Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT1-2.4012.73.2017.1.AGW
z 19 maja 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 marca 2017 r. (data wpływu 22 marca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie niepodlegania opodatkowaniu czynności sprzedaży nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 marca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie niepodlegania opodatkowaniu czynności sprzedaży nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Gmina w dniu 10 lutego 2017 r. dokonała na podstawie aktu notarialnego sprzedaży użytkownikom wieczystym nieruchomości gruntowej, tj. dz. nr 98 o pow. 0,7319 ha, położonej w obrębie S., gmina S. – na rzecz Państwa K. Gmina sprzedała powyższy grunt na podstawie art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Znajdujące się na nieruchomości budynki, stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności i nie były przedmiotem transakcji. Należność z tytułu sprzedaży z zaliczeniem wartości prawa użytkowania wieczystego stanowiła kwotę netto 26.468,00 zł, plus podatek VAT 6.087,64 zł (23% VAT). Gmina dokonała sprzedaży gruntu na rzecz użytkowników wieczystych, naliczając podatek od czynności według stawki podatkowej 23%, gdyż grunt ten jest gruntem zabudowanym.

Powyższy grunt został oddany w użytkowanie wieczyste dnia 13 stycznia 1993 r. (akt notarialny) na rzecz XXX, która to dnia 13 stycznia 1993 r. (akt notarialny) odsprzedała przedmiotowe prawo użytkowania wieczystego Pani K. Kupująca oświadczyła, że nieruchomość tę nabywa z dorobku z mężem. W 1993 r. powyższa działka oznaczona była nr 10/1, o pow. 0,74 ha. Również w 1993 r. w wyniku odnowienia operatu ewidencji gruntów powierzchnia i nr działki 10/1 uległa zmianie na działkę nr 98, o pow. 0,7319 ha. Powyższy grunt został oddany w użytkowanie wieczyste na okres 99 lat.

W wypisie z rejestru gruntów działka była oznaczona i nadal figuruje jako użytek „B” – tereny mieszkaniowe. Działka zabudowana jest budynkami gospodarczo-magazynowo-inwentarskimi. Budynki stanowiły własność użytkowników wieczystych. Wójt Gminy na działkę o nr ewid. 98 wydał decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, polegającej na budowie sieci i urządzeń elektroenergetycznych.

Na dzień sprzedaży dla ww. nieruchomość nie wydano decyzji o warunkach zabudowy oraz nie toczyło się postępowanie w celu jej wydania.

Zgodnie ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy uchwalonego uchwałą Rady Gminy na dzień sprzedaży działka o nr ewid. 98 zlokalizowana jest:


• w strefie polityki przestrzennej – obejmującej tereny potencjalnego rozwoju w oparciu o funkcję turystyczną położoną w ciągu jezior,
  
• w strefie rozwoju funkcji – obszar predysponowany do funkcji rekreacyjnej.

Działka nie jest położona na obszarze objętym obowiązkiem sporządzenia planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, a Gmina nie przystąpiła do jego sporządzenia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy czynność sprzedaży gruntu, w wyniku której nastąpiło prawo przekształcenia użytkowania wieczystego we własność na drodze czynności cywilnoprawnej – sprzedaży gruntu na rzecz użytkowników wieczystych aktem notarialnym jest zwolniona z podatku VAT, czy nie podlega podatkowi VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż działki nr 98, położonej w obrębie S., Gmina S, nie powinna być opodatkowana. Gmina stoi na stanowisku, że sprzedaż gruntu użytkownikom wieczystym, będąca w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości na podstawie obowiązującej ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT i tym samym powinna być traktowana jako czynność niepodlegająca podatkowi VAT.

Gmina uważa, że ze względu na zmianę od dnia 1 grudnia 2008 r. ustawy o VAT i wyraźne zakwalifikowanie do celów VAT ustalenia prawa użytkowania wieczystego gruntu jako „dostawa gruntu”, a nie jak dotychczas „świadczenie usług” oraz odmienne interpretacje organów podatkowych, sprzedaż gruntu na rzecz użytkowników wieczystych będąca w istocie przekształceniem prawa użytkowania wieczystego w prawo własności – dokonana na podstawie at. 32 i art. 37 ust. 2 pkt 5) ustawy o gospodarce nieruchomościami (cywilno-prawny sposób uwłaszczenia) – nie podlega podatkowi VAT.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Okoliczności przedmiotowej sprawy wskazują, iż przeniesienie prawa do rozporządzania nieruchomościami jak właściciel nastąpiło w chwili ustanowienia na rzecz użytkownika prawa wieczystego użytkowania nieruchomości. Zauważyć przy tym należy, iż w przypadku, gdy nieruchomości będące przedmiotem sprzedaży zostały oddane w użytkowanie wieczyste przed dniem 1 maja 2004 r., do ustanowienia tego prawa doszło w okresie obowiązywania ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz, U, nr 11, poz. 50, z późn. zm.) na mocy, której czynność ustanowienia użytkowania wieczystego nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając powyższe na względzie, sprzedaż przez Gminę nieruchomości gruntowej na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego nieruchomości, będącej w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości stanowi jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, natomiast nie wpływa na „władztwo rzeczy”, które podatnik już uzyskał w dacie przeniesienia prawa użytkowania wieczystego, z tą bowiem chwilą użytkownik ten otrzymał prawo do faktycznego dysponowania nieruchomością jak gdyby był jej właścicielem) i nie może być traktowana jako sprzedaż tego samego towaru. Zatem zdaniem Gminy przedmiotowa sprzedaż nie może być traktowana jako ponowna dostawa tej samej nieruchomości, bowiem już doszło do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Podkreślić należy, iż przepis art. 7 ust. 1 ustawy definiujący pojęcie „dostawa towarów” nie odwołuje się do cywilistycznych pojęć sprzedaży, czy też przeniesienia prawa własności, stąd też nie można utożsamiać dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z przeniesieniem prawa własności na gruncie prawa cywilnego. W celu przedstawienia właściwego rozumienia pojęcia „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” należy zaznaczyć, iż dotyczy ono tego rodzaju czynności, które dają nabywcy prawo do postępowania z nią jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawo własności”. Należy ponadto wskazać, iż czynności przejęcia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejęcie własności w sensie prawnym, bowiem „dostawa towarów” nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy. W konsekwencji pojęcie „dostawa towarów” oraz ekonomiczne aspekty transakcji, nie muszą wiązać się ze skutkami powstającymi na gruncie cywilistycznego prawa własności. Pozwala to na uznanie danej czynności za dostawę towarów, nawet w przypadkach nałożenia na nabywcę pewnych ograniczeń we władaniu towarem. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z nabyciem towaru jest, co do zasady, wydanie towaru.

Wobec powyższego, uwzględniając szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia „przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel”, ustawodawca uznał, iż oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, wymieniając tę czynność w art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela.

Kwestie dotyczące prawa wieczystego użytkowania uregulowane zostały w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459).

W świetle art. 233 ustawy, użytkownik wieczysty może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Ten przepis, a także następne przepisy Kodeksu cywilnego (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2 k.c.) wskazują, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel. Zatem z regulacji zawartych w tej ustawie wynika, iż użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo do rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2016 r., poz. 2147, z późn. zm.), nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu, z zastrzeżeniem ust. 1a i ust. 3.

W myśl ust. 1a powyższego artykułu, nieruchomość gruntowa stanowiąca własność Skarbu Państwa może być sprzedana użytkownikowi wieczystemu za zgodą wojewody. Zgody wojewody nie wymaga sprzedaż na rzecz użytkownika wieczystego nieruchomości, o których mowa w art. 51 ust. 2 i art. 57 ust. 1.

Stosownie do ust. 2 tego artykułu, z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Przepisu art. 241 Kodeksu cywilnego nie stosuje się.

Ustęp 3 cytowanego artykułu wskazuje, że w odniesieniu do nieruchomości gruntowej oddanej w użytkowanie wieczyste przeniesienie własności tej nieruchomości, w drodze umowy, między Skarbem Państwa a jednostką samorządu terytorialnego oraz między jednostkami samorządu terytorialnego może nastąpić za powiadomieniem jej użytkownika wieczystego.

W świetle art. 37 ust. 1 ww. ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, nieruchomości są sprzedawane lub oddawane w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu.

Jak stanowi ust. 2 pkt 5 powyższego artykułu, nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz jej użytkownika wieczystego.

Na podstawie regulacji art. 69 tej ustawy, na poczet ceny nieruchomości gruntowej sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu zalicza się kwotę równą wartości prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości, określoną według stanu na dzień sprzedaży.

Analiza okoliczności faktycznych sprawy w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa pozwala stwierdzić, że ustanowienie użytkowania wieczystego gruntu na rzecz użytkownika stanowi dostawę towaru w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Z tą bowiem chwilą użytkownik otrzymuje prawo do faktycznego dysponowania nieruchomością, jak gdyby był jej właścicielem. Z uwagi jednak na fakt, że do ustanowienia tego prawa - jak wynika z treści wniosku - doszło przed dniem 1 maja 2004 r., a więc przed wprowadzeniem przepisów, którymi ustawodawca objął tę czynność opodatkowaniem, nie podlegała ona opodatkowaniu.

W związku z powyższym, planowana sprzedaż nieruchomości na rzecz obecnego użytkownika wieczystego, będzie w istocie „przekształceniem” prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości. Będzie stanowiło jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, natomiast nie wpłynie na „władztwo do rzeczy”, które użytkownik już uzyskał. Czynność ta nie może być traktowana jako ponowna dostawa tej samej nieruchomości, w związku z czym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podkreślić należy, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.