Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4-3.4012.153.2021.1.DS
z 10 czerwca 2021 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 12 marca 2021 r. (data wpływu 12 marca 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy, Usług Analitycznych świadczonych przez Wnioskodawcę – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE


W dniu 12 marca 2021 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy, Usług Analitycznych świadczonych przez Wnioskodawcę.


We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:


Spółka z o.o. (dalej: „Wnioskodawca” lub „Spółka”) jest polską spółką prawa handlowego, działającą na rynku profesjonalnych usług doradczych i analitycznych.


Zgodnie z odpisem z KRS przedmiotem przeważającej działalności przedsiębiorcy jest działalność holdingów finansowych (PKD 64.20.Z), ponadto do głównych przedmiotów działalności Spółki należy doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania (PKD 74.14.A). Wnioskodawca świadczy usługi przy pomocy osób fizycznych, które posiadają wiedzę i doświadczenie niezbędne dla obsługi podmiotów gospodarczych w powyższym zakresie.


W przyszłości Wnioskodawca rozważa zawarcie umowy świadczenia usług z jednym z działających na rynku polskim Towarzystwem Funduszy Inwestycyjnych S.A. (dalej: „TFI”), polską spółką prawa handlowego, działającą na podstawie ustawy z 27 maja 2014 r. o funduszach inwestycyjnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 r. poz. 157 ze zm.; dalej „u.f.i.”) prowadzącą działalność w zakresie zarządzania i administrowania funduszami inwestycyjnymi, inwestującymi zarówno w aktywa publiczne jak i niepubliczne. Przedmiotem działalności TFI, zgodnie z ustawą o funduszach inwestycyjnych, jest tworzenie funduszy inwestycyjnych i subfunduszy, zarządzanie nimi i reprezentowanie funduszy inwestycyjnych w stosunkach z osobami trzecimi. TFI jest także organem utworzonych funduszy inwestycyjnych (zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych jest to wyłączna działalność TFI). TFI zarządzać będzie m.in. dwoma Funduszami Inwestycyjnymi Zamkniętymi (dalej: „Fundusz I” oraz „Fundusz II”, łącznie zwane „Funduszami”).


Usługi świadczone przez TFI na rzecz Funduszu są zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z ich politykami inwestycyjnymi zarówno Fundusz I jak i Fundusz II inwestują wyłącznie na rynku amerykańskim, z tym że pierwszy inwestuje 80 proc. w akcje, 30 proc. w obligacje rządowe i 15 proc. w instrumenty finansowe oparte o ceny złota (kontrakty i ETFy). Drugi połowę aktywów lokuje w amerykańskich obligacjach rządowych, 35 proc. w akcjach, a 15 proc. inwestuje w instrumenty oparte o ceny złota (kontrakty, ETFy).


Przedmiotem umowy między Wnioskodawcą a TFI będzie zlecenie przez TFI Wnioskodawcy świadczenia usług na rzecz Funduszy, przy czym usługi te miałyby dotyczyć świadczenia na rzecz Funduszy usług polegających na sporządzaniu analiz dotyczących aktywów w które inwestują Fundusze (zwane dalej Usługami Analitycznymi). Za świadczenie przez Wnioskodawcę Usług Analitycznych przysługiwałoby ustalone wynagrodzenie.


W szczególności Usługi Analityczne obejmowałyby:

  • przygotowywanie na podstawie aktualnych oraz historycznych informacji, danych dotyczących światowych rynków kapitałowych, w tym giełdowych, w szczególności danych dotyczących rynku metali szlachetnych (złoto, platyna etc.), rynku akcji notowanych na giełdach USA (akcji, indeksów, kontraktów terminowych); obligacji rządu USA oraz spółek notowanych na giełdach w USA, raportów analitycznych wskazujących na spełnianie lub niespełnianie przez dane klasy aktywów określonych parametrów decydujących o nabyciu ich albo zbyciu przez Fundusze;
  • sporządzenie analiz statystycznych, fundamentalnych i porównawczych.


Przekazywane w ramach Usług Analitycznych raporty analityczne, oraz zestawienia danych dotyczących spółek notowanych na giełdach USA, dotyczące parametrów ekonomicznych odpowiadających polityce inwestycyjnej Funduszy (np. wskazanie spółek posiadających określony poziom FCF - wolne przepływy pieniężne do kapitalizacji spółki) stanowić będą podstawę podejmowania decyzji inwestycyjnych w zakresie inwestycji dokonywanych przez Fundusze oraz, w sensie formalnym, załącznik do decyzji inwestycyjnej czyli dokumentu na podstawie którego dokonywana jest inwestycja/dezinwestycja przez Fundusze.


Dzięki zakupowi Usług Analitycznych otrzymywany jest w czasie rzeczywistym komplet danych i analiz niezbędnych do świadomego podejmowania decyzji inwestycyjnych w zakresie aktywów Funduszy w celu osiągnięcia jak najlepszych wyników finansowych w interesie klientów Funduszy.


Wnioskodawca nie oferuje Usług Analitycznych podmiotom innym niż Fundusze, gdyż przekazywane dane oraz analizy są specyficzne dla prowadzenia działalności w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi w tym znaczeniu, że zasadniczo jedynie dla podmiotów prowadzących działalność inwestycyjną, tj. w odpowiedni sposób lokujących aktywa przekazane im przez inwestorów w wybrane inwestycje, wykazują one wymierną i znaczącą wartość rynkową. W szczególności należy podkreślić, że zakres Usług Analitycznych jest dostosowany do profilu inwestycyjnego Funduszy tj. skoncentrowany na danych dotyczących akcji spółek notowanych na giełdach USA, obligacji rządu USA oraz metalach szlachetnych czyli klasach aktywów w które inwestują Fundusze.


TFI zarządzając Funduszami bez nabycia Usług Analitycznych, nie byłoby w stanie efektywnie podejmować świadomych decyzji inwestycyjnych w zakresie inwestowania aktywów Funduszy zgodnie z ich polityką inwestycyjną tj. podejmować w odpowiednim czasie decyzji inwestycyjnych dotyczących sprzedaży albo kupna aktywów takich jak np. akcje spółek notowanych na giełdach USA albo instrumentów opartych o ceny złota. W tym sensie Usługi Analityczne stanowią element procesu decyzyjnego w zakresie zbycia albo nabycia aktywów przez Fundusze, gdyż na ich podstawie podejmowane są decyzje o nabyciu/zbyciu aktywów (przykładowo jeśli z raportu przygotowanego w ramach Usług Analitycznych wynika, że dane akcje danej spółki spełniają określone w polityce inwestycyjnej Funduszy wskaźniki np. FCF do kapitalizacji to taka informacja stanowi podstawę do podjęcia decyzji inwestycyjnej o nabyciu akcji takiej spółki).


W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:


Czy świadczenie przez Wnioskodawcę wskazanych we wniosku Usług Analitycznych rzecz Funduszy, podlegało będzie zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity: Dz. U. nr 177 poz. 1054; dalej „Ustawa o VAT”)?


Zdaniem Wnioskodawcy:


Świadczone przez Wnioskodawcę Usługi Analityczne na rzecz Funduszy powinny być uznane za usługę zwolnioną z VAT w świetle art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) Ustawy o VAT w zw. z art. 135 ust. 1 lit. g) dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L z 11 grudnia 2006 r.; dalej „Dyrektywa VAT”).

Uzasadnienie


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy o VAT.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.


Stosownie do postanowień art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.


Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Natomiast stosownie do treści art. 146a pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w ustawie, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku. Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

  • funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,
  • portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią,
  • ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej,
  • otwartymi funduszami emerytalnymi oraz dobrowolnymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszem Gwarancyjnym utworzonym na podstawie tych przepisów,
  • pracowniczymi programami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych,
  • obowiązkowym systemem rekompensat oraz funduszem rozliczeniowym utworzonymi na podstawie przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a także innymi środkami i funduszami, które są gromadzone lub tworzone w celu zabezpieczenia prawidłowego rozliczenia transakcji zawartych w obrocie na rynku regulowanym w rozumieniu tych przepisów albo w obrocie na giełdach towarowych w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych, przez partnera centralnego, agenta rozrachunkowego lub izbę rozliczeniową w rozumieniu przepisów o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami.


Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

  • czynności ściągania długów, w tym factoringu;
  • usług doradztwa;
  • usług w zakresie leasingu.


Zarówno w przepisach krajowych, jak i przepisach unijnych brak jest definicji „zarządzania”. W powyższym zakresie zasadnym jest więc odniesienie się do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz. U. UE. L. 2009.302.32).


Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE, działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II.


Zgodnie z treścią załącznika II, funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem to funkcje obejmujące:

  • zarządzanie inwestycjami,
  • administrację:
    • obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
    • zapytania klientów;
    • wycena i wyznaczanie ceny (w tym deklaracje podatkowe);
    • monitorowanie przestrzegania uregulowań;
    • prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
    • wypłata zysków;
    • emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
    • rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
    • prowadzenie ksiąg,
  • wprowadzanie do obrotu.


Dla dokonania interpretacji pojęcia zarządzania w sposób zgodny z celami Dyrektywy VAT pomocne są orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 (Abbey National plc Inscape Investment Fund) Trybunał podkreślił, że zarządzanie funduszami inwestycyjnymi jest to autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, które nie może być zmienione przez państwa członkowskie. Dalej wskazał, że pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi, o których mowa w tym przepisie obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli, gdy oceniać je globalnie, tworzą one odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami.


Dalej Trybunał zaznaczył, że: „odnosząc się do usług w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczonych przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, należy najpierw zaznaczyć, że tak jak w przypadku transakcji zwolnionych z opodatkowania na mocy art. 13 część B lit. d) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy, zarządzanie funduszami powierniczymi, o których mowa w pkt 6 tego artykułu, jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług”.


Dalej w uzasadnieniu Trybunał podkreślił, że aby móc zakwalifikować transakcje w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jako zwolnione od podatku na mocy art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, powinny one tworzyć odrębną całość, która w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w pkt 6. Samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym, takie jak udostępnianie systemu informatycznego, nie jest objęte zakresem zwolnienia przewidzianego w ww. przepisie.


Ponadto w orzeczeniu TSUE z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 (GfBk Gesellschaft fur Borsenkommunikation mbH), przedmiotem rozstrzygnięcia była kwestia możliwości zwolnienia opodatkowania podatkiem VAT usług doradczych świadczonych przez GfBk na rzecz funduszu inwestycyjnego. Trybunał podkreślił konieczność szerokiego interpretowania pojęcia czynności „zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym” i stwierdził: „okoliczność, że usługi doradcze i informacyjne nie zostały wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107, nie stanowi przeszkody w zaliczeniu ich do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy. Fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d). W wyroku tym Trybunał wyjaśnił, że pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi obejmuje wiele czynności, muszą one stanowić odrębną całość i być istotne dla procesu zarządzania takim funduszem. Również wykonywanie ich przez osobę trzecią nie stanowi przeszkody do zwolnienia z opodatkowania VAT, gdyż najważniejsze jest powiązanie świadczenia z zarządzaniem działalnością funduszu.


W konsekwencji Trybunał orzekł, że art. 13 część B lit. d) pkt 6 VI Dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że usługi doradztwa inwestycyjnego w zakresie inwestowania w zbywalne papiery wartościowe świadczone przez osobę trzecią na rzecz spółki inwestycyjnej zarządzającej specjalnym funduszem inwestycyjnym mieszczą się w zakresie pojęcia „zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi” do celów zwolnienia ustanowionego we wskazanym przepisie.


W przedmiotowym stanie faktycznym, Wnioskodawca zamierza świadczyć Usługi Analityczne na rzecz Funduszu. Ponieważ usługi te wiążą się z procesem decyzyjnym dotyczącym inwestowania w walory poszczególnych spółek, które mają tworzyć portfel inwestycyjny Funduszy oraz stanowią podstawę decyzji inwestycyjnych dotyczących nabywania albo zbywania aktywów przez świadczenia wnioskodawcy mieszczą się w pojęciu „zarządzania” nakreślonym przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Wobec tego Usługi Analityczne świadczone przez Wnioskodawcę winny korzystać ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy o VAT podatkowej.


Stanowisko zaprezentowane przez Wnioskodawcę jest zbieżne ze stanowiskiem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej zaprezentowanym w interpretacji indywidualnej z dnia 11 marca 2021 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.487.2019.10.S.BS oraz wyrokami Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 września 2020 r., sygn. akt III SA/Wa 2487/19 (wyrok prawomocny) oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 grudnia, sygn. III SA/Wa 1187/19.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.


Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r., poz. 685 ze zm.) – zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.


W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).


Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).


Zarówno w ustawie, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.


Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy, zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

  1. funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,
  2. portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.


Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

  1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
  2. usług doradztwa;
  3. usług w zakresie leasingu.


Stosowanie zwolnień od podatku lub stawek preferencyjnych ma charakter wyjątkowy i nie podlega wykładni rozszerzającej. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług lub stawki obniżonej.


Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest polską spółką prawa handlowego, działającą na rynku profesjonalnych usług doradczych i analitycznych.


W przyszłości Wnioskodawca rozważa zawarcie umowy świadczenia usług z jednym z działających na rynku polskim Towarzystwem Funduszy Inwestycyjnych S.A., polską spółką prawa handlowego, prowadzącą działalność w zakresie zarządzania i administrowania funduszami inwestycyjnymi, inwestującymi zarówno w aktywa publiczne jak i niepubliczne.


Przedmiotem działalności TFI, zgodnie z ustawą o funduszach inwestycyjnych, jest tworzenie funduszy inwestycyjnych i subfunduszy, zarządzanie nimi i reprezentowanie funduszy inwestycyjnych w stosunkach z osobami trzecimi. TFI jest także organem utworzonych funduszy inwestycyjnych i będzie zarządzać m.in. dwoma Funduszami Inwestycyjnymi Zamkniętymi.


Przedmiotem umowy między Wnioskodawcą a TFI będzie zlecenie Wnioskodawcy świadczenia usług na rzecz Funduszy, przy czym usługi te miałyby dotyczyć świadczenia na rzecz Funduszy usług polegających na sporządzaniu analiz dotyczących aktywów w które inwestują Fundusze. Za świadczenie przez Wnioskodawcę Usług Analitycznych przysługiwałoby ustalone wynagrodzenie.

W szczególności Usługi Analityczne obejmowałyby:

  • przygotowywanie na podstawie aktualnych oraz historycznych informacji, danych dotyczących światowych rynków kapitałowych, w tym giełdowych, w szczególności danych dotyczących rynku metali szlachetnych (złoto, platyna etc.), rynku akcji notowanych na giełdach USA (akcji, indeksów, kontraktów terminowych,); obligacji rządu USA oraz spółek notowanych na giełdach w USA raportów analitycznych wskazujących na spełnianie lub niespełnianie przez dane klasy aktywów określonych parametrów decydujących o nabyciu ich albo zbyciu przez Fundusze;
  • sporządzenie analiz statystycznych, fundamentalnych i porównawczych.


Przekazywane w ramach Usług Analitycznych raporty analityczne, oraz zestawienia danych dotyczących spółek notowanych na giełdach USA, dotyczące parametrów ekonomicznych odpowiadających polityce inwestycyjnej Funduszy (np. wskazanie spółek posiadających określony poziom FCF - wolne przepływy pieniężne do kapitalizacji spółki) stanowić będą podstawę podejmowania decyzji inwestycyjnych w zakresie inwestycji dokonywanych przez Fundusze oraz, w sensie formalnym, załącznik do decyzji inwestycyjnej czyli dokumentu na podstawie którego dokonywana jest inwestycja/dezinwestycja przez Fundusze.


Dzięki zakupowi Usług Analitycznych, otrzymywany jest w czasie rzeczywistym komplet danych i analiz niezbędnych do świadomego podejmowania decyzji inwestycyjnych w zakresie aktywów Funduszy w celu osiągnięcia jak najlepszych wyników finansowych w interesie klientów Funduszy.


Wnioskodawca nie oferuje Usług Analitycznych podmiotom innym niż Fundusze, gdyż przekazywane dane oraz analizy są specyficzne dla prowadzenia działalności w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi w tym znaczeniu, że zasadniczo jedynie dla podmiotów prowadzących działalność inwestycyjną, wykazują one wymierną i znaczącą wartość rynkową.


TFI zarządzając Funduszami bez nabycia Usług Analitycznych nie byłoby w stanie efektywnie podejmować świadomych decyzji inwestycyjnych w zakresie inwestowania aktywów Funduszy zgodnie z ich polityką inwestycyjną tj. podejmować w odpowiednim czasie decyzji inwestycyjnych dotyczących sprzedaży albo kupna aktywów takich jak np. akcje spółek notowanych na giełdach USA albo instrumentów opartych o ceny złota. W tym sensie Usługi Analityczne stanowią element procesu decyzyjnego w zakresie zbycia albo nabycia aktywów przez Fundusze, gdyż na ich podstawie podejmowane są decyzje o nabyciu/zbyciu aktywów.


Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą możliwości zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy o VAT, dla usług świadczonych przez Wnioskodawcę.


W odniesieniu do kwestii, objętej zakresem pytania, należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy, uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:

  1. przedmiotowego – świadczone usługi powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania oraz
  2. podmiotowego – ww. usługi zarządzania powinny być świadczone w odniesieniu m.in. do funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także do portfeli inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej, lub ich części.


Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia usług zarządzania. Jednakże przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT stanowi implementację do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 ze zm.), zgodnie z którym zwolnieniu od podatku VAT podlega zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie. W kontekście ww. przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE, TSUE wielokrotnie wskazywał, że jego wykładnia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje. TSUE przypominał ponadto, że zwolnienia od podatku stanowią wyjątki od ogólnej zasady, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie usługi świadczone odpłatnie przez podatnika, wobec czego należy dokonywać ich ścisłej wykładni. Ponadto zauważono, że zwolnienia przewidziane w art. 13 Szóstej Dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.


W kwestii wyjaśnienia pojęcia „zarządzania funduszem” można wskazać, że z ugruntowanego orzecznictwa TSUE (m.in. w sprawach C-169/04, C-275/11, C-595/13) wynika, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE), jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania.


Z powyższego wynika, że transakcje, których dotyczy to zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Zatem art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej Dyrektywy Rady 85/611/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (85/611/EWG) w rubryce „Administracja”, które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania. Dyrektywa 85/611/EWG została zastąpiona dyrektywą 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS).


Załącznik II do tej dyrektywy określa funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem. Są to odpowiednio:

  • zarządzanie inwestycjami,
  • administracja:
    1. obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
    2. zapytania klientów;
    3. wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
    4. monitorowanie przestrzegania uregulowań;
    5. prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
    6. wypłata zysków;
    7. emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
    8. rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
    9. prowadzenie ksiąg,
  • wprowadzanie do obrotu.


Należy ponadto wskazać, że ww. definicja zarządzania ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte dyrektywą UCITS. W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do dyrektywy UCITS. W ww. wyroku w sprawie C-595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja”.


Zdaniem TSUE, nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy.


Biorąc powyższe pod uwagę, uznać należy że Usługi Analityczne, które zamierza świadczyć Wnioskodawca, obejmujące w szczególności przygotowywanie na podstawie aktualnych oraz historycznych informacji, danych dotyczących światowych rynków kapitałowych, w tym giełdowych, w szczególności danych dotyczących rynku metali szlachetnych, rynku akcji notowanych na giełdach USA, obligacji rządu USA oraz spółek notowanych na giełdach w USA, raportów analitycznych wskazujących na spełnianie lub niespełnianie przez dane klasy aktywów określonych parametrów decydujących o nabyciu ich albo zbyciu przez Fundusze, jak również sporządzenie analiz statystycznych, fundamentalnych i porównawczych – mieszczą się w definicji zarządzania, w rozumieniu definicji ugruntowanej przez TSUE.


Jak wskazał Wnioskodawca, TFI zarządzając Funduszami bez nabycia Usług Analitycznych nie byłoby w stanie efektywnie podejmować świadomych decyzji inwestycyjnych w zakresie inwestowania aktywów Funduszy zgodnie z ich polityką inwestycyjną tj. podejmować w odpowiednim czasie decyzji inwestycyjnych dotyczących sprzedaży albo kupna aktywów takich jak np. akcje spółek notowanych na giełdach USA albo instrumentów opartych o ceny złota. W tym sensie Usługi Analityczne stanowią element procesu decyzyjnego w zakresie zbycia albo nabycia aktywów przez Fundusze, gdyż na ich podstawie podejmowane są decyzje o nabyciu/zbyciu aktywów.


Usługi te podlegają zwolnieniu od podatku pod warunkiem, że spełnione będzie kryterium podmiotowe.


Drugim bowiem warunkiem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy jest warunek podmiotowy. Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, lub portfeli inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, lub ich części.


Działalność funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2021 r. poz. 605) zwanej dalej „ustawą o funduszach inwestycyjnych”.


Jeżeli zatem usługi zarządzania świadczone są m.in. na rzecz funduszy inwestycyjnych lub alternatywnych funduszy inwestycyjnych w rozumieniu przepisów ww. ustawy, to zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT.


Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

W myśl art. 3 ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych, fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie.


Natomiast stosownie do art. 3 ust. 4 ustawy o funduszach inwestycyjnych, fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:

  1. fundusz inwestycyjny otwarty;
  2. alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.


Zgodnie z art. 2 pkt 10a ustawy o funduszach inwestycyjnych – ilekroć w ustawie jest mowa o alternatywnym funduszu inwestycyjnym – rozumie się przez to instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.


Według art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych – alternatywna spółka inwestycyjna jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym, innym niż określony w art. 3 ust. 4 pkt 2.


Stosownie do art. 8a ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych – wyłącznym przedmiotem działalności alternatywnej spółki inwestycyjnej, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.


Na podstawie art. 8b ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych – zarządzający ASI zarządza alternatywną spółką inwestycyjną, w tym co najmniej portfelem inwestycyjnym tej spółki oraz ryzykiem.


Zarządzającym ASI może być – w myśl art. 8b ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych – wyłącznie:

  1. w przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 1 – spółka kapitałowa będąca alternatywną spółką inwestycyjną, prowadząca działalność jako wewnętrznie zarządzający ASI;
  2. w przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 2 – spółka kapitałowa będąca komplementariuszem alternatywnej spółki inwestycyjnej, prowadząca działalność jako zewnętrznie zarządzający ASI.


Zgodnie z art. 70a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych – zarządzającym ASI może być wyłącznie spółka kapitałowa, o której mowa w art. 8b ust. 2, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji na wykonywanie działalności określonej w art. 70e ust. 1 (zezwolenie na wykonywanie działalności przez zarządzającego ASI).

Stosownie do art. 70a ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych – na warunkach określonych w rozdziale 3, w przypadku zarządzania portfelami inwestycyjnymi o niskiej wartości, spółka kapitałowa, o której mowa w art. 8b ust. 2, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może wykonywać działalność określoną w art. 70e ust. 1 jako zarządzający ASI bez zezwolenia Komisji, po uzyskaniu wpisu do rejestru zarządzających ASI.


Ponadto, w myśl art. 70e ust. 1 i 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych – przedmiotem działalności zarządzającego ASI może być wyłącznie zarządzanie alternatywną spółką inwestycyjną, w tym wprowadzanie tej spółki do obrotu, oraz, z zastrzeżeniem ust. 2, zarządzanie unijnym ASI, w tym wprowadzanie tych ASI do obrotu. Zarządzanie unijnym ASI może być przedmiotem działalności wyłącznie zewnętrznie zarządzającego ASI, który uzyskał zezwolenie na wykonywanie działalności przez zarządzającego ASI.


Stosownie do art. 70g ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych – zarządzający ASI może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, z uwzględnieniem art. 75-82 rozporządzenia 231/2013, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez tego zarządzającego.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę świadczenia usług z jednym z działających na rynku polskim Towarzystwem Funduszy Inwestycyjnych S. A., polską spółką prawa handlowego, działającą na podstawie ustawy z 27 maja 2014 r. o funduszach inwestycyjnych, prowadzącą działalność w zakresie zarządzania i administrowania funduszami inwestycyjnymi, inwestującymi zarówno w aktywa publiczne jak i niepubliczne. Przedmiotem działalności TFI, zgodnie z ustawą o funduszach inwestycyjnych, jest tworzenie funduszy inwestycyjnych i subfunduszy, zarządzanie nimi i reprezentowanie funduszy inwestycyjnych w stosunkach z osobami trzecimi. TFI jest także organem utworzonych funduszy inwestycyjnych. TFI zarządzać będzie m.in. dwoma Funduszami Inwestycyjnymi Zamkniętymi.


Zatem spełniony zostanie warunek podmiotowy uprawniający do zastosowania zwolnienia od podatku.


Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz wnioski płynące z powołanych powyżej przepisów jak również orzecznictwa TSUE należy stwierdzić, że ww. Usługi Analityczne, które Wnioskodawca zamierza świadczyć, będą mieścić się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Przekazywane w ramach Usług Analitycznych raporty analityczne oraz zestawienia danych, stanowić będą podstawę podejmowania decyzji inwestycyjnych w zakresie inwestycji dokonywanych przez Fundusze oraz, w sensie formalnym, załącznik do decyzji inwestycyjnej. Przekazywane przez Wnioskodawcę dane oraz analizy, wykazują wymierną i znaczącą wartość rynkową jedynie dla prowadzenia działalności w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi.


Podsumowując, Usługi Analityczne świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Funduszy, będą mieścić się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi, wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy. W konsekwencji będą podlegać zwolnieniu od podatku VAT na podstawie ww. artykułu.


Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.


Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.


Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.


Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.


Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).


Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj