Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.216.2018.1.ACZ
z 25 maja 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 14 kwietnia 2018 r. (data wpływu 17 kwietnia 2018 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 kwietnia 2018 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 13 września 2015 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni, R.K., zamieszkały ostatnio w …. Na mocy aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia 4 listopada 2016 r., Rep. A nr …, sporządzonego w Kancelarii Notarialnej …, Wnioskodawczyni nabyła na podstawie ustawy spadek, w udziale wynoszącym 1/3. Przedmiotem spadku był udział 1/2 w mieszkaniu własnościowym w …, z udziałem w części gruntu, dla którego prowadzona jest księga wieczysta. Mieszkanie w udziale 1/2 było własnością żony ojca Wnioskodawczyni, G.K., na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej. W mieszkaniu tym wraz z ojcem zamieszkiwała jego żona. Jako właścicielka 4/6 udziału w mieszkaniu, G.K. wyraziła wolę dalszego zamieszkiwania w mieszkaniu. Nie mając innej możliwości Wnioskodawczyni wyraziła na to zgodę, podobnie jak pozostali współspadkobiercy. Ze strony Wnioskodawczyni warunkiem było dokonanie działu spadku i gotówkowej spłaty kwot wartości udziału w spadku.

W dniu 25 września 2017 r. w Kancelarii Notarialnej …. sporządzono umowę o dział spadku, Rep. A nr …, zgodnie z którą żona ojca Wnioskodawczyni nabyła cały udział 1/2 mieszkania, bez spłaty na rzecz trzeciego spadkobiercy i ze spłatą na rzecz Wnioskodawczyni płatną w 60 ratach miesięcznych, z tego 59 rat po 366 zł, a 60-ta mniejsza – 171 zł. W związku z obciążeniem kredytowym spadku, wartość spłaty została pomniejszona o część przypadającą na Wnioskodawczynię. W związku z tym z wartości mieszkania określonej na kwotę 36 500 zł, spłatą objęto jedynie kwotę 21 765 zł. Od dnia 30 października 2017 r. G.K. rozpoczęła spłatę mieszkania.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni jest zobowiązana do odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych od kwoty 21 765 zł bądź kwoty 36 500 zł, uzyskanej w ramach działu spadku w okolicznościach gdy:

• spłata otrzymana za zbycie udziału nastąpiła pomiędzy współspadkobiercami,
  

• w efekcie, spłaty udziałów doprowadziły do nabycia wyłącznej własności nieruchomości przez jednego ze współspadkobierców,
  

• kwota 21 765 zł, którą Wnioskodawczyni ma uzyskać w ramach działu spadku jest wartością niższą niż równowartość udziału w spadku, określonego w wycenie rzeczoznawcy (219 000 zł wartość całego mieszkania, a 1/6 – 36 500 zł)?
  
  

Zdaniem Wnioskodawczyni, biorąc pod uwagę, że:

• spłatę za zbycie udziału Wnioskodawczyni otrzyma od współspadkobiercy, G.K.,
  

• spłata udziałów doprowadziła do nabycia wyłącznej własności nieruchomości w … przez jednego ze współspadkobierców – G.K.,
  

• uzyskana przez Wnioskodawczynię w przyszłości po spłacie kwota 21 765 zł jest niższa niż wycena rzeczoznawcy (1/6 x 219 000 zł = 36 500 zł),
  

• Wnioskodawczyni nie uzyska żadnej nadwyżki ponad kwotę 21 765 zł oraz
  

mając na uwadze dotychczasowe orzecznictwo sądu administracyjnego (wyrok WSA w Łodzi z dnia 9 listopada 2011 r., sygn. akt ….), a także wcześniej wydane interpretacje w podobnych sprawach, Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że uzyskana ze spłaty w ramach działu spadku kwota 21 765 zł, wypłacana od dnia 30 października 2017 r., nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

‒ jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Przytoczony przepis formułuje generalną zasadę, zgodnie z którą odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a kwota uzyskana z tego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Przy czym pod pojęciem odpłatnego zbycia należy rozumieć nie tylko sprzedaż, czy zamianę, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej oraz praw majątkowych za odpłatnością, a więc co do zasady również dział spadku i odpłatne zniesienie współwłasności.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 13 września 2015 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni. Na mocy aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia 4 listopada 2016 r., Wnioskodawczyni nabyła na podstawie ustawy spadek, w udziale wynoszącym 1/3. Przedmiotem spadku był udział 1/2 w mieszkaniu własnościowym, z udziałem w części gruntu, dla którego prowadzona jest księga wieczysta. Mieszkanie w udziale 1/2 było własnością żony ojca Wnioskodawczyni, na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej. Jako właścicielka 4/6 udziału w mieszkaniu, żona ojca Wnioskodawczyni wyraziła wolę dalszego zamieszkiwania w mieszkaniu. Nie mając innej możliwości Wnioskodawczyni wyraziła na to zgodę, podobnie jak pozostali współspadkobiercy. Ze strony Wnioskodawczyni warunkiem było dokonanie działu spadku i gotówkowej spłaty kwot wartości udziału w spadku.

W dniu 25 września 2017 r. sporządzono umowę o dział spadku, zgodnie z którą żona ojca Wnioskodawczyni nabyła cały udział 1/2 mieszkania, bez spłaty na rzecz trzeciego spadkobiercy i ze spłatą na rzecz Wnioskodawczyni płatną w 60 ratach miesięcznych, z tego 59 rat po 366 zł, a 60-ta – 171 zł. W związku z obciążeniem kredytowym spadku, wartość spłaty została pomniejszona o część przypadającą na Wnioskodawczynię. W związku z tym, z wartości mieszkania w części przypadającej na Wnioskodawczynię, określonej na kwotę 36 500 zł, spłatą objęto jedynie kwotę 21 765 zł. Od dnia 30 października 2017 r. żona ojca Wnioskodawczyni rozpoczęła spłatę mieszkania.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z poźn. zm.), spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów Kodeksu.

Stosownie do art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia, potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Celem postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego, współwłasność polega na tym, że własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom.

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej (art. 196 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego). Natomiast w myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu.

W myśl art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Mając powyższe na względzie wyjaśnić należy, że dział spadku, którego przedmiotem jest udział 1/2 w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość, następujący ze spłatą na rzecz Wnioskodawczyni, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu zbycia przysługującego Wnioskodawczyni udziału w ww. lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość. Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku przez Wnioskodawczynię.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa oraz przyjmując za Wnioskodawczynią, że kwota, którą Wnioskodawczyni ma uzyskać w ramach działu spadku jest wartością niższą niż równowartość udziału w spadku, należy stwierdzić, że spłata ta nie powoduje powstania przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który mógłby podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że spłata przyznana w wyniku działu spadku nie przekracza wartości przysługującego Wnioskodawczyni udziału w spadku, a czynność prawna została dokonana wyłącznie między spadkobiercami. Zatem, Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od otrzymywanych kwot spłaty.

Końcowo Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.