Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-2.4015.70.2020.2.MZ
z 21 grudnia 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1325 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 3 września 2020 r. (data wpływu 9 września 2020 r.), uzupełnionym 1 grudnia 2020 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia środków pieniężnych od matki tytułem darowizny:

• w części dotyczącej zastosowania zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn dla nabycia środków pieniężnych w kwocie 100.000 zł – jest nieprawidłowe,
• w części dotyczącej zastosowania zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn dla nabycia środków pieniężnych w kwocie 25.097 zł – jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 9 września 2020 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia środków pieniężnych od matki tytułem darowizny.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z 17 listopada 2020 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4015.70.2020.1.MZ wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 1 grudnia 2020 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 9 grudnia 2019 r. matka Wnioskodawcy przekazała mu kwotę 125.000 zł. Kwota 100.000 zł miała być przeznaczona na zakup mieszkania, natomiast kwota 25.000 zł została przekazana Wnioskodawcy do jego dyspozycji. Wnioskodawca nie posiada i w dniu otrzymania ww. kwoty nie miał konta internetowego, dlatego w umowie darowizny został umieszczony zapis, że pieniądze w kwocie 100.000 zł ma wpłacić córka Wnioskodawcy.

W akcie notarialnym jest zapis, że mieszkanie w ½ części stanowi własność Wnioskodawcy i jego żony. Na pozostałą opłatę za mieszkanie córka Wnioskodawcy i jej narzeczony zaciągnęli kredyt, który spłacają.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca, doprecyzowując opis stanu faktycznego, wskazał, co następuje.

1. Środki pieniężne zostały przekazane na dwa konta bankowe. Kwota 100.000 zł na zakup mieszkania zgodnie z umową darowizny została przekazana na konto córki Wnioskodawcy. Kwota 25.097 zł została przekazana na konto bankowe Wnioskodawcy.
2. Zakup udziału w lokalu mieszkalnym za środki pieniężne zgodnie z poleceniem darczyńcy został opłacony 10 grudnia 2019 r.
3. Druk SD-Z2 został zgłoszony 7 czerwca 2020 r. Zgłoszona kwota 125.097 zł.
   
   

Jako właściwy przepis prawa podatkowego, mający być przedmiotem interpretacji Wnioskodawca wskazał w uzupełnieniu wniosku art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

Czy darowizna w przedstawionym stanie faktycznym będzie korzystała ze zwolnienia na podstawie przepisów od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawcy (sformułowanym w uzupełnieniu wniosku), przedmiotowa darowizna korzysta ze zwolnienia przedstawionego w art. 4a ust. 1 pkt 2 ww. ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest częściowo nieprawidłowe a częściowo prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1813 ze zm.) – podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1740).

Na podstawie art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego – przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu wynika, że oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Na podstawie art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn – obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy stanowi, że – obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Art. 14 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że – wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe (art. 14 ust. 2 ww. ustawy).

W myśl art. 14 ust. 3 ww. ustawy – do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1. do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2. do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3. do grupy III – innych nabywców.
   
   

Stosownie do treści art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
   
   

Wskazane powyżej zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 ww. ustawy).

Należy podkreślić, że w przypadku darowizny środków pieniężnych oba warunki wskazane w art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy muszą być spełnione łącznie, aby można było zastosować zwolnienie.

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 cyt. ustawy).

Jak wynika zatem z wyżej powołanych przepisów prawa nabycie w drodze darowizny rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej powyżej kwoty 9.637 zł, dokonane przez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest zwolnione z podatku od spadków i darowizn, jeżeli zostaną spełnione warunki wymienione w art. 4a ust. 1 pkt 1 i pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku oraz jego uzupełnieniu wynika, że w dniu 9 grudnia 2019 r. matka Wnioskodawcy, na podstawie zawartej z nim umowy darowizny, przekazała na rzecz Wnioskodawcy środki pieniężne w kwocie 125.097 zł. Środki pieniężne zostały przekazane na dwa konta bankowe. Z ww. kwoty, kwota 100.000 zł miała być przeznaczona na zakup udziału w lokalu mieszkalnym i zgodnie z umową darowizny została przekazana na konto córki Wnioskodawcy, aby dokonała ona wpłaty na ten zakup. Wnioskodawca nie mógł sam dokonać przedmiotowej wpłaty, gdyż nie posiada i w dniu otrzymania darowizny nie miał konta internetowego. Powyższa wpłata została dokonana 10 grudnia 2019 r. Natomiast pozostała kwota środków pieniężnych pochodzących z ww. darowizny w wysokości 25.097 zł została przekazana na konto bankowe Wnioskodawcy. Z tytułu darowizny środków pieniężnych od matki, Wnioskodawca w dniu 7 czerwca 2020 r. złożył zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych na druku SD-Z2, w którym wykazał kwotę 125.097 zł.

W celu ustalenia, czy w opisanej we wniosku sytuacji spełnione są warunki do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania należy przeanalizować przesłanki wskazane w przepisach prawa.

Z treści przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:

• otrzymanie darowizny przez jedną z osób wymienionych w tym przepisie;
• złożenie zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych;
• udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
  
  

Wobec powyższego, w przypadku darowizny środków pieniężnych warunkiem niezbędnym do skorzystania z omawianego zwolnienia – jak już wyżej wskazano – jest m.in. fakt udokumentowania przez obdarowanego ich otrzymania dowodem przekazania na swój rachunek bankowy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Skoro w analizowanej sprawie środki pieniężne w kwocie 100.000 zł, stanowiące część ww. darowizny od matki Wnioskodawcy (i zgodnie z jej życzeniem mające być przeznaczone na zakup udziału w lokalu mieszkalnym), zostały przekazane Wnioskodawcy poprzez wpłatę nie na jego konto bankowe, lecz na konto bankowe jego córki, stwierdzić należy, iż w odniesieniu do tej części środków pieniężnych nie został spełniony warunek określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nie jest bowiem udokumentowana darowizna części środków w kwocie 100.000 zł na rachunek bankowy Wnioskodawcy.

W opisanej we wniosku sytuacji nie można udokumentować otrzymania części przedmiotowych środków pieniężnych w kwocie 100.000 zł w sposób określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym, gdyż środki te – jak wynika z treści wniosku i jego uzupełnienia – zostały przekazane nie na konto Wnioskodawcy, lecz na konto jego córki. Taki sposób działania nie wyczerpuje norm omawianego przepisu.

Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

W konsekwencji, otrzymana przez Wnioskodawcę od matki darowizna środków pieniężnych w łącznej kwocie 125.097 zł nie korzysta ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn w całości, lecz korzysta z przedmiotowego zwolnienia jedynie w odniesieniu do części tych środków, tj. kwoty 25.097 zł.

Natomiast darowizna pozostałej części środków pieniężnych w kwocie 100.000,00 zł podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej. Tym samym Wnioskodawca w odniesieniu do części środków pieniężnych w kwocie 100.000,00 zł nie może skorzystać ze zwolnienia na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn i w tej części ciąży na nim obowiązek podatkowy z tytułu ww. darowizny.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie skutków podatkowych nabycia środków pieniężnych od matki tytułem darowizny:

• w części dotyczącej zastosowania zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn dla nabycia środków pieniężnych w kwocie 100.000 zł – należało uznać za nieprawidłowe,
• w części dotyczącej zastosowania zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn dla nabycia środków pieniężnych w kwocie 25.097 zł – należało uznać za prawidłowe.
  
  

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.