Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB1-3.4010.390.2018.1.JKT
z 7 listopada 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 800 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 3 sierpnia 2018 r. (data wpływu 7 sierpnia 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia przychodu i kosztu z tytułu przeniesienia własności przedmiotów zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających zabezpieczenia – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 sierpnia 2018 r., wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia przychodu i kosztu z tytułu przeniesienia własności przedmiotów zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających zabezpieczenia.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dalej również: „Spółka”) jest podmiotem prowadzącym działalność finansową, w szczególności, w zakresie zawierania umów leasingu operacyjnego i finansowego oraz udzielania klientom finansowania w formie pożyczek.

Celem uzyskania finansowania potrzebnego do prowadzonej działalności Spółka zamierza przeprowadzić transakcję sekurytyzacyjną (dalej: „Sekurytyzacja”; określenie to ma zastosowanie także do sekurytyzacji wierzytelności zbytych do Banku, w przypadku, gdy Bank będzie brał udział w transakcji sekurytyzacyjnej, zgodnie z poniższym opisem) w odniesieniu do następujących wierzytelności:

1. wierzytelności wynikających z umów leasingu (dalej: „Umowy Leasingu”) zawartych przez Spółkę (jako finansującego) z korzystającymi będącymi polskimi przedsiębiorcami (dalej: „Leasingobiorcy”) i stanowiących roszczenia w stosunku do Leasingobiorców przede wszystkim o zapłatę rat leasingowych oraz ewentualnie innych należności wynikających z zawartych Umów Leasingu, a także wierzytelności o zapłatę ceny za przedmiot leasingu (tj. wynikającej z wykonania prawa do żądania przez Leasingobiorcę sprzedaży przedmiotu leasingu po zakończeniu Umowy Leasingu za ustaloną cenę - dalej: „Wierzytelności Leasingowe”);
2. wierzytelności wynikających z umów pożyczek (dalej: „Umowy Pożyczek”) zawartych przez Spółkę (jako pożyczkodawcę) oraz pożyczkobiorców będących polskimi przedsiębiorcami (dalej: „Pożyczkobiorcy”), na podstawie których Spółka udzieliła Pożyczkobiorcom finansowania na zakup przedmiotów określonych w Umowach Pożyczek (dalej: „Wierzytelności Pożyczkowe”)

(dalej łącznie: „Wierzytelności” zaś Leasingobiorcy i Pożyczkobiorcy będą łącznie określani jako „Dłużnicy”).

Wierzytelności Leasingowe mogą wynikać zarówno z umów leasingu operacyjnego (uregulowanego w art. 17b Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), jak i finansowego (uregulowanego w art. 17f Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Przedmiotem Umów Leasingu są, w szczególności, środki transportu, w skład których wchodzą również pojazdy samochodowe w rozumieniu Ustawy o podatku od towarów i usług, a także maszyny i urządzenia.

W skład Wierzytelności będących przedmiotem Sekurytyzacji nie będzie wchodził podatek od towarów i usług, który naliczany jest przez Spółkę na Wierzytelnościach Leasingowych. Wierzytelności, które będą objęte Sekurytyzacją będą wierzytelnościami niewymagalnymi. Nie będą to również wierzytelności stanowiące tzw. złe długi, a wręcz przeciwnie, na dzień stanowiący tzw. datę graniczną (cut-off datę) poprzedzającą przeprowadzenie Sekurytyzacji Wierzytelności (tj. ich zbycie do spółki celowej), nie będą istniały przesłanki do uznania tych Wierzytelności za zagrożone nieściągalnością. Przedmiotem Sekurytyzacji mogą być zarówno Wierzytelności wyrażone w walucie PLN, jak i w EURO.

Działalność leasingowa i pożyczkowa Spółki jest finansowana przede wszystkim ze środków uzyskanych od Banku S.A. (dalej: „Bank”), który jest podmiotem powiązanym ze Spółką w rozumieniu przepisów Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Działalność w zakresie zawierania Umów Leasingu finansowana jest w przeważającej większości poprzez sprzedaż wierzytelności do Banku na podstawie umów faktoringu tj. wierzytelności wynikające z Umów Leasingu zawieranych przez Spółkę są przelewane przez Spółkę (jako faktoranta) na Bank (jako faktora) w zamian za wartość nominalną zbytych wierzytelności, pomniejszoną o pobrane z góry przez Bank wynagrodzenie z tytułu świadczonych usług faktoringu w postaci odsetek dyskontowych, obliczonych zgodnie ze szczegółowymi postanowieniami umów faktoringu.

Działalność w zakresie udzielania pożyczek oraz bieżąca działalności Spółki finansowana jest z kredytów pozyskanych przez Spółkę z Banku.

Powyższy model finansowania będzie kontynuowany w przyszłości. Niemniej jednak, celem uzyskania dodatkowego finansowania, przede wszystkim od podmiotów zewnętrznych, Spółka zamierza przeprowadzić wspomnianą wyżej Sekurytyzację Wierzytelności.

Zważywszy na fakt, że część Wierzytelności Leasingowych, które będą przedmiotem Sekurytyzacji, została przeniesiona na podstawie umów faktoringowych do Banku, rozważane są dwa opisane poniżej scenariusze przeprowadzenia Sekurytyzacji, w której Wierzytelności zostaną zbyte do spółki celowej (dalej: „SPV”):

1. dokonane zostanie zwrotne przeniesienie z Banku do Spółki Wierzytelności Leasingowych będących przedmiotem faktoringu, a następnie jedynie Spółka dokona zbycia do SPV w ramach Sekurytyzacji zarówno Wierzytelności Leasingowych zwrotnie przeniesionych do Spółki z Banku, jak i Wierzytelności Leasingowych, które nie były wcześniej przedmiotem faktoringu, a także Wierzytelności Pożyczkowych,
2. ewentualnie, Sekurytyzacja zostanie dokonana poprzez zbycie przez Spółkę do SPV Wierzytelności Pożyczkowych oraz tych Wierzytelności Leasingowych, które nie były przedmiotem faktoringu z Bankiem, natomiast Bank dokona w ramach Sekurytyzacji zbycia do SPV Wierzytelności Leasingowych, które nabył na podstawie umów faktoringowych od Spółki.
   
   

W przypadku rozwiązania opisanego pod literą (a) powyżej, zwrotne przeniesienie Wierzytelności Leasingowych z Banku do Spółki poprzedzałoby ich Sekurytyzację (tj. zbycie do SPV) i zostałoby dokonane w rezultacie częściowego rozwiązania zawartych umów faktoringu i zwrotnego przeniesienia Wierzytelności Leasingowych z Banku do Spółki w zamian za zwrot przez Spółkę do Banku otrzymanej kwoty wartości nominalnej przenoszonych zwrotnie Wierzytelności Leasingowych pomniejszonej o odpowiednią korektę wynagrodzenia w postaci odsetek dyskontowych należnego Bankowi. Bank zamierza wystawić fakturę korygującą pierwotną fakturę wystawioną z tytułu usługi faktoringowej.

Jak wyżej wspomniano, planowana Sekurytyzacja zostanie przeprowadzona poprzez odpłatny przelew Wierzytelności przez Spółkę (oraz ewentualnie także przez Bank) do spółki celowej - SPV, która została utworzona w Irlandii. SPV jest rezydentem podatkowym Irlandii. SPV nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. SPV nie jest też zarejestrowana dla celów podatku od towarów i usług w Polsce (rejestracja dla celów VAT w Polsce może mieć miejsce jedynie w nadzwyczajnej w sytuacji, w której konieczne byłoby w przyszłości przejęcie własności Przedmiotów Zabezpieczeń, jak wspomniano poniżej). SPV nie jest powiązana kapitałowo lub organizacyjnie ze Spółką oraz z Bankiem, a przedmiotem działalności SPV jest wyłącznie nabywanie wierzytelności oraz uzyskanie finansowania (w szczególności, poprzez emisję papierów wartościowych, o której mowa poniżej), a także wykonywanie czynności z tym związanych (przy czym, jak niżej wskazano, po ewentualnym przejęciu w przyszłości własności Przedmiotów Zabezpieczeń, przedmiotem działalności SPV będzie także oddawanie przejętych przedmiotów w odpłatne używanie lub/oraz ich odsprzedaż).

Zagadnienie sekurytyzacji zostało opisane w art. 92a ustawy Prawo Bankowe. Zgodnie z ustępem 3 tego artykułu, bank może przenieść wierzytelność w drodze umowy na, niebędącą towarzystwem funduszy inwestycyjnych tworzącym fundusz sekurytyzacyjny albo funduszem sekurytyzacyjnym, spółkę kapitałową (podmiot emisyjny) w celu emisji przez ten podmiot papierów wartościowych, których zabezpieczenie stanowią sekurytyzowane wierzytelności. Zgodnie natomiast z art. 92a ust. 4 ustawy Prawo Bankowe, podmiot emisyjny, na rzecz którego nastąpiło przeniesienie wierzytelności, nie może być powiązany kapitałowo lub organizacyjnie z bankiem przenoszącym wierzytelności, a przedmiotem jego działalności może być wyłącznie nabywanie wierzytelności i emisja papierów wartościowych, o której mowa w art. 92a ust. 3, a także wykonywanie czynności z tym związanych.

W przypadku zatem, gdy w Sekurytyzacji będzie brał udział także Bank (przenosząc Wierzytelności Leasingowe wcześniej nabyte od Spółki w ramach faktoringu), wówczas powyższe przepisy będą mieć bezpośrednie zastosowanie do transakcji sekurytyzacyjnej. SPV jest podmiotem emisyjnym o statusie odpowiadającym opisowi wskazanemu w art. 92a ust. 3 i ust. 4 Prawa Bankowego.

Transakcja sekurytyzacji jest procesem składającym się z wielu czynności oraz wymagającym współpracy przynajmniej trzech podmiotów - inicjatora sekurytyzacji, podmiotu emisyjnego oraz inwestorów lub inwestora. Efektem i ekonomicznym celem Sekurytyzacji będzie pozyskanie środków pieniężnych przez Spółkę oraz ewentualnie także przez Bank poprzez wykorzystanie aktywów w postaci Wierzytelności. Sekurytyzacja wpłynie na poprawę płynności finansowej Spółki oraz Banku (w przypadku jego udziału w transakcji).

Planowana Sekurytyzacja nie będzie obejmować wyłącznie zbycia Wierzytelności przez Spółkę/Bank do SPV, ale do jej przeprowadzenia konieczne będą także inne kluczowe operacje. W skład planowanej Sekurytyzacji wchodzić będą m.in. następujące podstawowe elementy transakcyjne:

- Przeniesienie Wierzytelności ze Spółki (oraz ewentualnie także z Banku) do SPV będzie następować w wykonaniu umowy sprzedaży wierzytelności zawartej pomiędzy Spółką (ewentualnie także Bankiem) i SPV. Przelew Wierzytelności w ramach Sekurytyzacji będzie dokonywany w sposób rewolwingowy, co oznacza, że zgodnie z założeniami Sekurytyzacji, do SPV będą sprzedawane periodycznie poszczególne transze Wierzytelności w czasie trwania okresu rewolwingowego, przy założeniu, że Wierzytelności ujęte w danej transzy będą spełniać wcześniej ustalone warunki kwalifikujące te Wierzytelności do Sekurytyzacji (przede wszystkim, przedmiotowe Wierzytelności muszą być wierzytelnościami tzw. performującymi, czyli niestanowiącymi złych długów). Wierzytelności będą przenoszone wraz z roszczeniami ubocznymi (zarówno o charakterze pieniężnym jak i niepieniężnym). Wraz z Wierzytelnościami SPV będzie także nabywać prawo do zaspokojenia się zabezpieczeń ustanowionych celem zagwarantowania prawidłowego wykonania przez Dłużników zobowiązań wynikających z Umów Leasingu i Umów Pożyczki.

- W zamian za nabyte Wierzytelności SPV zapłaci cenę Spółce oraz Bankowi (w przypadku sprzedaży części Wierzytelności Leasingowych także przez Bank). Cena za Wierzytelności Leasingowe będzie niższa od łącznej kwoty zbywanych Wierzytelności Leasingowych (obejmującej ich część kapitałową i odsetkową, a także kwotę ceny nabycia przedmiotu leasingu przez Leasingobiorcę w przypadku skorzystania przez niego z prawa zakupu przedmiotu leasingu po zakończeniu Umowy Leasingu) określoną na tzw. datę graniczną (cut-off datę, tj. datę ustaloną przez strony i poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności przenoszonych w ramach jednej transzy). Różnica między sumą Wierzytelności Leasingowych wskazaną powyżej a ceną sprzedaży stanowić będzie dyskonto uzyskiwane przez SPV na nabyciu Wierzytelności Leasingowych. Cena należna Spółce za Wierzytelności Pożyczkowe będzie odpowiadać wartości nominalnej części kapitałowej Wierzytelności Pożyczkowych, określonej na wyżej wskazaną datę graniczną.

- Wierzytelności Pożyczkowe sprzedawane przez Spółkę do SPV nie będą obejmować odsetek naliczonych do dnia sprzedaży tych Wierzytelności (tj. odsetek należnych Spółce przed dniem sprzedaży Wierzytelności). SPV będzie uprawniona do otrzymania odsetek od udzielonych pożyczek należnych od dnia nabycia Wierzytelności Pożyczkowych od Spółki. Wierzytelności Pożyczkowe przenoszone do SPV będą obejmować kwotę główną pożyczek począwszy od daty granicznej (cut-off datę). W konsekwencji, kwoty główne spłaconych pożyczek otrzymane przez Spółkę począwszy od daty granicznej będą przekazywane do SPV.

- Umowa zbycia Wierzytelności może również zawierać postanowienie o dopłacie do ceny za przelewane Wierzytelności, która będzie wypłacana przez SPV w przypadku zaistnienia nadwyżek finansowych po stronie SPV wynikających ze spłat Wierzytelności.

- Przelew Wierzytelności do SPV dokonywany będzie bez regresu.

- Celem nabycia poszczególnych transz Wierzytelności, SPV będzie emitować obligacje lub inne instrumenty dłużne, których zabezpieczeniem (źródłem spłaty) będą Wierzytelności nabyte od Spółki (oraz ewentualnie także od Banku). SPV może również zgromadzić potrzebne środki finansowe poprzez zaciągnięcie kredytów lub pożyczek. SPV może uzyskiwać finansowanie w formie emisji obligacji lub zaciągania kredytów/pożyczek również w przypadku, gdy będzie to konieczne do sfinansowania innych zobowiązań związanych z działalnością SPV. Finansowanie będzie udzielane SPV przez jednego lub większą liczbę inwestorów, którzy mogą być podmiotami polskimi lub zagranicznymi.

- W zamian za udział SPV w transakcji Sekurytyzacji i zapewnienie finansowania Spółce (oraz ewentualnie również Bankowi) poprzez zapłatę ceny za Wierzytelności, SPV uzyska od Spółki (oraz ewentualnie także od Banku) odpowiednie wynagrodzenie. Wynagrodzenie to będzie miało formę opisanego powyżej dyskonta uzyskanego przez SPV na nabyciu Wierzytelności Leasingowych od Spółki oraz od Banku (w przypadku udziału Banku w Sekurytyzacji). Natomiast w zamian za udział SPV w Sekurytyzacji dotyczącej Wierzytelności Pożyczkowych Spółka zapłaci SPV odpowiednią prowizję.

- Jak wyżej wskazano, uzyskane przez SPV finansowanie będzie wykorzystywane do zapłaty ceny za Wierzytelności, przy czym płatność części ceny może zostać odroczona i zapłacona przez SPV do Spółki po spłacie przez SPV jej pozostałych zobowiązań. W konsekwencji, przeprowadzona Sekurytyzacja będzie stanowić efektywną metodę finansowania Spółki/Banku, w której Spółka/Bank uzyska potrzebne środki finansowe przed datą wymagalności rat leasingowych i rat udzielonych pożyczek składających się na Wierzytelności będące przedmiotem Sekurytyzacji.

- Przepisy unijne oraz wydane na ich podstawie regulacje polskie dotyczące wymogów kapitałowych dla podmiotów finansowych, w tym także w przypadku uczestniczenia takich podmiotów jako inwestorów w transakcjach sekurytyzacyjnych wymagają, aby inicjator sekurytyzacji (Bank, Spółka) zachował przez czas transakcji tzw. istotny udział ekonomiczny (z ang. materiał economic interesf), czyli partycypował w ryzyku spłaty obligacji emitowanych przez podmiot emisyjny (SPV). Planowana Sekurytyzacja również przewidywać będzie odpowiednią konstrukcję zapewniającą spełnienie przez Spółkę/Bank powyższych wymogów. W szczególności, nastąpić to może poprzez zastosowanie rozwiązania, w którym nie wszystkie Wierzytelności spełniające określone kryteria zostaną sprzedane do SPV (tj. część losowo wybranych Wierzytelności, które spełniają warunki wymagane do zakwalifikowania ich do Sekurytyzacji, zostanie pozostawiona w Spółce/Banku i nie będzie przedmiotem sprzedaży). Ponadto, odroczona może zostać płatność dopłaty do ceny za zbycie Wierzytelności, która, jak wyżej wskazano, może być należna Spółce/Bankowi pod warunkiem zaistnienia nadwyżek finansowych po stronie SPV wynikających ze spłat Wierzytelności. Możliwe jest również, że spełnienie powyższych wymogów zostanie zapewnione poprzez udzielenie tzw. finansowania podporządkowanego przez Spółkę/Bank do SPV na podstawie umowy pożyczki lub obligacji wyemitowanych przez SPV, których spłata będzie mogła nastąpić dopiero po spłacie obligacji objętych przez głównych inwestorów.

- Po zbyciu Wierzytelności do SPV Spółka będzie pełniła funkcję tzw. serwisera w zakresie administrowania przedmiotowymi Wierzytelnościami (zarówno zbytymi przez Spółkę, jak ewentualnie przez Bank). Usługi te będą pełnione przez Spółkę w oparciu o odpowiednią umowę o obsługę nabytych Wierzytelności, a w skład tych usług wejdzie, między innymi: wydawanie Dłużnikom zaświadczeń i udzielanie im wyjaśnień co do Wierzytelności, prowadzenie dokumentacji dotyczącej Wierzytelności, odbieranie wpłat od Dłużników, prowadzenie korespondencji z Dłużnikami, wysyłanie monitów, przekazywanie wpłat tytułu spłaty Wierzytelności na rachunek SPV. W zamian za świadczone usługi serwisowania Wierzytelności Spółka będzie otrzymywać od SPV określone wynagrodzenie. Serwisowanie Wierzytelności przez Spółkę jest konieczne z uwagi na to, iż Spółka, jako podmiot, który wygenerował Wierzytelności, posiada wiedzę o tych Wierzytelnościach, umowach będących ich podstawą i Dłużnikach Wierzytelności oraz po zbyciu w dalszym ciągu pozostanie stroną Umów Leasingu i Umów Pożyczki. Z uwagi na fakt, iż SPV jest spółką celową przeznaczoną do przeprowadzenia Sekurytyzacji, serwisowanie nabytych Wierzytelności przez samą SPV byłoby bardzo utrudnione, przez co zaangażowanie w ten proces Spółki jest kluczowe.

- Podobnie jak w innych transakcjach sekurytyzacyjnych, w Sekurytyzacji może zostać powołany także serwiser zastępczy (back-up servicer), którego zadaniem będzie zastąpienie Spółki, jako serwisera, w sytuacji, gdyby Spółka nie mogła pełnić swojej funkcji w tym zakresie (w szczególności, na skutek ewentualnej upadłości lub też gdyby z innych powodów Spółka nie wykonywała obowiązków na podstawie umowy o świadczenie usług administrowania Wierzytelnościami). Celem powołania takiego zastępczego podmiotu jest zapewnienie ciągłości w ściąganiu Wierzytelności od Dłużników i przekazywaniu tych należności do SPV. Jest to element kluczowy z uwagi na fakt, że sekurytyzowane Wierzytelności stanowić będą zabezpieczenie finansowania uzyskanego przez SPV na zakup Wierzytelności. W konsekwencji też, kwoty ściągniętych Wierzytelności muszą zostać przeznaczone na zwrot finansowania zaciągniętego przez SPV.

- Celem zachęcenia inwestorów do nabycia obligacji emitowanych przez SPV, dla obligacji może zostać uzyskany odpowiedni rating od renomowanych agencji ratingowych. Obligacje mogą być również notowane na wybranej giełdzie papierów wartościowych, co umożliwi swobodny obrót tymi papierami wartościowymi.

- Przelew Wierzytelności Leasingowych do SPV nie będzie połączony z przeniesieniem na SPV własności przedmiotów leasingu objętych Umowami Leasingu. W konsekwencji, pomimo przeniesienia Wierzytelności Leasingowych na SPV, to Spółka w dalszym ciągu pozostanie stroną Umów Leasingu. Spółka będzie też wystawiać faktury na Leasingobiorców na poszczególne raty leasingowe, wchodzące w skład Wierzytelności przelanych na SPV. Analogicznie, w odniesieniu do Umów Pożyczek, to Spółka pozostanie pożyczkodawcą, pomimo że prawo do otrzymywania spłat kwoty głównej pożyczek, należnych odsetek i innych wynikających z nich wierzytelności zostanie przeniesione na SPV.

- Możliwe jest, że w przyszłości Spółka/Bank i SPV podejmą decyzję o zakończeniu transakcji sekurytyzacyjnej poprzez odkup przez Spółkę/Bank części Wierzytelności pozostałych jeszcze do spłacenia (tzw. clean-up call). W szczególności, sytuacja taka może wystąpić po spłaceniu całości lub części finansowania zaciągniętego przez SPV na nabycie Wierzytelności. Odkup wierzytelności w ramach tzw. clean-up call jest standardowym elementem transakcji sekurytyzacyjnych, który umożliwia inicjatorowi sekurytyzacji (Spółka, Bank) zakończenie transakcji w przypadku, gdy ze względu na niewielką wartość wierzytelności pozostałych do spłaty oraz fakt całkowitego spłacenia inwestorów, utrzymywanie struktury przestaje być ekonomicznie uzasadnione.

- Transakcja Sekurytyzacji może także przewidywać obowiązek odkupu Wierzytelności, czyli zobowiązanie Spółki/Banku do odkupienia Wierzytelności od SPV przykładowo w przypadku wystąpienia naruszenia ustalonych warunków Sekurytyzacji, np. w przypadku, gdy dana Wierzytelność nie spełnia wymogów niezbędnych do objęcia jej Sekurytyzacją (tzw. eligibility criteria).

- Opisane przepływy pieniężne SPV są ustalone w taki sposób, by wszelkie nadwyżki finansowe SPV były przekazywane do Spółki / Banku. Może to nastąpić poprzez zapłatę na rzecz Spółki dopłaty do ceny za przeniesienie Wierzytelności, lub też zapłatę pod innym tytułem prawnym.

-W celu zabezpieczenia wierzytelności pieniężnych SPV w stosunku do Spółki wynikających, między innymi, z umowy dotyczącej administrowania (serwisowania) Wierzytelnościami („Umowa Serwisowa”), a w szczególności wierzytelności względem Spółki o przekazywanie do SPV otrzymywanych przez Spółkę strumieni płatności należnych od Leasingobiorców i Pożyczkobiorców, na rzecz SPV mogą zostać ustanowione zabezpieczenia („Zabezpieczenia”) na określonych aktywach Spółki („Przedmioty Zabezpieczenia”). Przedmiotami Zabezpieczenia mogą być w szczególności będące własnością Spółki środki transportu, maszyny i urządzenia finansowane na podstawie Umów Leasingu. Zabezpieczenia mogą zostać ustanowione w formie warunkowego przewłaszczenia na SPV Przedmiotów Zabezpieczenia, jak również w formie zastawu rejestrowego na zbiorze rzeczy ruchomych lub praw Spółki stanowiących organizacyjną całość, w tym na aktywach będących przedmiotem Umów Leasingu.

- Wierzytelności SPV, które mogą być zabezpieczone wyżej wskazanymi Zabezpieczeniami obejmują:

1. wierzytelności pieniężne SPV wobec Spółki, wynikające z Umowy Serwisowej, w szczególności roszczenie o przekazanie należnych SPV wpływów z Wierzytelności uzyskanych przez Spółkę od Dłużników; oraz
2. określone wierzytelności pieniężne SPV, wynikające z umowy sprzedaży Wierzytelności, w szczególności:

i. wierzytelności SPV wobec Spółki o zapłatę kwot należnych z tytułu odkupu Wierzytelności przez Spółkę (w określonych przypadkach);

ii. wierzytelności SPV wobec Spółki o zapłatę kwot, o które zostały pomniejszone kwoty należne SPV z tytułu Wierzytelności, w tym w wyniku rozliczeń pomiędzy Spółką a Dłużnikiem w następstwie wcześniejszego rozwiązania Umowy Leasingu lub Umowy Pożyczki;

iii. wierzytelności SPV wobec Spółki z tytułu zapłaty ceny uzyskanej ze sprzedaży aktywów będących przedmiotem Umów Leasingu osobie trzeciej (w określonych w umowie sprzedaży Wierzytelności sytuacjach).

- Samo ustanowienie Zabezpieczeń, do czasu ich faktycznej realizacji (egzekucji), nie będzie skutkować zmianą stron Umów Leasingu. Do czasu faktycznej realizacji Zabezpieczeń, finansującym (leasingodawcą) w tych umowach w dalszym ciągu pozostanie Spółka.

- W odróżnieniu od aktywów stanowiących przedmiot Umów Leasingu, będących własnością Spółki, aktywa będące przedmiotem finansowania na podstawie Umów Pożyczki stanowią zabezpieczenie ustanowione na rzecz Spółki przez Dłużników będących Pożyczkobiorcami na podstawie Umów Pożyczki. Zabezpieczenia ustanowione na tych przedmiotach mają formę przewłaszczenia na zabezpieczenie (przy czym, w zależności od ustaleń konkretnej Umowy Pożyczki, przewłaszczenie obejmuje całe aktywo lub udział w jego współwłasności, oraz jest dokonane pod warunkiem zawieszającym lub rozwiązującym) lub formę zastawu rejestrowego. W każdym przypadku równocześnie z przeniesieniem Wierzytelności Pożyczkowych na SPV na mocy umowy sprzedaży Wierzytelności, zabezpieczenia ustanowione na aktywach będących przedmiotem finansowania na podstawie Umów Pożyczki również zostaną przeniesione przez Spółkę na SPV. Zostanie to dokonane w drodze kolejnej umowy przewłaszczenia na SPV tych aktywów (będzie to umowa zawarta pod warunkiem zawieszającym, w postaci wypowiedzenia odnośnej Umowy Pożyczki, tak że SPV nie nabędzie prawa własności tych aktywów od razu, a jedynie w przypadku podjęcia egzekucji przeciwko konkretnemu Dłużnikowi) oraz przejścia na SPV praw Spółki wynikających z zastawów rejestrowych ustanowionych na tych aktywach. Zabezpieczenia te, po ich przeniesieniu na SPV, w dalszym ciągu będą zabezpieczać poszczególne wierzytelności pieniężne wynikające z odpowiedniej Umowy Pożyczki, należne od odnośnego Dłużnika, w takim zakresie, w jakim zabezpieczały je przed przeniesieniem na SPV.

- SPV będzie uprawniona do zaspokojenia swoich zabezpieczonych wierzytelności wynikających z Umowy Serwisowej oraz umowy sprzedaży Wierzytelności, w szczególności poprzez przejęcie przez SPV na własność Przedmiotów Zabezpieczenia (tj. aktywów będących przedmiotem Umów Leasingu), Zgodnie z umowami ustanawiającymi Zabezpieczenia na Przedmiotach Zabezpieczenia, SPV będzie miała prawo zaspokojenia swoich roszczeń z Zabezpieczeń, w szczególności, w przypadku, gdy Spółka nie wypełnia swoich zobowiązań wynikających z Umowy Serwisowej do przekazywania do SPV otrzymanych kwot wynikających z Wierzytelności. Sytuacja taka może przykładowo, wystąpić w przypadku, gdy Spółka uzyska określone spłaty od Dłużników i nie przekaże tych środków pieniężnych do SPV w ustalonym terminie lub też w przypadku, gdy Spółka, po zakończeniu danej Umowy Leasingu (także wskutek jej wcześniejszego rozwiązania) i sprzedaży Przedmiotu Zabezpieczenia, nie przekaże do SPV środków uzyskanych ze sprzedaży.

W określonych przypadkach SPV będzie również uprawniona do przejęcia na własność przedmiotów zabezpieczających Wierzytelności z Umów Pożyczki. W przypadku tych przedmiotów, SPV może definitywnie (bezwarunkowo) uzyskać prawo własności tych przedmiotów tylko w przypadku egzekucji konkretnych Umów Pożyczki.

W skład Przedmiotów Zabezpieczenia lub przedmiotów finansowanych Pożyczkami podlegających przejęciu mogą wchodzić także pojazdy samochodowe w rozumieniu przepisów Ustawy o podatku od towarów i usług.

- Umowa zastawnicza pomiędzy Spółką i SPV będzie przewidywać, iż w przypadku zrealizowania się zdarzenia pozwalającego SPV na zaspokojenie się z przedmiotu zastawu. SPV będzie miała prawo przejąć na własność Przedmioty Zabezpieczenia, zgodnie z przepisami Ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów. Zgodnie z wymogami przewidzianymi w tej ustawie, umowa zastawnicza wskazuje wartość Przedmiotów Zabezpieczenia dla celów ich przejęcia przez SPV celem zaspokojenia roszczeń SPV.

- W przypadku Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umów Leasingu wartość po której zostałyby one przejęte przez SPV określona będzie w minimalnej wysokości, co wynika z faktu, iż w skład nabytych od Spółki Wierzytelności z tytułu Umów Leasingu wchodzą także wierzytelności o zapłatę ceny zakupu Przedmiotów Leasingu, za którą odnośny Dłużnik jest uprawniony do nabycia przedmiotu leasingu po zakończeniu Umowy Leasingu. W konsekwencji, z uwagi na wcześniejszą zapłatę przez SPV na rzecz Spółki (oraz do Banku - w przypadku udziału Banku w Sekurytyzacji) ceny za Wierzytelności oraz zobowiązania względem Dłużników do przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia po zakończeniu Umów Leasingu (za cenę ustaloną w danej Umowie Leasingu), przejęcie tych przedmiotów w ramach realizacji Zabezpieczeń z ekonomicznego punktu widzenia nie będzie kreować po stronie SPV wartości dodanej. Dlatego też wartość Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umów Leasingu, została ustalona dla celów ich przejęcia na własność przez SPV na kwotę 1 PLN za każdy pojedynczy Przedmiot Leasingu. Zasadniczym celem ustanowienia Zabezpieczeń na Przedmiotach Leasingu z punktu widzenia SPV jest zapewnienie należytej obsługi Umów Leasingu i uzyskiwania przez SPV wpływów z tytułu Wierzytelności. W przypadku gdyby Spółka (z różnych przyczyn) utraciła zdolność do administrowania Wierzytelnościami i funkcję tę musiałby przejąć inny podmiot byłoby istotne dla dalszego przebiegu Sekurytyzacji. aby SPV miała możliwość przejęcia Przedmiotów Zabezpieczenia i tym samym odnośnych Umów Leasingu, zapewniających uzyskiwanie wpływów z Wierzytelności.

- W odniesieniu do przedmiotów zabezpieczających Wierzytelności Pożyczkowe, ich wartość dla celów zaspokojenia roszczeń SPV będzie określona zgodnie z postanowieniami umów zastawu rejestrowego zawartych pomiędzy Pożyczkobiorcami i Spółką. Standardowa umowa zastawu stanowi w tym przypadku, że wartość dla celów przejęcia przedmiotu zastawu zostanie ustalona przez zastawnika na podstawie średniej ceny z dnia przejęcia tego przedmiotu przez zastawnika, ustalonej przez rzeczoznawcę albo faktycznie uzyskanej przez zastawnika ceny netto ze sprzedaży przedmiotu zastawu. W każdym przypadku wartość przedmiotu zastawu jest zaliczana na poczet spłaty wierzytelności zabezpieczonych zastawem, a ewentualna nadwyżka ponad kwotę wierzytelności jest zwracana Dłużnikowi.

- Zgodnie z przepisami prawa regulującymi zastaw rejestrowy, w wyniku przejęcia przez SPV na własność przedmiotów zabezpieczających Wierzytelności Pożyczkowe, stanowiących własność Dłużników, wartość zabezpieczanych wierzytelności zostanie obniżona o ustaloną wartość tych przedmiotów przejętych przez SPV. W przypadku tych przedmiotów, które posiadane są przez Spółkę tytułem zabezpieczenia, po przejęciu na własność tych przedmiotów przez SPV, SPV alokuje całość środków otrzymanych w wyniku sprzedaży tych przedmiotów na poczet zaspokojenia Wierzytelności Pożyczkowych związanych z tymi przedmiotami.

- Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie pomiędzy Spółką i SPV zostanie zawarta pod warunkiem zawieszającym, którego ziszczenie się skutkować będzie definitywnym przeniesieniem na SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia. Zgodnie z tą umową, mając na uwadze charakter relacji pomiędzy Spółką i Dłużnikami oraz biorąc pod uwagę umowę sprzedaży Wierzytelności zawartą pomiędzy Spółką a SPV, na podstawie której Spółka otrzymuje od SPV cenę za sprzedane Wierzytelności (oraz ewentualną analogiczną umowę między Bankiem i SPV w przypadku udziału Banku w Sekurytyzacji), definitywne przeniesienie własności będzie dokonane bez wynagrodzenia płaconego przez SPV. W przypadku przejęcia Przedmiotów Zabezpieczenia stanowiących własność Spółki, SPV będzie, co do zasady, wykonywać zobowiązanie względem Dłużników do przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia po zakończeniu Umów Leasingu (za cenę ustaloną w Umowie Leasingu). W przypadku braku powyższego zobowiązania względem Dłużnika (w sytuacjach oznaczonych w Umowie Leasingu), w pierwszej kolejności SPV przeznaczy środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umowy Leasingu na poczet zaspokojenia swoich roszczeń wynikających z Umów Leasingu, a dopiero w przypadku braku takich należności, na poczet zaspokojenia swoich pozostałych roszczeń wynikających transakcji Sekurytyzacji. W przypadku przedmiotów zabezpieczających Wierzytelności Pożyczkowe, SPV przeznaczy środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży tych przedmiotów wyłącznie na poczet zaspokojenia Wierzytelności i rozliczeń z Dłużnikami.

- Przed przejęciem na własność Przedmiotów Zabezpieczenia oraz przedmiotów zabezpieczających Wierzytelności Pożyczkowe, SPV złoży zgłoszenie rejestracyjne dla celów polskiego podatku od towarów i usług. Po przejęciu na własność Przedmiotów Zabezpieczenia SPV będzie kontynuowała, (jako finansujący/leasingodawca) Umowy Leasingu dotyczące Przedmiotów Zabezpieczenia, a po zakończeniu tych umów dokona sprzedaży Przedmiotów Zabezpieczenia na rzecz Dłużników w zamian za cenę ustaloną w odnośnej Umowie Leasingu, ewentualnie, jeżeli odnośni Dłużnicy nie nabędą Przedmiotów Zabezpieczenia, sprzeda takie przedmioty osobom trzecim lub odda je w kolejny leasing. W konsekwencji, Przedmioty Zabezpieczenia przejęte przez SPV będą przeznaczone wyłącznie do oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy leasingu (lub też najmu/dzierżawy), ewentualnie do ich odprzedaży, a oddanie Przedmiotów Zabezpieczenia w odpłatne używanie, ewentualnie odprzedaż tych przedmiotów będzie stanowiła przedmiot działalności SPV. Natomiast po przejęciu przedmiotów zabezpieczających Wierzytelności Pożyczkowe, przedmioty te zostaną sprzedane celem zaspokojenia Wierzytelności i dokonania rozliczeń z Dłużnikami.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy przeniesienie ze Spółki na SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia, tj. przeniesienie własności przedmiotu zastawu rejestrowego oraz definitywne przeniesienie przedmiotu umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, będzie skutkować uzyskaniem przez Spółkę przychodu w wysokości kwoty wierzytelności przysługujących SPV w stosunku do Spółki, które zostały zaspokojone poprzez przejęcie Przedmiotów Zabezpieczenia?
2. Czy kosztem uzyskania przychodu z tytułu przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia, będzie dla Spółki:
• w przypadku przedmiotów Umów Leasingu operacyjnego (o których mowa w art. 17b Ustawy o CIT) - wydatek na nabycie Przedmiotów Zabezpieczenia pomniejszony o sumę odpisów amortyzacyjnych, natomiast
  
• w przypadku przedmiotów Umów Leasingu finansowego (o których mowa w art. 17f Ustawy o CIT) - wydatek na nabycie Przedmiotów Zabezpieczenia pomniejszony o spłatę wartości początkowej?
3. Czy w momencie przeniesienia ze Spółki na SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia, Spółka powinna wykazać także przychód w wysokości części ceny zapłaconej przez SPV za Wierzytelności, przypadającej proporcjonalnie na raty leasingowe, które nie zostaną wykazane przez Spółkę jako przychód do opodatkowania ze względu na przejęcie przez SPV przedmiotów Zabezpieczenia?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad 1)

Zdaniem Spółki, przeniesienie ze Spółki na SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia, tj. przeniesienie własności przedmiotu zastawu rejestrowego oraz definitywne przeniesienie przedmiotu umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, będzie skutkować uzyskaniem przez Spółkę przychodu w wysokości kwoty wierzytelności przysługujących SPV w stosunku do Spółki, które zostały zaspokojone poprzez przejęcie Przedmiotów Zabezpieczenia.

Jak wynika z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, w przypadku wystąpienia zdarzenia opisanego w umowach ustanawiających Zabezpieczenia, na przykład w przypadku upadłości Spółki lub niewywiązania się przez Spółkę z obowiązków wynikających z zawartych umów (w szczególności, z Umowy Serwisowej), polegających głównie na przekazywaniu przez Spółkę do SPV płatności otrzymanych od Dłużników z tytułu spłaty przeniesionych Wierzytelności, może dojść do przejścia własności Przedmiotów Zabezpieczenia na SPV. Nastąpić to może poprzez przejęcie przez SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia na podstawie przepisów o zastawie rejestrowym, ewentualnie poprzez definitywne przejście własności Przedmiotów Zabezpieczenia na SPV na podstawie umowy o przewłaszczenie na zabezpieczenie.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 Ustawy o CIT, przychodem są, w szczególności, otrzymane pieniądze oraz wartości pieniężne. Art. 12 ust. 1 pkt 3 Ustawy o CIT stanowi z kolei, że przychodem jest, między innymi, wartość umorzonych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów).

Jednocześnie, art. 12 ust. 4 pkt 13 Ustawy o CIT jednoznacznie wskazuje, iż do przychodów nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia na podstawie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności, w tym pożyczki lub kredytu - do czasu ostatecznego przeniesienia własności przedmiotu umowy.

Powyższą regułę, że samo ustanowienie zabezpieczenia w formie zawarcia umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie lub też zastawu rejestrowego nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu potwierdza także orzecznictwo sądowe. Jak wskazał NSA w wyroku z 1 czerwca 2015 r., sygn. akt I FSK 335/14, Przewłaszczenie na zabezpieczenie przenosi własność rzeczy na wierzyciela w sensie cywilistycznym. Wierzyciel korzysta więc z nabytego na podstawie tej umowy prawa wyłącznie w zakresie, w jakim jest to potrzebne dla zabezpieczenia wierzytelności, pozostawiając możliwość korzystania z tej rzeczy dotychczasowemu właścicielowi. Nie stanowi więc dostawy samo zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie. Dostawa następuje bowiem dopiero w razie definitywnego przejęcia przez wierzyciela przewłaszczonych rzeczy.

Z powołanego powyżej przepisu art. 12 ust. 4 pkt 13 Ustawy o CIT wynika, że przychód po stronie Spółki powstanie w momencie ostatecznego przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia na SPV w rezultacie spełnienia się warunku zawieszającego zawartego w umowie przewłaszczenia na zabezpieczenie. Analogicznie, przychód po stronie Spółki powstanie również w momencie przejęcia przez SPV na własność Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami zastawu rejestrowego, w trybie przepisów ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów.

Powyższą konkluzję potwierdza także art. 12 ust. 3a Ustawy o CIT stanowiący, że za datę uzyskania przychodu, o którym mowa w ust. 3 (tj. przychodu związanego z działalnością gospodarczą) uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury, albo uregulowania należności.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 Ustawy o CIT, przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy, praw majątkowych lub świadczenia usług jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy, praw lub usług, organ podatkowy określa ten przychód w wysokości wartości rynkowej. Stosownie do ust. 2 art. 14, wartość rynkową, o której mowa powyżej, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami, prawami lub usługami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca zbycia albo świadczenia.

W zdarzeniu przyszłym opisanym we wniosku, w razie wystąpienia okoliczności pozwalających na zaspokojenie się SPV z Przedmiotów Zabezpieczenia, na SPV może przejść własność tych Przedmiotów. Zdaniem Spółki, przejście własności Przedmiotów Zabezpieczenia w takiej sytuacji powinno być traktowane jako ich odpłatne zbycie.

Jednakże, co należy podkreślić, z tytułu przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia nie dojdzie do zapłaty ceny przez SPV na rzecz Spółki. Wynika to z faktu, że SPV zapłaci już wcześniej na podstawie umowy sprzedaży Wierzytelności zawartej ze Spółką (oraz ewentualnie także z Bankiem) cenę za sprzedane Wierzytelności. W przypadku Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umów Leasingu wartość, po której zostałyby przejęte przez SPV określona będzie w minimalnej wysokości, co wynika z faktu, iż w skład nabytych od Spółki Wierzytelności z tytułu Umów Leasingu będą wchodzić także wierzytelności o zapłatę ceny zakupu Przedmiotów Leasingu przez klientów po zakończeniu umowy, to znaczy kwoty, w zamian za którą odnośny Dłużnik jest uprawniony do nabycia przedmiotu leasingu po zakończeniu Umowy Leasingu. W konsekwencji, z uwagi na wcześniejszą zapłatę przez SPV na rzecz Spółki (oraz do Banku - w przypadku udziału Banku w Sekurytyzacji) ceny za Wierzytelności odpowiadającej faktycznie pełnej wartości Przedmiotów Leasingu oraz istniejące zobowiązania względem Dłużników do przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia po zakończeniu Umów Leasingu (za ustaloną w umowie cenę zakupu), przejęcie tych przedmiotów w ramach realizacji Zabezpieczeń z ekonomicznego punktu widzenia nie będzie kreować po stronie SPV wartości dodanej. Dlatego też, wartość Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umów Leasingu, zostanie ustalona dla celów ich przejęcia na własność przez SPV na kwotę 1 PLN za każdy pojedynczy Przedmiot Leasingu.

Z wyżej opisanych przyczyn, wartość rynkowa takich Przedmiotów Zabezpieczenia będzie całkowicie symboliczna, co wynika z faktu, iż SPV po przejęciu tych Zabezpieczeń nie będzie mogła w żaden sposób swobodnie nimi dysponować. W przypadku przejęcia Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotem Umów Leasingu SPV będzie, co do zasady, kontynuować zawarte Umowy Leasingu i wykonywać zobowiązanie względem Dłużników, w tym zobowiązanie do przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia po zakończeniu Umów Leasingu (za ustaloną w umowie cenę zakupu). W przypadku braku powyższego zobowiązania względem Dłużnika (w sytuacjach oznaczonych w Umowie Leasingu), SPV przeznaczy środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umowy Leasingu na poczet zaspokojenia swoich roszczeń wynikających z transakcji Sekurytyzacji.

Jak wynika z powyższego, pomimo braku wynagrodzenia płaconego przez SPV do Spółki za przejęte Przedmioty Zabezpieczenia, wierzytelności SPV zabezpieczone na Przedmiotach Zabezpieczenia ulegną zmniejszeniu przez co, w ocenie Spółki, kwota zmniejszenia takich zabezpieczonych wierzytelności SPV w stosunku do Spółki powinna zostać uznana za przychód po stronie Spółki. Należy mieć na uwadze, że po przeniesieniu na SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia, Umowy Leasingu zawarte z Leasingobiorcami będą wciąż obowiązywały. SPV będzie więc miała prawo do otrzymywania i ewentualnie egzekwowania od Dłużników spłat zadłużenia wynikającego z tych umów. SPV nie będzie jednak mogła egzekwować od Dłużników tych należności, które zostały przez Dłużników przekazane do Spółki, a których Spółka faktycznie nie przekazała do SPV.

Jak Spółka wskazała w opisie zdarzenia przyszłego, Zabezpieczenia zostaną ustanowione przede wszystkim w celu zapewnienia otrzymywania przez SPV strumienia płatności, które Spółka ma obowiązek pobierać od Dłużników i przekazywać do SPV jako serwiser sekurytyzowanych Wierzytelności. W istocie więc wierzytelnościami zabezpieczonymi przez Zabezpieczenia będą wierzytelności SPV związane z prawem do otrzymania środków pieniężnych wynikających z nabytych Wierzytelności. Przede wszystkim zabezpieczonymi wierzytelnościami SPV będą te, które dotyczą prawa do otrzymywania przez SPV środków finansowych, które Spółka otrzyma od Dłużników lub też uzyska w wyniku sprzedaży Przedmiotów Zabezpieczenia po zakończeniu Umów Leasingu. W przypadku nieprzekazania danych transz Wierzytelności przez Spółkę do SPV lub też nie przekazania innych kwot należnych SPV, SPV będzie miała prawo przejęcia na własność Przedmiotów Zabezpieczenia. W związku z powyższym, za wynagrodzenie z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa powyżej, powinna być uznana kwota wierzytelności przysługujących SPV wobec Spółki, które zostaną zaspokojone w wyniku przejęcia przez SPV Przedmiotów Zabezpieczenia na własność.

Powyższa teza znajduje potwierdzenie w poglądach judykatury. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 1 czerwca 2015 r., sygn. akt I FSK 335/14: Zarówno w piśmiennictwie jak i orzecznictwie TSUE, jak to już trafnie wskazał Sąd pierwszej instancji nie budzi wątpliwości, że jeżeli w zamian za dostawę towaru, czy świadczenie usług, podatnik otrzymuje jakiekolwiek przysporzenie majątkowe. w tym także zmniejszenie jego pasywów, to wówczas spełniony jest warunek odpłatności, o którym mowa w art. 2 ust. 1a i c Dyrektywy 2006/112/WE jak i w art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. Skoro w związku z przejęciem przez Bank samochodu zmniejszeniu uległy zobowiązania skarżącego wobec Banku, to warunek odpłatności, określony w powołanych wyżej przepisach wbrew zarzutom skargi kasacyjnej został spełniony.

Sąd w przywołanym orzeczeniu badał sprawę określenia obowiązku podatkowego i podstawy opodatkowania dla celów VAT w sytuacji, w której bank, na skutek wykonania zabezpieczenia, przejmuje na własność przedmiot zastawu rejestrowego. Sąd uznał, że zapłatę za przeniesienie własności przedmiotu zastawu rejestrowego stanowi kwota zmniejszenia zobowiązania dłużnika względem banku, wynikającego z zawartej umowy pożyczki, której dłużnik nie spłacił.

Powyższy pogląd podzielają organy podatkowe. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 18 sierpnia 2017 r., nr 0114-KDIP1-1.4012.303.2017.1.AO uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym kwota niespłaconej przez dłużnika wierzytelności stanowi podstawę opodatkowania w sytuacji wykonania przez bank uprawnienia z udzielonych mu zabezpieczeń i przejęcia na własność przedmiotu zabezpieczenia: W świetle przedstawionych okoliczności i przywołanych przepisów należy stwierdzić, że w niniejszym przypadku w związku z niespłaceniem długu przez Dłużnika, Bank złożył oświadczenie o przejęciu Aktywów na własność i większość Aktywów została wydana Bankowi. W wyniku przejęcia Aktywów przez Bank, nastąpiło zaspokojenie przysługującej Bankowi wobec Dłużnika wierzytelności o zapłatę powyższej kwoty. Stosownie do umowy zastawu rejestrowego Bank nabywa Aktywa zaś Dłużnik przestaje być zobowiązany do spłaty długu. Zatem z ustaleń Stron, wyrażonych w umowie zastawu rejestrowego, wynika wysokość zapłaty. Jak wskazał Wnioskodawca zapłata za dostawę Aktywów jest zaspokojenie przysługującej Bankowi wobec Dłużnika wierzytelności o zapłatę kwoty długu. W konsekwencji, zapłata w analizowanej sprawie jest kwota niespłaconej wierzytelności przysługującej Bankowi względem Dłużnika. Ponadto jak wskazuje Wnioskodawca, Bank nie zobowiązywał się, że w przypadku przejęcia własności Aktywów „dopłaci” Dłużnikowi jakąkolwiek kwotę tytułem podatku VAT. Tym samym, kwota niespłaconego długu stanowiąca zapłatę za Aktywa zawiera w sobie podatek VAT.

Pomimo tego, że powyższe orzeczenia dotyczą podatku VAT, w ocenie Spółki, zważywszy na specyfikę analizowanej transakcji, konkluzje z nich wynikające powinny mieć zastosowanie także dla celów podatku CIT. Spółka wskazuje także, że dla celów podatku VAT konkluzje te zostały potwierdzone także w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 czerwca 2018 r. nr 0114-KDIP4.4012.143.2018.1.AKO, która dotyczyła przeniesienia przedmiotów zabezpieczenia w przypadku analogicznej transakcji sekurytyzacyjnej.

Jak Spółka wskazała powyżej, będzie ona dłużnikiem SPV z tytułu zobowiązań wynikających z zawartych z SPV umów (w szczególności Umowy Serwisowej). Głównym zobowiązaniem Spółki będzie przekazywanie do SPV płatności otrzymywanych od Dłużników na poczet Wierzytelności, jak również przekazywanie kwot uzyskanych z ewentualnej sprzedaży Przedmiotów Zabezpieczenia po rozwiązaniu Umów Leasingu. Niewywiązanie się przez Spółkę z jej obowiązków względem SPV będzie stanowiło jeden z warunków wykonania zabezpieczeń ustanowionych na rzecz SPV. W dacie przejścia własności, dług Spółki względem SPV zmniejszy się więc o wartość wierzytelności zaspokojonych w wyniku przejęcia Przedmiotów Zabezpieczenia przez SPV. W ocenie Spółki, kwota zaspokojonych w ten sposób wierzytelności przysługujących SPV wobec Spółki powinna być uznana dla za przychód po stronie Spółki.

Ad. 2

Zdaniem Spółki, kosztem uzyskania przychodu z tytułu przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia, będzie dla Spółki (i) w przypadku przedmiotów Umów Leasingu operacyjnego (o których mowa w art. 17b Ustawy o CIT) - wydatek na nabycie Przedmiotów Zabezpieczenia pomniejszony o sumę odpisów amortyzacyjnych, natomiast (ii) w przypadku przedmiotów Umów Leasingu finansowego (o których mowa w art. 17f Ustawy o CIT) - wydatek na nabycie Przedmiotów Zabezpieczenia pomniejszony o spłatę wartości początkowej.

Zgodnie z art. 17d ust. 1 Ustawy o CIT, jeżeli po upływie podstawowego okresu umowy leasingu, o której mowa w art. 17b ust. 1, finansujący przenosi na osobę trzecią własność środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, będących przedmiotem tej umowy, oraz wypłaca korzystającemu z tytułu spłaty ich wartości uzgodnioną kwotę - przy określaniu przychodu ze sprzedaży i kosztu uzyskania stosuje się przepisy art. 12-16.

Zdaniem Spółki, pomimo tego, powyższy przepis dotyczy przeniesienia przez finansującego leasingowanego przedmiotu na osobę trzecią po zakończeniu podstawowego okresu umowy leasingu, także i w analizowanej transakcji przeniesienia Przedmiotów Zabezpieczenia zastosowanie powinny znaleźć ogólne przepisy dotyczące ustalania przychodów i kosztów, które zawarte są w art. 12-16 Ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 1 lit. b Ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na nabycie środków trwałych, jednakże wydatki te, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16g ust. 13 są kosztem uzyskania przychodów w przypadku odpłatnego zbycia tych środków trwałych.

Mając na względzie ten przepis, należy uznać, iż wydatek poniesiony przez Spółkę na nabycie Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotem Umów Leasingu operacyjnego, o których mowa w art. 17b Ustawy o CIT, pomniejszony o dokonane odpisy amortyzacyjne, będzie kosztem uzyskania przychodu, o którym mowa w ramach pytania nr 1, wynikającego z przeniesienia Przedmiotów Zabezpieczenia na SPV.

Natomiast, w przypadku Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umów Leasingu finansowego, o którym mowa w art. 17f Ustawy o CIT, kosztem uzyskania przychodu z tytułu przeniesienia Przedmiotów Zabezpieczenia na SPV, będą wydatki poniesione przez Spółkę na nabycie tych Przedmiotów Zabezpieczenia pomniejszone o spłatę ich wartości początkowej. Wynika to z art. 17h ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT, zgodnie z którym jeżeli po upływie podstawowego okresu umowy leasingu finansujący przenosi na osobę trzecią własność środków trwałych, będących przedmiotem umowy, oraz wypłaca korzystającemu z tytułu spłaty ich wartości uzgodnioną kwotę, do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się wydatków poniesionych przez finansującego na nabycie środków trwałych; kosztem są jednak te wydatki pomniejszone o spłatę wartości początkowej, o której mowa w art. 17a pkt 7. Przez spłatę wartości początkowej rozumie się, zgodnie z tym przepisem, faktycznie otrzymaną przez Spółkę w opłatach ustalonych w umowie leasingu równowartość wartości początkowej środków trwałych, określoną zgodnie z art. 16g, w podstawowym okresie umowy leasingu; spłaty tej nie koryguje się o kwotę wypłaconą korzystającemu, o której mowa w art. 17h.

Ad. 3)

Zdaniem Spółki, w momencie przeniesienia ze Spółki na SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia, Spółka powinna wykazać także przychód w wysokości części ceny zapłaconej przez SPV za Wierzytelności, przypadającej proporcjonalnie na raty leasingowe, które nie zostaną wykazane przez Spółkę jako przychód do opodatkowania ze względu na przejęcie przez SPV przedmiotów Zabezpieczenia.

Zgodnie z art. 17k ust. 1 Ustawy o CIT:

1. Jeżeli finansujący przeniósł na rzecz osoby trzeciej wierzytelności z tytułu opłat, o których mowa w art. 17b ust. 1, a nie została przeniesiona na osobę trzecią własność przedmiotu umowy leasingu:
   
   1. do przychodów finansującego nie zalicza się kwot wypłaconych przez osobę trzecią z tytułu przeniesienia wierzytelności;
   2. kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie.
   
   
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, opłaty ponoszone przez korzystającego na rzecz osoby trzeciej stanowią przychód finansującego w dniu wymagalności zapłaty.
   
   

Zgodnie z powyższym przepisem, w przypadku, gdy przeniesienie wierzytelności na rzecz osoby trzeciej nie jest połączone z przeniesieniem własności przedmiotu leasingu, wówczas zbycie wierzytelności leasingowej jest neutralne dla finansującego z perspektywy przychodu podatkowego. W konsekwencji, z uwagi na fakt, iż celem planowanej Sekurytyzacji Wierzytelności Spółki wynikających z Umów Leasingu jest zbycie na rzecz SPV jedynie Wierzytelności bez przenoszenia własności przedmiotów Umów Leasingu, z których Wierzytelności te wynikają, powyższy przepis będzie miał zastosowanie również do sprzedaży w ramach Sekurytyzacji Wierzytelności Leasingowych przez Spółkę do SPV.

Natomiast jak wynika z art. 17k ust. 2, Spółka będzie zobowiązana do wykazywania przychodów w odniesieniu do opłat ponoszonych przez korzystających (Leasingobiorców) dotyczących Wierzytelności Leasingowych w dniu wymagalności ich zapłaty. W konsekwencji, w przypadku Umów Leasingu operacyjnego, przychodem po stronie Spółki będzie pełna wartość tych opłat należna od Leasingobiorców (zgodnie z art. 17b ust. 1 Ustawy o CIT) w dniu wymagalności tych płatności. Natomiast w przypadku opłat należnych z tytułu Umów Leasingu finansowego, przychodem dla Spółki w momencie jej wymagalności będzie jedynie część odsetkowa opłat leasingowych, natomiast nie będzie przychodem ta część opłaty leasingowej, która stanowić będzie spłatę wartości początkowej leasingowanego przedmiotu (art. 17f ust. 1 Ustawy o CIT).

Niemniej jednak, jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, na rzecz SPV mogą zostać ustanowione określone Zabezpieczenia w postaci zastawu rejestrowego lub przewłaszczenia na zabezpieczenie przedmiotów Umów Leasingu. W sytuacji niewykonywania przez Spółkę ciążących na niej obowiązków, w szczególności, zobowiązania do przekazywania do SPV otrzymanych od Dłużników spłat Wierzytelności, SPV będzie miała prawo przejąć Przedmioty Zabezpieczenia celem zaspokojenia swoich roszczeń w stosunku do Spółki. W takiej sytuacji, przejście na SPV własności Przedmiotów Zabezpieczenia spowoduje, iż SPV wstąpi do Umów Leasingu, jako finansujący. Rezultatem tego będzie, iż raty leasingowe wymagane po dniu wejścia SPV w Umowę Leasingu jako finansującego będą zapadały w terminach, w których Spółka nie będzie już stroną umowy i nie będzie już z tego tytułu wykazywać przychodów do opodatkowania. Umowa sekurytyzacji nie będzie przewidywać zwrotu przez Spółkę na rzecz SPV otrzymanej zapłaty za te raty leasingowe.

Biorąc pod uwagę, że w momencie zbycia Wierzytelności do SPV cena uzyskana za Wierzytelności nie będzie stanowić przychodu dla Spółki (zgodnie z art. 17k ust. 1 pkt 1 Ustawy o CIT), w ocenie Spółki, w momencie przejęcia Przedmiotów Zabezpieczenia przez SPV, Spółka powinna wykazać jako przychód (oprócz przychodu wskazanego w odpowiedzi na pytanie 1) także przychód w wysokości części ceny zapłaconej przez SPV za Wierzytelności, przypadającej proporcjonalnie na raty leasingowe, które nie zostaną wykazane przez Spółkę jako przychód do opodatkowania ze względu na przejęcie przez SPV przedmiotów Zabezpieczenia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …., w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.