Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2.4011.81.2021.2.ENB
z 26 lipca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 26 stycznia 2021 r. (data wpływu), uzupełnionym w dniu 11 czerwca 2021 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 stycznia 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek, uzupełniony w dniu 11 czerwca 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca w dniu … 2020 r. złożył swojej pracownicy oświadczenie o rozwiązaniu z nią umowy o pracę na czas nieokreślony bez zachowania okresu wypowiedzenia na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Pracownica była zatrudniona u Wnioskodawcy od dnia … 2007 r. Ponadto, pracownica … 2018 r. pełniła funkcję sekretarza w X. Uchwałą X została objęta szczególną ochroną stosunku pracy, o czym poinformowano Wnioskodawcę pismem z dnia … 2018 r. Pracownica wniosła do Sądu Pracy odwołanie od otrzymanego oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia, żądając przywrócenia jej do pracy. W toku postępowania sądowego strony zostały skierowane przez sąd do mediacji.

W dniu … 2020 r. strony zawarły przed mediatorem ugodę mediacyjną, zgodnie z którą strony ustaliły:

1. Pracodawca stosownie do postanowień art. 56 Kodeksu pracy oraz wskutek dokonanych z pracownikiem uzgodnień w przedmiocie wysokości odszkodowania, zobowiązuje się zapłacić pracownikowi kwotę …, tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika z naruszeniem przepisów prawa pracy o rozwiązywaniu umów o pracę, stanowiącą równowartość 9-miesięcznego wynagrodzenia brutto pracownika, a także kwotę … tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, w terminie do 7 dni od uprawomocnienia się postanowienia Sądu o zatwierdzeniu ugody zawartej przed mediatorem, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek opóźnienia w płatności wymienionych kwot.
2. Pracodawca zobowiązuje się w terminie 7 dni od uprawomocnienia się postanowienia Sądu o zatwierdzeniu ugody zawartej przed mediatorem, wydać pracownikowi nowe świadectwo pracy i zamieścić w nim informację, że rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę oraz zobowiązuje się usunąć z akt osobowych pracownika poprzednio wydane świadectwo pracy i je zniszczyć w sposób uniemożliwiający odtworzenie jego treści.

Powyższa ugoda została zatwierdzona przez Sąd.

W dniu … 2021 r. Wnioskodawca przekazał na konto bankowe pracownicy, tytułem odszkodowania, na podstawie ugody z dnia … 2020 r. kwotę … zł. Były pracodawca, jako płatnik, potrącił z uzgodnionego w ugodzie odszkodowania zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych w kwocie … zł.

Ponadto, w przesłanym uzupełnieniu Wnioskodawca wyjaśnił, że zgodnie z § 2 zawartej ugody rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło bez wypowiedzenia z winy pracownika z naruszeniem przepisów prawa pracy o rozwiązywaniu umów o pracę. Kwota przedmiotowego świadczenia wynikała wyłącznie z zawartej ugody i została ustalona wyłącznie wskutek dokonanych z pracownicą uzgodnień w oparciu o wzajemne ustępstwa. Podstawą ustalenia była równowartość 9-miesięcznego wynagrodzenia brutto pracownika. Świadczenie wskazane we wniosku nie dotyczyło szkody rzeczywistej. Wypłacone świadczenie było rekompensatą wynagrodzenia za okres 9-ciu miesięcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawca jako płatnik zasadnie potrącił z kwoty ustalonego odszkodowania zaliczkę na podatek dochodowy?
2. Czy odszkodowanie określone w ugodzie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3 lub 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040,1043 i 1495), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

A zatem, aby wypłacone odszkodowanie korzystało ze zwolnienia jego wysokość musiałaby wynikać wprost z odrębnych ustaw. Zgodnie z art. 58 k.p. odszkodowanie, o którym mowa w art. 56 (tj. wypłacane w przypadku, gdy rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie), przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

W niniejszej sprawie taka sytuacja nie zachodzi. Po pierwsze wypłacone odszkodowanie stanowi 9-krotność miesięcznego wynagrodzenia pracownika, a zatem przekracza wysokość określoną w art. 58 k.p. Ponadto, w sprawie nie doszło do stwierdzenia przed sądem naruszenia przepisów prawa pracy, traktujących o rozwiązaniu umowy o pracę. Strony zawarły ugodę, na mocy której Wnioskodawca zobowiązał się do zapłaty stosownej kwoty tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę. Kwotę do wypłaty strony ustaliły w ramach wzajemnych ustępstw. Zatem nie można przyjąć, że podstawą prawną tego świadczenia są przepisy Kodeksu pracy.

W ocenie Wnioskodawcy zawarta ugoda stanowi ugodę w rozumieniu art. 917 k.c. Zgodnie z tym przepisem, strony zawierające ugodę, czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

W związku z tym należy uznać, iż określone w ugodzie świadczenie przyznane pracownicy nie jest odszkodowaniem wynikającym z odrębnych przepisów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto, zgodnie z zawartą ugodą, strony ustaliły, iż zmianie ulegnie tryb rozwiązania umowy o pracę - umowa zostanie rozwiązana za wypowiedzeniem dokonanym przez pracodawcę, a nie wskutek oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Taki zapis w ugodzie dodatkowo potwierdza, iż stanowi ona ugodę w rozumieniu art. 917 k.c.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia, otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Przyznana pracownicy w ugodzie kwota także nie mieści się w katalogu zwolnień określonych w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu jest jego odszkodowawczy charakter. Wyżej wymienione przepisy zwalniają od podatku jedynie takie odszkodowania, które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych.

Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku - wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas, lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono - wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się. Na podstawie ww. przepisu opodatkowaniu podatkiem dochodowym - jako wyłączone ze zwolnienia - podlega odszkodowanie otrzymane (na podstawie wyroku lub ugody sądowej) z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, że gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Kwota odszkodowania wynikająca z ustaleń zawartych między stronami ugody (ugody w rozumieniu art. 917 Kodeksu cywilnego), której wysokość uwzględnia interesy obu stron wynikające z łączącego strony stosunku pracy, ma rekompensować pracownikowi utracone przez niego, w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę. Określone w ugodzie sądowej odszkodowanie stanowi dla pracownicy należność za odstąpienie przez nią od roszczeń wobec pracodawcy w związku z rozwiązaniem przez pracodawcę stosunku pracy. W konsekwencji, otrzymana przez pracownicę kwota jest zapłatą za zrzeczenie się przez nią wszelkich roszczeń w stosunku do pracodawcy w związku z rozwiązaniem stosunku pracy, a jej wysokość została ustalona w oparciu o porozumienie pomiędzy stronami. Jednocześnie wypłata przedmiotowego świadczenia stanowi dla pracodawcy gwarancję, że pracownica nie będzie składać jakichkolwiek roszczeń w związku z rozwiązaniem umowy o pracę. Zatem, wypłacona przez byłego pracodawcę kwota odszkodowania nie jest rekompensatą za szkodę z tytułu bezpodstawnego (krzywdzącego) sposobu rozwiązania umowy o pracę. Odszkodowanie to ma tak naprawdę zrekompensować zarobek, jaki pracownica mogłaby otrzymać, gdyby do rozwiązania umowy nie doszło.

W ocenie Wnioskodawcy potrącenie z kwoty ustalonego odszkodowania zaliczki na podatek dochodowy było zasadne, gdyż odszkodowanie określone w ugodzie nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3 lub 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Wyszczególnienia źródeł przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne ustawodawca dokonał w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Natomiast w świetle art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Należy zauważyć, że użyty w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwrot „w szczególności” oznacza, że wymieniane kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Natomiast w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W kontekście powyższego wyjaśnić należy, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy objęte są odszkodowania lub zadośćuczynienia, w sytuacji gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw; lub też jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, z wyjątkiem wymienionych w lit. a-g tego przepisu.

Natomiast zwolnienie przedmiotowe, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, obejmuje swym zakresem odszkodowania lub zadośćuczynienia przyznane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, których wysokość lub zasady ustalania nie wynikają wprost z regulacji wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy. Przy czym ze zwolnienia o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy wyłączone są świadczenia otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz świadczenia dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zakres tego zwolnienia obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści. Odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej – o czym stanowi art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Płatnicy, o których mowa w art. 31 i art. 33-35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jeżeli między kwotą potrąconego podatku a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, należy ją wyjaśnić w deklaracji, o której mowa w ust. 1a (art. 38 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Z treści wniosku w szczególności wynika, że Wnioskodawca w dniu … 2020 r. złożył swojej pracownicy oświadczenie o rozwiązaniu z nią umowy o pracę na czas nieokreślony bez zachowania okresu wypowiedzenia na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Pracownica była zatrudniona u Wnioskodawcy od dnia … 2007 r. Ponadto, pracownica od stycznia 2018 r. pełniła funkcję sekretarza X. Uchwałą X została objęta szczególną ochroną stosunku pracy, o czym poinformowano Wnioskodawcę pismem z dnia … 2018 r. Pracownica wniosła do Sądu Pracy odwołanie od otrzymanego oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia, żądając przywrócenia jej do pracy. W toku postępowania sądowego strony zostały skierowane przez sąd do mediacji. W dniu … 2020 r. strony zawarły przed mediatorem ugodę mediacyjną, zgodnie z którą strony ustaliły:

1. Pracodawca stosownie do postanowień art. 56 Kodeksu pracy oraz wskutek dokonanych z pracownikiem uzgodnień w przedmiocie wysokości odszkodowania, zobowiązuje się zapłacić pracownikowi kwotę …, tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika z naruszeniem przepisów prawa pracy o rozwiązywaniu umów o pracę, stanowiącą równowartość 9-miesięcznego wynagrodzenia brutto pracownika, a także kwotę …. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, w terminie do 7 dni od uprawomocnienia się postanowienia Sądu o zatwierdzeniu ugody zawartej przed mediatorem, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek opóźnienia w płatności wymienionych kwot.
2. Pracodawca zobowiązuje się w terminie 7 dni od uprawomocnienia się postanowienia Sądu o zatwierdzeniu ugody zawartej przed mediatorem, wydać pracownikowi nowe świadectwo pracy i zamieścić w nim informację, że rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę oraz zobowiązuje się usunąć z akt osobowych pracownika poprzednio wydane świadectwo pracy i je zniszczyć w sposób uniemożliwiający odtworzenie jego treści.

Powyższa ugoda została zatwierdzona przez Sąd. W dniu … 2021 r. Wnioskodawca przekazał na konto bankowe pracownicy, tytułem odszkodowania, na podstawie ugody z dnia … 2020 r. kwotę … Były pracodawca, jako płatnik, potrącił z uzgodnionego w ugodzie odszkodowania zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych w kwocie …. Ponadto, w przesłanym uzupełnieniu Wnioskodawca wyjaśnił, że zgodnie z § 2 zawartej ugody rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło bez wypowiedzenia z winy pracownika z naruszeniem przepisów prawa pracy o rozwiązywaniu umów o pracę. Kwota przedmiotowego świadczenia wynikała wyłącznie z zawartej ugody i została ustalona wyłącznie wskutek dokonanych z pracownicą uzgodnień w oparciu o wzajemne ustępstwa. Podstawą ustalenia była równowartość 9-miesięcznego wynagrodzenia brutto pracownika. Świadczenie wskazane we wniosku nie dotyczyło szkody rzeczywistej. Wypłacone świadczenie było rekompensatą wynagrodzenia za okres 9-ciu miesięcy.

Mając na uwadze powyższe wyjaśnić należy, że przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320) posługują się terminami „odszkodowanie” oraz „zadośćuczynienie” w odniesieniu do konkretnych świadczeń pracowniczych, do których uprawniony jest pracownik lub były pracownik (np. w art. 183d, art. 361 § 1, art. 45, art. 56, art. 943 § 3, art. 99, art. 1012 Kodeksu pracy).

W kontekście rozwiązania umowy o pracę ustawodawca przewiduje odszkodowanie w sytuacji, gdy wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę (art. 45 Kodeksu pracy), bądź rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie (art. 56 Kodeksu pracy). Jednocześnie zgodnie z art. 58 Kodeksu pracy, odszkodowanie, o którym mowa w art. 56 przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.

Należy zatem uznać, że funkcję odszkodowawczą w Kodeksie pracy pełnią wyłącznie te świadczenia, których celem jest zrekompensowanie pracownikowi skutków zdarzeń, które noszą cechy czynu niedozwolonego lub zawinionego przez pracodawcę.

Potwierdza to wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 listopada 2007 r., sygn. akt SK 18/05, w którym Trybunał Konstytucyjny uznał, że odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę nie jest odszkodowaniem sensu stricto, lecz sui generis świadczeniem majątkowym, pełniącym funkcję sankcji (ustawowej kary pieniężnej) wobec pracodawcy za bezprawne działanie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się również, że odszkodowanie należne pracownikowi z tytułu bezprawnego rozwiązania stosunku pracy lub bezprawnego wypowiedzenia dotychczasowych warunków pracy i płacy nie pozostaje w żadnej relacji do ewentualnej szkody, co oznacza, że przysługuje za samo bezprawne działanie pracodawcy, niezależnie od tego, czy jakakolwiek szkoda po stronie pracownika powstała. Odszkodowania takie traktowane są bowiem jak szczególny rodzaj odszkodowania ustawowego, należnego bez względu na to, czy pracownik – na skutek niezgodnego z prawem postępowania pracodawcy – poniósł szkodę w ogóle, lub poniósł ją w większym lub mniejszym rozmiarze, niż odszkodowanie przysługujące w kwocie z góry określonej w przepisach Kodeksu pracy. W judykaturze przypisuje się zresztą temu odszkodowaniu charakter kompensacyjno-sankcyjny, wynikający z unormowania zabezpieczającego pracownika przed bezprawnym działaniem pracodawcy.

W przedstawionej we wniosku sytuacji, w zawartej ugodzie wskazano, że odszkodowania jest wypłacone za rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika z naruszeniem przepisów prawa pracy o rozwiązywaniu umów o pracę. W konsekwencji zatem, uznać należy, że w zawartej ugodzie potwierdzono, że rozwiązanie umowy o pracę naruszało przepisy prawa pracy o rozwiązywaniu umów o pracę. Jednocześnie w ugodzie wskazano, że zapłata odszkodowania nastąpi stosownie do art. 56 Kodeksu pracy, zaś sama wysokość odszkodowania wynika z uzgodnień dokonanych z pracownikiem.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz powołane przepisy, stwierdzić zatem należy, że do wypłaconego przez Wnioskodawcę odszkodowania nie ma zastosowania zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec tego, że kwota odszkodowania została określona na kwotę wyższą niż wysokość wynagrodzenia za okres wypowiedzenia to nie sposób przyjąć, że podstawę określenia jego wysokości stanowił art. 58 Kodeksu pracy. Innymi słowy, Wnioskodawca stosownie do zawartej ugody sądowej wypłacił odszkodowanie, którego wysokość lub zasady ustalania nie wynikały wprost z przepisu Kodeksu pracy.

Do wypłaconego przez Wnioskodawcę odszkodowania nie ma również zastosowania zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Świadczenie to pomimo, iż zostało wypłacone na podstawie ugody sądowej nie stanowi odszkodowania lub zadośćuczynienia, o którym mowa w tym przepisie, nie dotyczy ono bowiem szkody rzeczywistej, lecz ma rekompensować pracownikowi utracone przez niego, w wyniku rozwiązania umowy o pracę spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę.

Zatem skoro ww. odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 oraz art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to stanowiło dla byłego pracownika przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu tym podatkiem, ponieważ wypłata tegoż świadczenia miała swe źródło w łączącym pracownika z Wnioskodawcą stosunku pracy. Wnioskodawca, jako płatnik, wypłacając wskazane we wniosku odszkodowanie zobowiązany był więc do naliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało ocenić jako prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.