Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPB-2-1.4514.629.2016.2.MZ
z 21 lutego 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z 18 listopada 2016 r. (data wpływu do Biura – 21 listopada 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przysądzenia nieruchomości w zamian za wierzytelność w postępowaniu egzekucyjnym – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 listopada 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przysądzenia nieruchomości w zamian za wierzytelność w postępowaniu egzekucyjnym.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 2 października 2008 r. wyrokiem Sądu Okręgowego w E. zasądzona została na rzecz Wnioskodawczyni kwota 50.000,00 zł (pięćdziesiąt tysięcy) od J. G.

W dniu 29 lipca 2009 r. wyrokiem Sądu Apelacyjnego w G. zasądzona została na rzecz Wnioskodawczyni kwota 115.200 zł (sto piętnaście tysięcy dwieście złotych) od J. G.

W dniu 29 lutego 2012 r. wyrokiem Sądu Okręgowego w E. zasądzona została na rzecz Wnioskodawczyni kwota 76.049,44 zł (siedemdziesiąt sześć tysięcy czterdzieści dziewięć złotych 44/100) od J. G.

Łączna kwota należności od J. G. wyniosła 241.249,44 zł (dwieście czterdzieści jeden tysięcy dwieście czterdzieści dziewięć złotych 44/100) oraz odsetki ustawowe do dnia zapłaty.

Na podstawie powyższych wyroków Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w E. dokonywał egzekucji z majątku dłużnika.

Jednym z elementów majątku dłużnika poddanym egzekucji była nieruchomość zabudowana domem jednorodzinnym o powierzchni 0,0927 ha (zwana dalej nieruchomością).

Po przeprowadzeniu przez Komornika Sądowego dwóch bezskutecznych licytacji nieruchomości, Wnioskodawczyni złożyła wniosek o przejęcie na własność nieruchomości za cenę 2/3 sumy oszacowania własności nieruchomości.

We wniosku o przejęcie nieruchomości Wnioskodawczyni wniosła o zaliczenie na poczet ceny części własnej wierzytelności wskazując, że wierzytelność ta na dzień 19 stycznia 2016 r. wynosi 269.292,84 zł (dwieście sześćdziesiąt dziewięć tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt dwa złote 84/100).

Postanowieniem Sądu Rejonowego w E. z 21 marca 2016 r. prawo do nieruchomości zabudowanej zostało przysądzone na rzecz Wnioskodawczyni z zaliczeniem na poczet ceny części własnej wierzytelności, zgodnie z art. 968 par 1 Kodeksu postępowania cywilnego.

W związku z decyzją Sądu tj. przysądzeniem nieruchomości na rzecz wierzyciela z zaliczeniem na poczet ceny części wierzytelności Wnioskodawczyni prosi o wskazanie wysokości podstawy opodatkowania.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy zasadne jest naliczenie i pobranie podatku od czynności cywilnoprawnych od wierzyciela, na rzecz którego przysądzono nieruchomość w zamian za wierzytelność?
2. Jeżeli odpowiedź na powyższe pytanie jest twierdząca, to jak powinna zostać wyliczona wysokość podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 10 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?
3. Ponieważ wierzyciel opłacił koszty egzekucyjne na rzecz komornika sądowego w kwocie 45.067,20 zł (czterdzieści pięć tysięcy sześćdziesiąt siedem złotych 20/100), to czy w przypadku konieczności opłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych kwota zapłaconych kosztów egzekucyjnych nie pomniejsza wartości podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych?
   
   

W opinii Wnioskodawczyni pobranie podatku od czynności cywilnoprawnych nie powinno mieć miejsca, gdyż przysądzenie prawa własności nieruchomości zaspokoiło jedynie częściowo jej roszczenia względem dłużnika.

W przypadku skutecznej egzekucji komorniczej spłata należności Wnioskodawczyni nastąpiłaby w formie gotówki, która to nie podlegałaby opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 223, ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Należy stwierdzić, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z tym, szczegółowe wyznaczenie zakresu przedmiotowego opodatkowania ww. podatkiem ma określone konsekwencje prawne. Oznacza to, że ustawodawca wprowadzając tę zasadę, wyłączył od opodatkowania inne podobne czynności, które nie zostały wyraźnie wskazane w omawianym przepisie. Tym samym należy stwierdzić, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Zgodnie z art. 952 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2016 r., poz. 1822, ze zm.) zajęta nieruchomość ulega sprzedaży przez licytację publiczną. Termin licytacji nie może być wyznaczony wcześniej niż po upływie dwóch tygodni po uprawomocnieniu się opisu i oszacowania ani też przed uprawomocnieniem się wyroku, na podstawie którego wszczęto egzekucję.

Na podstawie art. 972 ww. ustawy licytacja odbywa się publicznie w obecności i pod nadzorem sędziego albo referendarza sądowego.

Zgodnie z art. 984 § 1 ustawy Kodeks postępowania cywilnego jeżeli również na drugiej licytacji nikt nie przystąpi do przetargu, przejęcie nieruchomości na własność może nastąpić w cenie nie niższej od dwóch trzecich części sumy oszacowania, przy czym prawo przejęcia przysługuje wierzycielowi egzekwującemu i hipotecznemu oraz współwłaścicielowi. Jeżeli przedmiotem egzekucji jest nieruchomość rolna, stosuje się art. 982 z wynikającą z niniejszego przepisu zmianą co do ceny przejęcia. W wypadku gdy osoby określone w art. 982 nie skorzystają z prawa przejęcia nieruchomości rolnej, prawo to przysługuje także wierzycielowi egzekwującemu i hipotecznemu.

Na podstawie art. 968 § 1 ww. ustawy nabywca może zaliczyć na poczet ceny własną wierzytelność lub jej część, jeżeli znajduje ona pokrycie w cenie nabycia.

W myśl art. 999 § 1 zdanie pierwsze ww. ustawy prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów.

Jak wskazano powyżej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają orzeczenia sądowe, które wywołują takie same skutki jak czynności cywilnoprawne, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż po dwóch bezskutecznych licytacjach nieruchomości Wnioskodawczyni złożyła wniosek o przejęcie na własność nieruchomości. Postanowieniem Sądu Rejonowego z 21 marca 2016 r. nastąpiło przysądzenie nieruchomości na rzecz wierzyciela (Wnioskodawczyni) z zaliczeniem na poczet ceny części własnej wierzytelności.

Z powyższego wynika, iż na mocy orzeczenia Sądu, wydanego w postępowaniu egzekucyjnym, Wnioskodawczyni nabyła własność nieruchomości na skutek jej przysądzenia w zamian za wierzytelność, która przysługiwała jej wobec dłużnika (poprzedniego właściciela nieruchomości). W rezultacie zatem wskazane we wniosku orzeczenie Sądu nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż nie wywołuje ono skutków prawnych tożsamych do czynności określonych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W opisanym zdarzeniu nie dochodzi bowiem do sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, lecz do jej przejęcia przez wierzyciela z uwagi na bezskuteczne licytacje. Tym samym, w związku z przysądzeniem własności nieruchomości, na Wnioskodawczyni nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż opisane we wniosku nabycie nie będzie podlegało podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Z uwagi na brak opodatkowania w tym przedmiocie rozpatrywanie wniosku w zakresie pytania nr 2 i 3 jest zatem bezprzedmiotowe.

Końcowo należy zauważyć, iż wskazane przez Wnioskodawczynię we własnym stanowisku okoliczności, że przysądzenie własności nieruchomości zaspokoiło jedynie częściowo roszczenia Wnioskodawczyni względem dłużnika; pozostają w przedmiotowej sprawie bez znaczenia. Należy jednak zgodzić się z Wnioskodawczynią, iż w przedstawionym zdarzeniu pobranie podatku od czynności cywilnoprawnych nie powinno mieć miejsca.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe, aczkolwiek z innych przyczyn niż wskazała to Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Do wniosku Wnioskodawczyni dołączyła dokumenty. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny (weryfikacji) dołączanych dokumentów; jest związany wyłącznie opisem zdarzenia przyszłego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.