Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-2.4015.4.2021.2.MZ
z 20 kwietnia 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1325 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 15 stycznia 2021 r. (data wpływu 15 stycznia 2021 r.), uzupełnionym 12 kwietnia 2021 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia w drodze darowizny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego obciążonego hipoteką – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 stycznia 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia w drodze darowizny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego obciążonego hipoteką.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z 6 kwietnia 2021 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4015.4.2021.1.MZ, 0111-KDIB2-2.4014.12.2021.1.MZ wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 12 kwietnia 2021 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Pani H. M. w dniu 27 listopada 2019 r. nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego o powierzchni 26,5 m² za kwotę 279.000,00 zł w formie sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego. Dla lokalu została założona księga wieczysta. Zakup został sfinansowany za pomocą środków pochodzących z kredytu hipotecznego w polskich złotych. Kredyt został udzielony kupującemu przez Bank na mocy postanowień Umowy kredytu hipotecznego zabezpieczonego na nieruchomości. Kwota kredytu wyniosła 260.100,00 zł (w tym 10.000,00zł na koszt remontu mieszkania). Kwota 30.000,00 zł pochodziła ze środków własnych. Kredyt został ustanowiony na 360 miesięcy i jednocześnie, w celu zabezpieczenia spłaty udzielonego kredytu, została ustanowiona na rzecz Banku hipoteka umowna na nieruchomości w kwocie 442.170,00 zł. Obecnie zgodnie z umową z Bankiem Pani H. M. wraz z Wnioskodawcą odpowiadają za spłatę kredytu hipotecznego. Wnioskodawca jest współkredytobiorcą. Pani H. M. jest osobą niespokrewnioną z Wnioskodawcą, tj. osobą fizyczną należącą do III grupy podatkowej wobec siebie. Od momentu kupna nieruchomości Wnioskodawca sam zamieszkuje lokal oraz spłaca zobowiązanie wobec Banku oraz w całości ponosi wszelkie opłaty, tj. czynsz, opłaty za media. Ze względu na zmianę sytuacji życiowej Pani H. M. i Wnioskodawca podjęli decyzję o zniesieniu nieodpłatnie, tj. bez spłat i dopłat do żadnej ze stron, własności prawa spółdzielczego do lokalu w drodze darowizny w formie aktu notarialnego. Nieodpłatne zniesienie spółdzielczego prawa do lokalu odbędzie się bez dokonywania jakiejkolwiek zapłaty w formie pieniężnej czyli bez przekazania jakichkolwiek środków pieniężnych na rzecz Pani H. M. Na dzień dzisiejszy wartość zadłużenia z Bankiem wynosi 257.353,54 zł, odsetki, prowizje i koszty bieżące 1.803,41 zł. Wartość rynkowa niniejszego lokalu szacowana jest na kwotę 260.000,00 zł.

Pozostały opis zdarzenia przyszłego, który został przedstawiony przez Wnioskodawcę w treści uzupełnienia wniosku, jako, że dotyczy zagadnienia objętego podatkiem od czynności cywilnoprawnych i nie jest istotny dla celów podatku od spadków i darowizn, przedstawiony został w interpretacji Znak: 0114-KDIB2-2.4014.12.2021.2.MZ, obejmującej swym zakresem ocenę stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie (sformułowane we wniosku jako pierwsze):

Czy następuje zwolnienie z podatku od darowizny, ponieważ wartość hipoteki przewyższa wartość mieszkania?

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na planowaną darowiznę dla niego, w myśl ustawy o podatku od spadków i darowizn art. 7 pkt 1 (winno być: art. 7 ust. 1) Wnioskodawca zostanie zwolniony z konieczności zapłaty podatku od darowizny, ponieważ ciężar jakim jest ciążąca hipoteka przekracza wartość lokalu.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tylko tę część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od spadków i darowizn. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od czynności cywilnoprawnych, zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1813 ze zm.) – podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. tytułem darowizny.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1740 ze zm.) – przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny – jako czynności nieodpłatnej – jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn – obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy – obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Podstawę opodatkowania, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, stanowi – wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Pojęcie „długów” w rozumieniu tego artykułu obejmuje wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem nabycia. Równowartość tych roszczeń podlega potrąceniu od jej wartości. „Ciężarem” natomiast jest inne niż dług obciążenie nabytej rzeczy lub prawa, które w chwili nabycia zmniejsza jego wartość rynkową, np. ustanowienie służebności, hipoteki. Odliczenie długów i ciężarów jest wyrazem istoty (elementem konstrukcyjnym) podatku od spadków i darowizn, polegającej na opodatkowaniu przyrostu czystej wartości majątku podatnika.

W oparciu o art. 8 ust. 1 ww. ustawy – wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw (…). Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych, zgodnie z art. 8 ust. 3 wskazanej ustawy, określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Przy obliczeniu podatku od darowizny ma także zastosowanie zasada kumulacji nabytych od tej samej osoby wartości rzeczy i praw majątkowych w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie (art. 9 ust. 2 cyt. ustawy) oraz odliczenia kwoty wolnej od podatku (art. 9 ust. 1 pkt 3 ustawy – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej).

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 1 powołanej ustawy – wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy – zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Stosownie do art. 14 ust. 3 ww. ustawy – do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1. do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2. do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3. do grupy III – innych nabywców.
   
   

Natomiast zgodnie z art. 244 § 1 ustawy Kodeks cywilny – hipoteka stanowi ograniczone prawo rzeczowe. Hipotekę regulują odrębne przepisy, a mianowicie ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 2204).

W myśl art. 65 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece – w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).

Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że w dniu 27 listopada 2019 r. Pani H. M. – osoba niespokrewniona z Wnioskodawcą zakupiła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego o powierzchni 26,5 m² za kwotę 279.000,00 zł. Zakup został sfinansowany ze środków pochodzących z kredytu hipotecznego udzielonego kupującej przez Bank na mocy postanowień Umowy kredytu hipotecznego zabezpieczonego na nieruchomości. Kwota kredytu wyniosła 260.100,00 zł (w tym 10.000,00 zł na koszt remontu mieszkania). Kwota 30.000,00 zł pochodziła ze środków własnych. Kredyt został ustanowiony na 360 miesięcy i jednocześnie, w celu zabezpieczenia spłaty udzielonego kredytu, została ustanowiona na rzecz Banku hipoteka umowna na nieruchomości w kwocie 442.170,00 zł. Obecnie zgodnie z umową z Bankiem Pani H. M. wraz z Wnioskodawcą odpowiadają za spłatę kredytu hipotecznego. Wnioskodawca jest współkredytobiorcą. Od momentu kupna nieruchomości Wnioskodawca sam zamieszkuje lokal oraz spłaca zobowiązanie wobec Banku oraz w całości ponosi wszelkie opłaty, tj. czynsz, opłaty za media. Ze względu na zmianę sytuacji życiowej Pani H. M. i Wnioskodawca podjęli decyzję o zniesieniu nieodpłatnie, tj. bez spłat i dopłat dla żadnej ze stron, własności prawa spółdzielczego do lokalu w drodze darowizny w formie aktu notarialnego. Nieodpłatne zniesienie spółdzielczego prawa do lokalu odbędzie się bez dokonywania jakiejkolwiek zapłaty w formie pieniężnej czyli bez przekazania jakichkolwiek środków pieniężnych na rzecz Pani H. M. Tym samym Wnioskodawca nabędzie w drodze umowy darowizny spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, które jest obciążona hipoteką.

Przenosząc powołane powyżej przepisy na grunt przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że opisana darowizna podlega opodatkowaniu, zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Podstawę opodatkowania należy ustalić zgodnie z art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 tej ustawy.

Ustanowiona na spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu hipoteka stanowić będzie obciążenie, które należy zaliczyć do długów i ciężarów w rozumieniu art. 7 ww. ustawy. Zatem wartość spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, nabytego w drodze darowizny przez Wnioskodawcę, powinna być pomniejszona o kwotę hipoteki.

Dla kwestii ustalenia podstawy opodatkowania nie ma znaczenia jaka kwota kredytu pozostała do spłacenia. Istotna jest kwota hipoteki, którą zostało obciążone opisane we wniosku spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Zatem skoro w przedmiotowej sprawie – jak wskazał Wnioskodawca – ciężar jakim jest ciążąca hipoteka przekracza wartość lokalu, co oznacza, że wartość hipoteki przekracza wartość nabywanego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego wówczas podstawa opodatkowania wyniesie zero. Tym samym nie dojdzie do powstania zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn.

Reasumując, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn z tytułu opisanej we wniosku umowy darowizny.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.