Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-1.4011.157.2018.5.AS
z 25 lipca 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20 kwietnia 2018 r. (data wpływu 23 kwietnia 2018 r.), uzupełnionym w dniach 7 i 26 czerwca 2018 r. oraz 20 lipca 2018 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie podziału majątku oraz skutków odpłatnego zbycia nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 kwietnia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek, uzupełniony w dniach 7 i 26 czerwca 2018 r. oraz 20 lipca 2018 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie podziału majątku oraz skutków odpłatnego zbycia nieruchomości.

We wniosku i jego uzupełnieniach przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 28 października 2004 r. Wnioskodawczyni zawarła umowę o rozdzielności majątkowej określając udział każdego z małżonków po połowie. Związek małżeński został zawarty w 1988 r. Rozwód nastąpił w 2007 r.

Postanowieniem Sądu z dnia 3 kwietnia 2017 r. ustalono, że udziały są równe i w związku z tym przyznano Wnioskodawczyni:

1. prawo majątkowe do lokalu mieszkalnego, zakupionego dnia 10 lutego 2004 r. do ustawowej wspólności małżeńskiej. Prawo to przyznano na wyłączną własność Wnioskodawczyni. Sąd przyjął jego wartość jako 190.000 zł.
   
   Lokal ten w dniu 8 listopada 2017 r. aktem notarialnym Wnioskodawczyni zbyła za kwotę 185.000 zł.
   
2. prawo majątkowe do lokalu sklepowego, zakupionego w dniu 18 grudnia 1996 r. do ustawowej wspólności małżeńskiej, aktem notarialnym, biegły sądowy wycenił na kwotę 115.454 zł. Prawo to przyznano na własność Wnioskodawczyni.
   W dniu 19 września 2017 r.
   Wnioskodawczyni sprzedała ww. lokal aktem notarialnym za kwotę 115.000 zł.
   
3. kwotę 247.172 zł 88 gr tytułem spłaty i wyrównania udziałów we współwłasności, kwota ta na skutek apelacji obu stron została zastąpiona kwotą 273.797 zł 88 gr.

Dnia 22 listopada 2017 r. Wnioskodawczyni otrzymała od byłego męża kwotę 199.632 zł 88 gr tytułem częściowej spłaty. Pozostałej kwoty 74.165 zł nie otrzymała do dnia dzisiejszego.

Dnia 22 listopada 2017 r. Wnioskodawczyni zakupiła dom jednorodzinny do remontu wraz z działką za kwotę 167.000 zł

Wnioskodawczyni od 20 lat nie prowadzi działalności gospodarczej, od co najmniej 25 lat przebywa na emeryturze mundurowej. Wnioskodawczyni nie prowadziła działalności gospodarczej w lokalu sklepowym. W lokalu sklepowym nie była prowadzona działalności gospodarcza. Był to mały lokal w kiepskim stanie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni jest objęta podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu sprzedaży nieruchomości przed upływem 5 lat od daty postanowienia Sądu o podziale majątku z dnia 3 kwietnia 2017 r., a także z tytułu podziału majątku?

Zdaniem Wnioskodawczyni, powołując się na art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest objęta podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z tytułu podziału majątku, jak również powołując się na art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i na uchwałę NSA sygn. akt II FPS 2/17 z dnia 15 maja 2017 r. nie jest objęta podatkiem od sprzedaży tych lokali, gdyż data ich nabycia do majątku wspólnego nastąpiła dużo wcześniej (w 2004 i 1996 r.) okres 5 lat minął dawno.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Stosunki między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682, z późn. zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, że niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa). Ponadto żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.

Opisany ustrój majątkowy trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba że w czasie trwania związku małżeńskiego:

1. małżonkowie zawarli małżeńską umowę majątkową,
2. z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków sąd orzekł zniesienie współwłasności,
3. wspólność ustała z mocy prawa na skutek całkowitego lub częściowego ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków lub też ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

Artykuł 43 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy stanowi przy tym, że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Ustanie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału tego majątku.

Zgodnie z art. 1037 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.) w związku z art. 46 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm), przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej.

Przychodem z podziału majątku wspólnego jest wartość otrzymanego przez każdego z małżonków majątku, a także wartość spłat (dopłat) otrzymywanych przez jednego z nich z tytułu podziału majątku. Wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Uwzględniając przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz przywołane uregulowania prawne stwierdzić należy, że otrzymanie składników majątku przez Wnioskodawczynię w ramach podziału majątku wspólnego jej i byłego małżonka nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na mocy zacytowanego przepisu art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie natomiast z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji zaniechano poboru podatku.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów jest określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Powołany przepis formułuje generalną zasadę stanowiącą, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku dochodowym. Natomiast, jeżeli wspomniane zbycie nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie bądź wybudowanie, nie generuje ono przychodu ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie – kwota uzyskana z takiego zbycia nie podlega opodatkowaniu.

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, dla określenia jego skutków podatkowych istotne jest zatem ustalenie daty nabycia nieruchomości lub praw. Aby zatem ustalić czy w przedmiotowej sprawie sprzedaż nieruchomości podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych należy ustalić, od jakiego momentu liczy się bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w powołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Sprzedaż nieruchomości po upływie pięcioletniego okresu, o którym mowa w wyżej wskazanym przepisie, skutkuje brakiem obowiązku podatkowego, dlatego kluczową kwestią jest ustalenie daty nabycia. Pojęcie „nabycia” nie zostało zdefiniowane w ustawie podatkowej.

Kwestia określenia momentu nabycia nieruchomości i praw majątkowych była przedmiotem uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której wskazano, że dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabytych przez małżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków.

W uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku - w momencie jego poniesienia - nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.

Argumenty zawarte w ww. uchwale są aktualne także w sytuacji, gdy do nabycia udziału w nieruchomości dojdzie w efekcie ustania wspólności w wyniku innych zdarzeń niż śmierć małżonka. Zarówno bowiem w wyniku ustania wspólności ustawowej małżeńskiej (np. poprzez rozwód) jak i w wyniku podziału tzw. majątku dorobkowego małżonków następuje nabycie nieruchomości lub prawa majątkowego wcześniej nabytego do ustawowej wspólności małżeńskiej. Za datę nabycia tych składników w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w świetle uchwały - należy uznać datę nabycia do ustawowej wspólności małżeńskiej. Późniejsze/następcze zdarzenia prawne (sposób ustania ustawowej wspólności małżeńskiej) nie mają zatem, w tym aspekcie, prawnopodatkowego znaczenia dla ustalenia daty nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego.

Zatem, w przedmiotowej sprawie za daty nabycia przedmiotowych nieruchomości należy uznać daty nabycia do ustawowej wspólności majątkowej. W tej sprawie są to odpowiednio rok 1996 i rok 2004.

Z tego właśnie powodu, pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy liczyć odpowiednio od końca 1996 roku oraz od końca 2004 roku. Terminy te upłynęły więc z dniem 31 grudnia 2001 r. i z dniem 31 grudnia 2009 r. Odpłatne zbycie nieruchomości w 2017 r. przez Wnioskodawczynię nastąpiło więc po upływie wskazanego wyżej terminu i nie stanowiło to dla niej źródła przychodu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie − nie wystąpił obowiązek zapłaty podatku dochodowego w związku z tymi sprzedażami.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art.54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.