Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/4511-1-651/15-2/WM
z 15 października 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana Andrzeja K. przedstawione we wniosku z 9 lipca 2015 r. (data wpływu: 15 lipca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dobrowolnego umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 lipca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dobrowolnego umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.; dalej: „Ustawa PIT”).

Zainteresowany jest udziałowcem polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: ,,Spółka”). Nie jest wykluczone, że w niedalekiej przyszłości udziały Wnioskodawcy w kapitale zakładowym Spółki zostaną nabyte przez Spółkę w celu ich umorzenia w trybie art. 199 § 1 w zw. z § 3 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1030 ze zm.; dalej: „KSH”).

Z tytułu zbycia udziałów Zainteresowanemu nie będzie należne wynagrodzenie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy umorzenie udziałów w Spółce bez wynagrodzenia spowoduje powstanie po stronie Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu?

Zdaniem Wnioskodawcy, dobrowolne umorzenie udziałów w Spółce bez wynagrodzenia nie spowoduje po stronie Zainteresowanego powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Na wstępie – w opinii Wnioskodawcy – należy wskazać, że umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikającym z udziałów. Tryb umarzania udziałów reguluje art. 199 KSH.

Zgodnie z art. 199 § 1 KSH, udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Umorzenie udziałów może również nastąpić „automatycznie”, tj. w razie ziszczenia się zdarzenia określonego w umowie spółki. Sytuacja taka została przewidziana w art. 199 § 4 oraz § 5 KSH.

Umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział (art. 199 § 2 KSH). Co do zasady, umorzenie zarówno dobrowolne, jak i przymusowe następuje za wynagrodzeniem, jednakże wyjątek w tym zakresie stanowi art. 199 § 3 KSH, zgodnie z którym za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia.

Jak już zostało wskazane, na gruncie KSH wyróżnia się trzy tryby umorzenia udziałów. Jest to o tyle istotne, że w zależności od zastosowanego trybu umorzenia, regulacje Ustawy PIT przewidują różną kwalifikację przychodów z tego tytułu.

W przypadku umorzenia dobrowolnego dochodzi w pierwszej kolejności do zbycia przez wspólnika na rzecz spółki jej udziałów w celu umorzenia i dopiero w dalszej kolejności na podstawie odrębnej czynności prawnej, tj. uchwały podjętej przez zgromadzenie wspólników dochodzi do umorzenia udziałów. Tym samym tytułem ewentualnego wynagrodzenia, jakie otrzymuje wspólnik w związku z dobrowolnym umorzeniem posiadanych przez niego udziałów jest zbycie udziałów, a nie ich umorzenie.

Natomiast w przypadku umorzenia przymusowego i automatycznego dochodzi do unicestwienia (umorzenia) udziałów bez ich nabywania przez spółkę.

W związku z powyższym, zgodnie z art. 24 ust. 5 pkt 1 Ustawy PIT, dochody z tytułu umorzenia przymusowego i automatycznego udziałów (akcji) są kwalifikowane jako dochody z udziału w zyskach osoby prawnej, natomiast przychody uzyskane ze zbycia udziałów w celu umorzenia (umorzenia dobrowolnego) są zaliczane do źródła kapitałów pieniężnych i praw majątkowych jako odpłatne zbycie praw majątkowych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 Ustawy PIT.

W świetle art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy PIT za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane przychody z odpłatnego zbycia udziałów. Podkreślenia wymaga fakt, że dyspozycja art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) Ustawy PIT obejmuje wyłącznie zbycie w charakterze odpłatnym. Co za tym idzie dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia nie jest objęte dyspozycją tego przepisu. W związku ze zbyciem udziałów w celu umorzenia bez wynagrodzenia, wspólnik zbywający udziały nie uzyskuje żadnej zapłaty w jakiejkolwiek formie, ani żadnego innego przysporzenia.

W myśl art. 17 ust. 2 Ustawy PIT przy ustalaniu wartości przychodów, o których mowa w ust. 1 pkt 4 lit. c), pkt 6, 7 i 9-10, stosuje się odpowiednio przepisy art. 19, zgodnie z którym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

W związku z tym, że w przypadku zbycia udziałów w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia, jak wykazano powyżej nie znajdzie zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) Ustawy PIT, nie wystąpią również podstawy do zastosowania przywołanego wyżej art. 17 ust. 2 Ustawy PIT ani art. 19 Ustawy PIT.

Należy również zwrócić uwagę, że art. 19 Ustawy PIT odnosi się do odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy. Zgodnie z art. 19 ust. 1 Ustawy PIT, organy podatkowe mają możliwość doszacowania ewentualnego przychodu w sytuacji, w której cena znacznie odbiega od wartości rynkowej zbywanej rzeczy lub prawa. W związku z tym, że transakcja zbycia udziałów w celu umorzenia ma charakter nieodpłatny, w której nie jest ustalana jakakolwiek cena, dyspozycja art. 19 ust 1 Ustawy PIT nie ma do takiej transakcji zastosowania.

Zdaniem Wnioskodawcy, po Jego stronie nie powstanie również przychód z żadnego innego źródła przychodu w podatku PIT.

Reasumując, w przypadku zbycia udziałów należących do Zainteresowanego w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód do opodatkowania podatkiem PIT. Jednocześnie organy podatkowe nie będą miały podstaw do ustalenia / doszacowania przychodu po stronie Wnioskodawcy.

Zainteresowany podkreśla, że analogiczne stanowisko dotyczące braku podstaw do rozpoznawania przychodu, czy też jego szacowania w związku z nieodpłatnym zbyciem udziałów w celu ich umorzenia prezentują organy podatkowe w rozstrzygnięciach podatkowych. Na poparcie powyższego stanowiska Wnioskodawca przywołał szereg interpretacji indywidualnych wydanych przez organy upoważnione.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ww. ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.

Zauważyć należy, że przytoczony uprzednio przepis art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje swą dyspozycją wyłącznie zbycie o charakterze odpłatnym. Ponadto z przepisu tego wynika, że uznanie, iż w danej sytuacji powstaje przychód ze zbycia udziałów/akcji i papierów wartościowych, wymaga stwierdzenia, że jest to przychód należny. W sytuacji zaś, gdy umorzenie udziałów/akcji przeprowadzane jest bez wynagrodzenia, przychód należny nie powstaje. Innymi słowy podatnik, którego udziały/akcje umarzane są w trybie, który nie przewiduje wypłaty wynagrodzenia, nie ma tytułu prawnego do uzyskania wypłaty wynagrodzenia. Tym samym stwierdzić należy, że nie dochodzi wówczas do powstania przychodu, który można byłoby określić jako przychód należny.

Ponadto, tut. Organ nadmienia, że w omawianej sytuacji nie znajdą zastosowania przepisy art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczące szacowania ceny. Wskazać bowiem należy, że skoro transakcja zbycia udziałów w celu umorzenia będzie mieć charakter nieodpłatny, to w realiach badanej sprawy nie zostanie ustalona jakakolwiek cena, do której oszacowania uprawnia organy podatkowe właśnie przepis art. 19 ww. ustawy.

Z analizy wniosku wynika, że Zainteresowany rozważa podjęcie decyzji o nieodpłatnym zbyciu posiadanych udziałów na rzecz Spółki w celu ich dobrowolnego umorzenia.

Reasumując, stwierdzić należy, że rozważane przez Wnioskodawcę zbycie bez wynagrodzenia udziałów na rzecz Spółki w celu ich dobrowolnego umorzenia nie spowoduje po stronie Zainteresowanego powstania przychodu (dochodu) do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie wystąpi realne przysporzenie majątkowe.

Końcowo, odnosząc się do powołanych przez Zainteresowanego interpretacji indywidualnych organów podatkowych, należy stwierdzić, że wydane zostały w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania, ani konsekwencji wiążących, w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.