2020.12.10 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej - 0113-KDIPT2-1.4011.875.2020.5.MM

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-1.4011.875.2020.5.MM
z 10 grudnia 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy - przedstawione we wniosku z dnia 20 sierpnia 2020 r. (data wpływu za pośrednictwem platformy ePUAP 21 sierpnia 2020 r.; identyfikator poświadczenia przedłożenia UPP…), uzupełnionym pismem z dnia 7 października 2020 r. (data wpływu za pośrednictwem platformy ePUAP 7 października 2020 r.; identyfikator poświadczenia przedłożenia UPP…) oraz pismem z dnia 7 grudnia 2020 r. (data wpływu za pośrednictwem platformy ePUAP 7 grudnia 2020 r.; identyfikator poświadczenia przedłożenia UPP…), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z zapłatą przez Wnioskodawcę składki na polisę prokurenta:

w części składki ochronnej - jest prawidłowe,

w części składki funduszowej (inwestycyjnej) - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 sierpnia 2020 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 28 września 2020 r., Nr 0113-KDIPT2-1.4011.679.2020.1.MM, na podstawie art. 13 § 2a, art. 169 § 1 w związku z art. 14h powołanej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano za pośrednictwem platformy ePUAP w dniu 28 września 2020 r. (data doręczenia 30 września 2020 r.). Wnioskodawca uzupełnił powyższy wniosek pismem z dnia 7 października 2020 r. (data wpływu za pośrednictwem platformy ePUAP 7 października 2020 r.).

Ww. uzupełnienie nie spełniało wymogów, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 27 listopada 2020 r., Nr 0113-KDIPT2-1.4011.875.2020.2.MM, na podstawie art. 13 § 2a, art. 169 § 1 w związku z art. 14h wymienionej ustawy, powtórnie wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Powyższe wezwanie do uzupełnienia wniosku wysłano za pośrednictwem platformy ePUAP w dniu 27 listopada 2020 r. (data doręczenia za pośrednictwem platformy ePUAP 30 listopada 2020 r.). Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek pismem, które wpłynęło za pośrednictwem platformy ePUAP w dniu 7 grudnia 2020 r., identyfikator poświadczenia przedłożenia ePUAP-UPP….

We wniosku oraz jego uzupełnieniach przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej również: „Ubezpieczający”) prowadzi działalność gospodarczą, wpisaną do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, pod firmą X.

Wykonywany przez Wnioskodawcę zawód wymaga od Niego znacznego nakładu czasowego oraz wysokiego stopnia zaangażowania. Czas pracy Wnioskodawcy nie pozwala Mu na bieżące zarządzanie i administrowanie prowadzoną działalnością w zakresie czynności urzędowych, bankowych, rozliczeniowych, kontrolnych, etc. oraz wykonywania funkcji reprezentacyjnych. Ilość czynności oraz ich szeroki zakres zmusiły Wnioskodawcę do powołania prokurenta (dalej również: „Ubezpieczony”), bez którego działalność Jego przedsiębiorstwa byłaby w znacznym stopniu ograniczona, ponieważ Wnioskodawca musiałby te czynności wykonywać osobiście i nie mógłby w tym czasie wykonywać czynności zawodowych, co w konsekwencji spowodowałoby znaczy spadek przychodów. Ze względu na szczególnie szerokie uprawnienia, które wymagają dużego zaufania, Wnioskodawca prokurentem ustanowił swoją żonę.

Powołanie prokurenta poprzedzone zostało określeniem zasad współpracy „Warunki świadczenia dla Prokurenta” pomiędzy Wnioskodawcą a prokurentem.

Zgodnie z tym dokumentem Wnioskodawca zobowiązany jest do świadczenia na rzecz prokurenta:

miesięcznej regularnej wpłaty w kwocie X na polisę ubezpieczeniową (Ubezpieczonym jest prokurent) zawartą przez Wnioskodawcę, płatną przelewem na rachunek podstawowy polisy,
nieregularnej wpłaty dodatkowej na polisę ubezpieczeniową (Ubezpieczonym jest prokurent), płatną przelewem na rachunek dodatkowy polisy.

Zgodnie z treścią przywoływanego powyżej dokumentu: wpłaty na polisę będą stanowiły składową wynagrodzenia prokurenta z tytułu pełnionej funkcji prokurenta w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy. Ponadto, Wnioskodawca zaliczy w koszt prowadzenia działalności kwotę opłacanych składek w momencie wpłaty na polisę. Część ochronna składki stanowić będzie dla prokurenta przychód z tytułu pełnionej funkcji, tj. 15% składki przelewanej na rachunek podstawowy, gdyż już od momentu zapłaty składki jest on objęty ochroną ubezpieczeniową. Natomiast kapitał gromadzony na polisie stanowi własność Wnioskodawcy i jest aktywem przedsiębiorstwa, aż do momentu faktycznego otrzymania wypłaty przez prokurenta. Do momentu wypłaty i faktycznego otrzymania Ubezpieczony ma jedynie ekspektatywę wypłaty. Zgoda na wykonywanie przez prokurenta powierzonej mu funkcji uzależniona była od zapewnienia wynagrodzenia w formie opisanych powyżej świadczeń.

Rachunek ubezpieczeniowy zawartej przez Wnioskodawcę polisy składa się z dwóch subkont:

subkonto składek podstawowych - które Wnioskodawca powinien opłacać regularnie przez oznaczony w umowie ubezpieczenia czas, oraz
konto dodatkowych składek funduszowych - na które Wnioskodawca może nieobowiązkowo wpłacać środki.

Zawarta przez Wnioskodawcę umowa nie stanowi grupowej umowy ubezpieczenia, jest indywidualną umową ubezpieczenia. Ponadto umowa ma charakter ochronno-inwestycyjny, co oznacza, że składka podstawowa dzieli się na część ochronną oraz na część funduszową, która jest inwestowana w ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe. Celem ubezpieczenia na życie jest ochrona życia Ubezpieczonego oraz inwestowanie środków pochodzących z wpłacanych składek.

Wnioskodawca jako Ubezpieczający zobowiązany jest do opłacania składek ubezpieczeniowych tzw. składki regularnej (subkonto składek podstawowych), obejmującej składkę za ubezpieczenie podstawowe, która dzielona jest wg następującej proporcji na:

składkę ochronną - stanowiącą 15% składki za ubezpieczenie podstawowe - kwota z tytułu ubezpieczenia podstawowego, która przeznaczona jest na pokrycie kosztów udzielanej przez Towarzystwo ochrony ubezpieczeniowej z tytułu wystąpienia następujących zdarzeń ubezpieczeniowych: śmierć Ubezpieczonego w następstwie nieszczęśliwego wypadku, trwałe inwalidztwo ubezpieczonego w następstwie nieszczęśliwego wypadku, choroba nowotworowa ubezpieczonego i poważne zachorowanie ubezpieczonego;
składkę funduszową - stanowiącą 85% składki za ubezpieczenie podstawowe - kwota zamieniana jest na jednostki funduszy ewidencjonowane na rachunku podstawowym. Uprawnionym do otrzymania świadczenia (składka ochronna) będzie Ubezpieczony lub osoby uprawnione (uposażone). I tak do otrzymania świadczenia będzie:
- w przypadku wystąpienia u Ubezpieczonego choroby śmiertelnej, nowotworu złośliwego, wystąpienia poważnego zachorowania, powstania trwałego inwalidztwa w następstwie nieszczęśliwego wypadku - uprawniony Ubezpieczony,
- w przypadku śmierci Ubezpieczonego, w przypadku śmierci w następstwie nieszczęśliwego wypadku - osoby uprawnione, w odpowiedniej części (w przypadku Ubezpieczonego w przedstawionym zdarzeniu przyszły, są to członkowie jej rodziny).

Umowa nie przewiduje wypłaty środków z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie, ponieważ zgodnie z ogólnymi warunkami indywidualnego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, przedmiotem Umowy jest życie i zdrowie Ubezpieczonego w czasie trwania ubezpieczenia.

Zakres ubezpieczenia podstawowego obejmuje zaistnienie w okresie ubezpieczenia następujących zdarzeń ubezpieczeniowych:

śmierć Ubezpieczonego,
zdiagnozowanie u Ubezpieczonego choroby śmiertelnej,
śmierć Ubezpieczonego w następstwie nieszczęśliwego wypadku,
zdiagnozowanie u Ubezpieczonego nowotworu złośliwego,
zdiagnozowanie u Ubezpieczonego poważnego zachorowania,
powstanie u Ubezpieczonego trwałego inwalidztwa w wyniku nieszczęśliwego wypadku.

Część ochronna pobierana jest przez Towarzystwo w formie opłaty za ryzyko.

Za część funduszową (inwestycyjną) składki nabywane są jednostki uczestnictwa ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych, zapisywane na indywidualnym rachunku podstawowym polisy. Do czasu dokonania cesji praw albo praw i obowiązków z umowy ubezpieczenia przez Ubezpieczającego na Ubezpieczonego, prawa do jednostek uczestnictwa ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych przysługują Ubezpieczającemu. W drodze umowy cesji Ubezpieczający będzie mógł przenieść na ubezpieczonego prawa do środków zgromadzonych na polisie, ale również może przenieść obowiązki opłacania składek regularnych w wysokości zadeklarowanej we wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia.

Zgodnie z ogólnymi warunkami ubezpieczenia, związanymi z tym produktem o wypłatę częściową lub całkowitą środków z polisy może wystąpić do ubezpieczyciela jedynie Wnioskodawca. Wszelkie prawa do polisy poza ubezpieczeniem na życie ma Ubezpieczający (Wnioskodawca). Część kapitałowa polisy do czasu wypłaty jej na rzecz prokurenta stanowi jedynie ekspektatywę wypłaty, do tego momentu prokurent nie ma z tego tytułu żadnej korzyści, zarówno materialnej, jak i niematerialnej (przychodem zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych są otrzymane postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, co w tym przypadku nie ma miejsca).

W piśmie z dnia 7 października 2020 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca wskazał, że działalność opodatkowana jest liniowym podatkiem dochodowym, zgodnie z art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz prowadzona jest księga przychodów i rozchodów. Wnioskodawca nie ma rozdzielności majątkowej z małżonką. Prokurent został powołany z dniem 1 lipca 2020 r. Prokurent został powołany zgodnie z art. 109⁽¹⁾ ustawy Kodeks cywilny. Podstawą wpisu do CEIDG było udzielone przez Wnioskodawcę pełnomocnictwo, które zostało zaakceptowane przez Prokurenta. Udzielona prokura jest prokurą samoistną i zgodnie z Kodeksem cywilnym obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Umowa polisy ubezpieczeniowej została zawarta 1 lipca 2020 r. Wnioskodawca nie zamierza dokonywać cesji praw albo praw i obowiązków na ubezpieczonego prokurenta. Możliwy jest częściowy lub całkowity wykup z polisy bez dokonywania cesji praw lub praw i obowiązków. Taki częściowy wykup wiąże się z poniesieniem opłat transakcyjnych, jeżeli będzie dokonany przed upływem 10 lat, chyba że dotyczy konta dodatkowego. Jeżeli natomiast dojdzie do świadczenia ubezpieczeniowego, to osobą uprawnioną będzie ubezpieczony lub w przypadku jego śmierci osoba uposażona, np. ktoś z rodziny. Uprawnionym do otrzymania świadczenia nie będzie Wnioskodawca, tylko Ubezpieczony lub osoby uprawnione. Umowa zawarta przez Wnioskodawcę z Towarzystwem Ubezpieczeń należy do umów dotyczących ryzyka grup 1, 3 i 5 działu I oraz grup 1 i 2 działu II wymienionych w załączniku do ustawy z dnia 11 września 2015 r., o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. z 2019 r., poz. 381, ze zm.). W ramach wykonywania powierzonej funkcji prokurent otrzymuje wynagrodzenie wyłącznie w formie opisanych we wniosku świadczeń.

Umowa ubezpieczenia w okresie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono:

wyklucza wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy;

zawarta umowa i postanowienia Ogólnych Warunków Ubezpieczenia stanowiących integralną część umowy ubezpieczenia nie regulują kwestii dotyczącej możliwości zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z Umowy. Należy stwierdzić, że jest to ograniczenie dla Wnioskodawcy (a więc to, czego nie może zrobić), dlatego wystarczy, że Wnioskodawca w okresie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zawarto Umowę, nie zaciągnie zobowiązań pod zastaw wynikających z Umowy. Nie jest konieczne ograniczanie tego w samej polisie, ani OWU. W związku z tym przesłanka ograniczenia możliwości zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy jest spełniona;

wyklucza wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie. Zgodnie z OWU jest to rodzaj umowy ubezpieczenia na życie, a nie umowy na dożycie. W związku z tym przesłanka ograniczenia wypłaty z tytułu dożycia wieku oznaczonego w Umowie jest spełniona, gdyż wypłata z tytułu dożycia nie jest przedmiotem Umowy.

W piśmie z dnia 7 grudnia 2020 r., stanowiącym kolejne uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca wskazał, że wypłata środków następuje zasadniczo na rzecz Ubezpieczonego, jednak istnieje możliwość przekazania części środków z rachunku dodatkowego, jak i podstawowego, przy wykupieniu polisy przez Ubezpieczającego na rzecz innej osoby, w tym Ubezpieczonego. Należy zaznaczyć, że tylko świadczenie ochronne jest przypisane wyłącznie do prokurenta (Ubezpieczonego). Zgodnie z umową ubezpieczenia w zakresie konta dodatkowego, tzn. w przypadku złożenia przez Ubezpieczającego wcześniejszego wniosku o wypłatę świadczenia przysługiwać będzie ono Ubezpieczonemu, chyba że Ubezpieczający zdecyduje inaczej. To od Ubezpieczającego zależy, czy środki z częściowego wykupu polisy zostaną przekazane obecnemu prokurentowi, czy może innemu prokurentowi, który zostanie powołany na miejsce obecnego. Decyzja Wnioskodawcy będzie uzależniona od staranności w pełnieniu powierzonej funkcji, jaką wykazywać się będzie prokurent, okresu przez jaki będzie pełnił funkcję oraz skutków działań, jakie podejmie. Jeżeli działania prokurenta będą sprzeczne z interesem przedsiębiorcy, ten może nie dokonać jakichkolwiek wypłat z części kapitałowej na rzecz prokurenta. Nadpłaty na polisę mogą być dokonywane, gdy Ubezpieczający będzie miał wolne środki i tym samym będzie chciał zabezpieczyć przyszłe wpłaty na koncie podstawowym. Ubezpieczający myśli tutaj o długofalowości rozwiązania. Jeżeli prokurent wywiąże się z powierzonej mu funkcji, w przyszłości ma stać się również zarządcą sukcesyjnym. Wnioskodawca może dokonać wypłaty na swoją rzecz; gdy to zrobi, to środki z polisy staną się Jego przychodem, jednak nie jest to zamysłem Wnioskodawcy. Polisa jest formą wynagrodzenia prokurenta. Za wynagrodzenie pewne należy traktować część ochronną polisy, ponieważ ona jest przypisana tylko do Ubezpieczonego. Część kapitałowa stanie się wynagrodzeniem w momencie, gdy Ubezpieczający dokona przeniesienia środków na konto Ubezpieczonego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania (pytanie Nr 2 zostało sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku):

Czy Wnioskodawca może zaliczyć w koszty uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 22 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponoszone miesięcznie wydatki na opisaną powyżej polisę, w której ubezpieczającym jest Wnioskodawca, a Ubezpieczonym prokurent?
Czy w momencie zapłaty przez Wnioskodawcę składki na polisę prokurenta Wnioskodawca z tytułu pełnionych funkcji płatnika zobowiązany będzie do przesłania informacji o przychodach z innych źródeł prokurenta, zgodnie z art. 42a ustawy o PIT?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 2, natomiast w zakresie pytania oznaczonego Nr 1 zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Opłacana przez Wnioskodawca składka podzielona jest na część ochronną i funduszową (inwestycyjną).

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Otrzymywane przez prokurenta wynagrodzenie należy zakwalifikować do innych źródeł z art. 10 ust. 1 pkt 9 powyższej ustawy. Przychodów uzyskiwanych z tytułu pełnienia prokury nie można zaliczyć do przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Katalog przychodów z innych źródeł jest katalogiem otwartym, o czym przesądza użycie przez ustawodawcę sformułowania „w szczególności”. Wyliczenie zawarte w art. 20 ust. 1 ww. ustawy jest zatem jedynie wyliczeniem przykładowym. Tym samym zakres art. 20 ust. 1 ww. ustawy, obejmuje także kwotę wypłaconego wynagrodzenia za pełnienie funkcji prokurenta.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zapłata przez Wnioskodawcę składki na polisę w części ochronnej (15% składki za ubezpieczenie podstawowe), w której ubezpieczonym jest prokurent, stanowi dla niego przychód z nieodpłatnych świadczeń, który powstaje w momencie dokonania wpłaty na konto ubezpieczyciela, ponieważ opłacenie składki zapewnia prokurentowi ochronę ubezpieczeniową - powoduje, że prokurent jako Ubezpieczony nabywa prawo do objęciem ochroną przez Towarzystwo Ubezpieczeń i prawo to jest niezbywalne.

Jednocześnie nie stanowi w momencie zapłaty dla prokurenta przychodu opłacona przez Wnioskodawcę składka w części funduszowej (85% składki za ubezpieczenie podstawowe). Wynika to z tego, że Ubezpieczony (prokurent) nie ma możliwości dysponowania środkami z tej części polisy, wszelkie uprawnienia należą do Ubezpieczającego (Wnioskodawcy). U prokurenta w zakresie tej części polisy przychód powstanie dopiero w momencie wypłaty części lub całości zgromadzanych w ten sposób środków pieniężnych.

Tym samym tylko w przypadku składki na polisę w części ochronnej Wnioskodawca zobowiązany jest do przesyłania informacji o przychodach z innych źródeł wskazując przychód prokurenta w wysokości wyłącznie składki ochronnej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie obowiązków płatnika w związku z zapłatą przez Wnioskodawcę składki na polisę prokurenta:

w części składki ochronnej - jest prawidłowe,

w części składki funduszowej (inwestycyjnej) - jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1426, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł przychodów został określony w art. 10 ust. 1 ww. ustawy. Jednym ze źródeł przychodów są tzw. „inne źródła”, określone w pkt 9 ust. 1 art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do których zalicza się te wszystkie przychody, które nie mogą być zakwalifikowane do ściśle określonej kategorii wymienionej w pkt 1-8 ww. przepisu.

Stosownie natomiast do treści art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest działalność wykonywana osobiście. Za przychody z tej działalności uważa się ściśle określone kategorie przychodów wymienione w art. 13 ww. ustawy.

W myśl art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się m.in. wymienione w pkt 8 i pkt 9 tego przepisu:

przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:
1. osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
2. właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością,
3. przedsiębiorstwa w spadku

uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej – z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7 (pkt 9).

Źródłem przychodów jest również wymieniony w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stosunek pracy, przy czym zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Zwrot „w szczególności” użyty w art. 20 ust. 1 ww. ustawy oznacza, że ustawodawca jedynie przykładowo wskazał, jakie przychody należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9. Katalog ten nie jest więc zamknięty. Oznacza to, że do „innych źródeł” należy zakwalifikować wszelkie przychody, których nie można zaliczyć do któregokolwiek z pozostałych źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy.

Instytucja prokury uregulowana została w przepisach (art. 1091 i następne) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740, z późn. zm.) i należy do pełnomocnictw szczególnego rodzaju. Najogólniej rzecz biorąc jest to pełnomocnictwo udzielane przez przedsiębiorcę podlegającego wpisowi do rejestru przedsiębiorców w zakresie czynności związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Innymi słowy, jest formą (postacią) umocowania do działania w cudzym imieniu, opartą na oświadczeniu reprezentowanego (art. 96 Kodeksu cywilnego). Udzielenie prokury jest przy tym uznawane za jednostronną czynność prawną. Do udzielenia prokury wystarczające jest zatem złożenie oświadczenia woli przez podmiot do tego uprawniony. Powołanie do pełnienia określonych funkcji jest więc stosunkiem prawnym jednostronnym.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą (prywatny gabinet lekarski). Wykonywany przez Wnioskodawcę zawód wymaga od Niego znacznego nakładu czasowego oraz wysokiego stopnia zaangażowania. Czas pracy Wnioskodawcy nie pozwala Mu na bieżące zarządzanie i administrowanie prowadzoną działalnością w zakresie czynności urzędowych, bankowych, rozliczeniowych, kontrolnych, etc. oraz wykonywania funkcji reprezentacyjnych. Ilość czynności oraz ich szeroki zakres zmusiły Wnioskodawcę do powołania prokurenta (dalej również: „Ubezpieczony:), bez którego działalność Jego przedsiębiorstwa byłaby w znacznym stopniu ograniczona, ponieważ Wnioskodawca musiałby te czynności wykonywać osobiście i nie mógłby w tym czasie wykonywać czynności zawodowych, co w konsekwencji spowodowałoby znaczy spadek przychodów. Ze względu na szczególnie szerokie uprawnienia, które wymagają dużego zaufania, Wnioskodawca prokurentem ustanowił swoją żonę. Powołanie prokurenta poprzedzone zostało określeniem zasad współpracy „Warunki świadczenia dla Prokurenta” pomiędzy Wnioskodawcą a prokurentem.

Zgodnie z tym dokumentem Wnioskodawca zobowiązany jest do świadczenia na rzecz prokurenta:

miesięcznej regularnej wpłaty w kwocie X na polisę ubezpieczeniową (Ubezpieczonym jest prokurent) zawartą przez Wnioskodawcę, płatną przelewem na rachunek podstawowy polisy,
nieregularnej wpłaty dodatkowej na polisę ubezpieczeniową (Ubezpieczonym jest prokurent), płatną przelewem na rachunek dodatkowy polisy.

Rachunek ubezpieczeniowy zawartej przez Wnioskodawcę polisy składa się z dwóch subkont:

subkonto składek podstawowych - które Wnioskodawca powinien opłacać regularnie przez oznaczony w umowie ubezpieczenia czas, oraz
konto dodatkowych składek funduszowych - na które Wnioskodawca może nieobowiązkowo wpłacać środki.

Wnioskodawca jako Ubezpieczający zobowiązany jest do opłacania składek ubezpieczeniowych tzw. składki regularnej (subkonto składek podstawowych), obejmującej składkę za Ubezpieczenie podstawowe, która dzielona jest wg następującej proporcji na:

składkę ochronną - stanowiącą 15% składki za ubezpieczenie podstawowe - kwota z tytułu ubezpieczenia podstawowego, która przeznaczona jest na pokrycie kosztów udzielanej przez Towarzystwo ochrony ubezpieczeniowej z tytułu wystąpienia następujących zdarzeń ubezpieczeniowych: śmierć Ubezpieczonego w następstwie nieszczęśliwego wypadku, trwałe inwalidztwo ubezpieczonego w następstwie nieszczęśliwego wypadku, choroba nowotworowa ubezpieczonego i poważne zachorowanie ubezpieczonego;
składkę funduszową - stanowiącą 85% składki za ubezpieczenie podstawowe - kwota zamieniana jest na jednostki funduszy ewidencjonowane na rachunku podstawowym. Uprawnionym do otrzymania świadczenia (składka ochronna) będzie Ubezpieczony lub osoby uprawnione (uposażone). I tak do otrzymania świadczenia będzie:
- w przypadku wystąpienia u Ubezpieczonego choroby śmiertelnej, nowotworu złośliwego, wystąpienia poważnego zachorowania, powstania trwałego inwalidztwa w następstwie nieszczęśliwego wypadku - uprawniony Ubezpieczony,
- w przypadku śmierci Ubezpieczonego, w przypadku śmierci w następstwie nieszczęśliwego wypadku - osoby uprawnione, w odpowiedniej części (w przypadku Ubezpieczonego w przedstawionym zdarzeniu przyszły, są to członkowie jej rodziny).

Część ochronna pobierana jest przez towarzystwo w formie opłaty za ryzyko.

Zgodnie z ogólnymi warunkami ubezpieczenia, związanymi z tym produktem o wypłatę częściową lub całkowitą środków z polisy może wystąpić do ubezpieczyciela jedynie Wnioskodawca. Wszelkie prawa do polisy poza ubezpieczeniem na życie ma Ubezpieczający (Wnioskodawca). Część kapitałowa polisy do czasu wypłaty jej na rzecz prokurenta stanowi jedynie ekspektatywę wypłaty, do tego momentu prokurent nie ma z tego tytułu żadnej korzyści, zarówno materialnej, jak i nie materialnej (przychodem zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych są otrzymane postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, co w tym przypadku nie ma miejsca).

Wypłata środków następuje zasadniczo na rzecz Ubezpieczonego, jednak istnieje możliwość przekazania części środków z rachunku dodatkowego, jak i podstawowego, przy wykupieniu polisy przez Ubezpieczającego na rzecz innej osoby, w tym Ubezpieczonego. Należy zaznaczyć, że tylko świadczenie ochronne jest przypisane wyłącznie do prokurenta (Ubezpieczonego). Zgodnie z umową ubezpieczenia w zakresie konta dodatkowego, tzn. w przypadku złożenia przez Ubezpieczającego wcześniejszego wniosku o wypłatę świadczenia przysługiwać będzie ono Ubezpieczonemu, chyba że Ubezpieczający zdecyduje inaczej. To od Ubezpieczającego zależy, czy środki z częściowego wykupu polisy zostaną przekazane obecnemu prokurentowi, czy może innemu prokurentowi, który zostanie powołany na miejsce obecnego. Decyzja Wnioskodawcy będzie uzależniona od staranności w pełnieniu powierzonej funkcji, jaką wykazywać się będzie prokurent, okresu przez jaki będzie pełnił funkcję oraz skutków działań, jakie podejmie. Jeżeli działania prokurenta będą sprzeczne z interesem przedsiębiorcy ten może nie dokonać jakichkolwiek wypłat z części kapitałowej na rzecz prokurenta. Nadpłaty na polisę mogą być dokonywane, gdy Ubezpieczający będzie miał wolne środki i tym samym będzie chciał zabezpieczyć przyszłe wpłaty na koncie podstawowym. Ubezpieczający myśli tutaj o długofalowości rozwiązania. Jeżeli prokurent wywiąże się z powierzonej mu funkcji, w przyszłości ma stać się również zarządcą sukcesyjnym. Wnioskodawca może dokonać wypłaty na swoją rzecz, gdy to zrobi, to środki z polisy staną się jego przychodem, jednak nie jest to zamysłem Wnioskodawcy. Polisa jest formą wynagrodzenia prokurenta, za wynagrodzenie pewne należy traktować część ochronną polisy, ponieważ ona jest przypisana tylko do Ubezpieczonego. Część kapitałowa stanie się wynagrodzeniem w momencie, gdy Ubezpieczający dokona przeniesienia środków na konto Ubezpieczonego.

Przychodu z tytułu wykonywania prokury należy zakwalifikować do podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym przychodów z innych źródeł – na podstawie art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Biorąc pod uwagę powyższe, opłacona przez Wnioskodawcę składka w części ochronnej stanowi przychód dla ubezpieczonego prokurenta. Przychód powstaje w momencie zapłacenia składki przez Wnioskodawcę (Ubezpieczającego), gdyż wskazany w umowie prokurent prawa wynikające z polisy nabywa z chwilą zawarcia przez Niego umowy ubezpieczenia.

Przychód powstaje również w sytuacji, gdy zgodnie z umową ubezpieczenia opłacającym składkę jest ubezpieczający natomiast uprawnionym z polisy w części inwestycyjnej może być np. prokurent. Przy czym jedynie w przypadku, gdy z umowy ubezpieczenia jednoznacznie wynika, że beneficjentem wypłaconych z polisy świadczeń jest prokurent, przychód powstaje w momencie wpłaty środków (składki) przez Ubezpieczającego. Natomiast, gdy do czasu wystąpienia o wypłatę przez Ubezpieczającego (Wnioskodawcę) nie wiadomo, na czyją rzecz ostatecznie nastąpi wypłata (na rzecz Ubezpieczającego, Ubezpieczonego, czy też innej osoby trzeciej wskazanej przez Ubezpieczającego), momentem otrzymania przez prokurenta przychodów jest moment przyznania prawa do świadczenia z polisy, z tym, że nie w wysokości wartości tego prawa, lecz w wysokości opłaconych przez pracodawcę składek na tę polisę (w przypadku częściowego wykupu polisy – powinno to stanowić odpowiednią proporcję takich wpłat do uzyskanych z tej polisy praw do świadczeń).

Zatem, zgodnie ze stanowiskiem Wnioskodawcy nie stanowi w momencie zapłaty dla prokurenta przychodu opłacona przez Wnioskodawcę składka w części funduszowej (85% składki za ubezpieczenie podstawowe). Wynika to z tego, że prokurent nie ma możliwości dysponowania środkami z tej części polisy, wszelkie uprawnienia należą do Wnioskodawcy, występującego w roli Ubezpieczającego. Wnioskodawca dodaje, że u prokurenta w zakresie tej części polisy przychód powstanie w momencie wypłaty części lub całości zgromadzanych w ten sposób środków pieniężnych.

Jednakże stanowisko Wnioskodawcy w zakresie opłaconej przez Wnioskodawcę składki w części funduszowej uznano za nieprawidłowe, gdyż jak wyżej wyjaśniono momentem otrzymania przez prokurenta przychodów jest moment przyznania prawa do świadczenia z polisy, a nie jak wskazał we własnym stanowisku Wnioskodawca dopiero moment wypłaty części lub całości zgromadzanych w ten sposób środków pieniężnych.

W związku z powyższym, Wnioskodawca powinien sporządzić i przekazać prokurentowi, jak i właściwemu urzędowi skarbowemu, informację o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy (PIT-11), tylko w przypadku składki na polisę w części ochronnej, na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z określeniem rodzaju przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy, organy podatkowe podejmują w toku postępowania podatkowego. Podstawowym narzędziem realizacji tej zasady jest postępowanie dowodowe, które nie jest prowadzone w ramach postępowania w sprawie wydania interpretacji indywidualnej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego na dzień wydania interpretacji indywidualnej.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n ww. ustawy, nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin