Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL1-1.4012.731.2018.1.AK
z 9 stycznia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 1 października 2018 r. (data wpływu 9 października 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zbycia udziałów i akcji – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 października 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zbycia udziałów i akcji.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

X (zwana dalej „Wnioskodawcą”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”). Wnioskodawca jest spółką publiczną, a akcje Wnioskodawcy są notowane na rynku podstawowym Giełdy Papierów Wartościowych.

Statutowy przedmiot działalności Wnioskodawcy stanowi:

1. Reprodukcja zapisanych nośników informacji (PKD 18.20.Z);
2. Produkcja komputerów i urządzeń peryferyjnych (PKD 26.20.Z);
3. Instalowanie maszyn przemysłowych, sprzętu i wyposażenia (PKD 33.20.Z);
4. Pozostała działalność usługowa w zakresie technologii informatycznych i komputerowych (PKD 62.09.Z);
5. Wykonywanie instalacji elektrycznych (PKD 43.21.Z);
6. Sprzedaż hurtowa komputerów, urządzeń peryferyjnych i oprogramowania (PKD 46.51.Z),
7. Sprzedaż hurtowa sprzętu elektronicznego i telekomunikacyjnego oraz części do niego (PKD 46.52.Z);
8. Sprzedaż hurtowa pozostałych maszyn i urządzeń biurowych (PKD 46.66.Z);
9. Sprzedaż hurtowa niewyspecjalizowana (PKD 46.90.Z);
10. Sprzedaż detaliczna komputerów, urządzeń peryferyjnych i oprogramowania prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach (PKB 47.41.Z);
11. Sprzedaż detaliczna sprzętu telekomunikacyjnego prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach (PKD 47.42.Z);
12. Sprzedaż detaliczna mebli, sprzętu oświetleniowego i pozostałych artykułów użytku domowego prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach (PKD 47.59.Z);
13. Działalność w zakresie telekomunikacji przewodowej (PKD 61.10.Z);
14. Działalność w zakresie telekomunikacji bezprzewodowej, z wyłączeniem telekomunikacji satelitarnej (PKD 61.20.Z);
15. Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi (PKD 68.20.Z);
16. Wynajem i dzierżawa maszyn i urządzeń biurowych, włączając komputery (PKD 77.33.Z);
17. Działalność związana z oprogramowaniem (PKD 62.01.Z);
18. Działalność związana z doradztwem w zakresie informatyki (PKD 62.02.Z);
19. Pozostała działalność usługowa w zakresie technologii informatycznych i komputerowych (PKD 62.09.Z);
20. Działalność związana z zarządzaniem urządzeniami informatycznymi (PKD 62.03.Z);
21. Przetwarzanie danych; zarządzanie stronami internetowymi (hosting) i podobna działalność (PKD 63.11.Z);
22. Wydawanie książek (PKD 58.11.Z);
23. Wydawanie gazet (PKD 58.13.Z);
24. Wydawanie czasopism i pozostałych periodyków (PKD 58.14.Z);
25. Pozostała działalność wydawnicza (PKD 58.19.Z);
26. Działalność wydawnicza w zakresie pozostałego oprogramowania (PKD 58.29.Z);
27. Działalność portali internetowych (PKD 63.12.Z);
28. Naprawa i konserwacja maszyn (PKD 33.12.Z);
29. Naprawa i konserwacja komputerów i urządzeń peryferyjnych (PKD 95.11.Z);
30. Pozostała działalność usługowa w zakresie technologii informatycznych i komputerowych (PKD 62.09.Z);
31. Badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinie pozostałych nauk przyrodniczych i technicznych (PKD 72.19.Z);
32. Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania (PKD.70.22.Z);
33. Działalność wspomagająca edukację (PKD 85.60.Z);
34. Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania (PKD 70.22.Z);
35. Działalność holdingów finansowych (PKD 64.20.Z);
36. Działalność firm centralnych (head offices) i holdingów, z wyłączeniem holdingów finansowych (PKD 70.10.Z);
37. Pośrednictwo w sprzedaży miejsca na cele reklamowe w mediach drukowanych (PKD 73.12B);
38. Pośrednictwo w sprzedaży czasu i miejsca na cele reklamowe w mediach elektronicznych (Internet) (PKD 73.12C);
39. Pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKD 85.59.B);
40. Leasing finansowy (PKD 64.91.Z);
41. Magazynowanie i przechowywanie towarów (PKD 52.10);
42. Produkcja sprzętu (tele) komunikacyjnego (PKD 26.30.Z);
43. Naprawa i konserwacja urządzeń elektronicznych i optycznych (PKD 33.13.Z);
44. Realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków (PKD (41.10.Z);
45. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych (PKD 41.20.Z);
46. Roboty związane z budową dróg autostrad (PKD 42.11.Z);
47. Roboty związane z budową dróg szynowych i kolei podziemnej (PKD 42.12.Z);
48. Roboty związane z budową mostów i tuneli (PKD 42.32.Z);
49. Roboty związane z budową rurociągów przesyłowych i sieci rozdzielczych (PKD 42.21.Z);
50. Roboty związane z budową linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych (PKD 42.22.Z);
51. Roboty związane z budową obiektów inżynierii wodnej (PKD 42.91.Z);
52. Roboty związane z budową pozostałych obiektów inżynierii lądowej i wodnej, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKD 42.99.Z);
53. Wykonywanie instalacji wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych (PKD 43.22.Z);
54. Wykonywanie pozostałych instalacji budowlanych (PKD 43.29.Z);
55. Tynkowanie (PKD 43.31.Z);
56. Zakładanie stolarki budowlanej (PKD 43.32.Z);
57. Posadzkarstwo; tapetowanie i oblicowywanie ścian (PKD 43.33.Z);
58. Malowanie i szklenie (PKD 43.34.Z);
59. Wykonywanie pozostałych robót budowlanych wykończeniowych (PKD 43.39.Z);
60. Wykonywanie konstrukcji i pokryć dachowych (PKD 43.91.Z);
61. Pozostałe specjalistyczne roboty budowlane, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKD 43.99.Z);
62. Działalność w zakresie telekomunikacji satelitarnej (PKD 61.30.Z);
63. Działalność w zakresie pozostałej telekomunikacji (PKD 61.90.Z);
64. Działalność w zakresie architektury (PKD 71.11.Z);
65. Działalność w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne (PKD 71.12.Z);
66. Pozostałe badania i analizy techniczne (PKD 71.20.B);
67. Działalność w zakresie specjalistycznego projektowania (PKD 74.10.Z);
68. Działalność ochroniarska, z wyłączeniem obsługi systemów bezpieczeństwa (PKD 80.10.Z);
69. Działalność ochroniarska w zakresie obsługi systemów bezpieczeństwa (PKD 80.20.Z);
70. Działalność pomocnicza związana z utrzymaniem porządku w budynkach (PKD 81.10.Z);
71. Pozostała działalność wspomagająca prowadzenie działalności gospodarczej, gdzie indziej niesklasyfikowana (PKD 82,99.Z);
72. Naprawa i konserwacja sprzętu (tele) komunikacyjnego (PKD 95.12.Z);
73. Pozostała działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana (PKD 96.09.Z).
    
    

Działalność operacyjna (tj. podstawowa działalność gospodarcza) Wnioskodawcy koncentruje się na tworzeniu i wdrażaniu scentralizowanych, kompleksowych systemów informatycznych oraz na realizowaniu różnych projektów informatycznych. Tak określony przedmiot działalności operacyjnej stanowi podstawowe źródło dochodów Wnioskodawcy.

W zakresie działalności operacyjnej Wnioskodawca dokonuje dostaw towarów i usług podlegających opodatkowaniu VAT, w tym również - w niewielkim zakresie - dostaw i usług zwolnionych od VAT.

Zdecydowaną większość czynności dokonywanych przez Wnioskodawcę w ramach działalności operacyjnej stanowią czynności dające prawo do odliczenia VAT naliczonego, w szczególności czynności podlegające efektywnemu opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki podstawowej. Jedynie nieliczne czynności, np. usługi szkoleniowe, refakturowanie kosztów ubezpieczeń i usług medycznych oraz udzielanie pożyczek, są uznawane przez Wnioskodawcę jako zwolnione od VAT (co do zasady stanowią one jednak ok. 1% obrotu Wnioskodawcy).

W czasie prawie 30-letniej działalności, w wyniku transakcji nabywania i obejmowania przez Wnioskodawcę udziałów i akcji krajowych oraz zagranicznych firm z branży informatycznej, powstała międzynarodowa grupa spółek (zwana dalej „Grupą Kapitałową”), obejmująca sieć przedsiębiorstw informatycznych działających w ponad 50 krajach na całym świecie.

W związku z powstaniem Grupy Kapitałowej, Wnioskodawca był i jest wspólnikiem/akcjonariuszem innych spółek (z siedzibą w Polsce oraz za granicą) prowadzących działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu kompleksowych usług informatycznych, a w szczególności na tworzeniu i wdrażaniu systemów informatycznych, sprzedaży oprogramowania oraz sprzętu informatycznego (zwanych dalej łącznie „Spółkami z Grupy Kapitałowej”).

Należy jednak podkreślić, że nabycia/objęcia udziałów i akcji w Spółkach z Grupy Kapitałowej, które doprowadziły do powstania Grupy Kapitałowej nie były dokonywane przez Wnioskodawcę w celu bezpośredniego lub pośredniego zaangażowania się w zarządzanie tymi Spółkami. Wnioskodawca nabywał akcje/udziały w Spółkach z Grupy Kapitałowej w celu zapewnienia najlepszych rozwiązań informatycznych dostosowanych do specyfiki danego rynku i kraju oraz stosowanych tam standardów, a także w celu uzyskiwania zysków z tytułu dywidend wypłacanych Wnioskodawcy przez Spółki z Grupy Kapitałowej.

Nabywanie, posiadanie i zbywanie przez Wnioskodawcę udziałów/akcji w Spółkach z Grupy Kapitałowej nie było i nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem prowadzenia przez Wnioskodawcę własnej działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT (tj. działalności operacyjnej Wnioskodawcy).

Grupa Kapitałowa powstała i funkcjonuje przy założeniu federacyjnego charakteru tej Grupy. W praktyce oznacza to również, że Wnioskodawca nie uczestniczy aktywnie w zarządzaniu Spółkami z Grupy Kapitałowej.

W szczególności Wnioskodawca nie świadczył i nie świadczy na rzecz Spółek z Grupy Kapitałowej usług takich jak zarządzanie, administrowanie i prowadzenie polityki handlowej, a interesy finansowe Wnioskodawcy w Spółkach Grupy Kapitałowej nie przekraczają interesów zwykłego kontrahenta handlowego na rynku informatycznym oraz interesów zwykłego akcjonariusza/wspólnika (w ramach ustawowego nadzoru właścicielskiego polegającego np. na uprawnieniu do delegowania pracowników Wnioskodawcy do rad nadzorczych spółek zależnych). Innymi słowy, udziałowi Wnioskodawcy w Spółkach z Grupy Kapitałowej nie towarzyszy taka pośrednia lub bezpośrednia ingerencja w zarządzanie tymi Spółkami, która skutkowałaby dokonywaniem transakcji podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wnioskodawca nie prowadzi działalności handlowej w oparciu o udziały i akcje w Spółkach z Grupy Kapitałowej (w szczególności nie prowadzi działalności brokerskiej lub maklerskiej).

Wnioskodawca i Spółki z Grupy Kapitałowej są podmiotami powiązanymi w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych.

W ramach swojej działalności operacyjnej, tj. w formie transakcji handlowych, Wnioskodawca dokonuje na rzecz części Spółek z Grupy Kapitałowej dostaw towarów i usług opodatkowanych VAT.

W związku z transakcjami handlowymi zawieranymi ze Spółkami z Grupy Kapitałowej Wnioskodawca odpłatnie świadczy na rzecz tych Spółek usługę sporządzenia dokumentacji transakcji z podmiotami powiązanymi oraz usługę sporządzania takiej dokumentacji. Ta usługa jest opodatkowana przez Wnioskodawcę podatkiem od towarów i usług wg stawki podstawowej. Jednakże, jak wcześniej wskazano, z uwagi na federacyjny charakter Grupy Kapitałowej, Wnioskodawca nie świadczy usług zarządzania Spółkami z Grupy Kapitałowej. W szczególności Wnioskodawca nie uczestniczy aktywnie w zarządzaniu Spółkami z Grupy Kapitałowej i nie świadczy na ich rzecz usług takich jak zarządzanie, administrowanie i prowadzenie polityki handlowej.

Sporadycznie Wnioskodawca udziela oprocentowanych pożyczek Spółkom z Grupy Kapitałowej.

Ponadto Wnioskodawca świadczy na rzecz części Spółek z Grupy Kapitałowej:

1. usługi zarządzania systemami administracyjnymi;
2. usługi teleinformatyczne (IT);
3. usługi administracyjne;
4. usługi w zakresie ochrony danych osobowych i zapewnienia bezpieczeństwa informacji;
5. usługi logistyczne;
6. usługi finansowo-księgowe;
7. usługi kadrowo-płacowe;
8. usługi polegające na zapewnieniu pomocy prawnej świadczonej przez wykwalifikowane podmioty;
9. usługi marketingowe i PR;
10. usługi konsolidacji sprawozdań finansowych;
11. usługi kontrolingu.
    
    

W ramach swojej struktury organizacyjnej Wnioskodawca utworzył i formalnie wyodrębnił na podstawie regulaminu organizacyjnego - Pion Rozwoju Grupy Kapitałowej, którym kieruje jeden z członków Zarządu Wnioskodawcy.

Część pracowników Wnioskodawcy wykonuje pracę w całości albo w części bezpośrednio w ramach Pionu Rozwoju Grupy Kapitałowej albo pośrednio na rzecz tego Pionu.

Z uwagi na zmienność uwarunkowań ekonomicznych skład Grupy Kapitałowej nie był, nie jest i nie będzie stały.

W zależności od sytuacji rynkowej, wyników ekonomicznych poszczególnych Spółek z Grupy Kapitałowej i przyjmowanej strategii ekonomicznej Wnioskodawca odpłatnie nabywał i odpłatnie zbywał akcje/udziały w różnych spółkach prowadzących przedsiębiorstwa informatyczne. W przyszłości Wnioskodawca ma zamiar kontynuować ten sposób funkcjonowania Grupy Kapitałowej.

Czynności odpłatnego zbycia przez Wnioskodawcę udziałów i akcji w Spółkach z Grupy Kapitałowej mogą polegać na: sprzedaży, zamianie, wniesieniu do spółek kapitałowych i osobowych w formie wkładu niepieniężnego (w tym w przypadku aportów do spółek kapitałowych również w wyniku tzw. wymiany udziałów), wynagrodzeniu za umorzenie udziałów/akcji (spłata umorzeniowa w naturze) oraz świadczeniu w miejsce wypełnienia (datio in solutum).

W wyniku opisanych powyżej czynności może dochodzić do zbycia 100% albo mniej udziałów i akcji w poszczególnych Spółkach z Grupy Kapitałowej.

Zyski osiągane przez Wnioskodawcę z tytułu posiadania i zbywania udziałów/akcji w Spółkach z Grupy Kapitałowej (dywidendy, wynagrodzenie z tytułu umorzenia, dochód ze sprzedaży) łączą się z bieżącym zyskiem z podstawowej działalności operacyjnej i na skutek tego połączenia są w części przeznaczone na finansowanie działalności operacyjnej, w części na nabywanie/obejmowanie udziałów/akcji w innych spółkach, a w części na wypłatę zysku akcjonariuszom Wnioskodawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego czynności polegające na odpłatnym zbywaniu przez Wnioskodawcę udziałów i akcji w Spółkach z Grupy Kapitałowej podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego czynności polegające na odpłatnym zbywaniu przez Wnioskodawcę udziałów i akcji w Spółkach z Grupy Kapitałowej nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług

Wynika to z poniższej argumentacji.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...) - art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5a Ustawy o VAT, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów i usług przepisy Ustawy o VAT lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Na podstawie art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 Ustawy o VAT.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że Ustawa o VAT zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 Ustawy o VAT.

Zauważyć również należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Na mocy art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 tego artykułu, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na podstawie art. 43 ust. 1 Ustawy o VAT, zwolnione od VAT są:

• usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w:
  1. spółkach,
  2. innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi (art. 43 ust. 1 pkt 40a Ustawy o VAT);
• usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 1636, 1948 i 1997 oraz z 2017 r. poz. 724, 768 i 791), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie (art. 43 ust. 1 pkt 41 Ustawy o VAT).
  
  

Udział albo akcja w spółce posiadającej osobowość prawną jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem transakcji (prawo zbywalne), nie mieści się jednak ani w definicji towarów, ani usługi w rozumieniu Ustawy o VAT.

Określony w Ustawie o VAT zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że dla faktycznego zaistnienia opodatkowania danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w Ustawie o VAT ma na tyle uniwersalny charakter, że pozwala na objęcie pojęciem „podatnika” wszystkich tych podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Dlatego też, nie każda czynność dokonana przez podmiot mający status podatnika będzie podlegać opodatkowaniu. Status podatnika podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem, za działalność rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki.

Kwestia, czy za działalność gospodarczą można uznać działalność polegającą na posiadaniu i sprzedaży akcji oraz udziałów była przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej również w skrócie jako „TSUE), m.in. w sprawach C-142/99, C-102/00, C-77/01 i C-16/00. Posiłkując się tym orzecznictwem należy stwierdzić, że co do zasady powyższe czynności nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot dokonujący tych czynności nie ma statusu podatnika, nawet jeżeli z tytułu innej działalności jest podatnikiem.

Od tej zasady orzecznictwo TSUE przewiduje pewne wyjątki, które pozwalają łączyć z faktem posiadania papierów wartościowych wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Dotyczy to jednak tylko sytuacji, gdy:

1. posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada;
2. sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej;
3. posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.
   
   

Należy zauważyć, że w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi to czynność samego nabycia/sprzedaży akcji czy udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu Ustawy o VAT. Są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób częstotliwy.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z 14 listopada 2000 r. w sprawie C-142/99 Floridienne S.A. Beginvest przeciwko Państwu belgijskiemu stwierdził, że zaangażowanie w zarządzanie spółkami zależnymi (w holdingu) należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 (2) VI Dyrektywy, ale tylko w zakresie, w jakim pociąga to za sobą dokonywanie transakcji podlegających VAT na mocy art. 2 VI Dyrektywy, takich jak świadczenie przez Flondienne usług administracyjnych, rachunkowych i informatycznych na rzecz swoich spółek zależnych.

Również w orzeczeniu z 12 lipca 2001 r. w sprawie C-102/00 Welthgrove BV (także spółka holdingowa) przeciwko Staatssecretaris van Financien TSUE wyraźnie wskazał, że samo zaangażowanie spółki holdingowej w zarządzanie jej spółkami zależnymi, lecz bez dokonywania transakcji podlegających VAT w rozumieniu art. 2 VI Dyrektywy, nie może być traktowane jak działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 (2) tej Dyrektywy. Wobec tego, działalnością gospodarczą będzie tylko takie zarządzanie spółkami zależnymi, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 VI Dyrektywy.

W orzeczeniu TSUE z dnia 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 Cibo Participations, Trybunał podtrzymał stanowisko, że udział spółki holdingowej w zarządzaniu spółkami, których udziały nabyła, stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, ale tylko w przypadku, gdy pociąga to za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 ust. 1 tej Dyrektywy, takich jak świadczenie przez spółkę holdingową na rzecz spółek zależnych usług administracyjnych, finansowych, handlowych lub technicznych.

Natomiast w wyroku z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-77/01 Empresa de Desenvolvimento Mineiro TSUE uznał, że „zwykłe nabycie udziałów w innych podmiotach nie stanowi wykorzystania majątku w celu osiągnięcia dochodu w sposób ciągły, ponieważ dywidenda uzyskana z udziału jest skutkiem własności majątku i nie jest wynagrodzeniem uzyskanym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu Dyrektywy. Podobnie transakcje finansowe polegające jedynie na sprzedaży udziałów i innych papierów wartościowych, np. jednostek w funduszach inwestycyjnych, nie stanowią w ogóle działalności gospodarczej.”

W związku z powyższym, zdaniem TSUE, samo nabycie i posiadanie akcji spółki nie powinno być traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, nadająca ich posiadaczowi status podatnika. Trybunał powtórzył tu wyrażone wcześniej w orzeczeniu z dnia 20 czerwca 1996 r. C-155/94 stanowisko, że jeżeli objęcie akcji nie stanowi działalności gospodarczej, to również nie ma takiego charakteru ich zbycie (także orzeczenie TSUE z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-442/01).

Interpretując wskazany w tym orzecznictwie wyjątek od omawianej zasady, sprowadzający się do możliwości uznania za działalność gospodarczą posiadania (zbywania) udziałów, jeżeli towarzyszyłoby temu uczestnictwo w zarządzaniu spółką - WSA w Opolu w wyroku z 25 czerwca 2010 r., sygn. akt I SA/Op 176/10, stwierdził, że taka możliwość ograniczona jest do sytuacji szczególnych, w których udział w zarządzaniu pociąga za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu, takich jak świadczenie usług na rzecz spółki.

Wskazać zatem należy, że nie każde uczestnictwo w zarządzie przedsiębiorstwa pozwala na uznanie zarządzania za działalności gospodarczą, lecz tylko takie, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji opodatkowanych.

Dodatkowo w orzecznictwie TSUE wskazuje się, że pomocniczy charakter mają transakcje, z których przychody nie są stałym, bezpośrednim i koniecznym uzupełnieniem zasadniczej działalności firmy. TSUE wskazał również, że o transakcjach sporadycznych można mówić w przypadku transakcji, przy których wykorzystywane są aktywa podatnika lub usługi podlegające opodatkowaniu w ograniczonym zakresie, a sformułowanie „pomocniczy” odnosi się do transakcji, które nie należą do zasadniczej i podstawowej działalności podatnika, chociaż są ściśle z nią związane.

W sprawie będącej przedmiotem wniosku podstawowe znaczenie ma okoliczność, że Wnioskodawca nie jest spółką holdingową, rozumianą jako spółka, której jedynym albo podstawowym przedmiotem działalności jest osiąganie zysków z posiadania udziałów/akcji w innych spółkach oraz ewentualnie zarządzanie tymi spółkami. Zasadniczym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest bowiem działalność operacyjna, a osiąganie zysków z tytułu posiadania i zbywania akcji/udziałów w Spółkach Grupy Kapitałowej ma charakter pomocniczy, tj. wtórny w stosunku do działalności operacyjnej. Posiadanie przez Wnioskodawcę akcji i udziałów w Spółkach Grupy Kapitałowe nie stanowi prowadzenia działalności gospodarczej w tym zakresie, choć jest z nią związane.

Jednocześnie posiadanie przez Wnioskodawcę udziałów i akcji w Spółkach z Grupy Kapitałowej nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej Wnioskodawcy, tj. działalności operacyjnej podlegającej opodatkowaniu VAT.

Ponadto - jak wynika z treści wniosku - odpłatne zbycie przez Wnioskodawcę akcji i udziałów w Spółkach z Grupy Kapitałowej nie będzie dokonywane w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej.

Co więcej, Wnioskodawca nie uczestniczy aktywnie w zarządzaniu Spółkami z Grupy Kapitałowej, ponieważ Grupa Kapitałowa powstała i funkcjonuje przy założeniu federacyjnego charakteru tej Grupy, a udziałowi Wnioskodawcy w Spółkach z Grupy Kapitałowej nie towarzyszy taka pośrednia lub bezpośrednia ingerencja w zarządzanie tymi Spółkami, która skutkowałaby dokonywaniem transakcji podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. W szczególności Wnioskodawca nie świadczył i nie świadczy na rzecz Spółek z Grupy Kapitałowej usług takich jak zarządzanie, administrowanie i prowadzenie polityki handlowej, a interesy finansowe Wnioskodawcy w Spółkach Grupy Kapitałowej nie przekraczają interesów zwykłego kontrahenta handlowego na rynku informatycznym oraz interesów zwykłego akcjonariusza/wspólnika.

Mając na uwadze przedstawiony przez Wnioskodawcę opis zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa, jak również orzecznictwo TSUE należy stwierdzić, iż czynności polegające na odpłatnym zbywaniu przez Wnioskodawcę udziałów i akcji w Spółkach z Grupy Kapitałowej w opisanej sytuacji nie będą traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu przepisów Ustawy o VAT, a zbywca tych udziałów i akcji (Wnioskodawca) nie uzyska statusu podatnika w tym zakresie.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy – przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu wtedy, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności. Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy – podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powyższego wynika, że nie każda czynność dokonana przez podmiot mający status podatnika, będzie podlegać opodatkowaniu. Status podatnika podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem za działalność rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki.

A więc, w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi to czynność samej sprzedaży udziałów bądź akcji nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z czym, nie podlega opodatkowaniu.

Kwestia czy za działalność gospodarczą można uznać działalność polegającą na posiadaniu i zbywaniu własnych akcji oraz udziałów była przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W wyrokach w sprawach C-60/90 i C-155/94 oraz w sprawie C-80/95, TSUE podkreślał, że samo posiadanie, czy też emisja udziałów i innych papierów wartościowych co do zasady nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 4 VI Dyrektywy, która pozwalałaby na uznanie posiadacza takich udziałów za podatnika. Natomiast w wyroku z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-77/01 Empresa de Desenvolvimento Mineiro TSUE uznał, że zwykłe nabycie udziałów w innych podmiotach nie stanowi wykorzystania majątku w celu osiągnięcia dochodu w sposób ciągły, ponieważ dywidenda uzyskana z udziału jest skutkiem własności majątku i nie jest wynagrodzeniem uzyskanym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu Dyrektywy. Podobnie transakcje finansowe polegające jedynie na sprzedaży udziałów i innych papierów wartościowych, np. jednostek w funduszach inwestycyjnych, nie stanowią w ogóle działalności gospodarczej.

Posiłkując się tym orzecznictwem należy stwierdzić, że co do zasady powyższe czynności nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot dokonujący tych czynności nie ma statusu podatnika, nawet jeżeli z tytułu innej działalności jest podatnikiem.

Należy zatem zauważyć, że w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia/sprzedaży udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu inwestycji. Nie można również samego nabycia czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób ciągły.

Od tej zasady orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przewiduje pewne wyjątki, które pozwalają łączyć z faktem posiadania i zbywania papierów wartościowych (akcji, udziałów) wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy, w określonych okolicznościach, a mianowicie gdy:

• posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada;
• sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej;
• posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.
  
  

Aby obrót ten podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być wykonywany przez podatnika w rozumieniu ustawy w ramach jego profesjonalnej aktywności. Powtórzyć należy, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca jest spółką publiczną, a akcje Wnioskodawcy są notowane na rynku podstawowym Giełdy Papierów Wartościowych. Działalność operacyjna (tj. podstawowa działalność gospodarcza) Wnioskodawcy koncentruje się na tworzeniu i wdrażaniu scentralizowanych, kompleksowych systemów informatycznych oraz na realizowaniu różnych projektów informatycznych. W zakresie działalności operacyjnej Wnioskodawca dokonuje dostaw towarów i usług podlegających opodatkowaniu VAT, w tym również - w niewielkim zakresie - dostaw i usług zwolnionych od VAT.

Zdecydowaną większość czynności dokonywanych przez Wnioskodawcę w ramach działalności operacyjnej stanowią czynności dające prawo do odliczenia VAT naliczonego, w szczególności czynności podlegające efektywnemu opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki podstawowej. Jedynie nieliczne czynności, np. usługi szkoleniowe, refakturowanie kosztów ubezpieczeń i usług medycznych oraz udzielanie pożyczek, są uznawane przez Wnioskodawcę jako zwolnione od VAT (co do zasady stanowią one jednak ok. 1% obrotu Wnioskodawcy).

W czasie prawie 30-letniej działalności, w wyniku transakcji nabywania i obejmowania przez Wnioskodawcę udziałów i akcji krajowych oraz zagranicznych firm z branży informatycznej, powstała międzynarodowa grupa spółek (zwana dalej „Grupą Kapitałową”), obejmująca sieć przedsiębiorstw informatycznych działających w ponad 50 krajach na całym świecie. W związku z powstaniem Grupy Kapitałowej, Wnioskodawca był i jest wspólnikiem/akcjonariuszem innych spółek (z siedzibą w Polsce oraz za granicą) prowadzących działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu kompleksowych usług informatycznych, a w szczególności na tworzeniu i wdrażaniu systemów informatycznych, sprzedaży oprogramowania oraz sprzętu informatycznego. Należy podkreślić, że nabycia/objęcia udziałów i akcji w Spółkach z Grupy Kapitałowej, które doprowadziły do powstania Grupy Kapitałowej nie były dokonywane przez Wnioskodawcę w celu bezpośredniego lub pośredniego zaangażowania się w zarządzanie tymi Spółkami. Wnioskodawca nabywał akcje/udziały w Spółkach z Grupy Kapitałowej w celu zapewnienia najlepszych rozwiązań informatycznych dostosowanych do specyfiki danego rynku i kraju oraz stosowanych tam standardów, a także w celu uzyskiwania zysków z tytułu dywidend wypłacanych Wnioskodawcy przez Spółki z Grupy Kapitałowej. Jednocześnie posiadanie, nabywanie i zbywanie przez Wnioskodawcę udziałów i akcji w Spółkach z Grupy Kapitałowej nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej Wnioskodawcy, tj. działalności operacyjnej podlegającej opodatkowaniu VAT. Ponadto odpłatne zbycie przez Wnioskodawcę akcji i udziałów w Spółkach z Grupy Kapitałowej nie będzie dokonywane w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej. Wnioskodawca nie uczestniczy aktywnie w zarządzaniu Spółkami z Grupy Kapitałowej, ponieważ Grupa Kapitałowa powstała i funkcjonuje przy założeniu federacyjnego charakteru tej Grupy, a udziałowi Wnioskodawcy w Spółkach z Grupy Kapitałowej nie towarzyszy taka pośrednia lub bezpośrednia ingerencja w zarządzanie tymi Spółkami, która skutkowałaby dokonywaniem transakcji podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. W szczególności Wnioskodawca nie świadczył i nie świadczy na rzecz Spółek z Grupy Kapitałowej usług takich jak zarządzanie, administrowanie i prowadzenie polityki handlowej, a interesy finansowe Wnioskodawcy w Spółkach Grupy Kapitałowej nie przekraczają interesów zwykłego kontrahenta handlowego na rynku informatycznym oraz interesów zwykłego akcjonariusza/wspólnika (w ramach ustawowego nadzoru właścicielskiego polegającego np. na uprawnieniu do delegowania pracowników Wnioskodawcy do rad nadzorczych spółek zależnych). Innymi słowy, udziałowi Wnioskodawcy w Spółkach z Grupy Kapitałowej nie towarzyszy taka pośrednia lub bezpośrednia ingerencja w zarządzanie tymi Spółkami, która skutkowałaby dokonywaniem transakcji podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Wnioskodawca i Spółki z Grupy Kapitałowej są podmiotami powiązanymi w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych. W ramach swojej działalności operacyjnej, tj. w formie transakcji handlowych, Wnioskodawca dokonuje na rzecz części Spółek z Grupy Kapitałowej dostaw towarów i usług opodatkowanych VAT.

W związku z transakcjami handlowymi zawieranymi ze Spółkami z Grupy Kapitałowej Wnioskodawca odpłatnie świadczy na rzecz tych Spółek usługę sporządzenia dokumentacji transakcji z podmiotami powiązanymi oraz usługę sporządzania takiej dokumentacji. Ta usługa jest opodatkowana przez Wnioskodawcę podatkiem od towarów i usług wg stawki podstawowej.

Sporadycznie Wnioskodawca udziela oprocentowanych pożyczek Spółkom z Grupy Kapitałowej.

Ponadto Wnioskodawca świadczy na rzecz części Spółek z Grupy Kapitałowej:

1. usługi zarządzania systemami administracyjnymi;
2. usługi teleinformatyczne (IT);
3. usługi administracyjne;
4. usługi w zakresie ochrony danych osobowych i zapewnienia bezpieczeństwa informacji;
5. usługi logistyczne;
6. usługi finansowo-księgowe;
7. usługi kadrowo-płacowe;
8. usługi polegające na zapewnieniu pomocy prawnej świadczonej przez wykwalifikowane podmioty;
9. usługi marketingowe i PR;
10. usługi konsolidacji sprawozdań finansowych;
11. usługi kontrolingu
    
    

W ramach swojej struktury organizacyjnej Wnioskodawca utworzył i formalnie wyodrębnił na podstawie regulaminu organizacyjnego - Pion Rozwoju Grupy Kapitałowej, którym kieruje jeden z członków Zarządu Wnioskodawcy.

Część pracowników Wnioskodawcy wykonuje pracę w całości albo w części bezpośrednio w ramach Pionu Rozwoju Grupy Kapitałowej albo pośrednio na rzecz tego Pionu.

Z uwagi na zmienność uwarunkowań ekonomicznych skład Grupy Kapitałowej nie był, nie jest i nie będzie stały.

W zależności od sytuacji rynkowej, wyników ekonomicznych poszczególnych Spółek z Grupy Kapitałowej i przyjmowanej strategii ekonomicznej Wnioskodawca odpłatnie nabywał i odpłatnie zbywał akcje/udziały w różnych spółkach prowadzących przedsiębiorstwa informatyczne. W przyszłości Wnioskodawca ma zamiar kontynuować ten sposób funkcjonowania Grupy Kapitałowej.

Czynności odpłatnego zbycia przez Wnioskodawcę udziałów i akcji w Spółkach z Grupy Kapitałowej mogą polegać na: sprzedaży, zamianie, wniesieniu do spółek kapitałowych i osobowych w formie wkładu niepieniężnego (w tym w przypadku aportów do spółek kapitałowych również w wyniku tzw. wymiany udziałów), wynagrodzeniu za umorzenie udziałów/akcji (spłata umorzeniowa w naturze) oraz świadczeniu w miejsce wypełnienia (datio in solutum).

W wyniku opisanych powyżej czynności może dochodzić do zbycia 100% albo mniej udziałów i akcji w poszczególnych Spółkach z Grupy Kapitałowej.

Zyski osiągane przez Wnioskodawcę z tytułu posiadania i zbywania udziałów/akcji w Spółkach z Grupy Kapitałowej (dywidendy, wynagrodzenie z tytułu umorzenia, dochód ze sprzedaży) łączą się z bieżącym zyskiem z podstawowej działalności operacyjnej i na skutek tego połączenia są w części przeznaczone na finansowanie działalności operacyjnej, w części na nabywanie/obejmowanie udziałów/akcji w innych spółkach, a w części na wypłatę zysku akcjonariuszom Wnioskodawcy.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności polegających na odpłatnym zbywaniu przez niego udziałów i akcji w Spółkach z Grupy Kapitałowej.

W odniesieniu do powyższego, wskazać należy, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z 14 listopada 2000 r. w sprawie C-142/99 Floridienne S.A. Beginvest przeciwko państwu belgijskiemu stwierdził, że zaangażowanie w zarządzanie spółkami zależnymi (w holdingu) należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 (2) VI Dyrektywy, ale tylko w zakresie, w jakim pociąga to za sobą dokonywanie transakcji podlegających VAT na mocy art. 2 VI Dyrektywy, takich jak świadczenie przez Floridienne usług administracyjnych, rachunkowych i informatycznych na rzecz swoich spółek zależnych.

Również w orzeczeniu z 12 lipca 2001 r. w sprawie C-102/00 Welthgrove BV (także spółka holdingowa) przeciwko Staatssecretaris van Financien TSUE wyraźnie wskazał, że samo zaangażowanie spółki holdingowej w zarządzanie jej spółkami zależnymi, lecz bez dokonywania transakcji podlegających VAT w rozumieniu art. 2 VI Dyrektywy, nie może być traktowane jak działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 (2) tej Dyrektywy. Wobec tego działalnością gospodarczą będzie tylko takie zarządzanie spółkami zależnymi, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 VI Dyrektywy.

W orzeczeniu TSUE z 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 Cibo Participations, Trybunał podtrzymał w nim stanowisko, że udział spółki holdingowej w zarządzaniu spółkami, których udziały nabyła, stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, ale tylko w przypadku, gdy pociąga to za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 ust. 1 tej Dyrektywy, takich jak świadczenie przez spółkę holdingową na rzecz spółek zależnych usług administracyjnych, finansowych, handlowych lub technicznych. W związku z powyższym, zdaniem TSUE, samo nabycie i posiadanie akcji spółki nie powinno być traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, nadająca ich posiadaczowi status podatnika.

Trybunał powtórzył tu wyrażone wcześniej w orzeczeniu z 20 czerwca 1996 r. C-155/94 stanowisko, że jeżeli objęcie akcji nie stanowi działalności gospodarczej, to również nie ma takiego charakteru ich zbycie (zob. także orzeczenie TSUE z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-442/01).

Również w wyroku C-320/17 TSUE wskazał, że samo nabycie i posiadanie udziałów nie powinno być uznane, w rozumieniu dyrektywy VAT, za działalność gospodarczą przyznającą nabywcy lub posiadaczowi status podatnika. Trybunał podkreślił przy tym, że z utrwalonego orzecznictwa Trybunału wynika, że uczestniczenie spółki holdingowej w zarządzaniu spółkami, w których nabyła ona udział lub akcje, stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy VAT, w zakresie, w jakim skutkuje ono dokonywaniem transakcji podlegających opodatkowaniu VAT na podstawie art. 2 tej dyrektywy, takich jak świadczenie usług administracyjnych, księgowych, finansowych, handlowych, informacyjnych i technicznych przez spółkę holdingową na rzecz spółek.

Interpretując wskazany w tym orzecznictwie wyjątek od powyższej zasady sprowadzający się do możliwości uznania za działalność gospodarczą posiadania (zbywania) udziałów, jeżeli towarzyszyłoby temu uczestnictwo w zarządzaniu spółką – WSA w Opolu w wyroku z 25 czerwca 2010 r., sygn. akt I SA/Op 176/10 stwierdził, że taka możliwość ograniczona jest do sytuacji szczególnych, w których udział w zarządzaniu pociąga za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu, takich jak świadczenie usług na rzecz spółki.

Z uwagi na powyższe, podnieść należy, że nie każde uczestnictwo w zarządzie przedsiębiorstwa pozwala na uznanie usług zarządzania za działalności gospodarczą, lecz tylko takie, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji opodatkowanych VAT.

W przedmiotowej sprawie właśnie sytuacja taka ma miejsce, bowiem jak wskazał Wnioskodawca – „W związku z transakcjami handlowymi zawieranymi ze Spółkami z Grupy Kapitałowej Wnioskodawca odpłatnie świadczy na rzecz tych Spółek usługę sporządzenia dokumentacji transakcji z podmiotami powiązanymi oraz usługę sporządzania takiej dokumentacji. (…) Ponadto Wnioskodawca świadczy na rzecz części Spółek z Grupy Kapitałowej:

1. usługi zarządzania systemami administracyjnymi;
2. usługi teleinformatyczne (IT);
3. usługi administracyjne;
4. usługi w zakresie ochrony danych osobowych i zapewnienia bezpieczeństwa informacji;
5. usługi logistyczne;
6. usługi finansowo-księgowe;
7. usługi kadrowo-płacowe;
8. usługi polegające na zapewnieniu pomocy prawnej świadczonej przez wykwalifikowane podmioty;
9. usługi marketingowe i PR;
10. usługi konsolidacji sprawozdań finansowych;
11. usługi kontrolingu.”
    
    

Dodatkowo Wnioskodawca sporadycznie udziela oprocentowanych pożyczek Spółkom z Grupy Kapitałowej. Podkreślić też należy, że Wnioskodawca (którego działalność operacyjna koncentruje się na tworzeniu i wdrażaniu scentralizowanych, kompleksowych systemów informatycznych oraz na realizowaniu różnych projektów informatycznych) nabywał akcje/udziały w Spółkach z Grupy Kapitałowej w celu zapewnienia najlepszych rozwiązań informatycznych dostosowanych do specyfiki danego rynku i kraju oraz stosowanych tam standardów. Nie sposób w takiej sytuacji uznać, że nabywanie, posiadanie i zbywanie przez Wnioskodawcę udziałów/akcji w Spółkach z Grupy Kapitałowej nie było i nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem prowadzenia przez Wnioskodawcę własnej działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT (tj. działalności operacyjnej Wnioskodawcy). Co istotne, w ramach swojej struktury organizacyjnej Wnioskodawca utworzył i formalnie wyodrębnił na podstawie regulaminu organizacyjnego - Pion Rozwoju Grupy Kapitałowej, którym kieruje jeden z członków Zarządu Wnioskodawcy, a zyski osiągane przez Wnioskodawcę z tytułu posiadania i zbywania udziałów/akcji w Spółkach z Grupy Kapitałowej (dywidendy, wynagrodzenie z tytułu umorzenia, dochód ze sprzedaży) łączą się z bieżącym zyskiem z podstawowej działalności operacyjnej i na skutek tego połączenia są w części przeznaczone na finansowanie działalności operacyjnej, w części na nabywanie/obejmowanie udziałów/akcji w innych spółkach, a w części na wypłatę zysku akcjonariuszom Wnioskodawcy.

Zatem, biorąc pod uwagę taki stan sprawy i powołane orzeczenia TSUE należy wskazać, że sprzedaż udziałów/akcji prowadzona jest w ramach działalności gospodarczej polegającej na m.in. nabyciu i późniejszej sprzedaży udziałów/akcji w celach zarobkowych. Wnioskodawca świadczy bowiem na rzecz części przedmiotowych spółek opodatkowane usługi zarządzania, usługi administracyjne, księgowe, kadrowe, informatyczne, techniczne, kontrolingu, itp. W ocenie tut. organu nabywanie, posiadanie i zbywanie udziałów/akcji stanowi też bezpośrednie i stałe rozszerzenie działalności gospodarczej Wnioskodawcy. W konsekwencji, Wnioskodawca działa tym samym w zakresie wykraczającym poza zwykłe prawa i obowiązki udziałowca, związane z posiadaniem udziałów/akcji.

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny i opis sprawy należy stwierdzić, że czynności zbycia udziałów i akcji w Spółkach z Grupy Kapitałowej będą traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o VAT, natomiast ich zbywca (Wnioskodawca) uzyska statusu podatnika w tym zakresie. Zatem sprzedaż udziałów i akcji w Spółkach będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Tut. organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (sformułowanego pytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone w wydanej interpretacji.

Jednocześnie, tutejszy organ informuje, że zgodnie z przepisem art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Zatem, interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile zaistniały stan faktyczny i zdarzenie przyszłe pokrywać się będą z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisanego zdarzenia przyszłego, wydana interpretacja straci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 z póż. Zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.