Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL3-2.4011.230.2019.2.DJ
z 25 lipca 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 5 czerwca 2019 r. (data wpływu 10 czerwca 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego dokonanego w drodze sądowej (pytanie nr 1) oraz w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego dokonanego przed notariuszem (pytanie nr 2) – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 czerwca 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego dokonanego w drodze sądowej (pytanie nr 1) oraz w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego dokonanego przed notariuszem (pytanie nr 2), a także dotyczącej podatku od spadków i darowizn.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe.

Wnioskodawczyni jest obecnie w związku małżeńskim, w którym panuje ustrój małżeńskiej wspólnoty majątkowej. Wnioskodawczyni i jej małżonek zaciągnęli wspólnie w banku kredyt hipoteczny (jako dłużnicy solidarni) celem kupna oraz zabudowy nieruchomości. Nieruchomość ta wchodzi obecnie w skład małżeńskiego majątku wspólnego małżonków. Małżonkowie planują rozwód oraz podział majątku wspólnego. W wyniku podziału majątku wspólnego własność kredytowanej nieruchomości przejdzie w całości na Wnioskodawczynię (bez jakichkolwiek spłat na rzecz małżonka).

Małżonek Wnioskodawczyni – kierując się koniecznością zabezpieczenia potrzeb bytowych Wnioskodawczyni oraz ich wspólnych małoletnich dzieci – będzie dokonywał ponadto samodzielnej spłaty kredytu hipotecznego zaciągniętego przez małżonków wspólnie na potrzeby kupna oraz zabudowy nieruchomości, która przejdzie na wyłączną własność Wnioskodawczyni (na skutek dokonania podziału majątku wspólnego). Spłaty tak zaciągniętego kredytu obecny jeszcze małżonek Wnioskodawczyni dokonywać będzie w przeważającej części (więcej niż 50% kwoty kredytu) albo w całości zwalniając jednocześnie Wnioskodawczynię na przyszłość – z chwilą przeprowadzenia podziału majątku wspólnego – z obowiązku zwrotu spłat kredytu dokonanych przez niego na rzecz banku.

Wnioskodawczyni pozostanie więc współdłużnikiem solidarnym banku (wraz ze swym byłym mężem) oraz wyłącznym właścicielem wspólnej jeszcze w chwili obecnej nieruchomości małżonków, natomiast kredyt zaciągnięty na zakup i zabudowę tej nieruchomości spłacać będzie w przeważającej części albo w całości obecny jeszcze (a wkrótce były) małżonek Wnioskodawczyni – będąc współdłużnikiem solidarnym banku, niebędący już jednak wówczas współwłaścicielem nieruchomości, na której zakup oraz zabudowę kredyt został zaciągnięty.

Podziału majątku wspólnego małżonkowie zamierzają dokonać zgodnie albo w drodze sądowej, albo przed notariuszem.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej informuje, że przedmiotem niniejszej interpretacji są zagadnienia dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego dokonanego w drodze sądowej (pytanie nr 1) oraz w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego dokonanego przed notariuszem (pytanie nr 2), natomiast w kwestiach dotyczących podatku od spadków i darowizn zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

W związku z powyższym opisem – w odniesieniu do podatku dochodowego od osób fizycznych – zadano następujące pytania.

Czy z tytułu wpłat dokonywanych przez małżonka Wnioskodawczyni (już po ustaniu małżeństwa) na rzecz spłaty wspólnego kredytu zaciągniętego na zakup oraz zabudowę nieruchomości, która stanie się wyłączną własnością Wnioskodawczyni (na skutek dokonania podziału majątku wspólnego małżonków), przy jednoczesnym zrzeczeniu się przez małżonka w stosunku do Wnioskodawczyni (w chwili dokonywania podziału majątku wspólnego) jakichkolwiek roszczeń o zwrot wpłat wniesionych przez niego do banku na rzecz spłaty wspólnego kredytu (nawet jeśli przekroczą one połowę wartości kredytu), po stronie Wnioskodawczyni powstanie (a jeśli tak to w jakim momencie to nastąpi) obowiązek podatkowy wynikający w szczególności z jednego z następujących ewentualnych zdarzeń podatkowych:

1. Ewentualnego powstania przychodu Wnioskodawczyni podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych – w sytuacji, w której podział majątku wspólnego małżonków przeprowadzony zostanie przed sądem i Wnioskodawczyni stanie się wyłącznym właścicielem nieruchomości, a jej mąż zobowiąże się do samodzielnej spłaty kredytu hipotecznego zaciągniętego wspólnie z Wnioskodawczynią na potrzeby zakupu oraz zabudowy tejże nieruchomości, zwalniając jednocześnie Wnioskodawczynię (z chwilą dokonania podziału majątku wspólnego) z obowiązku zwrotu wszelkich przyszłych wpłat dokonanych przez niego na poczet spłaty tego kredytu (Wnioskodawczyni pozostanie przy tym dłużnikiem solidarnym banku, w którym zaciągnięty został kredyt).
2. Ewentualnego powstania przychodu Wnioskodawczyni podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych – w sytuacji, w której podział majątku wspólnego małżonków przeprowadzony zostanie przed notariuszem i Wnioskodawczyni stanie się wyłącznym właścicielem nieruchomości, a jej mąż zobowiąże się do samodzielnej spłaty kredytu hipotecznego zaciągniętego wspólnie z Wnioskodawczynią na potrzeby zakupu oraz zabudowy tejże nieruchomości, zwalniając jednocześnie Wnioskodawczynię (z chwilą dokonania podziału majątku wspólnego) z obowiązku zwrotu wszelkich przyszłych wpłat dokonanych przez niego na poczet spłaty tego kredytu (Wnioskodawczyni pozostanie przy tym dłużnikiem solidarnym banku, w którym zaciągnięty został kredyt).
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, w objętym niniejszym wnioskiem stanie faktycznym i przyszłym nie powstanie obowiązek podatkowy wynikający, czy to z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy też z ustawy o podatku od spadków i darowizn w żadnym z 4 wcześniej opisanych wariantów (potencjalnych zdarzeń podatkowych).

Powyższe stanowisko Wnioskodawczyni motywuje w ten sposób, że jej obecny jeszcze małżonek pozostaje współdłużnikiem solidarnym banku i niezależnie od faktu, że nie będzie już współwłaścicielem kredytowanej nieruchomości, spłacać będzie swój własny dług. Ponadto, spłaty dokonywane przez współmałżonka mieć będą de facto charakter alimentacyjny – służyć będą bowiem zaspokojeniu potrzeb bytowych byłej żony (Wnioskodawczyni) oraz wspólnych małoletnich dzieci małżonków (kredyt zaciągnięty został na zakup i zabudowę nieruchomości, w której zamieszkują i zamieszkiwać będą dalej Wnioskodawczyni i wspólne małoletnie dzieci małżonków).

Niezależnie więc od faktu, czy do podziału majątku wspólnego i zwolnienia Wnioskodawczyni przez małżonka z obowiązku przyszłego zwrotu dokonywanych przez niego wpłat na spłatę wspólnego kredytu małżonków dojdzie przed sądem, czy przed notariuszem, spłaty takie nie będą stanowić, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, przychodu Wnioskodawczyni, ani też podlegającej opodatkowaniu podatkiem od darowizn, darowizny czynionej przez byłego małżonka na rzecz Wnioskodawczyni.

Na potwierdzenie własnego stanowiska Wnioskodawczyni przytacza:

1. Interpretację podatkową z dnia 5 lutego 2015 r. nr ITPB2/415-1015/14/BK;
2. Interpretację podatkową z dnia 30 listopada 2018 r. nr 0111-KDIB2-2.4015.101.2018.1.BFP;
3. Interpretację podatkową z dnia 15 marca 2018 r. nr 0111-KDIB2-2.4011.418.2017.3.HS;
4. Interpretację podatkową z dnia 8 stycznia 2019 r. nr 0115-KDIT2-1.4011.428.2018.1.AS;
5. Interpretację podatkową z dnia 5 kwietnia 2018 r. nr 0113-KDIPT2-2.4011.76.2018.3.MK;
6. Interpretację podatkową z dnia 24 kwietnia 2019 r. nr 0114-KDIP3-1.4011.220.2019.1.EC;
7. Interpretację podatkową z dnia 17 grudnia 2018 r. nr 0113-KDIPT2-2.4011.554.2018.2.AKR;
8. Interpretację podatkową z dnia 5 lutego 2015 r. nr ITPB2/415-1015/14/BK;
9. Interpretację podatkową z dnia 14 czerwca 2016 r. nr IBPB-2-1/4515-105/16/MD;
10. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 czerwca 2016 r. w sprawie o sygn. II FSK 3560/14.
    
    

Wnioskodawczyni zwraca się jednakże o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w powyższej sprawie, celem uzyskania pewności co do ewentualnych obciążeń publicznoprawnych, które powstać mogłyby po jej stronie w związku z planowanym przez małżonków podziałem majątku wspólnego i sposobem spłaty wspólnego zobowiązania kredytowego względem banku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionych zdarzeń przyszłych – w odniesieniu do podatku dochodowego od osób fizycznych – jest prawidłowe.

Stosunki między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682 z późn. zm.).

Na podstawie art. 31 § 1 tej ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 ww. ustawy). Dopiero z chwilą ustania małżeństwa wspólność ta ulega przekształceniu. Z chwilą ustania wspólności ustawowej małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym stanowiącym ich dorobek (art. 43 § 1 ww. ustawy). Następnie małżonkowie mogą zdecydować o sposobie podziału majątku wspólnego.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 ww. ustawy) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Co do zasady, z chwilą ustania wspólności ustawowej, wspólność dotychczas bezudziałowa zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych. Od tej chwili małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, niezależnie od tego, w jakim stopniu każdy z nich przyczynił się do jego powstania. W myśl art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

W myśl art. 211 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145), każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Z przedstawionych we wniosku zdarzeń przyszłych wynika, że Wnioskodawczyni jest obecnie w związku małżeńskim, w którym panuje ustrój małżeńskiej wspólnoty majątkowej. Wnioskodawczyni i jej małżonek zaciągnęli wspólnie w banku kredyt hipoteczny (jako dłużnicy solidarni) w celu zakupu oraz zabudowy nieruchomości. Nieruchomość ta wchodzi obecnie w skład małżeńskiego majątku wspólnego małżonków. Małżonkowie planują rozwód oraz podział majątku wspólnego, w wyniku którego własność kredytowanej nieruchomości przejdzie w całości na Wnioskodawczynię (bez jakichkolwiek spłat na rzecz małżonka), natomiast kredyt zaciągnięty na zakup i zabudowę tej nieruchomości spłacał będzie małżonek Wnioskodawczyni, zwalniając jednocześnie Wnioskodawczynię na przyszłość – z chwilą przeprowadzenia podziału majątku wspólnego – z obowiązku zwrotu spłat kredytu dokonanych przez niego na rzecz banku.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni powzięła wątpliwość, czy w związku z planowanym przez małżonków podziałem majątku wspólnego, który ma zostać dokonany zgodnie albo w drodze sądowej, albo przed notariuszem, Zainteresowana – jako osoba, która w całości przejmie własność nieruchomości, natomiast do spłaty kredytu zaciągniętego na zakup i zabudowę tej nieruchomości zobowiąże się jej mąż – będzie podlegała obowiązkowi podatkowemu, wynikającemu z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu należy wskazać, że w myśl art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509 z późn. zm.), przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej.

Przychodem z podziału majątku wspólnego jest wartość otrzymanego przez każdego z małżonków majątku, a także wartość spłat (dopłat) otrzymywanych z tytułu podziału majątku. Wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Wobec powyższego, planowany podział majątku wspólnego, w ramach którego Wnioskodawczyni przejmie na własność całość nieruchomości, natomiast kredyt zaciągnięty na zakup i zabudowę tej nieruchomości będzie spłacał mąż Zainteresowanej – niezależnie od tego, czy podział ten zostanie przeprowadzony przed sądem, czy też przed notariuszem – nie będzie skutkował powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych po stronie Wnioskodawczyni. W analizowanej sprawie zastosowanie znajdzie wyłączenie, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ są to przychody Wnioskodawczyni uzyskane z tytułu podziału majątku wspólnego małżonków w wyniku ustania wspólności majątkowej. W konsekwencji, na Wnioskodawczyni nie będzie ciążył z tego tytułu obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.