Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4014.298.2018.2.MD
z 5 listopada 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2018 r., poz. 800, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 11 czerwca 2018 r. (data wpływu – 22 sierpnia 2018 r.), uzupełnionym 12 października 2018 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych darowizny przedsiębiorstwa – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 sierpnia 2018 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych darowizny przedsiębiorstwa.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku z czym w piśmie z 17 września 2018 r., znak: 0111-KDIB4.4014.298.2018.1.MD wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 12 października 2018 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Pasierb Wnioskodawczyni (przedsiębiorca jednoosobowy) jest właścicielem przedsiębiorstwa, w skład którego wchodzą:

1. środki trwałe, tj.:
   
   • grunty,
   • budynki, lokale,
   • urządzenia techniczne i maszyny,
   • środki transportu,
   • inne środki trwałe,
   • środki trwałe w budowie,
2. środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych,
   
3. należności:
   
   • z tytułu sprzedaży,
   • z tytułu wpłat zaliczek na podatek dochodowy,
   • z tytułu rozliczeń podatku od towarów i usług,
   • inne należności,
4. zobowiązania:
   
   • z tytułu zawartych umów leasingów,
   • zobowiązania z tytułu dostaw i usług,
   • zobowiązania z tytułu podatków, ceł i ubezpieczeń,
   • inne zobowiązania.
   
   
   

W kategorii zobowiązań mieszczą się m.in. zobowiązania wobec dostawców. Wszystkie zobowiązania regulowane są na bieżąco i nie są wymagalne. Wartość zobowiązań znajduje pełne pokrycie w aktywach przedsiębiorstwa darczyńcy. Co znamienne, zobowiązania darczyńcy nie są zabezpieczone prawami ustanowionymi na majątku darczyńcy.

Pasierb Wnioskodawczyni zamierza przekazać w drodze darowizny stanowiące jego własność przedsiębiorstwo na rzecz Wnioskodawczyni i fakt ten zgłosić właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy darowizny.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, iż poprzez planowaną umowę darowizny przedsiębiorstwa przez pasierba na rzecz Wnioskodawczyni dojdzie do przejęcia przez Wnioskodawczynię długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

1. Czy dokonanie na rzecz podatnika przez pasierba darowizny stanowiącego jego własność przedsiębiorstwa będzie opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych?
2. W przypadku udzielania odpowiedzi twierdzącej jaka stawka podatku powinna zostać zastosowana?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, na zadane pytanie numer 1 należy udzielić odpowiedzi negatywnej.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych: „Podatkowi podlegają (...) następujące czynności cywilnoprawne (...) umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy”. Tym samym uznać należy, iż dokonanie na rzecz podatnika przez pasierba darowizny stanowiącego jego własność przedsiębiorstwa nie będzie opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zobowiązania darczyńcy wchodzące w skład przedsiębiorstwa nie są zobowiązaniami wymagalnymi, związane są ze zwykłą działalnością przedsiębiorstwa darczyńcy i znajdują pełne pokrycie w majątku jego przedsiębiorstwa. Ponadto zobowiązania nie są w żaden sposób zabezpieczone na majątku darczyńcy.

W przypadku udzielenia odmiennej odpowiedzi na pytanie numer 1, tj. uznania, iż dokonanie na rzecz podatnika przez pasierba darowizny stanowiącego jego własność przedsiębiorstwa będzie opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych, wskazać należy, iż w ocenie Wnioskodawczyni właściwą do zastosowania stawką podatku od czynności cywilnoprawnych będzie stawka 1%, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z przedmiotowym przepisem stawka 1% ma zastosowanie do umów darowizny przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych. Mając na uwadze, iż przedmiotem darowizny będzie przeniesienie własności przedsiębiorstwa darczyńcy zasadne jest zastosowanie stawki, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1150) podatkowi temu podlegają umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie zawiera pojęcia „darowizna”, dlatego też należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r., poz. 1025, ze zm.). Na podstawie art. 888 § 1 tej ustawy przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Istotną więc cechą darowizny jest jej bezpłatny charakter. Oznacza to, że druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy oraz zbywalne prawa majątkowe.

Jak wyżej wskazano, na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawarcie umowy darowizny podlega przepisom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

O powstaniu obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnej decyduje, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, moment dokonania czynności cywilnoprawnej. Na podstawie art. 4 pkt 3 ww. ustawy obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie darowizny – na obdarowanym.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy podstawę opodatkowania stanowi w tym przypadku wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy określa stawki podatku, które wynoszą od m.in. umów darowizny:

1. przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%,
2. przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych – 1%.
   
   

Podatek pobiera się według stawki najwyższej jeżeli podatnik dokonując czynności cywilnoprawnej, w wyniku której nastąpiło przeniesienie własności, nie wyodrębnił wartości rzeczy lub praw majątkowych, do których mają zastosowanie różne stawki – od łącznej wartości tych rzeczy lub praw majątkowych (art. 7 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych).

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlega zatem umowa darowizny, o ile następuje przejęcie przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy oraz przejęcie to następuje w umowie darowizny. Chodzi przy tym o takie długi, ciężary i zobowiązania przejęte przez obdarowanego, które pozostają w związku funkcjonalnym z przedmiotem darowizny i które w związku z dokonaną darowizną obciążają obdarowanego.

Zgodnie z art. 55¹ powołanego powyżej Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
   
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
   
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
   
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
   
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
   
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
   
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
   
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
   
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych (art. 552 Kodeksu cywilnego).

Z kolei zgodnie z art. 55⁴ ww. Kodeksu cywilnego, nabywca przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa, chyba że w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach, mimo zachowania należytej staranności. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa według stanu z chwili nabycia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela. Odpowiedzialności tej nie można bez zgody wierzyciela wyłączyć ani ograniczyć.

Ostatni wymieniony przepis statuuje solidarną odpowiedzialność zbywcy i nabywcy przedsiębiorstwa w celu ustanowienia szczególnej ochrony dla wierzycieli, której nie może wyłączyć porozumienie między zbywcą a nabywcą przedsiębiorstwa.

Natomiast na mocy art. 519 cyt. Kodeksu cywilnego, osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony (przejęcie długu). Przejęcie długu zachodzi, gdy wskutek jakiegokolwiek zdarzenia prawnego dochodzi do wstąpienia osoby trzeciej w miejsce dłużnika i zwolnienia dotychczasowego dłużnika z długu. Przedmiotem przejęcia długu może być dług wynikający z zobowiązania solidarnego i przejmującym dług jednego z dłużników solidarnych może być zarówno osoba trzecia względem stron zobowiązania, jak i również inny dłużnik solidarny.

Z powyższych przepisów wynika, że nabywca przedsiębiorstwa w drodze darowizny może przejąć dług dłużnika solidarnego, jakim jest zbywca przedsiębiorstwa. W przypadku przejęcia długu przez nabywcę przedsiębiorstwa powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z powołanymi powyżej przepisami ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku oraz w jego uzupełnieniu wynika, że pasierb Wnioskodawczyni (przedsiębiorca jednoosobowy) jest właścicielem przedsiębiorstwa, w skład którego wchodzą m.in. zobowiązania. W kategorii zobowiązań mieszczą się m.in. zobowiązania wobec dostawców. Pasierb Wnioskodawczyni zamierza przekazać w drodze darowizny stanowiące jego własność przedsiębiorstwo na rzecz Wnioskodawczyni. Poprzez planowaną umowę darowizny przedsiębiorstwa przez pasierba na rzecz Wnioskodawczyni dojdzie do przejęcia przez Wnioskodawczynię długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

Skoro zatem – co wynika z uzupełnienia wniosku – na podstawie umowy darowizny Wnioskodawczyni wstąpi w miejsce dłużnika (zbywcy przedsiębiorstwa) i tym samym przejmie od dłużnika związane z przedmiotem darowizny (przedsiębiorstwem) długi i ciężary albo zobowiązania darczyńcy, na skutek czego zbywca zostanie zwolniony z długu, to umowa ta na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

Tym samym po stronie Wnioskodawczyni – wbrew jej opinii – powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Nie można się zgodzić także ze stanowiskiem Wnioskodawczyni w odniesieniu do określenia stawki opodatkowania.

Na wstępie podkreślić należy, iż podstawę opodatkowania należy ustalić zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy – co oznacza, że będzie to wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowaną. Ustawodawca wprowadził w art. 7 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy rozróżnienie stawek m.in. dla celu opodatkowania umowy darowizny, w zależności od tego, co jest jej przedmiotem. Zgodnie z cytowaną definicją określoną w Kodeksie cywilnym, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Przedmiotem darowizny jest przedsiębiorstwo, złożone z wymienionych w opisie zdarzenia przyszłego składników materialnych i niematerialnych. Dla poszczególnych składników majątkowych – o ile zostaną one wyodrębnione w umowie darowizny – ustawodawca przewidział odpowiednio zastosowanie stawek określonych w omawianym przepisie art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W przypadku, gdy składniki nie zostaną wyodrębnione, podatek pobiera się według stawki najwyższej (art. 7 ust. 3 pkt 1 omawianej ustawy). Zatem, skoro przedmiotem darowizny w analizowanej sprawie jest przedsiębiorstwo, które składa się m.in. z rzeczy ruchomych i nieruchomości, to zgodnie z uregulowaniami art. 7 ust. 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, stawka podatku to 2%, chyba że zostaną wyodrębnione wartości rzeczy i praw, do których mają zastosowanie różne stawki – wówczas będzie to stawka 1% i 2%.

W świetle powyższych okoliczności, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji będzie pokrywał się z opisem zdarzenia podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.