie może oznaczać rozczłonkowania działalności wykonywanej przez zakłady ubezpieczeń.

W świetle powyższego, oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy należało uznać je za nieprawidłowe.

Odnosząc się do przywołanych przez Wnioskodawcę w uzasadnieniu własnego stanowiska wyroków sądów należy zaznaczyć, że każdy z wyroków zapada na gruncie unikalnego stanu faktycznego i w zasadzie wyłącznie do niego się ogranicza. Ocena omawianej kwestii, tj. uznania dokonywanych czynności za świadczenie kompleksowej usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz zwolnienia od opodatkowania świadczonych usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług nie jest kwestią uniwersalną, dającą się odnieść do ogólnych okoliczności w analizowanych sprawach, lecz opiera się na wielu przesłankach podnoszonych wyżej przez organ podatkowy i powinna być dokonywana z punktu widzenia każdego odrębnego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego.

Również w odniesieniu do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych, należy zwrócić uwagę na to, że interpretacje indywidualne są wydawane w indywidualnych sprawach i nie wiążą innych organów wydających interpretacje indywidualne w sprawach innych podatników, co jest tym bardziej zrozumiałe zważywszy na różnorodność i odmienność okoliczności faktycznych występujących w każdej z indywidualnych spraw podlegających interpretacjom. Również interpretacje powołane przez Wnioskodawcę na poparcie własnego stanowiska nie rozstrzygają w tożsamych stanach faktycznych do sytuacji przedstawionej we wniosku.

Przede wszystkim we wskazanych wyrokach i interpretacjach zakres wykonywanych czynności nie jest tożsamy do sprawy będącej przedmiotem niniejszego rozstrzygnięcia. Ponadto specyfika działalności podmiotów jest na tyle różnorodną, że niekiedy nawet te same czynności ale wykonywane w odmiennych okolicznościach faktycznych nie spowodują analogicznych konsekwencji dla przedsiębiorcy, a tym samym nie mogą być tożsamo traktowane.

Zatem z uwagi na różnorodność i odmienność okoliczności faktycznych występujących w każdej z indywidualnych spraw, powołane przez Wnioskodawcę interpretacje indywidualne i orzeczenia sądowe nie mogą stanowić podstawy do rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie

Nadmienić należy, że zaprezentowane przez tut. Organ podatkowy stanowisko znajduje odzwierciedlenie chociażby w wyroku z dnia 16 czerwca 2016 r., sygn. akt I FSK 179/15.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.