Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-2.4011.411.2017.1.MD
z 6 lutego 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 grudnia 2017 r. (data wpływu 8 grudnia 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 25 stycznia 2018 r. (data wpływu 30 stycznia 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności lokalu użytkowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 grudnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek, uzupełniony w dniu 30 stycznia 2018 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności lokalu użytkowego.

We wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest współwłaścicielem lokalu użytkowego, dla którego Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą.

Wnioskodawca jest współwłaścicielem ww. lokalu wraz z Jego bratem i jego małżonką (w 1/3 części) oraz Jego siostrą (w 1/3 części). Wielkość przysługującego Wnioskodawcy udziału w prawie własności lokalu wynosi 1/3 części.

Wnioskodawca stał się właścicielem udziału w wysokości 1/3 w prawie własności lokalu w następujący sposób:

1. na podstawie umowy darowizny z dnia 8 lutego 2010 r. brat Wnioskodawcy podarował Jemu oraz siostrze udziały stanowiące jego majątek osobisty w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu użytkowego, tj. podarował:
   
   
   
   1. na rzecz Wnioskodawcy – 1/3 części w całym spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu,
      
   2. na rzecz siostry Wnioskodawcy – 1/3 części w całym spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu.
      
      
      
2. na podstawie umowy z dnia 2 października 2013 r. ustanowienia odrębnej własności lokalu oraz przeniesienia własności ww. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu użytkowego zostało przekształcone w prawo własności lokalu na podstawie art. 17¹⁴ i następnych ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. W umowie tej ustalono także związany z własnością lokalu udział w nieruchomości wspólnej w wysokości 333333/1000000. Dla tego przekształconego prawa – ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego w prawo własności odrębnego lokalu – została założona nowa księga wieczysta.
   

Wnioskodawca od momentu nabycia udziału w tym lokalu nie prowadził działalności gospodarczej (nie wykorzystywał w wykonywaniu swojej działalności gospodarczej). Nieruchomość w swoim udziale od 2010 r. wynajmował w ramach tzw. najmu prywatnego.

Wnioskodawca oraz pozostali współwłaściciele są stronami postępowania sądowego o zniesienie współwłasności lokalu.

W postępowaniu tym Wnioskodawca i pozostali współwłaściciele zamierzają znieść współwłasność nieruchomości w drodze ugody sądowej. W ugodzie tej wszyscy współwłaściciele oświadczą – na podstawie opinii biegłej sporządzonej w tej sprawie – że wartość prawa do lokalu wynosi 391.000 zł, i że w wyniku zniesienia współwłasności Wnioskodawca pozbędzie się udziałów w nieruchomości (przeniesie je) na rzecz pozostałych współwłaścicieli w zamian za spłatę w wysokości 125.000 zł.

Wnioskodawca zamierza bowiem przenieść należący do niego udział w prawie własności lokalu w wysokości 1/3 na rzecz ich brata i Jego małżonki, którzy udział ten nabędą do wspólności majątkowej małżeńskiej z obowiązkiem spłaty Wnioskodawcy w wysokości 125.000 zł.

W wyniku przyszłej ugody brat Wnioskodawcy i jego małżonka, posiadający aktualnie 1/3 udziału w prawie własności lokalu uzyskaliby wszystkie udziały w prawie własności lokalu i staliby się jego jedynymi właścicielami, bowiem siostra Wnioskodawcy również tą samą ugodą zamierza przenieść na ich rzecz swój udział w prawie własności lokalu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku dokonania przez Wnioskodawcę odpłatnego przeniesienia udziału w prawie własności lokalu użytkowego, o którym mowa wyżej, w drodze ugody sądowej, Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie będzie on zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych przy odpłatnym przeniesieniu udziału w prawie własności lokalu w drodze ugody sądowej.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, a przychód uzyskany ze sprzedaży w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, dla określenia jego skutków podatkowych, istotne jest zatem ustalenie daty nabycia nieruchomości.

Według Wnioskodawcy, w niniejszej sprawie istotna jest więc kwestia ustalenia, od której daty należy liczyć pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 powołanej ustawy – czy od daty nabycia przez Wnioskodawcę w drodze darowizny w dniu 8 lutego 2010 r. udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu użytkowego, czy też od momentu przekształcenia spółdzielczego własnościowego prawa do tego lokalu w odrębną własność – co nastąpiło w dniu 2 października 2013 r.

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest ograniczonym prawem rzeczowym. Jest to prawo zbywalne, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Umożliwia ono korzystanie z nieruchomości oraz rozporządzanie tym prawem, z pewnymi ograniczeniami, na zasadach zbliżonych do prawa własności. Świadczy o tym chociażby umiejscowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w Księdze Drugiej ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny – „Własność i inne prawa rzeczowe”. Natomiast ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu powoduje, że osoba, której przysługuje to prawo, uzyskuje pełnię uprawnień właścicielskich do lokalu oraz prawo do udziału w związanej z tym lokalem nieruchomości gruntowej.

Mając na względzie powyższe uregulowania prawne oraz opis zdarzenia przyszłego Wnioskodawca stwierdza, że ustanowienie w 2013 r. odrębnej własności omawianego lokalu i przeniesienie na niego prawa własności jest tylko zmianą formy własności, a nie nowym nabyciem w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W sytuacji, w której Wnioskodawca nabył udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu użytkowego, a następnie miało miejsce ustanowienie na rzecz współwłaścicieli prawa odrębnej własności tego lokalu w trybie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych – za datę nabycia lokalu, od której liczy się pięcioletni termin określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy uznać datę nabycia udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu użytkowego w drodze darowizny w dniu 8 lutego 2010 r., a nie datę 2 października 2013 r., tj. przekształcenia tego prawa w prawo własności lokalu, na podstawie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Zgodnie z treścią art. 17¹⁴ ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych na pisemne żądanie członka lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, spółdzielnia mieszkaniowa jest obowiązana zawrzeć umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

1. spłaty przypadających na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami;
2. spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1.

Zatem spółdzielnia ma obowiązek przekształcić prawo spółdzielcze w prawo własności – o ile z takim żądaniem wystąpi uprawniony.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy – według Wnioskodawcy – nabycie ww. lokalu użytkowego nastąpiło w 2010 r., kiedy na podstawie umowy darowizny nabył udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu użytkowego w wysokości 1/3 części. Natomiast ustanowienie w 2013 r. odrębnej własności tego lokalu nie wywołuje skutku w postaci nabycia w tej dacie udziału w prawie własności lokalu, bowiem stanowi ono jedynie zmianę formy prawnej przysługującego prawa do lokalu użytkowego. To samo dotyczy udziału w gruncie związanego z tym lokalem. Zatem termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, w niniejszej sprawie powinien być liczony od końca 2010 r. i upłynął z końcem 2015 r.

Wnioskodawca wskazuje także, iż stanowisko o braku konieczności uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych w zbliżonych lub wręcz identycznych stanach faktycznych zostało zawarte w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektorów Izb Skarbowych.

Mając na uwadze powyższe Wnioskodawca uważa, że odpłatne zbycie udziału w prawie własności lokalu wraz z udziałem w gruncie nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ pięcioletni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, liczy się od daty nabycia spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego, nie zaś o daty przekształcenia tego prawa w prawo własności lokalu, na podstawie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Wnioskodawca udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu użytkowego nabył w lutym 2010 r., na podstawie umowy darowizny. Zatem odpłatne zbycie lokalu nastąpi po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tej nieruchomości, a zmiana formy prawnej przysługującego prawa do lokalu użytkowego nie stanowi – według Wnioskodawcy – nowego nabycia lokalu, a jest jedynie jej przekształceniem, które nie ma wpływu na powstanie obowiązku podatkowego na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 cytowanej ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości i praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 powołanej ustawy stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.) własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli może domagać się zniesienia współwłasności. Z kolei w myśl art. 211 i 212 tej ustawy zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności. W wyniku dokonania zniesienia współwłasności możliwe jest zatem przyznanie rzeczy jednej osobie, przy jednoczesnym zobowiązaniu do dokonania spłat na rzecz pozostałych współwłaścicieli.

Osoba otrzymująca w całości daną rzecz nabywa w niej udział ponad udział dotychczas posiadany i przysługujący jej w tej rzeczy. Konsekwencją tego jest zbycie udziału w rzeczy po stronie tego współwłaściciela, który w zamian przysługującego mu udziału w rzeczy (nieruchomości) otrzyma spłatę pieniężną. Wówczas mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem (nabyciem) udziału w nieruchomości, które wyczerpuje dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać bowiem należy, że użyte w wyżej powołanym art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy pojęcie „odpłatne zbycie” oznacza każde przeniesienie prawa własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Termin odpłatne zbycie obejmuje zatem szeroki zakres czynności. Określenie „zbycie” odnosi się do wszystkich przypadków przeniesienia własności, nie ogranicza się wyłącznie do sprzedaży czy zamiany, lecz ma zastosowanie do wszystkich czynności prawnych, których skutkiem jest przeniesienie prawa własności do rzeczy.

Zatem po stronie dokonującego odpłatnego – tzn. w zamian za spłatę – zbycia udziału w nieruchomości powstaje obowiązek podatkowy, o ile zdarzenie to ma miejsce przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie zbywanego udziału w nieruchomości. W przypadku odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości, dla określenia jego skutków podatkowych, istotne zatem jest ustalenie daty nabycia tego udziału przez Wnioskodawcę.

Z wniosku w szczególności wynika, że na podstawie umowy darowizny z dnia 8 lutego 2010 r. brat Wnioskodawcy przekazał Wnioskodawcy i jego siostrze po 1/3 udziałów w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu użytkowego. Następnie, na podstawie umowy z dnia 2 października 2013 r. ustanowienia odrębnej własności lokalu oraz przeniesienia własności ww. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu użytkowego zostało przekształcone w prawo własności lokalu. W umowie tej ustalono także związany z własnością lokalu udział w nieruchomości wspólnej w wysokości 333333/1000000. Wnioskodawca i pozostali współwłaściciele zamierzają znieść współwłasność nieruchomości w drodze ugody sądowej. Natomiast sam Wnioskodawca planuje przenieść należący do niego udział w wysokości 1/3 w prawie własności lokalu na rzecz Jego brata i jego małżonki, którzy udział ten nabędą do wspólności majątkowej małżeńskiej z obowiązkiem spłaty w wysokości 125.000 zł.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu użytkowego jest ograniczonym prawem rzeczowym. Jest to prawo zbywalne, które przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Umożliwia ono korzystanie z lokalu oraz rozporządzanie tym prawem z pewnymi ograniczeniami, na zasadach zbliżonych do prawa własności. Świadczy o tym chociażby umiejscowienie go w Księdze Drugiej Kodeksu cywilnego „Własność i inne prawa rzeczowe”. Natomiast ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu powoduje, że osoba, której przysługuje to prawo, skutkuje pełnię uprawnień właścicielskich do lokalu użytkowego oraz prawo do udziału w związanej z tym lokalem nieruchomości.

W sytuacji, w której podatnik nabył spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu użytkowego, a następnie nastąpiło ustanowienie na jego rzecz prawa odrębnej własności tego lokalu w trybie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1222, z późn. zm.) – za datę nabycia lokalu (nieruchomości), od której upływa 5-letni termin określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie można uznać dnia ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu. Nabycie, w rozumieniu ww. przepisu, następuje w momencie ustanowienia (nabycia) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że nabycie przez Wnioskodawcę 1/3 udziału w lokalu użytkowym nastąpiło w dniu 8 lutego 2010 r., tj. w dniu, w którym brat Wnioskodawcy na podstawie umowy darowizny przekazał mu 1/3 udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu użytkowego. Ustanowienie w 2013 r. odrębnej własności omawianego lokalu i przeniesienie na Wnioskodawcę prawa własności jest natomiast tylko zmianą formy własności, a nie nowym nabyciem w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym o osób fizycznych.

W konsekwencji odpłatne zbycie ww. lokalu po dniu 31 grudnia 2015 r. nie stanowi źródła przychodu. Oznacza to, że planowane przez Wnioskodawcę odpłatne zniesienie współwłasności ww. lokalu użytkowego, dokonane w drodze ugody sądowej, nie będzie skutkować powstaniem przychodu i Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 cytowanej ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 powołanej ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.